DE PHILIPS LAMP
verwierf op de WERELD"TENT00NSTELLING te ROUBAIX
Gemengde berichten.
Landbouwberichten.
Zaamslag. Ds. R. Hamming die het beroep
naar de Geref. kerk te Groningen heeft aange-
nomen, nam jl. Zondag van de gemeente alhier
afscheid met eene rede naar aanleiding van Efeze
6 23 en 24. Het kerkgebouw was met een
groote schare gevuld. Namens de classis en den
kerkeraad werd de scheidende leeraar toege-
sproken door Ds. M. Uijtenhoudt.
Door de Vereeniging A. H. V. (vereeniging
van Fabrikanten van en Handelaren in Kunst-
meststoflen en Voederstoffen en Aankoopver-
eenigingen van deze stoffen is //Goes" aange-
wezen als plaats van Arbitrage voor de Provincie
//Zeeland."
Yoor gesehillen betreffende meststoffen bestaat
de Arbitrage-commissie voor Zeeland uit de
heeren
M. Boogerd, MiddelburgD. Koopman Pzn.,
Nieuwerkerk A. v. Doornick, HansweertN.
N. v. Langeraad, KolijnsplaatW. Ribbens,
ZierikzeeJ. Lindenbergh, Wolfaartsdijk.
Voor gesehillen betreffende voederstoffen be
staat de Zeeuwscne Arbitrage-commissie uit de
heeren
W. C. Bolle, Rotterdam W. Kakebeeke,
Goes; J. P. Huijser, Rotterdam; P. Maas Wz.,
KoudekerkeM. Verheul, RotterdamN.
Polderman, St. Maartensdijk.
Git Zeeland zijn bij de vereeniging aange-
sloten de volgende handelaars en fabrikanten
W. Bolier Lz., PoortvlietGlerum en C°,
Hansweert; Jac. Krijger, Krabbendijke I. v.
Malen-Butler, Schoondijke W. en J. C. Ribbens,
ZierikzeeWijkman en Schippers, Breskens
Zeeuwsche Voeder- en Kunstmesthandel, v/h S.
en M. Boogerd, Middelburg.
Verder zijn uit Zeeland aangesloten 9 landbouw-
en aankoopvereenigingen en 34 particulieren.
Is dat in het belang der gemeente?
Uit Zwaluwe wordt gemeld, dat aldaar tot
wethouder (voor 't eerst zijus levens) benoemd
is de heer C. Vos, woonachtig te Moerdijk ge
meente Zwaluwe, oud 80 jaar en een paar
maanden.
Te Vlijmen is tot wethouder benoemd de
heer B. v. Oyen, oud 90 jaar.
Het lOjarig dochtertje van een arbeider
te Zevenaar, had een wondje aan de knie. Het
been werd zeer dik, zoodat in het ziekenhuis
bloedvergittiging werd geconstateerd.
Thans is het kind onder hevige pijnen daar-
aan overleden.
Maandagmiddag had te's Heerenberg een
droevig ongeluk plaats. Terwijl eenige kinderen
een vuurtje stookten van aardappelloof, vatten
plotseling de kleeren van het I4jarig dochtertje
van den landbouwer Van Bladeren vlam. Met
zeer ernstige brandwonden over het geheele
lichaam werd de ongelukkige opgenomen.
De toestand is hopeloos.
Te Standdaardbuiten is een moord gepleegd.
De verslagene is de dochter van een landbouwer,
27 jaar oud, en uit een gezin van negen dochters
en een zoon. De hofstede waar zij woont ligt in
den Oudlandschen polder, een half uur afstands
van Standdaardbuiten.
Het vermoorde meisje is Vrijdagnamiddag
naar Oudenbosch gegaan op geld te wisselen.
Zij zal 130 a 150 gulden bij zich hebben ge-
had, toen zij omstreeks zeven uur door het dorp
Standdaardbuiten naar haar huis terugkeerde.
