"KSSaS Z"1™*- rrker
Laatste berichten.
Em stir/ ongeluJe.
Aan de munitiefabriek der artillerie-inrich-
tingen te Zaandam is Zaterdagmiddag een ernstig
ougeluk gebeurd. Door een ontploffing werden
twee der werklieden getroffen. De een werd
dadelijk gedood, de ander gewond.
an andere zijde meldt men, dat degeen, die
op de artillerie-inrichtingen aan de Hembrug
door de ontploffing gedood werd, de sergeant-
majoor De Ruyter is. Hp was met den werk
man J. v. d. Horst bezig aan het toestel voor
het vullen van slaghoeden met sas in een vul-
lokaal van de munitiefabriek toen door oube-
kende oorzaak het licht-vlambare gas ontplofte
met het bekende treurige gevolg. De majoor
was, zooals we reeds meldden, terstond dood,
terwijl de werkman Van der Horst vreeselijk
gewond werd aan hoofd en borst. Het Irjk van
den majoor werd Zaterdagmiddag nog naar
Zaandam overgebracht, waarheen men ook den
gewonde vervoerde, daar Zaandam de woonplaats
van beiden is.
Er bevonden zich op het oogenblik van de
ontploffing nog meerdere werklieden in het
vullokaal, die echter geen van alien eenig letsel
bekwamen. De slag was zoo hevig, dat de
ruiten van het vullokaal door de drukking der
lucht verbrijzeld werden.
Het ongeluk had 's middags om half twee
plaats en veroorzaakte groote neerslachtigheid
onder alle werklieden van de Hembrug, daar
beide getroffenen zich in aller vriendschap ver-
heugden en als zeer oppassend bekend staan.
Over de oorzaak van het noodlottig ongeval
verdiept men zich in gissingen. Juist waar
een zoo gevaarlijke springstot verwerkt wordt,
is 't altijd mogelijk al komt het gelukkig
weinig in ons land voor dat op een gegeven
oogenblik een ontploffing ontstaat zonder dat
men ooit de ware oorzaak daarvan ontdekt.
Wij herinneren aan het ongeval aan de Hem
brug van eenige jaren terug, waarbij een luite-
nant het leven met het vullen verloor, bij
proefnemingen met het vullen van granaien en
aan het in de lucht vliegen van de sloep met
torpedisten voor Katwijk, bij het opruimen van
wrakken in het vorig jaar.
Nader meldt men nog de volgende bijzonder-
heden
Waren de twee vorige ontploffingen aan
dezeltde inrichtingen min ot meer het gevolg van
de onbekendheid met de stof, wijlofeen nieuw
soort granaat werd gevuld, of een nieuw uitge-
vonden explosiestof werd verwerkt, dit kan van
het jongste ongeluk niet gezegd worden. Men
was thans bezig met het vullen van slaghoedjes
op een wijze, zooals men dit reeds jaren doet
en met een slagsas, dat steeds voor dit doel
gebruikt wordt. Vandaar, dat men dezen keer
in geen enkel opzicht voor een ontploffing
vreesde. De sergeant-majoor De Ruijter had
juist weder een hoeveelheid algewogen en deze
ter hand gesteld aan den werkman Van der
Horst, die met de vulling belast was. Men ge
bruikt daarvoor een werktuig, o.m. bestaande
uit een messingbak, waarover twee liniaal-
vormige messingreepen liggen. Door de ont
ploffing sloegen deze reepen weg en de een
trof den werkman Van der Horst, 34jaaroud,
gehuwd en vader van drie kinderen.
De reep sloeg hem vermoedelijk plat tegen
de borst, waardoor dit lichaamsdeel uitwendige
beleedigingen opliep. Hij sloeg achterover en
bleef bewusteloos liggen. Ook be3peurde men
enkele andere onbeduidendeverwondingen. ln-
wendige beleedigingen konden voorloopig nog
niet geconstateerd worden. Toen hij tot be-
wustzijn was teruggebracht, kon hij zich van
hetgeeu er gebeurd was, niets herinneren. Doeu
zich geen complicaties voor, dan zal hij ver
moedelijk spoedig hersteld zijn.
Noodlottiger echter was het ongeval voor den
sergeant-majoor, die achter den getroffen werk
man, dus meer verwijderd van het toestel, stond.
