Ter Neuzensche Courant - Zaterdag Juni 1912.
bepboefdiTliefde.
twbbdb blad.
No.5778.
52e Jaargang.
FEUXLLETGM.
Predikbeurten.
TER NEUZEN, 21 Juni 1912.
Naar wij vernemen is afwijzend beschikt op
liet adres van een aantal ingezetenen aan de
Kroon, verzoekende vernietiging van het Raads-
besluit tot stichting eener hoogere burgerschool.
By het op 19 dezer aan 't Kon. Muziek-
conservatorium te Gent gehouden concours voor
solfege, behaalde onze stadgenoot de beer
J. J. Bierle Jr., den 2en prys met onderscheiding.
Door den Commissaris der Koningin zyn
herbenoemd tot lid van de Gezondheidscom-
ruissie te Ter Neuzen de heer D. Buyze, tot
lid, tevens voorzitter van die commissie te Hulst
de heer K. J. A. G. Baron Collot d'Escury en
tot lid van die commissie te Oostburg de heer
A. Salome te Breskens.
- Gisteren werd alhier op de weide van den
landbouwer C. Zegers, nabij de kom der ge-
meente, het Zeeuwsch-Vlaamsch Zendingsfeest
gehouden.
Op den avond voor het feest werd in de
Herv. kerk alhier een bidstond gehouden door
Ds. A. Timmerman en Ds. J. F. van Hulsteyn.
De onweersbui die in den laten avond van
Woensdag losbarstte deed vreezen voor het wel-
slagen van het feest, daar zoo dikwyls aanhou-
dende regenvlagen op zoo'n bui volgen. Gister-
morgen regende het dan ook nog lustig, doch
tegen den voormiddag klaarde het op en kwam
de zon door de wolken te voorschijn. Het
woei een stevige bries, maar die vaagde de
regenwolken weg en droogte was het dan ook,
die men in de eerste plaats noodig had.
Te 11 ure werd het feest geopend met eene
rede van Ds. G. F. Kerkhof, van Souburg.
Vervolgens sprak Ds. A. A. Donszelmann, van
Varik, over Psalm 118 17, //Ik zal niet
sterven maar leven en ik zal de werken des
Heeren vertellen". Daarna hield Ds. L. Kuiper
van Delft eene rede over//Een talent in
dienst der zending".
Hierop volgde de pauze. Het bezoek was
in den voormiddag zeer matig.
Te half 2 ure werden de toespraken voort-
gezet met eene rede van Ds. S. H. J. James,
van Lage Zwaluwe //Het hemelsch gezicht niet
ongehoorzaam". Vervolgens sprak Ds. C. Lin-
deboom, van Gorinchem over //Optimisme en
pessimisme bij den zendingsarbeid". De heer
L. J. D. van der Roest, oud-zendeling, over
//De donkere bosschen van Nieuw-Guinea en
het licht des Hemels."
Alsnu werd weder pauze gehouden, tot 4 ure,
waarna Ds. D. Pol van Vlissingen sprak over
z/Geloof, liefde en hope als zendingsmotieven"
en de slotrede werd uitgesproken door Ds. M.
Mooy, van Arnhem.
De zang werd begeleid door het muziekge-
zelschap //Hosanna" van Axel, terwijl in de
pauze ook door dit gezelschap werd gespeeld
en door de zangvereenigingen //Looft den Heer"
en //Hosanna" van Ter Neuzen, liederen werden
gezongen.
Hoewel het bezoek niet evenredig was aan
verschillende vroegere zendingsfeesten, was het
in den namiddag op het terrein toch drukker.
Naar we vernamen kon het aantal bezoekers
op ongeveer 1500 worden geschat.
Onder de gezongen en gespeelde liederen trok
vooral het z.g. lied van de Titanic //Nader, mijn
God, tot U", aller aandacht.
Van wege de afdeeling Ter Neuzen van de
Nationale Chr. Geheel-Onthoudersvereeniging
werd op en in de nabijheid van het terrein een
gescbrift uitgegeven waarin op het tegenstrijdige
werd gewezen tusschen het brengen van den
bijbel en tevens alcohol, waarom gewaarschuwd
45)
Daarna liep zij achter de tuinheg om, tot ze
den land weg bereikte. Juist zag ze daar, hoe
de soldaten op Bertha's uitnoodiging het huis
binnentraden. 7nen haastte zij zich nog meer,
om de woning van de weduwe Horen te bereiken!
