Ter Neuzensche Courant. - Zaterdag 9 Maart 1912. 52" Jaargang.
Binnenland.
BEPEOEFDE LIEFDE.
Gemeogde berichten.
No. S735.
TWIDElDSl BLAD.
FEUILLETQN.
T1EEOE KAMER.
Yergadering van Donderdag.
Bon w w e t j e.
Bij de voortgezette behandeling van het
wetsontwerp tot wijziging der wet tot regeling
van het lager onderwijs, licht de heer Ter
Laan (8. D. A. P.) een amendement toe,
strekkende om aan de Gemeenten voor de
openbare scholen een even hoog bouwsubsidie
toe te kennen als aan de bijzondere scholen.
Spr. kondigt zijn voornemen aan om, in ver-
band met het overgenomen amendement Van
der Molen, het cijfer van 37% pOt. (thans in
het amendement als vergoeding gesteld) te
brengen op 621/i. De kosten van dit amen
dement kan spr. niet berekenen, maar zij
zullen veel lager zijn dan die van het amen
dement Van der Molen.
Terugkomende op den dwang, welke op de
ouders wordt uitgeoefend ora hun kinderen naar
de bijzondere school te zenden, beroept spr.
zich op een brief van een diaken alhier, waarin
erkend wordt dat er dwang op de ouders wordt
uitgeoefend om hun kinderen naar de chris-
telijke school te zenden.
De heer Van Wijnbergen bestrijdt het amen
dement Ter Laan c.s., er op wijzende, dat het
in strijd is met de Links geuite bewering, dat
verhoogd bouwsubsidie onnoodig is. Hij noo-
digt overigens de voorstellers uit, in het amen
dement een bepaling op te nemen, analoog
aan art. 51, of anders als onjuist terug te
nemen de woorden in de toelichting, dat het
de bedoeliug is, de bestaande rechtsgelijkheid
te handhaven.
De heer de Geer doet uitkomen, dat de ge-
meente verplicht is scholen te bouwen en dit
doet uit de algemeene kas, dus van het geld
van alien, terwijl het geld voor de bijzondere
school slechts komt van enkelen. De ?gelijkheid
van het bedrag raakt dan ook niet het rechts-
beginsel.
De heer de Meester wil voor het amendement
stemmen om de bestaande gelijkheid te hand-
haven, maar daarna tegen de wet, omdat de
financieele gevoigen niet zijn te overzien. Men
mag zoo niet met 'a Lands financien omspringen.
De heer Ketelaar bestrijdt den heer van Wijn
bergen, zich aansluitende bij het betoog van
den heer de Geer, in zake art. 53. Hij beveelt
het amendement aan, omdat het het oprichten
van openbare scholen ten platten lande zal be-
vorderen en in kosten ver zal blijven beneden
het amendement-van der Molen c. s.
De heer Vliegen betoogt, dat als het bijzonder
onderwijs meer ontvangt, het openbaar ook meer
moet hebben.
Minister Heemskerk zet uiteen, dat er geen
rechtsgelijkheid tusschen openbaar en bijzonder
onderwijs is, zoodat er geen reden is om de
bijdrage uit de Rijkskas voor het eerste te
vermenigvuldigen met hetzelfde cijfer, waarmee
men de bijdrage voor het laatste vermenigvul-
digt. Wijziging van het amendement van 37%
op 62% pCt. heeft geen zin meer zin zou
het gehad hebben, het op 50 pCt. te brengen.
De Minister dankt er voor dat de heer Ter
Laan overneming van het amendement gevraagd
had, omdat daarmee de houding, door den
Minister gister aangenomen, werd gebillijkt.
18)
De jonge man bleef echter staan en deelde
den baron in het kort het doel zijner komst
mede. Hij verklaarde zich bereid, zijn geheele
schuldvordering te vernietigen, mits Zaruba zijn
handel met Krussof en zijn plannen met Else
opgaf.
De baron steunde met den rechter elleboog
in de linkerhand, en bedekte de oogen met den
rechter.
Met kloppend hart wachtte Gustaaf op het
antwoord.
Eindelijk keek Zaruba op. /,Toen gij de
laatste maal hier waart," zeide hij langzaam
en norsch, //dreigdet ge my met een geheim.