De tweede reep koper trof hem vermoedelijk
met het uiteinde in de borst en reet dit lichaams
deel en de daaronder liggende edele deelen stuk,
zoodat de dood dadelijk intrad. Hij laat alleen
een diepbedroefde weduwe achter. De Ruijter
sloeg eveneens achterover in de armen van den
werkman Beek, die evenals de andere werklieden
er waren in't geheel 10 personen aanwezig
ongedeerd bleef.
De materieele schade is gering.
De ontzetting te Zaandam over dit treurig
ongeval is groot. Overal maakt het 't onder
werp van gesprek uit.
Bij den heer Von Rittersberg, administrateur
der onderneming Silau Toewa, toebehoorend aan
het Asahan Syndicaat, die te Medan vertoefde,
kwam Vrijdag een telegram in, dat zijn assistent
Arnold dien dag door een Javaan met messteken
werd afgemaakt. De dader is gevat.
De heer Rittersberg heeft zich terstond met
den heer Raab, directeur van het Asahan
Syndicaat, per auto naar de onderneming
begeven.
13ijzonderheden omtrent den moord ontbreken
Het slachtoffer, de beer Arnold, een Amboneesch
christen, was vroeger te Medan werkzaam bij
de electriciteitmaatschappij „Medan" en stond
daar verre van gunstig bekend, zoowel om zijn
karaktereigenschappen als om zijn bekwaam-
heden. Dit feit geeft steun aan het vermoeden,
dat de moord geen uitvloeisel is van de verslapte
tucht op de ondernemingen en niet kan worden
vergeleken met de aanslagen, in den laatsten
tijd op assistenten gepleegd.
Intusschen zullen we ons oordeel dienen op
te schorten tot nadere berichten ons hebben
bereikt. (Deli Ct.)
Er is een nieuwe crisis in de Groote
schouwburg te Gent. Ook de heer Dufriche
heeft zijn ontslag gevraagd als bestuurslid,
daar hij geen kans ziet onder de bestaande
voorwaarden de exploitatie voort te zetten.
Een aantal artisten hebben nu gevraagd ge-
zamenlijk de exploitatie te mogen overnemen,
maar de gemeentecommissie wilde daarvoor van
de medewerking van alle artisten verzekerd
zijn, en men vreest dat die samenwerking niet
zal kunnen bereikt worden.
Men zegt nu dat de stad niet zal wachten
tot de reglementaire sluiting half Maart, maar
reeds terstond een einde aan de voorstellingen
zal maken. Dat zou naar schatting aan de
stad nog een 15,000 franc besparing geven.
Zaterdag is het te Antwerpen in aanbouw
zijnde groote nieuwe droogdok, tengevolge van
doorsi]peling, overstroomd. Het werk werd uit-
gevoerd door eene Duitsche firma, die dit had
aangenomen voor eene som van fr. 4,513,993,25.
De schade is aanzieulijk en zelfs niet bij
benadering te bepalen, nog ongerekend het
ongerief dat voor de scheepvaart ontstaat door
de vertraging in de voltooiing van het droogdok,
dat er broodnoodig is.
De ramp is ontstaan door doorsijpeling van
den tot keering van het water geplaatste dam
van 2 rijen palen, op een afstand van 5 M.,
nog underling verbonden met zware ijzeren
stangen, en waartusschen aarde vast was aan-
gestampt. Het maken van dezen dam alleen
had fr. 200,000 gekost.
Toen er eenmaal een bres was, spoelde in
minder dan geen tijd de aarde tusschen de
palenrijen weg. Palen van 30 c.M. dik braken
door de drukking van het water als stroohalmen
en op eene breedte van 15 M. stortte het water
in het dok, waar het toen reeds tot eene hoogte
van 4 M. stond. Er vertoonde zich toen voor
de aansehouwers een waterval die in den aan-
vang eene hoogte had van 6 M. Het duurde
wel een half uur eer het water in het droogdok
gelijk stond met dat van het aangrenzende dok.
Door den waterstroom is ook de kade muur
van het Lefevredok over eene lengte van 35 M.
weggesleurd.
Al de werktuigen van de aannemers bevinden
zich op den bodem van het volgestroomde dok.
Een proces dat te Brussel bijna een jaar
lang de openbare meening bezig hield, is Don-
derdag geeindigd. Een blad,//Progres d Ixelles
had den Minister van Justitie verweten, dat hij
van financieele operaties van Leopold II, die
den Belgischen Staat 30 millioen kostten, wel
had geweten, maar dat hij als verantwoordelijk
Minister in de Kamer een tegenovergestelde
verklaring had afgelegd, tegen beter weten in.