Met losbangende haren kwam ze daar aan,
haar gelaat was donkerrood van opgewondenheid
en hitte.
//Waar is Gustaaf?" bracht ze ademloos uit.
w llier is hi] niet," antwoordde de oude weduwe
bedaard. //Waar hij is, weet ik ook niet, maar
ik hoop ver, ver van hier."
z/Spreek de waarheid Verbergt ge hem niet
voor mi) riep het meisje zoo wild, dat het
koude zweet de oude vrouw bijna uitbrak.
z/IIier is bij niet," herhaalde zij nog altijd even
kalm.
//Is hij hier dan niet geweest, van morgen
vioeg of ^gisteren of misschien eergisteren
z/Neen, antwoordde de moeder op eenigszins
verwonderden toon.
werd tegen het gebruik van alcoholische dranken
op het zendingsfeest.
Tramivegen in Zeeuwsch- Vlaanderen.
Blijkens het afdeelingsverslag der Tweede
Kamer had hgt plan om het tramnet in Zeeuwsch-
Vlaanderen op zoo ruime mate uit te breiden,
als waarvan sprake is in het wetsontwerp be-
treflende de toekenning van rentelooze rijks-
voorschotten resp. voor den spoorweg Honte-
nisseBelgische grens in de richting van
Moerbeke en voor de spoorweglynen: IJzen-
dijkeSas van GentDrie Schouwen, Hoofd-
plaatPyramide, PhilippineTer Neuzen
Zaamslag en Sas van Gent Belgische grens in
de richting van Selzaete, de algemeene in-
stemming/
Alleen omtrent de wenschelijkheid, in dat
uitbreidingsplan ook op te nemen de lijn Py
ramideHoofdplaat, was bij eenige leden twijfel
gerezen. Zij vreesden, dat daarvan een ver-
legging van het verkeer, ten nadeele van Neder-
landsche plaatsen, het gevolg zal zyn en vroegen
van den Minister de verklaring, dat de aan-
neming van dit wetsontwerp niet in den weg
zal staan aan nadere subsidieering, hetzij van
een tramlijn HoofdplaatBreskens, hetzij van een
stoom boot ver binding HoofdplaatVlissingen.
Van andere zijde werd er daarentegen o.a.
op gewezen, dat opneming in het net van de
lijn Pyramide-Hoofdplaat was aangewezen met
het oog op de goede haven, welke laatstgenoemde
plaats bezit. Het goederenvervoer van Zeeuwsch-
Vlaanderen naar andere deelen van Nederland
wordt door die opneming zeer bevorderd.
Voorts werden uitgebreide beschouwingen
gevoerd en weersproken over het, mede door
anderen ontkende feit, dat in de maatschappij,
die aanleg en eiploitatie zal ondernemen, de
Belgische invloed grooter zal zijn dan de Ne-
derlandsche.
Eenige leden meenden, dat de regeering in
meerdere mate zelve het initiatief moest nemen
voor den aanleg van tramlijnen en niet steeds
het plaatselijk initiatief moest afwachten. Daar-
toe ware h. i. een ambtenaar aan te stellen,
wiens taak zou zijn de streken op te sporen,
waar zich de behoefte aan een nieuwe lijn doet
gevoelen, en vervolgens plannen daarvoor te
ontwerpen.
Verscheidene andere leden bestreden dit denk-
beeid en verdedigden de bestaande praktijk.
Door het bestuur van de waterkeering van
den calamiteuzen polder Borssele werd Woensdag
aanbesteed bet zinkwerk en steenbestorting tot
verdediging van den oever van den calamiteuzen
polder Borssele, tusschen de peilraaien 46bis en
50 en 54 en 56 bewesten de Noordnol. Raming
33,950,50.
Hiervoor werd ingeschreven doorJ. W.
Roeloffs te Papendrecht, voor f 35,400, M. van
den Hoek te Ter Neuzen, voor 35,840, J. de
Bree te Ter Neuzen, voor 35,760, J. Tollenaar
te Ter Neuzen voor 34,300, J. Roskam te
Sliedrecht, voor f 36,850,' M. O. Hartog te
Sliedrecht voor 37,248.
