Ter Neuzensche Courant - Zaterdag 11 Mei 1912.
Binnenland.
No. 5761
52e iaargang.
TWBSDE IBID-AID
Predikbeurten.
Donderdag 16 Mei 1912 (Hemelvaartsdag).
TWEEDE KS E R.
Yergadering van Donderdag.
In druk is thans verschenen het in de Kamer-
zitting reeds ingediende sub-amendement van de
heeren Borgesius c. s. op het amendement Snoeck
Henkemans, dat thans aldus iuidt
Artikel 1, IV worden gelezen als volgt
Onder „nacbt" (wordt verstaan)de tijdruimte
tusschen 9 uur des namiddags en 5 uur des
voormiddags.
Aan artikel 2 wordt toegevoegd de navolgende
alinea
Het bepaalde onder b. en c. is niet van toe-
passing, ten aanzien van broodbakkerijen, waar
het geheele aantal arbeidsuren van elken gezel
per etrnaal niet rueer bedraagt dan 9 of
wel niet meer bedraagt dan 10 en daarvan niet
meer dan 4 uren in den nacht vallen, mits in
beide gevallen het totaal aantal arbeidsuren in
den nacht niet meer bedraagt dan 50 uren in
14 op elkaar volgende etmalen.
Deze amendementen zijn thans aldus ontwor-
pen in de veronderstelling, dat zal worden aan-
genomen een nieuw amendement, ingediend door
de heeren De Visser, Van Idsinga, De Monte
Verloren, Van Wassenaer van Catwyck, Van
Karnebeek, Van de Velde, Van den Befch Van
fleemstedej Schimmelpenuinck, Van Dedem en
De Beaufort, om den aanhef van artikel 2 aldus
te lezen
rHet is verboden bakkersarbeid in loondienst
te doen verrichten, enz."
Bakkersw et.
De behandeling der Bakkerswet wordt in de
heden gehouden vergadering voortgezet, en wel
over art. 1 en 2, met de daarop ingediende
amendementen, nl. de bovenstaande, en lo. een
amendement Snoeck Henkemans (op art. 1)
Zondagsarbeidverbod alleen voor broodbereidiug
en dus niet op koek- of banketbakken in ge-
mengde bedrijven; onder nacht te verstaan
tusschen 9 uur namiddag en 5 uur voormiddag
2o. een amendement Schaper (op art. 1), om
den nacht in plaats van te 8 uur te 9 uur
te doen aanvangen 3o. een amendement Snoeck
Henkemans (op art. 1) om het nachtarbeid-
verbod niet toepasselijk te maken op brood
bakkerijen waar het geheele aantal arbeidsuren,
van elken gezel per etrnaal niet meer bedraagt
dan 9, of wel niet meer bedraagt dan 10, ep
daarvan niet meer dan 4 uren in den nacht
vailen, mits in beide gevallen het totaal aantal
arbeidsuren in den nacht niet meer bedraagt
dan 50 uren en 14 op elkander volgende
etmalen.
De heer de Visser, zijn bovengenoemd amen
dement toelicbtende, verklaart' geen bedrijfs-
regeling bij de wet, gelijk de Minister wil, te
weuschen, doch alleen en uitsluitend nachtrust
voor de bakkersgezellen. In dit wetsontwerp
worden, tegen spreker's zin, aangetast zoowel
de vrijheid om te arbeider, als 'de vrijheid van
het eigen huis.
Het patroonsverbod blyft voor spreker een
onoverkomelijk bezwaar.
De heer Bos verklaart het eens te zijn met
hen die meenen, dat er geen bepalingen te
maken zijn als men geen regeling wil, die het
algemeen belang op het oog heeft. Het doel
moet zijn in het geheele bakkersleven veran-
dering en verbetering te brengen, en het zal
tot groote onbillijkheden leiden als men geen be-
drijfsregeling wil, en de vrijheid van den on-
dernemer eener bakkerij angstvallig vreest aan
te randen. Dan is het ruiterlijker te zeggen,
dat men niets wil.
Verder de amendementen besprekende zet
spreker, die een regeling wil waarbij rekening
moet worden gehouden met de gelegenheid om
het bedrijf zich behoorlijk te laten ontwikkelen,
uiteen, dat die ontwikkeling zal worden tegen-
gehouden als er een stilstand van acht achter-
eenvolgende uren in het bedrijf wordt verordend,
gelijk het Regeeringsontwerp wil. Om dit te
voorkomen is noodig een drieploegenstelsel, doch
in dier voege dat niet meer dan 6 nachten door
dezelfde ploeg in 21 opvolgende etmalen nacht-
arbeid zal mogen worden verrichtzooals dan ook het
amendement-Borgesius oorspronkelijk beoogde.