De Minister verlangde van den uitgever van
het blad 10,000 francs schadevergoeding en
verwerping der beschuldiging. Het proces is
gevoerd in alle instanties. Thans is de Minister
door het hoogste hof van appel weliswaar in
het gelijk gesteld, maar men stond hem inplaats
van de verlangde 10,000 francs slechts de som
van 1 franc toe. Deze beslissing wekt overal
spot en de formeel gerehabiliteerde Minister is
natuurlijk het voorwerp van dien spot.
Langs den kant van Raisins (Bergen) werd
op eene brutale manier bij middel van auto-
mobielen tabak gesmokkeld. Een auto vooral
werd, op bevel der oversten, door de tolbe-
ambten op bijzondere wijze in 't oog gehouden.
Donderdagmorgend ten 3 ure hoorden de
Fransche tolbeambten weer het gerucht van
eenen teuf-teuf. Haastig snelden zij naar buiten
en deden den bareel toe, zoodat de weg op
geheel zijn breedte versperd was.
Maar de smokkelaars hadden dit gezien, en
met voile kracht op den hinderpaal aanrennende,
verbrijzelden zij de afsluiting, en een deel van
de brug, wierpen een douanier om en de auto,
zelf zwaar beschadigd, kon er ongehinderd van
door trekken, zonder tegengehouden te worden.
De douanier is zwaar gekwetst.
Men meldt de geheimzinnige verdwijning
van een jongen schaapherder uit Conzou, dichtbij
Gramat. Uit een onderzoek bleek dat daags voor
zijn verdwijning, de schaapherder zich de toe-
komst voorspellen liet door zigeuners, en dat hij
bekend had eenig geld te bezitten, dat hij altoos
op zich droeg. Die zwervers hadden geweldige
bloedhonden bij zich. in het dorp denkt men
nu dat de verdwenene bestolen en vermoord en
daarna als voedsel aan de bloedhonden voorge-
worpen werd.
De zigeuner-troep wordt thans opgespoord.
De Romeinsche correspondent van de
Tel. sehrijft:
Met de influenza, die op't oogenblik te Rome
heerscht, valt niet te spotten. lalrijk zijn de
gevallen nog wel niet, maar vaak ontaarden ze
in een gevaarlijke longontsteking, die niet zelden,
binnen 24 uren, den dood tengevolge heeft, als
men niet heel voorzichtig is.
Ook de Paus schijnt door de influenza te zijn
aangetast. Zaterdag liet mgr. Bisletti plotseling
alle audienties afzeggen en daar Pius X een
oud man is (hij telt 75 jaren) en den laatsten
tijd sukkelend, (vooral de jicht plaagt hem ge-
durig), baart elke nieuwe ongesteldheid terstond
groote ongerustheid in de Vaticaansche orageving.
En terecht! Ditmaal schijnt Pius' keel het
zwakke punt te zijn en moet de Paus bjjna
geheel z'n stem hebben verloren. Een gewone
verkoudheid, waaraau Pius geen waarde hechtte,
was 't begin van z'n ziekte.
De lijfarts heeft dus onmiddellijk een vol-
strekte rust voorgeschreven, wetende, dat Pius
X de gewoonte heeft aan eigen kwalen geen
gewicht te hechteD.
Het station voor draadlooze telegrafie
van den Eiffeltoren te Parijs wordt thans voor-
zien van een groot aantal nieuwe, krachtige
machines, waardoor men hoopt binnen twee of
drie maanden met elk deel van de wereld in
draadlooze verbinding te kunnen komen.
Yolgens de berichtgever van /Figarozal
men binnenkort even gemakkelijk draadloos
naar de Vereenigde Staten kunnen seinen als
thans naar Tunis, Casablanca of Dakar.
Zichzelf geopereerd. Een 26jarig Roe-
meensch arts, te Parijs, Fzaicon genaamd, heeft
dezer dagen aan zichzelf een ernstige operatic
verricht. Hij heeft een verdoovend middel uit-
gevonden, dat hij //Raahi-Strychno-btovanisation
noe'mt, dat den patient zijn bewustzijn laat,
maar voor pijn ongevoelig maakt. Bij zijn
promotie wil bij met deze uitvinding voor den
dag komen. Nu heeft hij een breuk, waar
hij" reeds lang mee rondliep, geopereerd en
zelf de wond toegenaaid, voor de tafel zittend.