Zij nam een binnenweg, een eenzaam pad en
is ongeveer halverwege door een persoon aan-
gevallen.
Dat is gezien door een zekeren Roy uit
Standdaardbuiten, die een 30 meter voor haar
liep en gillen heeft gehoord. Zelfs heeft hij
verstaan ,/ge maakt mij dood", maar toch is
hij doorgeloopen, omdat hij aan gekheid tusschen
een jongen en een meisje dacht.
Later is hij weer teruggekomen langs de
plaats van den moord, doch heett niets gezien.
Het voetpad loopt tusschen een bietenveld
en een sloot. Op het bietenveld zijn sporen
van een worsteling te ontdekken. Om elf uur
is het lijk gevonden in de sloot langs het pad
het slachtoffer scbijnt gewurgd te zijn of mis
schien gestikt in den sloot. Zij heeft een klein
wondje onder de kin. Het lijk is naar de
ouderlijke woniDg vervoerd.
Op het suikerbietenveld is ter plaatse van de
moord bloed gevonden op verschillende bladen der
suikeHfcieten, bovendien een suikerbrok, een haar-
kam en een hoedenspeld.
Het lijk lag, toen het gevonden werd, voorover
in de sloot met water, de voeten lagen op den kant.
De zak uit haar rok hing buiten haar kleed.
Gearresteerd aG verdacht de dader te zijn, is
zekere H. K., uit Standdaardbuiten.
Vrijdag was hij nabij de hofstede van Knook,
den vader van het meisje, aan het werk, en heeft
vermoedelijk bet meisje de woning zien verlaten.
Zaterdagmorgen, toen hij gearresteerd werd,
was hij daar weer aan het werk. Hij heeft zijn
gezicht vol krabben. K. wordt ook verdacht
eenigen tijd geleden een onderwijzeres uit Willem-
stad te hebben aangerand.
Op het raadhuis van Standdaardbuiten heeft
de justitie uit Breda Zaterdagnamiddag den ver-
moedelijken dader doen voorbrengen. Het eerst
kwamen de krabwonden ter sprakebeklaagde
antwoordde op de vraag, vanwaar die wonden
op het gezicht kwamen, dat zij zijn toegebracht
door een hond. Hij is toen gedeeltelijk ontkleed
en een krabwond werd ontdekt op den recbter-
bovenarm.
Op de vraag of deze wond ook door een hond
was toegebracht, volgde geen antwoord.
De justitie heeft toen de plaats der misdaad
bezocht.
De verdachte, Zaterdagmorgen met het lijk
geconfronteerd, toonde zich hevig overstuur doch
verklaarde verder niets.
Heel het dorp is in rep en roer er werd
Zaterdag haast niet gewerkt.
Een oude Flakkeesche boer had water
voor zijn vee noodig en begon een welput te
graven. Het was een zwaar werk. Langzamer-
hand naderde het werk zijn voltooiing en het
succes scheen volkomen. Maar, helaas, op een
goeden dag, toen hij er de laatste hand aan ge-
legd had, stortte de put in en de arbeid van
een heele week was verloren.
Een oogenblik trok ons boertje zich van
wanhoop de haren uit het hoofd toen kreeg
hij een ingeving. Hij trok zijn jas uit, nam
zijn pet af en legde die zorgvuldig aan den
rand van den ingestorten put. Toen kroop
hij zelf onder een nabijgelegen hooischelf en
wachtte af de dingen, die komen zouden.
Het duurde niet lang of er liep een buurman
voorbij die eens naar den put ging kijken.
Hij zag, hoe treurig het er mee stond en toen
hij de pet en de jas van den eigenaar erbij zag
liggen, meende hij natuurlijk, dat de ongpluk-
kige man bij de instorting was medegesleept
en nu op den bodem van zijn put onder het
puin bedolven lag. 't Spreekt vanzelf, dat hij
door menschlievendheid gedreven dadelijk alarm
maakte en na korten tijd was een groote menigte
boeren om de plek verzameld. Met schoppen
en spaden groeven ze tot zij den put geheel
hadden leeg gehaald.