In dien zin stelt de heer Bos met negen
anderen een sub-amendement op het amende-
ment-Snoeck Henkemans voor. Tevens voegt
hij er een alinea aan toe, waarbij voor de
toepassing van art. 2 de bakkersarbeid, verricht
door den patroon, met dien van den gezel wordt
gelijkgesteld. Dit acht spreker noodig voor
de patroons die zonder gezel werken, en onaf-
hankelijk van de eventueele aanneming van het
amendement-De Visser.
De heer De Geer gaat niet mede met het
amendement-De Visser, eens als hij het is met
den Minister, dat als men de wet van zulk een
hoofdbeginsel berooft, een regeling niet mogelijk
is. Maar de regeling moet steeds blijven be-
effen den aanhoudenden, achtereenvolgenden
nachtarbeid, en daaroni moet een drieploegen
stelsel in de regeling behouden blijven. Spreker
raadt den Minister ernstig aan mede te gaan
met het zoo even ingediende sub-amendement-
Bos.
De heer Snoeck Henkemans constateert bij
zijn repliek dat de Minister spreker's amende
ment op art. 2 niet onaannemelijk heeft ver-
kiaard. Alleen meent hij dat bij aanneming
bet artikel zou moeten worden omgewerkt.
Dit bezwaar meent spreker echter te hebben
ondervangen door de wijziging, welke hij gister
in 't amendement heeft aangebracht.
Het amendement-de Visser acht spreker on-
uitvoerbaar, tenzij spreker's amendement of het
sub-amendement-Bos wordt aangenomen, want
anders zal de alleenwerkende patroon zich
nooit kunnen doen vervangen, zelfs niet bij
ziekte.
Spreker zou gaarne zijn amendement zien
aangenomen, maar zou berusten in aanneming
of overneming van het amendement-Bos, voor
het geval Minister Talma bij aanneming van
spreker's amendement de wet zou terugnemen.
De heer Schaper ontwikkeld nader zijn be-
zwaren tegen uitschakeling van den patroons-
arbeid. Bij aanneming van het amendement-
De Visser zullen daarom dan ook de sociaal-
democraten pverwegen of zij nog wel voor de
de wet zullen kunnen stemmen.
In de sub-amendementen-Bos en Borgesius
ziet spreker geen voldoend equivalent van at-
schaffing van den nachtarbeid, maar desondanks
steunt hij jiever deze amendementen dan die
van de heeren Snoeck Henkemans en De Visser,
welk laatste een brutale bevoorrechting is van
het kleinbedrijf, terwijl Juist het grootbedrijf
bescherming behoeft.
De heer Elhorst bepleit de radicale opheffing
van den nachtarbeid als de eenige goede weg,
en betoogt dat als het patroonsverbod wordt
uitgelicht, er van de wet niets terecht komt.
In het ploegenstelsel vindt spreker wel iets
aanlokkelijks, maar alleen bet grootbedrpt heeft
er iets aan. De grootste helft van het bakkers-
bedrijf heeft er niets aan.
De heer Borgesius verdedigt nader zijn sub-
amendement als het meest praktische, hoewel
dat van den heer Bos weinig er van verschilt.
Het amendement-de Visser gaat spreker te ver,
waar het alleen vrijstelt die niet in loondienst
bakkersarbeid verrichten, als vrouweu, dochters
enz. Als het patroonsverbod noodzakelijk geacht
wordt door den Minister, staat spreker aan zijn
zijde, mits de Minister er in slaagt die nood-
zakelijkheid helder aan te toonen. Maar hij
acht het overdreven te beweren dat de wet
zonder dat patroonsverbod niet uitvoerbaar is.
Daarom behoudt spreker zich zijn stem voor.
De heer Aalberse houdt 66k nog een pleidooi
voor radicale afschaffing van den nachtarbeid.
Minister Talma, dupliceerende, kan slechts
herhalen, hoe ongaarne liij ook de vrijheid van
den werkgever meer aan banden wil leggen,
dat het patroonsverbod niet alleen gerecht-
vaardigd is, maar beslist noodzakelijk, wil de
geheele regeling doel treffen.