De operatie duurde een uur. Daarbij kon hij
natuurlijk zijn eigen middel het beste probeeren.
De heldendaad van den jongen man wektalge-
meen opzien.
Even voor het afdrukken van dit nummer
bereikte ons de mare van een droevig ongeval.
Na alhier en in de omgeving met haar kind,
van eenige maanden oud, boodschappen te hebben
verricht. werd de vrouw van den landbouwer
David Scheele, wonende nabij Sas van Gent,
huiswaarts gebracht met een rijtuig van
haar breeder A. Dieleman, wonende nabij het
Hare° daar wonende moeder vergezelde haar
en zat met het kind achter in het rijtuig,
een Beversche kar met kap terwijl vrouw
Scheele en haar breeder, die voerde, op de eerste
bank zaten.
Langs het kanaal rijdende, een eind voor den
z g tweeden overzet, schijnt het paard te zijn
aeschrokken, althans het begon volgens de ver
klaring van Dieleman te beven en schoot door,
'let kanaal in.
De inzittenden hadden dit zieu aankomen en
waren tijdig uit het rijtuig gesprongen. In
haren schrik had de grootmoeder naar men
zegt het kind echter laten vallen, want dit
werd vermist.
Aan de andere zijde van het kanaal lag te
lossen de Belgische stoomboot „Antigoon De
werklieden en bemanning van dat stoomschip
hadden het ongeval opgemerkt en kwamen
tilings te hulp. Het paard en rijtuig werden
door hen uit het water gehaald en ook het
kind, dat zij in het kanaal vonden driven.
Het kind was inmiddels bewusteloos. De
stuurman van het stoomschip nam terstond alle
maatregelen om het kind volgens de bekende
methode voor drenkelingen te behandelen. Naar
we vernamen tot hiertoe zonder gevolg, hoewel
hij den moed nog niet opgaf. Inmiddels werd
ook in de kom om geneeskundige hulp gezonden.
Bij het afdrukken van dit bencht was ons
verder nog niets bekend als alleen dat er
weinig hoop voor behoud van het kind bestond.
Heerlen. In de mijn Oranje-Nassau heeft
Zaterdagnamiddag om 3 ure een ernstige dy-
iltimietontploffing plaats gehad. 4 mflnwerkers
werden door de instortende steenmassa bedo veu;
2 dezer, de opzichter Batz en de Duitsche
mijnwerker Jongen werden dood van onder het
puin weggehaaldbeide waren gehuwd De
2 anderen waren vreeselijk verminkt en bedekt
met wonden. Hun toestand was Zaterdagavond
bef)e^justitie heeft vergunning verleend tot het
door vallend gesteeute ernstig gekwetst.
Havre. In het goederenstation alhier is brand
ontstaan. 80 waggons geladen met versclhilende
koopwaren zijn vermeld. De schade beloopt
millioenen francs.
iy OE Z O X D E N STUKKEX
Havenaangelegenheden tB Ter Neuzen
Ter Neuzenaren pas op, laat U met leveren
in handen van partieuliere maatschappiien.
Ziet naar Vlissingen, ziet naar Brugge.
Gij hebt wel den slag afgewend toen men
meternst er over sprak dat de beide spoor-
lijnen in staatshanden over zouden gaan toen
kwaamt gij nog juist op tijd, zelfs bijna te laat.
Gij kunt het gevaar vinden dat Ter Neuzen
dreigt in het antwoord van Minister Regout
gegeven aan den heer Hovy en wel in de laatste
alinea (zie Ter Neuzensehe Courant van 16
dfiztirj
De Minister zegt /exploitatie der haven Ter
Neuzen door het Rijk zou te kostbaar zijn
j alsof een prive-My dit uit liefdadigheid zou doen
Een prive-My moet eerst onkosten dekken
tweedens winst maken.
Het Rijk moet slechts trachten kosten te
dekken, kan desnoods voor het welzijn der
streek eenige lasten zelf dragen.
Dit laatste wil ik nog laten rusten, de
Philippinenaars kunnen dit aan de Ter Neuze-
naars desnoods beter leeren.
Eene goede exploitatie van het Rijk moet
hier, waar reeds zoovele ambtenaren wonen,
zeker minder duur zijn dan eene exploitatie
van particulieren, misschien buiteulanders.
Eeii voor den handelsman onsc-hatbaar voor-
deel en zekerheid is eene van Rijkswege geex-
ploiteerde haven die hem als waarborg dient
dat hij onpartijdig in Nederland behandeld wordt.