Gij zoudt iets aan het licht brengen, wat mij
zou kunnen schaden. Hoe zit't daar nu mede
Waren dat maar onbeduidende praatjes
//Neen, mijnheer de baron, ik heb de bewijzen
in handen."
//Zoo? Wat zijn dat voor bewijzen?"
//Papieren, die vader aan moeder heeft ach-
tergelaten, waarvan wij echter in de uiterste
noodzakelijkheid gebruik mogen maken."
z/Waarom komt ge dan daarmede thans niet
voor den dag
z/Omdat naar mijn oordeel zich het bepaalde
geval van noodzakelijkheid nog niet voordoet."
Zaruba haalde de schouders op en zag zijn
medeminnaar van ter zijde hoonend aan.
De Minister kan echter aan het verzoek niet
voldoen omdat het amendement niet door de
rechtsgelijkheid, welke niet bestaat, geeiseht
wordt.
De Minister betoogt in dit verband, dat de
rechtsgelijkheid reeds hierom ontbreekt, dat de
bijzondere scholen geen bouwkosten ontvangen,
maar slechts vergoeding door daarvoor, en voor
het bijzonder onderwijs een art. 53 ontbreekt.
Het amendement zou de ongelijkheid verhoogen.
Na uitvoerige repliek van de heer Ter Laan
verklaart de heer van Karnebeek tegen het
amendement te zullen stemmen.
Na replieken en dupliek van den minister
wordt het amendement-Ter Laan c.s. verworpen
met 49 tegen 35 stemmen.
Tegen stemde de rechterzijde met den heer
van Karnebeek.
Door verwerping van dit amendement waren
vervallen de daarmee samenhangende amendemen-
ten op artikel 2.
Het wetsontwerp wordt daarna aangenomen
met 46 tegen 36 stemmen (stemming rechts
tegen links).
TER NEUZEN, 8 Maart 1912.
Heden namiddag dreef op tamelijke hoogte een
groote witte ballon statig~over onze gemeente.
Hij dreef steeds voort in Noordelijke richting,
Door de schittering van de zon op den wit-
ten ballon was deze lang waar te nemen, tot
zij boven Zuid-Bevelaud uit het oog verdween.
De kapt. H. Verhulst, van het 4e reg.
vesting-art. te Ter Neuzen, wordt 18 April
gedetacheerd in de legerplaats bij Oldebroek
tot het volgen van den eersten cursus bij de
artillerie-schietschool.
De jl. Woensdagavond in de bovenzaal
van het //Hotel de Commerce" door de afdeeling
Ter Neuzen van den Volksbond tot bestrijding
van drankmisbruik belegde openbare vergadering
was, jammer genoeg, zeer matig bezocbt. We
zeggen, jammer, want het onderwerp dat de
spreker, de heer G. J. Blees Kz., uit Zaaudam,
behaudelde, was belangrijk, en wat hij, na door den
voorzitter, den heer H. J. Vooren, te zijn ingeleid,
vertelde over //Theorie en Practijk van Huisvlijt,"
boeide van begin tot eind.
Spreker begon met te wijzen op het nut van
werkzaam zijn, hoe degenen die zich met een
of anderen nuttigen arbeid in de huiskamer
bezig houden geen kamp hebben te voeren met
verveling, hoe die bezigheid hen van het kwade
afhoudt, hoe de weldoende fee, zooals hij de
huisvlijt noemde, het gezellig huiselijk leven
bevordert en de jongelieden vooral weerhoudt
van het herbergbezoek, dat aanleiding is van
zooveel kwand. Zij die zich steeds vlijtig met
nuttig werk bezighouden voelen zich steeds
opgewekt en zijn daardoor gelukkige menschen,
die ook in hun kring geluk verspreiden.
In den breede toonde spreker aan op welke
wijze huisvlijt kan worden beoefend, zoo voor
amusement om zelf bezig te zijn, als ook tot
voordeel door het vervaardigen van practische
bruikbare voorwerpen en die te verkoopen. Uit
verschillend materiaal kunnen heel aardige
voorwerpen worden gemaakt tot versiering van
de huiskamer enz.