Het was een zwaar en vermoeiend werk, maar
de genegenheid voor het ongelukkige slachtoffer
en het ernstige verlangen om bem te redden,
schonk den arbeiders krachten.
Eindelijk was de taak volbracht en de put
tot den bodem leeggedolven doch van den
ouden boer was geen spoor te ontdekken.
Nadat ze hem tevergeefs gezocht hadden, togen
ze vermoeid huiswaarts.
Toen kwam de boer uit zijn schuilplaats te
voorschijn, en dankbaarheid vervulde zijn hart,
dat de naastenliefde toch nog niet geheel uit
dit tranendaal was verdwenen.
De ramp van de Liberte".
De vernietiging van het pantserschip //Liberte"
is voor de Fransche vloot, die onlangs te Toulon
een schitterende revue te zien gaf, waarbij pre
sident Falieres en de voornaamste ministers
tegenwoordig waren, een zware ramp. Vorige
week nog werden door de outploffing van een
kanon op de kruiser //Gloire" 9 man gedood.
De Fransche vloot heeft nu echter de grootste
ramp te boeken na de //Jena". De ramp is
des te zwaarder, omdat het grootste deel van
de 742 koppen tellende bemanning ten doode
gedoemd was.
Honderden zeelieden, 'tjuiste getal is nog
niet bekend, zijn door de ontploffing vaneen
gescheurd, ver'brand, verdi onken. Binnen een
half uur waren de slachtofiers in dediepte gesleurd
en slechts een lOOtal kon gered worden. Som-
migen hunner zijn zoo zwaar gewond, dat men
voor hun behoud vreest.
Het aantal slachtoffers is ongewoon groot en
de ramp maakte dan ook in Frankrijk een ver-
bijsterenden indruk. Te Parijs nam de ontroering
toe met het bekend worden van den omvang
der catastrofe. Het publiek, dat den couranten-
venters de extra-editie8 uit de handen rukte,
toonde een ware verslagenheid. Minister Del-
casse is naar Toulon vertrokken.
Volgens een telegram van den maritiemen
prefekt van Toulon hebben er 274 man geant-
woord op het appel.
Er worden er dus 300 tot 350 man vermist.
Door de ontplofEng zijn ook op in de buurt
liggende oorlogsschepen slachtoffers gemaakt.
Men telt een doode en vijftig gewonden op
de Democratic" en op de ,/Verite' en de
,/Republique", die zeer beschadigd is, zijn even-
eens slachtoffers gevallen. De //Republique is
naar het dok gebracht.
De //Liberte" stond onder bevel van den
kapitein t. z. Jaures, een broeder van het be-
kende Kamerlid. Hij bevond zich met verlof
aan den wal.
Van de toedracht der ontploffing is reeds
gemeld dat 's morgens vroeg brand ontstond,
volgens sommigen door kortsluiting, anderen,
zooals het //Journal des Debats gelooven aan
kwaadwilligheid. Die brand zou de kruitkamers
hebben aangestoken. De jongste lezing is dat
de ontploffing 't gevolg was van zelf-ontbranding
van het buskruit B, de beruchte ontplofbare
stof, die ook de ramp van de //Jena veroor-
zaakte.
Niet minder dan 5 ontploffingen hadden plaats,
met korte tusschenpoozen. De //Liberte sprong
uiteen en kwam opzij te liggen. Het gedeelte
dat nog boven water uitsteekt, is in twee deelen
gespleten. Aanstonds kwamen talrijke booten
de bemanning van de Liberte" te hulp. Maar
hun heldenmoed hebben de meesten met den
dood moeten bekoopen.