In de week van 12 tot en met 18 Juni
werden in Zeeland geconstateerd 8 gevallen van
besmettelijke ziekte en wel van roodvonk 1
geval te Coly nsplaats, Graauw, Vlissingen en
Zuiddorpe en van diphtheritis 1 geval te Zierikzee
en 3 gevallen te Goes.
St. Jausteen, 20 Juni. Heden werd door
Th. Dubois, molenaarszoon alhier, uit Den Baag
bericht ontvangen dat hij bij het gehouden
examen voor commies bij de belastingen is
geslaagd.
Ossenisse, 20 Juni. De uitslag der heden
gehouden stemming voor een lid van den ge-
meenteraad, vacature P. J. Bogaert, is als volgt
Aantal kiezers 131, uitgebrachte stemmen 114.
Hiervan verkregen de heeren Th. A. Roelans
Ook Else was verbaasd, maar gevoelde zich
tevens geruster. „Gustaaf is gedeserteerd,"
zeide zij, //de soldaten, die hem vervolgen zijn
hem op 'f spoor en wanneer zij hem grijpen
komt alles uitalles.
z/Alles," bracht de weduwe met holle stem
uit, //weet je dan
z/lk weet alles
Vrouw Horen zag het jonge meisje met
wijdopengesperde oogen aaD, haar dunne lippen
trokken zich krampachtig samen. In haar
binnenste streden ODbuigzame achterhoudendheid,
die haar tot tweede natuur geworden was, en
het groote verlangen naar hulp en medegevoel
om den voorranw.
#Ge weet alzoo alles en toch wilt ge hem
helpen? Ik wist het zelf ternauwernood."
Een zacht snikken was het antwoord op Else's
bekentenis, de arme moeder stond van haar stoel
op, sloot het meisje in de armen en weende
bitter. Het ys wasgebroken. Ook Else schreide,
a'sof haar het harte breken zou. Desniettemin
sprak ze troostwoorden van hoop en berusting,
alsof de oude vrouw een kind en zij zelf in
zorgen grijs geworden was.
Zij hadden elkaar totnogtoe met goed gekend.
Eindelijk maakte de weduwe zich uit Else's
armen los. Lang en teeder zag zij het meisje
40 en P. A. Warrens 73 stemmen, terwijl
1 briefje bianco was.
Alzoo gekozen de heer P. A. Warrens.
Zondag 23 Juni 1912.
Oereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5J u., dhr. J. Fraanje.
Provinciale Staten van Zeeland.
,aan,
dat in deze ure van nieuwe beproeving
tot haar gekomen was, als eene vergoeaing voor
het kind, dat zij verloren had.
z/Ik had nooit vermoed, dat gij zoo lief en
goed waart, Else," sprak ze zacht en ontroerd.
z/De hetnel geve, dat ge nimmer zooveel moet
lijden, als ik reeds gedragen heb, en als ge
eenmaal kinderen moogt krijgen, zorgt dan, dat
ge ze een goede opvoeding geeft, opdat ze u
geen schande aandoen, als ze groot geworden
zijn. Mijne kinderen zijn nu alien dood.
z/Laat ik uw kind zijn, moeder! Ik wil uw
verlies helpen dragen. Maar eerst moeten we
Gustaaf redden. Neen, hij is niet slecht, zeker
niet, moeder Nooit zal ik het gelooven, dat
hij met opzet en overleg gehandeld heeft."
Treurig schudde de weduwe het hoofd. //Dat
God hem genadig zij," mompelde zij. //Wij
kunnen niets voor hem doen. Ik zie de mach-
tige hand, die hem teruggehaald heeft, hij kan
zijn noodlot niet ontloopen. Bloed voor bloed
is de eisch der rechtvaardigheid. Wij kunnen
hem niet helpen."
