A I g e m e e n
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaaideren.
No. 5613.
Donderdag 25 Mei 1911.
51e Jaargang.
Binnenland.
ABONNEMENT:
Per Irie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco per postVoor
Nederland 1,10. Yoor Belgie 1,40. Voor Amerika f 1,321/, en voor
het overige Buitenland 1,65. Men abonneert ;sich bp alle Boekhande-
laars, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Telefoon No. 25.
ADVERTENTIENi
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0,10.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prps slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsmimte berekend.
Inzending van advertentien v6or 3 ufen op den dag der uitgave.
Naar de Midd. Ct. meldt, heeft Z. K, H. Prins
flendrik der Nederlanden het voorneraen de land-
bouwtentoonstelling te Middelburg den 7den
September te bezoeken, en heeft hp daarvoor
een groote zilveren medaille gezonden.
Onder een reusachtige belangstelling werd
gisterenmiddag te Goes de heer M. de Jonge
Jz. door leden en oud-leden van den kerkeraad
der Gereformeerde kerk aldaar grafwaarts
gedragen.
Zoodra de kist in de groeve was neergelaten,
nam Ds. Van der Veen te Goes het woord om
te getuigen van de groote gaven van den over-
ledene en van de schitterende wijze, waarop hp
die dienstbaar maakte, niet alleen als particulier
persoon, maar ook als lid der Ger. kerk, als
diaken en ouderling dier gemeente, en als voor-
zitter van de Ger. Bewaarschool, een wijze, die
spreker alle aanwezigen tot voorbeeld stelde.
De Commissaris der Koningin in Zeeland
herinnerde hierna aan de groote liefde, die de
heer De Jonge steeds had getoond voor de
provinciale belangen, waaraan hp zijne beste
krachteu heeft gewijd, en liet mede er het licht
op vallen hoe hij door zijn beknopt helder en
pittig woord een groote steun was voor dat
college. Hij eindigde met den wensch, dat de
hulde, aan zijne nagedachtenis gebracht, voor
zijne betrekkingen op den duur een blijvend
goed zou zijn, dat kracht geve en troost in deze
beproeving.
De heer Blum, lid van Ged. Staten, roemde
de aangename samenwerking welke hp als lid
van de 3e afd. der Ged. Staten steeds ran den
overledene had mogen ondervinden, was vol
lof over diens accuratesse en gaf uiting aan
het gevoelen, dat de anti-revolutionaire Staten-
club bezielt bij het heengaan van haar voor-
zitter.
Verder sprak de heer Lucasse namens het
bestuur en belanghebbenden van het dagblad
z/De Zeeuw", waarvan de heer De Jonge vanaf
de oprichting een groote steun was, eerst als
secretaris en de laatste twee jaren als voor-
zitter, en namens de Onieschool met den Bpbel,
van welke Vereeniging de overledene eerst
onlangs opnieuw als bestuurslid was benoemd.
Ook namens de //Unie", fonds voor nerveuze
onderwijzers en onderwijzeressen bij het christe-
lijk onderwijs, namens de //Vereeniging tot Chr.
Verzorging van Krankzinnigen in Zeeland" en
namens den districtraad van het Christelijk
Nationaal Schoolonderwijs in Zeeland, welken
Raad de heer De Jonge bijna 25 jaar, meest
als president, diende, werden hartelijke woor-
den van waardeering gesproken met betrek-
king tot hetgeen de overledene heeft gedaan
in 't belang dier Vereeniging.
Een zoon van den heer De Jonge dankte
namens de familie voor de betoonde belang-
stelling. (Midd. Ct.)
TWEED E K A M E R.
Vergadering van Dinsdag.
De bebandeling van de Steenhouwerswet
wordt voortgezet.
De heer Van Doom ziet in den Minister
Talma een ,/gewone socialist", die al zijn kracht
zoekt in vader Staat, en den Staat maar voor
alles, wat geregeld moet worden, wil laten op-
draaien. Dit blijkt weer bij dit ontwerp,
waarbij bij een keuring voor a.s. steenhouwers
voorschrijft, terwijl de medici het nog oneens
zijn over de oorzaken van het ontstaan van de
zg. steenhouwersziekte.
Spreker kritiseert die keuring, waardoor de
helft van de arbeiders buiten het bedrijf worden
gesloten. De Minister had zich bij dit ontwerp
moeten bepalen en beperken tot de inrichting
van het bedrijf, maar niet den onderhavigen
te ver gaanden stap moeten doen in de richting
van het fetaatssocialisme, en waarheen spreker
den Minister weigert te volgen.