De Minister blijft de amendementen-Snoeck
Henkemans en Borgesius bestrijden. Het laatste
vooral omdat het totaal geen rekening houdt
met de Zaterdagen, en de geheele karakteristiek
van het bakkersbedrijf verwaarloost, gelijk het
geval is met alle amendementen die den ar-
beidsduur trachten te regelen. In het ameu-
dement-Bos ziet spreker een bevoorrechting van
een bepaalden vorm van het bedrijf, nl. de
groote fabriek met het drieploegenstelsel.
Geen enkele der amendementen acht de
Minister aanbevelenswaardig, en aanneming der
amendementen-Snoeck Henkemans en De Visser
zou hem noodzaken de wet terug te nemeu.
De heer Snoeck Henkemans handhaaft zijn
amendement op art. 2, doch heeft overleg ge-
pleegd met de heeren Bos en Goeman Borgesius,
en hoewel men niet geheel tot overeenstemming
is gekomen, heeft dat overleg geleid tot de
volgende wijziging van spreker's amendement.
Het verbod van nachtarbeid is niet van toepas
sing ten aanzien van broodbakkerijen waar het
geheele aantal arbeidsuren van elk gezel per
etrnaal niet meer bedraagt dan 9, met dien
verstande dat daarvan niet meer dan 2 uren in
den nacht vallen of wel dat geen gezel in meer
dan 6 nachten van 14 op elkaar volgende
etmalen arbeid heeft te verrichten.
Wordt nu ook dit amendement verworpen,
dan moet spreker de wet afstemmen.
De heer de Visser handhaaft zijn amendement.
De heer Bos juicht de wijziging van het
amendement-Snoeck Henkemans toe.
De heer Borgesius trekt zijn sub-amendement in.
Na verder debat wordt overgegaan tot
stemming.
Het amendement-De Visser (geen patroons
verbod) wordt verworpen met 46 tegen 32
stemmen.
Het sub-amendement-Bos (in de richting van
bet drie-ploegenstelsel gaande) wordt aangenomen
met 46 tegen 32 stemmen.
Het groote amendement Snoeck-Henkemans
zelf wordt verworpen met 41 tegen 37 stemmen.
Artikel 2 van het ontwerp wordt zonder
hoofdelijke stemming ongewijzigd goedgekeurd.
Het amendement-Snoeck Henkemans op ar
tikel 1 (de definitie van bakkersarbeid, zoo dat
daaronder alleen broodbakkers-arbeid wordt
verstaan) wordt verworpen met 66 tegen 7
stemmen.
Het amendement-Snoeek-Henkemans op art.
1 (definitie van wat onder nacht verstaan wordt)
wordt verworpen met 42 tegen 30 stemmen.
Het amendement-Schaper op art. 1 (de
officieele nacht niet te 8 uur, maar op zijn vroegst
te 9 uur te doen aanvangen) wordt verworpen
met 46 tegen 17 stemmen.
Art. 1 wordt goedgekeurd zonder hoofdelijke
stemming.
De vergadering is daarna verdaagd tot heden.
Besloten is Donderdag en Vrijdag van de
volgende week wegens den Hemelvaartsdag
niet te vergaderen daarentegen wel Maandag-
middag half 2. Als Dinsdagmiddag blijkt dat
de stand der werkzaamheden zulks eischt zullen
avondzittingen plaats hebben.
De Minister van Justitie heeft ingevolge
Koninklijke machtiging beschikt op een verzoek
om bewilliging op statutenwijzigingen der uaam-
looze vennootschap ^De Eerste Nederlandsche
Maatschappij tot Verzekering van risico in
loterijen", gevestigd te 's Gravenhage en in de
wandeling genaamd /,Lotisico" en dit verzoek
gewezen van de hand.
De afwijzing is gegrond op de overweging
dat mede blijkens in hoogste instantie beves-
tigde rechterlijke uitspraken, de naamlooze
vennootschap bij herhaling haren werkkring
heeft. uitgebreid tot het houden van eene bij
de Loterijwet 1905 verboden loterij. Uit dien
hoofde wordt de Vennootschap geacht te zijn
in strijd met de openbare orde, als hebbende
eene ongeoorloofde, immers bij de wet verboden,
oorzaak.
Bij het gisteren te Middelburg gehouden
onderwijzers-examen zijn o. in. geslaagd de hee
ren C. van Es van Zaamslag, A. E. Jolivet van
Aardenburg, 1. J. Luteijn van Retranchement
en A. Salome van Groede.