„Maar, moeder We kunnen hem opzoeken,
hem waarschuwen, hem verbergen misschien
Ik ben reeds te lang hier. De soldaten kun
nen elk oogenblik hier komen. Zeg hun niets,
geen woord, laat hen het geheele huis door-
zoeken zoo lang ze willen en als u ze daarna
nog kunt ophouden, doe dat om Gustaaf en ons
Else's voortvarendheid wekte de ongelukkige
moeder uit haar werkeloosheid en vertwijfeling
op en zij beloofde van elke gelegenheid, die
zich zou voordoen, om de soldaten op te houden
party te trekken. Daarup hing het jonge meisje
den mantel der weduwe om, trok de kap er
van over het hoofd en stond gereed om heen
te gaan.
z/Moeht hy soms nog komen," zeide ze by
het haastige afscheid, //stuur hem dan naar de
boerderij. Ik zal hem zoo verbergen, datnie-
mand hem zal vinden."
Haar gedachten werden zoo geheel in be-
slag genomen door de maatregelen, die ze
wilde nemen, om Gustaaf te redden, dat ze
niet dacht aan de schuld, die ze daardoor op
zich laadde en waarvan de gevolgen noodlottig
voor haar konden worden.
Welk plan ze zou volgen, om Gustaaf te
redden, wist ze zelf nog niet. Toevallig ont-
moette zij Doodshoofd bij den stadsmuur.
De oude huzaar groette beleefd en wilde voor-
bijgaan. Else hield hem echter staande.
z/Goed dat ik je zie, Weber" zei ze. //Ik
moet u iets vragen."
(Wordt vervolgd).
Hervormde Kerk.
Ter Neuzen. 9 u. en 2 u., Ds. A. Timmerman.
Axel. 9 u. en 2 u., Ds. J. B. T. Hugenholtz.
Zaamslag. 9 u. en 2 u., Ds. G. van Dis.
Hoek. 9 u. en 2 u., Ds. E. Raams Jr.
Philippine. 2 u., Ds. H. Akersloot van Houten Roos
van Sas van Gent.
Sas van Gent. 9$ u., Ds. H. Akersloot van Houten Roos.
Hulst. 10 u., Ds. De Boer.
Oereformeerde Kerken.
Ter Neuzen. 9 u. en 2 u., Ds. J. F. van Hulsteijn Jr.
Axel A. 9 u. en 2 u., Ds. J. H. Lammertsma.
u St. 9 u. en 2 u., Prof. Honig, van Kampen.
Zaamslag. 9 u. en 2 u., Ds. M. Uijtenhoudt.
Hoek. 9 u. en 2 u., Ds. H. v. d. Wal.
Oud-Gereformeerde gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5£ u., leeskerk.
Lokaal Bethel" (Kandeelstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5£ u., leeskerk.
Lokaal „Eben-Haezer" (Kerkhoflaan).
Ter Neuzen. 51 u., dhr. J. J. Kense.
Decauville-tramweg van Hansweert naar Ylake.
Op 17 en 18 April 1912 werden door Gedep. Staten
ontvangen verzoeksehriften van B. en W. van Wemeldinge,
van Yerseke en van Kruiningen, waarbij wordt verzocht,
niet over te gaan tot den aanleg van de llecauvilletram
van Hansweert naar Vlake, maar de spoedige totstand-
koming van de tram WemeldingeYersekestation
KruingenKruiningen—Hansweert zooveel mogelijk te
bevorderen.
Op 17 April ontvingen Gedep. Staten voorts van de
leden der Staten W. Kakekeeke en D. Mulder, het voor
stel, bestemd om in de Zomerzitting te worden ingebracht,
om in te trekken het besluit -tot den aanleg en de ex
ploitatie van een tram met materieel van de Societe des
etablisseinents Decauville aine tusschen Hansweert en het
station Vlake van den Staatsspoorweg.
In verband hiermede ontvingen zij verder verschillende
stukkeu, waarbij eensdeels wordt verzocht, om niet tot
verddfrr uitvoering van genoemd Statenbesluit over te
gaan, maar veeleer tot intrekking van dat besluit een
voorstel of zelf in te dienen of althans te steuneh ander-
deels waarbij op een spoedige uitvoering van het Staten
besluit wordt aangedrongen.
Gedep. Staten hebben in den inhoud van deze stukken
gcen aanleiding gevonden, om de uitvoering van het be
sluit aan te houden, en aehten zich zelfs verplicht, tot
uitvoering over te gaan.