In de pauze werd door den spreker aan de
aanwezigen gelegenheid gegeven verschillende
voorwerpen te bezichtigen, vervaardigd door hen
die huisvlijt beoefenen, waarvan vele een
z/Ik weet zeer goed, wat voor papieren dat
zijn," zeide hij. //Gij weet 't wellicht nog niet.
Ik erken, dat ik gaarne een offer zou brengen
om ze weder in handen te krijgen."
//Thans bestaat daartoe de gelegenheid."
z/Volkomen waar, maar uw prijs is mij te
hoog. Ik zal u eens wat zeggen, mijn waarde.
Als ge laf genoeg zijt, om van zulk een middel
gebruik te maken, en mij daarmede bedreigt,
dan ben ik juist hem die daar geen drommel om-
geeft."
z, Ik wil u niet dreigen," antwoordde Gustaaf,
terwijl het bloed naar het hoofd steeg. //Ik ver
zoek u slechts van het voordeel dat Krussof u aan-
biedt, af te zien. Ik vraag't u niet om mijnentwil,
maar ter wille van Else. Als de prijs daarvoor
wil ik u van uw schuld ontslaan."
z/lk dank je zeer. Je bent zeer vriendelijk,
maar de kwijtschelding van de schuld wensch
ik eerst te ontvangen, als ge het geld in een
ronde som ontvangen hebt. Overigens moogt
gij alles doen, waarin ge lust hebt. En wat
mijn huwelijk met juffrouw Else Krussof be-
treft moet ik zeggen dat ik daarbij in de eerste
plaats mijn eigen belang op het oog heb maar
de jonge dame gaat daarbij toch ook vooruit
in de wereld. Dat kan door niemand ontkend
worden."
z»Wat heeft zij aan het groote huis en het
landgoed, als zij van verdriet sterft. Maar
waarom zou ik u daarover spreken Gij wijst
mijn aanbod dus van de hand
z/Ja, zeer beslist, eens en voor altijd," riep
de baron in losbrekenden toorn. //En al had
het meisje geen roode dnit, dan nam ik haar
goeden indruk gaven omtrent de vaardigheid,
het geduld en den smaak der vervaardigers.
In zijn verder betoog toonde de spreker aan
dat de huisvlijt bij de beoefenaars aankweekt
gevoel voor het schoone en kennis omtrent
kunst, zoodat ze beter in staat worden gesteld
van verschillende zaken, die anders ongemerkt
aan hun oog voorbijgaan, op de hoogte te
komen. Zij werkt dus ook ontwikkelend.
Ook besprak de beer Blees de huisvlijtten-
toonstellingen die reeds in verschillende plaatsen
zijn gehouden en die alle goed slagen. Deze
zijn zeer bevorderlijk aan het doel, omdat men
dan bijeen brengt wat in de ledige uren is
vervaardigd, dat de beoefenaars elkaars werk
kunnen meten, en kennis opdoen van het een
of ander, nieuwe plannen kunnen maken voor
het uitvoeren van een volgend werk.
Deze nuttige bezigheid, die de huisvlijt schenkt,
werkt ook ten zeerste mee ter bevordering van
het doel van den Volksbond, daar zij de menschen
uit de herberg houdt en daardoor terughoudt
van bet misbruik van sleeken drank. Daarom
houdt de bond zich ook allerwege bezig met
de bevordering der huisvlijt.
Een algemeen applaus beloonde den spreker
voor zijne rede. De voorzitter dankte namens
de aanwezigen den spreker, en spoorde aan tot
toetreding bij de vereeniging, daar deze, om
iets te kunnen tot stand brengen, ook over de
noodige financien moet kunnen beschikken.
Wij vestigen de aandacht onzer lezers op
de in dit nummer voorkomende advertentie van
Volksonderwijs. Voor die vereeniging treedt
a. s. Donderdag als spreker op de heer Dr. Van
der Meulen van Bergen op Zoom. Genoemde
heer stelt zich voor om eenige beschouwingen
te geven over samenwerking tusschen school en
huis bij de opvoeding onzer kinderen, een zeer
mooi onderwerp, dat ook tenvolle de aandacht
verdient van de ouders, niet het minst van de
moeders. Waar de toegang voor ieder open staat
en er gelegenheid gegeven wordt tot debat,
hoopt de Af J. Ter Neuzen van Volksonderwijs
op een zeer drukke opkomst, zoowel van leden
en hunne huisgenooten als van niet-leden.