Volgens de „Petit Marseilles" zijn bjjna aile
zeelieden, die zich in verschillende vaaituigen
hadden begeven om de slachtoffers der ontplof
fing te hulp te Snellen, gedood of gewond.
De manschappen, aan boord van de //Liberte
werden in de lucht geslingerd en vielen daarna
te water.
De eerste ontploffing had te half 6 plaats
daarop volgde een tweede en toen een deide,
de hevigste, die het schip vernielde. Een dichte
rookwolk omgaf de yLiberte' zoodat van den
wal af niets meer van 't schip te zien was
toen de rook optrok was de //Liberte een wrak.
Honderd en negen slachtoffers van verschillende
schepen zijn naar het hospitaal overgebracbt,
o. w. 14 dooden. Onder de gewonden bevindt
zich ook luitenant Besson, de zoon van den
admiraal van dien naam.
Gemeld wordt, dat er ook slachtoffers zyn
op de //Justice" en op de .Foudre
De Fransche regeering ontving tal van be-
tuigingen van deelneming.
De Duitsche Keizer seinde aan president
Fallieres De woorden ontbreken mij om
uiting te geven aan mijn diep medegevoel met
den volksrouw in Frankrijk. De 200 wreed
beproefde gezinnen zouden zich kunuen ge-
troosten met de wetenschap dat de ongelukkige
bemanning der //Liberte" den dood is ingegaan
tijdens de vervulling van haar plicht jegens
het vaderland.
President Fallieres dankte voor het bewijs
van hooge deelneming.
Voorts kwamen telegram men van de Konin-
gen van Belgie, Denemarken, Noorwegen, Italie
en Spanje, en bezoeken van de gezanten van
Rusland en Engeland.
Een ooggetuige vertelt, dat bp de ontploffing
een reusachtige vuurstraal omhoog schoot, die
de reede hel verlichtte. Maar dikke rookwolken
benamen spoedig het gezicht, men zag nog
zwarte stippen, die snel de lucht ingingen en
dan weer pijlsnel in zee daalden. Dat waren
de ongelukkige zeelui, eerst omhoog geslingerd.
om daarna in zee te vallen. Alles gebeurde
met niet na te vertellen snelheid. Toen de
/Liberte" weer te midden van den rook zicht-
baar werd leek zij een vormlooze rots, waaruit
witte dampen o'pstegen.
Bij de reddingspogingen zag men nog men-
schen over 't dek van de /Liberte loopen.
Er zouden, na de ramp, nog over evenden in
het schip zijn geweest. Den geheelen miduag
is men met boormachines aan t werk ge
weest om gaten in den romp van het wrak
te boren. Maar men vond geen levenden.
Een lucruber werk was het bergen der lijken,
die meerendeels verkoold waren. Onder een
tent vond men 't lijk van een officier, verderop
lag een kwartiermeester met verbnjzeld hoofd.
In zakken werden vormlooze menscbelijke over-
blijfselen naar het hospitaal vervoerd
Te Morbihan, in Bretagne, waar de meeste
slachtofiers der Liberte" woonden, heerschte
diepe neerslachtigheid. De families der omge-
kouienen begaven zich naar de prefectuur,
maar men kon den nabestaanden zelfs weinig
inlichtingen gdven.
De corresp. van de N. R. Ct. schryjlt
Het is een van die rampen, waarbij men be-
grijpt, dat den mannen, die hun land lief he -
ben, de tranen in de oogen springen, bet is
een vau die schrikkelijke slagen, die tegelijk
doen weenen en de vuisten ballen en de tan en
opeen doen klemmen in een gevoel van schnjnenfl
leed en opstand.