De grond waarop het verzoek om uitstel steunt dat
namelijk sedert het nemen van het besluit de omstandig-
heden zoozeer zouden veranderd zijn achten Gedepu-
teerden niet juist.
diet is bekend, dat reeds in 1904 het besluit tot den
aanleg van een tramweg van Hansweert naar het station
Vlake- genomen is.
Bij de behandeling daarvan in de vergadering van
I'rov. Staten van 19 November 1909 werd door de heeren
Kakebeeke en Fokker gewezen op het bestaan van de
tramplannen in Zuid-Beveland en werd zelfs met het oog
daarop door eerstgenoemde een voorstel tot aanhouding
van het voorstel gedaan. Door de heeren Van Waesberghe,
Dumoleyn, llombach en Dekker werd echter aangevoerd,
dat de Provincie de verbinding HansweertVlake, welke
een voortzetting is van den dienst der Provinciale boot,
in de hand diende te houden, terwijl de heer Dekker
deze verbinding ook noodig aclitte voor Hansweert.
Daarop werd het voorstel van den heer Kakebeeke ver-
worpen met 27 tegen 12 stemmen endatvanGed. Staten
aangenomen met 28 tegen 11 stemmen.
Nadat in de Staten-vergadering van 5 Juli 1910 de
mededeeling, dat in plaats van petroleummotoren stoom-
iocomotieven zouden worden aangeschaft, voor kennis-
geving was aangenomen, is achtereenvolgens in de ver-
gaderingen van 18 Nov. 1910, 14 Juli 1911 en 17 Nov.
1911 de geldleening in gewijzigden vorm toegestaan.
De beslissing in de vergadering van 17 Nov. 1911 werd
genomen na die, waarbij door Prov. Staten een renteloos
voorschot werd toegestaan voor den aanleg en de exploi-
tatie van een tramwegnet op Zuid-Beveland.
In een en ander vinden Gedep. Staten alleszins grond
voor de opvatting, dat Prov. Staten de Decauville-tram
noodig achtten, ook nadat de tramplannen op Zuid-
Beveland vasten vorm hadden verkregen en daarvoor een
renteloos voorschot uit de Provinciale fondsen was toe
gestaan.
Voor het inkomen van de hiervoor genoemde verzoek-
schriften waren dan ook bereids de noodige maatregeleti
genomen, om de uitvoering van het besluit te. verzekeren.
Op 18 April 1912 is door verte/genwoordigers van de
Societe nouvelie des etablissements Decauville aine met
de Commissie van Toezicht op de Provinciale stoomboot-
diensten vastgesteld een contract, waaraan Ged. Staten
hunne goedkeuri.ng hebben verleend en waarbij aan ge
noemde Societe is opgedragen de levering van het mate
rieel voor den bovenbouw voor frs. 27.700, twee locomo-
tieven voor frs. 26.000, twee personenrijtuigen voor
frs. 18.000, een bagagewagen voor frs. 3.700, totaal
frs. 76.000.
Voorts heeft plaats gehad de aanbesteding van de wer
ken voor de aardebaan van den tramweg met het daarbij
behoorende plateau te Hansweert en de fundeering der
remise aldaaraannemer is geworden A. Zanen Cz. te
Ammerstol voor de som van 14,566.
Eindelijk is de N. V. de Nederlandsche Staalindustrie,
voorheen H. E. Oving Jr. te Rotterdam opgedragen de
levering van een remise-gebouw met werkplaats en toe-
behooren voor de som van f 2307.
Ged. Staten stellen voor te besluiten aan adressanten
te kennen te geven, dat aan hun verzoek niet kan worden
voldaan.
In het verzoekschrift van B. en W. van Wemeldinge
wordt o.a. opgemerkt, dat de aanleg der Decauville
HansweertVlake, zal bemoeilijken de spoedige uitvoering
van het gedeelte Hansweertstation-Kruiningen
dat bij concurrence tusschen Vlake en Kruiningen, de
Maatschappy tot Exploitatie van Staatsspoorwegen, zekerlijk
niet aan beide stations sneltreinen zal doen ophouden
dat daardoor de voor Wemeldinge verkieselijke ver
binding met station Kruiningen zou kunnen gevaar loopen,
wanneer men niet daar, maar te Vlake blijft ophouden,
met welk station zij geen verbinding heeft of verkrijgt
dat zij het zeer zouden betreuren, als door de handel-
wijze der Provincie het nut werd verkleind, 't welk zij
van het groote tramnet redelijker wijze verwachten, en
waarvoor zij een ilinke subsidie gedurende 20 jaren toe-
zegden
dat naar hunne meening, wanneer het nu na 3 jaar
plotseling onvermijdelijk dient te zijn, om verbetering te
brengen in den Omnibusdienst HansweertVlake zulks
toch wel op andere wijze, met vrij wat minder kosten
is te verkrijgen dan door den aanleg van het kleine
Decauville-trammetje, voor het korte tijdsbesfcek van
hoogtens twee jaren dat verioopen kan voor de Zuid-
Bevelandsche tram Hansweert station Kruiningen in
exploitatie kan zijn.