Axel. Door het Bestuur van den polder
,/Capelle" alhier werd aanbesteed de levering
van 60 M* Pruisische grind van 2—6 cM.
Ingeschreven word door J. Maljers te Ter
Neuzen voor f 2.45 per M3.
De levering werd gegund.
Koewaclit. Door het bestuur en den Raad
van Toezicht van deCooperatieve Boerenleen-
bank zullen in overleg met den geestelijk adviseur,
maatregelen genomen worden om het sparen
van kinderen te bevorderen. 's Zondags zal
na elken kerkelijken dienst gelegenheid zijn tot
inbrengen van elk bedrag, hoe klein ook. Met
de onderwijzers zal in onderhandeling getreden
worden om het schoolsparen in te voeren. Deze
maatregelen zijn genomen om een einde te
maken aan het spelen met centen, het veelvul-
dig snoepen en het rooken van sigaren en
sigaretten door zeer jeugdige personen.
Tot afgevaardigde voor de algemeene vergade
ring, die 18 Mei te Utrecht wordt gehouden,
werd benoemd de heer A. Geerards, kassier.
St. Jansteen, 9 Mei. Gisteren had C.
Vergauwen 3lager alhier, het ongeluk bij het
vleesch hakken de hand te kwetsen. Spoedig
begon deze met den geheelen arm op te
zwellen. Geneeskundige hulp werd ingeroepen.
Direct moest inspuiting plaats hebben daai
bloedvergiftiging was ontstaan. De toestand
van den man is bedenkelijk.
TER NEUZEN, 10 Mei 1912.
Naar wij vernemen bestaat erthans een voor-
nemen om alhier van rijkswege een gebouw voor
de zittingen van het kantongerecht te stichten
in de nabijheid van de te bouwen hoogere
burgersehool.
Deze week is met het grondwerk voor den bouw
van laatstgenoemde inrivhting aangevangen.
De Afd. Ter Neuzen van "Volksonderwijs
liieid gisteren eene huishoudelijke vergadering,
welke slechts matig bezocht was. De heer Vooren
verscheen er voor het laatst als voorzitter en
hield eene toespraak vol van de beste wenschen
voor de Vereeniging, waarop uit den boezem
der vergadering enkele hartelijke woorden volgden
aan het adres van den scheidenden leider. Als
bestuurslid werd in zijne plaats gekozen de heer
I. de Groot, die ook aangewezen werd tot voor
zitter. De rekening en verantwoording van
den penningmeester, den heer Schagen van
Leeuwen, werd in de beste orde bevonden ze
sloot met een goed slot van f 24,45.
Uit het Jaarverslag bleek, dat de Aid. in 1911
weer meewerkteaan schoolreisjes en enkele andere
zaken van plaatselijken aard. Voor de propa
ganda zal weer het een en ander verricht worden.
Na veei discussie werd besloten, dat de Afd.
zich zal laten vertegenwoordigen op de algemeene
vergadering op 6 Juli in Baarn, tegen gedeelte-
lijke vergoeding der reis- en verblijfkosten.
Afgevaardigde werd de heer J. van der Peijl,
plaatsvervauger de heer L. J. de Vries.
Door de Commissie van beheer over den
Valweg is te Zaamslag aanbesteed de levering
van 220,000 E.G. macadam, afmeting 2—4 c.M.
Hiervoor werd onder inzending van monster,
ingeschreven door de heeren J. Maljers te Ter
Neuzen voor 4,40, J. Wolfert te Hoek voor
4,03, J. van de Velde te Zaamslag voor
3,98, Jac. Jansen te Ter Neuzen voor 3,87,
J. de Bree Fz. te Ter Neuzen voor 3,43, L.
Nolson te Ter Neuzen voor 3,42, F. J. J.
Kieboom te Sas van Gent voor J 3,30 en J.
Tollenaar Sr. te Ter Neuzen voor f 2,72, alles
per 1000 K.G.
Na keuring der monsters is de levering ge
gund aan den heer J. de Bree Fz.
Het vervoer van de macadam van de losplaats
te Ter Neuzen naar aan te wijzen plaatsen langs
den weg is gegund aan den heer G. de Bokx
te Zaamslag voor 0,63 per K.G.