De Minister van Landbouw beschouwt de
redevoering van den heer Van Doom niet als
een ernstige rede, maar eenvoudig als een
boutade met den Minister als mikpunt, een
uitval met een reeks van onjuiste voorstellingen.
Zoo weet de heer Van Doorn wel beter, als
hij beweert dat de helft van de arbeiders buiten
het bedrijf worden gesloten. Met geen enkel
arbeider toch zal dit het geval zijn. Ook weet
iedereen, dat het onderhavige wetsontwerp zich
juisc bepaalt tot dat gedeelte van den steen-
houwersarbeid, waarover de geneeskundigen
het wel eens zijn, terwijl de strijd tegen den
zandsteen, de steensoort over het schadelijke
voor de gezondheid waarover de medici het
oneens zijn, juist door spreker niet, maar door
anderen is aangebonden, die nog gister aan-
drongen op een verbod van bet bewerken van
zandsteen, dat de Minister niet in het ontwerp
wil opnemen.
Daarom trekt de Minister er zich niets van
aan, wanneer de heer Van Doorn hem op grond
van een dergelijke boutade, een gewone socialist
noemt, onder opmerking even wel dat het juist
de Unie-liberalen zijn geweest, waartoe de heer
Van Doorn behoort, die in de arbeidswet be-
palingeD van den verst strekkenden aard heb'oen
weten te brengen, tegen den wil des Ministers in.
Het ontwerp verder verdedigende naar aan-
leiding van de redevoeringen van gister, zet
de Minister uiteen dat de werkgevers, die hun
werkplaatsen deugdelijk hebben ingericht in het
belang van de gezondheid hunner arbeiders, weinig
last van deze wet ondervinden zullen, die hen
integendeel in staat zal stellen de concurrentie
te weerstaan van de werkgevers, wier werk
plaatsen niet aan de eischen voldoen.
Dit wetsontwerp bedoelt geenszins de positie
van het steenhouwersbedrijf te regelen of te
regelementeeren, maar beoogt alleen en uitslui-
tend het uitsnijden van de schadelijke uitwassen,
welke het bedrijf aankleven en waarvan de ar
beiders de voor hun gezondheid schadelijke ge-
volgen ondervinden. Als zoodanig wijst de
Minister nog eens met nadruk op de te lange
werktijden in het bedrijf, het werken bij kunstlicht
enz. I egen het verbod van dit laatste heeft de
vei eeniging van patroops in het steenhouwers-
bediijf, met welke de Minister langdurig over
het ontwerp geconfereerd heeft, zich niet verzet.
Wat de keuring betreft, betoogt de Minister
dat deze kwestie onnoodig geweldig wordt op-
geblazen. Sedert eenigen tijd zijn wij, bij de
ai beidsregeling, met niets anders bezig dan
voor de gezondheid van de arbeiders in hun be-
bedrijf te zorgen, zonder dat eenig bezwaar
vernomen wordt, en binnenkort boopt de Minis-
te kunnen komen met een regeling van de
bedrijfsziekten. De Minister begrijpt die op-
positie thans op eenmaal niet, nu eenvoudig
niets gedaan wordt dan die personen te beschermen
die a priori, op grond van deskundig onder-
zoek niet geschikt worden geacht voor het
steenhouwersbedrijf, omdat dit voor hen bij-
zonder gevaar opfevert. AJs men den patroon
in het belang der arbeiders, allerlei belemmeringen
in den weg legt door beperking van arbeiders-
duur, inrichting der werkplaatsen e. d., dan
schrijft het gezond verstand voor dat men hem
geen werklieden in zijn werkplaats geeft, die
door bet bedrijf ziek worden. De keuring nu
snijdt alleen dien arbeiders den toegang tot de
werkplaats af.
De Minister vreest allerminst dat de Staat
zal woiden aangesproken voor schadevergoeding
uit hoofde van de keuring, omdat de ouders,
hoewel 'tnatuurlijk een hard gelag vindende
als hun jongens bun broodwinning in dit vak
kwyt raken, toch moeten en ook zullen inzien,
dat de maatregel in hun belang is.
Op verschillende gronden bestrijdt de Minister
dat de keuring een nieuwigheid in onze wet-
geving is.