De verzoeken van Yerseke en Kruiningen bevatten
ongeveer dezelfde nlotieven.
Het voorstel met toelichting van de heeren Kakebeeke
en Mulder is vroeger vermeld.
Door de heeren Statenleden Wm. van Oeveren, J. Won-
dergem, A. S. J. Dekker, C. P. Vogelaar en S. Duvekot
Cz. is tot Gedeputeerden een schrijven gericht, waarin zij
te kennen geven, dat zij naar aanleiding van hetgeen ter
hunner kennis is gekomen inzake de decauviiletram er
bij Ged. Staten ernstig op aandringen, niet tot verdere
uitvoering van het Statenbesluit te dezer zake over te
gaan, maar veeleer dat college de vraag in overweging
willen geven of de loop der omstandigheden vsor dat
college geen aanleiding geeft tot intrekking van dat be
sluit een voorstel of zelf in te dienen, of te steunen het
t/oorstel van de heeren W. Kakebeeke en D. Mulder.
Een schrijven tot Gedeputeerden van de heeren Dumo
leyn, F. Hombach, C. IJsebaert, H. A. van Dalsum en A.
Moerdijk zegt, dat zij het in hooge mate zouden betreuren.
indien tengevolge van de tegenwerking van genoemd
comite de hooge noodige verbetering in den dienst tus
schen Hansweert en het spoorwegstation Vlake niet spoe-
dig tot stand kwam
dat deze ontworpem tramlijn een lijdensgeschiedenis
heeft als geen andere
dat reeds in 1899 door de toenmalige ondernemer van
den dienst tusschen WalsoordenVlake een subsidie werd
gevraagd voor den aanleg van een paardentram Hansweert
Vlake
dat bijna in elke Statonvergadering aangedrongen werd
op een beter vervoermiddel aldaar, totdat de Staten in
1904 besloten den dienst WalsoordenVlake vanwege de
Provincie te exploiteeren en de tram zelf aan te leggen
en Gedep. Staten gemachtigd werden voor de exploitatie
en den aanleg van de tram vergunning aan te vragen
dat in de najaarszitting van dat jaar besloten werd den
aanleg te doen plaats hebben overeenkomstig het door
den Hoofd ingenieur opgemaakt plan
dat de heer Hombach in de Statenvergadering van 1906
tot Gedep. Staten het verzoek richtte, alvorens tot den
aanleg van den paardentram over te gaan, inlichtingen
in te winnen omtrent vervoermiddelen door mechanische
kracht bewogen, omdat paardentrammen uit den tijd waren
en dat door Gedep. Staten die toezegging werd gegeven
dat drie jaar daarna op voorstel van Gedep. Staten be
sloten werd een Decauviiletram aan te leggen in plaats
van een paardentram
dat tengevolge van de verbreeding van het kanaal en
de verlegging van den kanaaldijk nabij Vlake, de aanleg
voorloopig moest worden uitgesteld
dat nu die werken gereed' zijn, de kanaaldijk en het
stationsplein voor tramaanleg van Rijkswege geschikt zijn
gemaakt en de noodige vergunning is verkregen, meenen
zij, dat alle beletselen uit den weg zijn geruimd, niets
meer den spoedigen aanleg in den weg staat
dat deze Decauviiletram onnoodig zou zijn,. zooals het
voornoemd comite beweert, spreken ondergeteekenden
beslist tegen, volgens hun meening eischen en het reizigers-
verkeer en het goederenvervoer en een goede postver-
binding onverwijld een beter vervoermiddel tusschen
Hansweert en Vlake