In de gisteren te Middelburg gehouden
vergadering van de afdeeling Zeeland van den
Nederlandschen bond van gemeenteambtenaren
werd wegens het bedanken van den heer L.
C. Wabeke, gemeente-secretaris alhier, als
redacteur van het bureau van perszaken voor
Zeeland benoemd de heer L. J. den Hollander,
secretaris te Westkapelle.
Met ingang van 1 April e.k. wordt hot
Algemeen Depot van Discipline te Vlissingen
opgeheven.
De gemeenteraad te Vlissingen moet nog
een beslissing nemen of de 5 September af-
gebrande St. Jacobstoren zal worden herbouwd
in cement-beton dan wel in den oorspronkelijken
toestand (hout). De raad heeft indertijd besloten
nadere adviezen in te winnen alvorens een
beslissing te nemen.
Nu heeft onlangs een der raadsleden, Dr.
A. Staverman, het advies ingewonnen van tal
van bekwame technici en bouwkundigen uit ons
laud. Het grootste gedeelte van deze deskun-
digen was tegen den bouw in cement-beton.
Wij vernemen nu evenwel dat binnenkort
een rapport zal verschijnen, waarin door een
zeer groot aantal deskundigen uit ons land en
dat op verschillende gronden, de bouw in cement-
beton ten sterkste wordt aangeraden.
toch! Nu weet gij 't, en weet ge tegelijkertijd,
waarom mij alles om het even is, als ik de
dochter van Krussof slechts krijg."
Gustaaf stond daar sprakeloos. Zaruba beminde
Else Aan deze mogelijkheid had hij tot nu
toe niet gedacht. Langen tijd duurde het voor
hij weder bedaard genoeg was om te spreken.
z/Ik begrijp het," zeide hij langzaam, met
moeite adem halend. //Mijn uitzichten verbe-
teren er daardoor niet op en toch doet 't mij
genoegen ter wille van Else."
Hij ging naar de deur zonder verder een
woord te spreken. De deur viel achter hem
dicht en Gustaaf's voetstappen weerklonken
buiten op het kielzand.
z/Als hij de papieren te voorschijn brengt,"
zeide Zaruba. de tanden knarseud en de vuisten
ballende, //als de zaak bekend wordt, juist thaus,
nu ik geholpen zal worden, dan zou alles met
me uit zijn. 0, dat vervloekte geld Wat doet
een mensch niet, als hij 't hebben moet
Tot laat in den avond wachtte Else op een
boodschap van Gustaaf. Toen er echter niets
kwam, zocht zij eindelijk vol vertwijfeling haar
legerstede op. De laatste zwakke hoop was
verdwenen.
Gustaaf was naar de boerderij teruggekeerd,
zonder te weten welken weg hij gegaan was.
De moeder zette hem het avondeten voor en
beschouwde hem opmerkzaam.
z/Er is niets goeds met je gebeurd, Gustaaf",
zeide zij, toen hij het bord wegschoof, zonder
een stuk aangeroerd te hebben. //Heeft een
ander die plaats van opzichter voor je neus
weggekaapt
Sluiskil. Eindelijk is 't er van gekomen,
dat voor het publiek een voetpad is aangelegd
van Sluiskil (brug) tot Sluiskil (Coegorspolder)
zoodat men 't laatste station niet alleen in een
korteren tijd dan voorheen kan bereiken maar
ook niet meer door't slijk behoeft te marcheeren.
Een ware verbetering voor de communicatie
dus tusschen deze twee stations.
Ook alhier legde het bioscope-schip Al-
hambra Flottante" aan, doch slechts om een
avond eene seance te geven, n.l. Woensdagj.l.
De plaatsen waren goed bezet. Onder de vele
voorstellingen was die van Absalon wel de
mooiste. Het publiek was zeer voldaan. De
directeur van de bioscope deelde mee, dat zijn
bezoek te Gent hem zeer tegen was gevallen
en hem meer dan fr. 1000 had gekost. Onze
naburen hadden 't hem zeer lastig gemaakt.