Het vertrouwen in de marine begon terug te
keeren in het land de booze serie onheilen,
die enkele jaren geleden de Fransche marine
teisterde, scheen bezworen yolk, parlement en
regeering gevoelden zich bezield door een hoop-
votlen ijver bij het doen heropleven van de
Fransche vlootnauwelijks drie weken geleden
had de groote vlootrevue te Toulon plaats en
zij was door het geheele land met geestdnft
begroet als een schitterende manifestatie der her-
opieving van de marine. Twee nieuwe groote
oorlogsschepen waren nog geen week geleden
van stapel geloopen. Bij de gespannen ver-
houding met Duitschland was ook dit vertrou
wen in de marine een krachtgevend gevoel ge
weest. Het was dus wel het oogenblik, waarop
men het allerminst aan een ramp in de marine
dacht.
En het is juist op dit oogenblik, dat daar
de allerverschrikkelijkste, alles verwoestende
ramp losbarst, die de marine nog gekend heeft
honderden menschenlevens en een machtige
oorlogsbodem vernietigddrie andere oorlogs
schepen gehavend, een geheel eskader dus ern-
stig aangetast
Men zal de ontzetting en verslagenheid be
ard pen, die dit sehrikkeljjke onheil gewekt
heeft De slag is te wreed treflend, te boos
schokkend juist thaDS. Frankrijk heeft zich zoo
ferm gehouden de laatste weken, tegenover de
houding van een machtiger, sterker buurman.
De vrede scheen reeds op eervolle wqze ver-
zekerd en daar komt deze katastrophe, die
even vernielend is als een verloren zeeslag.
Men kan niet anders dan meegevoelen in den
wreeden rouw van de Fransche vloot. yV elk
een smart ook teekende zich op het gelaat van
Minister Delcasse, toen hij om twaalf uur de
journalisten ontving. Nu tal van jaren reeds
is bjj de ziel van de heropleving der b ransche
Marine. Zijn ijver, talent en toewijding schenen
steeds meer vrucht te gaan dragen. Hij zal
zeker niet verslappen, hij gevoelt reeds dat een
verdubbelde inspanning noodig zal zqn. Maar
toch hoe somber moet het hem te moedezqu
Hoe is het mogelijk, dat zoo iets heeft kunnen
gebeuren, vraagt het ontstelde publiek.
De berichten van bedenavond zijn nog tegen-
strijdig. Ze stemmen ook niet overeen omtrent
het aantal dooden. Maar het allerlaagste cijfer,
dat genoemd of liever gegist wordt is nog
tweebonderd.
Welk een wreede wraakneming heett de
gewapende vrede
Lang heeft men in de meening verkeerd
dat het roode ras zijn einde naderde. Dat het
met dit uitsterven der roodhuiden intusschen
zoo'n vaart nog niet loopt,bewijst een dezer
dagen opgemaakte statistiek.
Volgens deze opgaaf zou het ras n.l. m den
laatsten tijd zelfs in niet onbelangrqke mate
toeneuien. Zoo werden in e nl
lets meer dan 243 000 Indianen geteld, en
jaren later 27.000 meer, en bij de laatste voIks-
telling, in 1911, waren er 30o 000
verdere toeneming van 35.000 zielen.
Een wapenhandelaar te Berlijn heeft een
jongen man, die eenige dagen geleden een re
volver en patronen bij hem kocht, een niet
onaardige streek gespeeld die wellicht navolg g
zou verdienen. De man, die zijn Pappeuheimeis
bliikbaar zeergoed kent, verkocht den jongehug in
plaats van scherpe patronen onschadelijke ,/zelt-
moordenaarspatronen," d. w z. patronen een
kogel maar zonder kruit Gisteravond nu
de kooper, een 23jang jongmensch, zijn meisje
gaan afhalen, hij trof het jonge meisje met
thuis en geloofde nu maar dadelijk, dat zij hem
ontrouw was geworden. Het heethoofdtge
jongmensch kreeg een aanval van woede, tiok
in teoenwoordigheid van de hospita zijneraan-
gebed°ene zijn fonkelnieuwe revolver, schoot
zich twee "kogels door het hoofd", en viel
flauw. Een door de hospita geroepen genees-
DEB QRABD-PRIX