Bij* de exploitatie door eene partieuliere
maatschappij kan deze onpartijdigheid schipbreuk
lijden.
Niemand belet b.v. eene partieuliere maat
schappij zichzelf ook direct of indirect in
scheepszaken of expeditie's te inteiesseeien,
laat staan dit direct zelf te doen of door stroo-
mannen zulk bedrijf te laten uitvoeren.
Bij het geven van goede losplaatsen, uitleggen
en toepassen van reglementen, verhuren van
kranen etc. etc. kan men den een voordeel,
den anderen minder voordeel, ja zelfs nadeel
bevokkenen, zonder soms buiten de termen van
algemeene bepalingen te gaan.
Misschien dat sommigen ook in andere havens
welke particulier beheerd worden wel ervaiing
daarvan hebben opgedaan.
Ondervinding is de beste leermeesteres (soms
de duurste).
De Minister schermt met.... MEN, die het
in Ter Neuzen niet eens zijn.
Ik geloof de ware folk te zijn van alien die
met kennis over Neuzen's welvaart kunnen
oordeelen als ik zeg dat zij alien op e rie
volgende punten homogeen gaan, te weten
EerstensUitbreiding door ruime, gemak
kelijk te bereiken opslagplaatsen met spoorweg
in verbinding is urgent.
Tweedens-. Eene plaats, waar de grootste
schepen.die volgens afmetingen der nieuwe
sluis mogen schutten, kunnen lossen en laden
en veilig tegen den wal gemeerd kuunen liggen,
is een eereschuld van de regeenng aan I er Neuzen
daar ter faciliteit ODzer naburen, ten nadeele
van ons de weg naar Gent voor groote schepen
is toegestaan.
Derdens: Het beheer van dit alles behoort
in officieele handen (rijk, provincie of stad)
dus in geen partieuliere ondernemingen te zyn.
Indien deze drie punten door het eerste plan
verwezenlijkt waren, zou daartegen geen bemer-
king uit Ter Neuzen zijn opgega,an.
Is het rapport van de heeren Oluysenaar c s.
op deze drie punten wel degelijk geschoeid
Ik persoonlijk heb geen verbetenng der ler
Neuzensehe toestanden voor den broode noodig,
doch waarschuw alle Ter Neuzenaren uit plicht
als mensch, die vermoedt dat er een gevaar is
waardoor de nekslag aau een groot deel onzer
plaatselijke welvaart wordt toegebracht, zich
bij een te scharen om te beraadslagen hoe den
Minister tot andere, ware opvattingen te^ren?®°;
Tot algemeene welvaart werden alle Ri]
kaveugelden afgeschaft, dus ook tot heil omter
haven, nu Hcht MEN.... den
bij exploitatie onzer haven door Pwticull6r®
maatschappijen, die heilzame wet verkracht kan
wordentot heil van Ter Neuzen.....
Eene partieuliere maatschappi] zou met zoo
gebonden zijn aan die wet, welke het rpk echter
wel bindt en belet havengelden voor zich tehelien.
Hier blijkt dus duidelijk uit dat de partieu
liere maatschappij bij eventueele exploitatie
onzer haven, haven- en kaaigelden zal mogen
heffen, waaruit onder vele nadeelen al spoedig
zal voortspruiten dat schepen die voor Gent
bestemd zijn en tevens hier gedeeltelpk lessen
omdat de haven kosteloos is, dan de kleine
partijtjes mee door zullen nemen, gezien de te
betaien kosten voor haven- en kaaigelden ver-
lips vonden veroorzaken.
Oaaniit volgt dat gaen P'"«»
Ter Neuzen meer bevracht kunnen worden, die
soms op bet einde dat de lading ingescheept wordt
aangevoerd, nu gezamenlijk een flinkcgterin
tonnenmaat voor onze haven bflbrengende
bootwerkers kunnen dit Zaterdagsavonds vaak
gewaar worden. dat veel kleine partHen nog
een aardig sommetje loon opleveren dit gaat
^Meermalen kwam nu van Rotterdam een schip
van 2000 ton hier 500 ton minerie bestemd voor
Belgie in lichters lossen, omdat de haven- en
kadekosten nihil zijn Zou IV
durven verzekeren, dat zoo een groot schip dan
S ad bi.. a«l to».=,d,tl«t.kvo.r
deM,ke™SMENdlC.i' dm Minister plannen