Van de gister door den heer De Visser aan-
gegeven weg om het ontwerp te beperken tot
bescherming uitsluitend van de minderjarigen,
verwacht de Minister in de praktijk niets, als
men een bepaling wenscht dat, bij afkeuring
op 14jarigen leeftyd tot den 21jarigen leeftijd
het bedrijf niet mag worden uitgeoefend, maar
daarna wel een denkbeeld dat in ieder geval
nog nader zou moeten overwogen 'wordt
misschien alleen theoretisch een bezwaar opge-
heven, maar practisch niet. Op 21jarigen
leeftijd komt men in den regel niet meer in
een vak, en wordt dus het bezwaar niet onder-
vangen.
Het stelsel van het ontwerp verdient daarom
verre de voorkeur.
Hierna vangen de replieken aan.
De heer De Visser kenschetst Minister Talma
als een krachtige, individueele persoonlijkheid
die echter bij zijn sociaal-wetgevenden arbeid
juist datgene kiest, wat zich met het oog op
die persoonlijkheid, van hem niet laat ver-
wachten. Hij verruimt toch die middelen, welke
bij arbeider en ondernemer het verantwoordelijk-
heids en individualiteits besef kunnen opwekken,
en zoekt de oplossing in Staatsvoogdij.
Spreker hoopt op steun der Kamer voor een
eventueel amendement, als gister door hem in
het vooruitzicht is gesteld (beperking der wet
tot bescherming alleen van den minderjarige).
Ook de heer Van Doorn doet nader uitkomen
dat de arbeid van dezen Minister steeds neer-
komt op dwang, verbod, geweld in het bedryf,
en dat de Minister nimmer toont eenig geloof
te bezitten in het welslagen van vrijheid van
het bedrijf.
De heer De Klerk kondigt by zijn repliek
zijn meegaan met het door den heer De Visser
a, mgekondigde amendement, beoogende de be
perking van het ontwerp tot minderjarigen, aan.
De Minister zei o. a. er prrjs op te stellen
het denkbeeld De Visser nog eens kalm te over-
wegen, alvorens er zich thans over uit te laten.
Tegenover het verwijt van den heer Van Doorn,
dat de Minister steeds dwang toepast, verdedigt
de Minister zich met een betoog, dat hij slechts
dwingende maatregelen voorstelt, daar waar zij
beslist noodig zijn.
Het algemeen debat wordt gesloten.
Op artikel 1 wordt door den heer Helsdingen
een amendement toegelicht, strekkende om het
zagen, polijsten en schuren van steen niet buiten
de bepalingen van het ontwerp te doen vallen
(zooals de Minister wil), en wel omdat anders
de controle op het toelaten in de werkplaats
van daartoe niet geschikt verklaarde personen
onmogelijk wordt.
Na eenig debat hierover, waarbij de heeren
van Idsinga en Verhey zich tegen 't amende
ment verklaren, wordt de vergadering verdaagd.
TER NEUZEN, 24 Mei 1911.
Een zeer treurig voorval heeft gisteren de
gemoederen ten zeerste geschokt. Onze geachte
en, om zijne bereidwilligheid, hulpvaardigheid
en voorkomendheid jegens alien die zijn hulp
inriepen, bekende gemeente-secretaris was gisteren
voormiddag niet op zijn bureau verschenen.
Hoewel dit iets ongewoons was, gaf dit nog
geen aanleiding tot eenige navraag. In den
voormiddag meldde zich echter ten stadhuize
de hulpslipsmeestej: van de Oostslpis alhier,
wieins zodhtje aan het Oostelijk havenhoofd,
nabij de steenglooiing had gevonden een gouden
borloge met ketting, liggende op een brief
gericht aan de echtgenoote van den secretaris.
De burgemeester werd met deze vondst in
kennis gesteld en na kennisneming van den
inhoud van het schrijven drong zich de nood-
lottige werkelijkheid op dat de ongelukkige
schrijver zoo goed als zeker in de Wester-
Schelde door verdrinking den dood heeft gevonden.
De deelneming in deze tragische gebeurtenis
is groot.
De kapitein voor speciale diensten H. C.
C. Hackstroh van het 4e regiment vestingar-
tillerie, wordt 1 Juni a.s. tijdelijk belast met
het bevel over de 4 comp. van dat regiment
in garnizoen te Ter Neuzen.
Heden middag kwam de Eng. stoomboot
#Solent" ter afschutting voor de middensluis
alhier. Het stoomschip had nogal tamelijke
vaart en daar de rolbrug over de sluis nog niet
geopend was moest gestopc worden. De machine
weigerde evenwel achteruit te werken waardoor
het stoomschip doorliep en bezijden het sluis-
hoofd den basaltsteenen kanaalmuur met hard-
steenen deksteen beschadigde.