Voor de toestemming tot geven van voorstel
lingen moest hij betalen 200 frs., voor arruen-
recht 400 frs., voor aanplakbiljetten 46 frs.,
voorde cinematograaf 80 frs., voor concert 35 frs.,
voor liggeld 14 frs. per dag, voor 't bespelen
der piano 5 frs. per dag, voor een sleepboot
van Wondelgem tot Sluiskil 150 frs. enz. enz.,
zoodat hij vast besloten was nooit meer Belgie
te bezoeken met zijn Bioscope-schip.
Axel. 8 Maart. Na afgelegde bewijzen van
bekwaamheid is de heer G. van den Berge,
directeur der gemeentelijke gasfabriek alhier,
benoemd tot chef van fabricatie aau de gasfabriek
te Beveren-Waes (Belgie), welke fabriek 11
gemeenten in de omgeving van gas voorziet.
Tengevolge van deze promotie heeft de
heer van den Berge met ingang van 1 April
a.s. alhier eervol ontslag aangevraagd.
Men schrijft ons uit Middelburg
Reeds herhaaldelijk hebben wij bij feest-
vieringen op 31 Augustus kunnen genieten van
iets bijzonders. Wij hebben ons kunnen ver-
heugen in de vroolijke gezichtjes der kinderen,
die medewerkten aan een kleppermarsch, een
trommelmarsch of een trompettinemarseh en
steeds was het de heer Jan Morks, directeur
van het Middelburgsche muziekkorps, die door
het componeeren der marschen en het instudeeren
daarvan het mogelijk maakte iets geheel nieuws
te doen hooren.
Ook dit jaar wacht ons, als de medewerking
daartoe voldoende is, weer iets, dat nog niet
vertoond is.
Op het Marktplein zullen aldus in groote
trekken de plannen door meisjes en jongens
een viertal //ryen" worden uitgevoerd op daarvoor
speciaal door den heer Morks te componeeren
wijzen.
lndien zich een voldoend aantal deelnemers
opgeeft, zal binnenkort met de repetitie worden
aangevangen.
Een dronkaard heeft in een dorp bij
Bergen (Belgie) zijn zoon geslagen, zoodat hij
voor dood bleef liggen, omdat hij, geholpen
door zijn broeder, zijn moeder verdedigde, die
dcor den vader misbandeld werd. Daarna heeft
hij een pistool genomen en schoten gelost op
het volk, dat zich voor de woning verzamelde
Hij kwetste op die manier drie of vier personen.
Er waren verscheiden gendarmes noodig om
den wildeman aan te houden.
z/Neen moeder, dat niet. Maar in de eerst-
volgende dagen moeten wij hier uit. Wij moe-
ten het oude-huis verlaten, dat vader in zijn
jonge jaren gebouwd heeft, waarin wij alien
zoo gelukkig geweest zijn en waarin ik eenmaal
hoopte te sterven."
De weduwe vouwde de handen in den schoot
en boog het hoofd op de borst. Met een neer-
slachtigen blik keek Gustaaf haar aan.
z/Wees niet al te bedroefd, moeder," ging hij
na een poosje voort. //De heer Halenbeck
heeft ons een woouplaats aangeboden en ik zal
alles doen wat in mijn vermogen is om een
nieuw tehuis voor u te maken. Ik heb thans
nog slechts voor u te zorgen. Else huwt den
baron."
z/Dan betaalt hij je ook de schuld af, niet
waar vroeg de weduwe, haar zoon scherp
aanziende.
Gustaaf deinsde achteruit, alsof hij een slag
ontvangen had.
z/Wat bazelt gij van het geldriep hij
woedend. //Vervloekt is het! Al onze ellende,
onze nood, zoowel van my als van Else spruit
er uit voortHet vervolgt mij schrede op
schrede, ik kan mij niet roeren, ik kan geen
woord spreken, zonder dat het als een spooksel
voor mij oprijst."
z/Wees bedaard, Gustaaf, ik wilde je niet
kwetsen
(Wordt vervolgd.)