In de maand April werden in Zeeland ge-
constateerd 4 gevallen van besmettelijke veeziekte
en wel van mond- en klauwzeer 1 geval te
IJzendijke en van miltvuur 1 geval te Grijpskerke
en 2 gevallen te Poortvliet.
Volgens opgave aan den Centralen Ge-
zondheidsraad zijn in de week van 1 tot en
met 7 Mei in Zeeland geconstateerd 9 gevallen
van besmettelijke ziekte en welvan roodvonk
1 geval te Colijnsplaat, Kats en Krabbendijke
en van diphtheritis 1 geval te Aagtekerke,
Borsselen, Brouwershaven, Goes Westkapelle
J en Wissekerke.
Zondag K2 Wlei 1912.
RECHTSZ^KEH.
Arrondisseraents-Rechtbank te Middelburg.
De Rechtbank heeft in hare zitting van
Vrijdag 10 Mei de volgende vonnissen uitge-
sptoken
A. A., oud 19 j., landbouwersknecht te Koe-
wacht is wegens mishandeling veroordeeld tot
1 maand gevangenisstraf. (Eisch 3 maanden).
A. V., oud 30 j., werkman te Axel is wegens
diefstal veroordeeld tot 14 dagen gevang.
(Eisch 1 maand).
M. G., oud 30 j., stoelenmatter te Axel, is
wegens alsvoren veroordeeld tot 14 dagen gevang.
(Eisch 1 maand).
J. M., oud 29 j.. verwersknecht te Breskens,
thans voortvluchtig, is wegens alsvoren veroor
deeld tot 9 maanden gevang. met last tot zijne
inhechtenisneming. (Eisch idem).
A. d. V., oud 26 j., koopman te Aardenburg,
thans gedetineerd, is wegens als voren verooi-
deeld tot 6 weken gevang. met mindering der
preventieve hecbtenis. (Eisch 4 maanden gevang.)
A. R., oud 42 j. en G. J. J. M. v. B., oud
26 j., boterfabrikanten te Middelburg, zijn
wegens overtreding der boterwet veiooideeld
ieder tot eene boete van 100 of 25 dagen
hecht. met last tot openbaarmaking der uitspraak
in de Midd. Courant, de Faam, de Gids en de
Vliss. Courant, op kosten van de veroordeelden.
Bevestigd werd daarbij het vonnis van den
kantonrechter te Middelburg wat betreft het feit
van 4 Juni 1911 en vernietigd voor het feit
van 12 Augustus 19 11
Hervormde Kerk.
Ter Neuzen. 9 u. en 2 u., Ds. A. Timmerman.
Sluiskil. 2 u„ Ds. De Boer van Hulst.
Axel. 9 u- en 2 u., Ds. J. B. T. Hugeuholtz.
Zaamslag. 9 u. en 2 u., Ds. G. van Dis.
Hoek. 9 u. en 2 u., Ds. E. Raams Jr.
Sas van Gent. 9i u., Ds. H. Akersloot van Houten Boos.
Hulst. 10 u., Ds. De Boer.
Gereformeerde Kerken.
Ter Neuzen. 9 u. en 2 u., Ds. J. F. van Hulsteijn Jr.
Woensdag 15 Mei pi. m. 3uur,Ds. J. r.
van Hulsteijn, Huwelijksinzegening.
Axel A. 9 u., Ds. Chr. Bruins en 2 u., Ds. J. H.
Lammertsma.
BI. 9 u., Ds. J. H. Lammertsma en 2 u.,
Ds. Chr. Bruins.
Zaamslag. 9 u. en 2 u., Ds. A. van Andel, van
Hilversum.
Hoek. 9 u. en 2 u., Ds. H. v. d. VVal.
Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en u., leeskerk.
Oud-Gereformeerde gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5£ u., dkr. J. Fraanje.
Lokaul Bethel" (Kandeelstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5^ u., Joh. Vijvenberg, van
Zierikzee.
Lokaal „Eben-Haezer" (Kerkhoflaan).
Ter Neuzen. 5£ u., dhr. J. J. Kense.
Hervormde Kerk.
Ter Neuzen. 9 u. en 2 u., Ds. A. Timmerman.
Zaamslag. 9 u., Ds. G. van Dis en 2 u., Ds. N. M.
de Ligt, van Middelburg, voor „Vrederust,
waarbij de Chr. zangvereeniging eenige
liederen zal zingen.
Gereformeerde Kerken.
Ter Neuzen. 9 u., Ds. J. F. van Hulsteijn Jr.