Door de classis Axel der Geref. Kerken
is na peremptoir-examen, de candidaat Wvan
't Sant, beroepen predikant bij de Gerf. Kerk te
Oostburg, tot het predikambt in de Geref. Kerken
toegelaten.
Bij Kon. besluit van 20 dezer is aan den
heer A. M. Hendrikse, burgemeester der gemeente
Waterlandkerkje, toestemming verleend om tot
13 April 1917 te IJzendijke te blijven wonen.
Aan Gedeputeerde Staten van Zeeland is
een adres gericht, waarin verzocht wordt goed-
keuring te onthouden aan het primitief kohier
van den hoofdelijken omslag van de gemeente
Middelburg en wel op grond, dat op dat kohier
niet voorkomen een groot aantal personen, die
toch op 1 Januari ingezetenen der gemeente
waren, en dus volgens de verordening op het
kohier hadden geplaatst moeten worden.
De niet op het kohier voorkomende ingezetenen
zijn voornamelijk de bookmakers en hun em
ployes.
Door de familie Breydel te Gent is aan de
R. Kath. kerk te Oostburg een nieuw, prachtig
kerkorgel geschonken.
De roeiwedstrijden die Donderdag 25 Mei te
Terdonck plaats hebben, zullen een enorme be
langstelling uitlokken, daar een aehtmansploeg
uit Engeland, die van het //Jesus College", zich
dan tegen de bekende Gentsche ploeg zal meten.
Vrijdag zijn de Engelschen in Gent aangekomen.
Sluiskil. Na een zeer plechtig lof in de
kerk der Eerw. paters alhier, werd jl. Zondag
het nieuwe patronaatsgebouw ingezegend door
den ZeerEerw. heer Kerstens, pastoor te Ter
Neuzen, geassisteerd door de Z.Eerw. paters
Gardiaan en Sebastianus.
In processie ging men van de kerk over het
plein naar het gebouw, onder het zingen van
kerkelijke liederen. In den stoet volgden de
leden van het patronaat, ruim 80 in getal, de
leden van het zangkoor, de Eerw. priesters en
broeders en een groote sehare geloovigen.
Na de inzegening werden onder leiding van
den Eerw. broeder Fredericus door het zangkoor
eenige kerkelijke gezangen op voortreffelijke
wijze uitgevoerd.
Het ruime gebouw was thans te klein om
de vele belangstellenden te bevatten.
Door de Z.Eerw. heeren pastoor Kerstens
en pater Gardiaan werd het gebouw geopend
met eene schoone rede, waarin zij wezen op
het doel en het nut van een jongenspatronaat,
dat op zoo uitnemende wijze kan dienstbaar
gemaakt worden voor hunne geestelijke en
maatschappelijke vorming, op een tijd dat de
jongens de lagere school ontgroeid zijn.
Aan alien die tot de stichting hebben mede-
gewerkt werd dank gezegd.
Als tolk der dankbare ouders van Sluiskil
bracht de heer N. J. Imandt den dank aan God,
den H. Jozef, en aan de Z.Eerw. heeren gees-
telijken en broeders voor hanne in dezen be
toonde opoffering en moeite.
Tot directeur van het patronaat is benoemd
de Z.Eerw. pater Sebastianus.
Axel, 23 Mei. In de heden alhier gehouden
vergadering van stembevoegde ingelanden van
den polder yCoegors" c.a. werd herbenoemd als
gezworene de heer K. de Koeijer Lz. te Ter
Neuzen.
Het dijkgeschot werd met 0,25 per H.A.
verminderd en gebracht op 3,25 per H.A.
Zaamslag. In de gisteren gehouden ver
gadering van ingelanden van den Groote
Huissenspolder is benoemd tot ontvanger-
griffier de beer H. J. van den Ouden.
Sas vau Gent. Maandag werd alhier door
kerkvoogden der Ned. Herv. Kerk aanbesteed
het uitvoeren van eenige vernieuwingen en her-
stellingen aan het kerkgebouw.
Voor het schilderwerk werd ingeschreven door
de heeren C. Kayser te Zaamslag voor 1200
L. de Pauw voor f 1180, A. 0. Acke voor
1165 en L. C. de Pauw voor 1145.
SEUZESSC
(01 RUT.
Uit bl»«l vemchijnt Hasnilag., Wnen»ilBg. en VrJdt.KH.vomlallgieinnd rd op FeeitdaKeo by de riruitt P. J. VAI OK SAKBE. te Ter Weazen.
