17
GemeDgde berichten.
Drievoudige genezing in
dezelfde familie te Nieuwe
Pekela.
H oog water pietij te Ter Neazeii.
gebruik gemaakt kan worden, dan zal zeker
wel door niemand langer beweerd kunnen
worden, dat door de school te Ylissingen in de
behoeften aan middelbaar onderwijs in het
voormalig Yde district voorzien wordt en ik
neem tevens de vrijheid het te betreuren, dat
in 1908 niemand het woord gevraagd heeft om
op de door mij gewraakte onjuistheden te wijzen.
Naast de reeds door mij aangevoerde redenen,
waarom een Rijks- hoogere burgerschool in
Ter Neuzen dient opgericht te worden, zijn er
nog anderereden van billijkheid, en redenen
van staatsbelang, die de Regeering dienen te
nopen in Zeeuwsch- Ylaanderen, te beginnen met
bet Oosteljjk deel, over te gaan tot bet stichten
van een Rijks- hoogere burgerschool.
In de eerste plaats redenen van billijkheid.
Op Walcheren, met een bevolking van 64695
inwoners, heelt men twee Rijks- hoogere bur-
gerscholen, een met vijf-, een met 3jarigen
cursus, de eerste te Middelburg, de tweede te
Ylissingen, twee gemeenten op korten afstanc
van elkauder gelegen en verbonden door spoor
en electrische tram.
In Zuid- met Noordbeveland, die te zamen
51095 inwoners tellen, heeft men, al kan Noord
beveland daarvan weinig profiteeren, in Goes
als centrum een Rijks- hoogere burgerschoo
met 5jarigen cursus; Goes zelf telt 7636 in
woners.
In Schouwen en Duiveland, met 23075 in
woners, heeft men te Zierikzee, met 6813 in
woners, een Rijks- hoogere burgerschool met
vijfjarigen cursus.
In Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen, met 51350
ingezetenen, waarin Ter Neuzen gelegen is met
9359 inwoners, terwijl een hoogere burgerschoo
aldaar gemakkelijk bereikbaar is door de leer-
lingen uit een bevolking van ongeveer 30000
inwoners, heeft men niets van dien aard.
Is dat billijk
Maar die onbillijke behandeling van Zeeuwsch-
Vlaanderen, een der vruchtbaarste deelen van
Nederland maar aau de meeste vertegen-
woordigers van Nederlandscbe belangen minder
bekend dan de Rijnstreek, de Harz of Zwitser-
land komt nog meer uit, wanneer men in
bijzonderheden nagaat, hoe deze streek reeds
meer dan anderhalve eeuw voortdurend is uit-
gebuit en hoe zij, vooral na de scheiding van
Belgie, door de Regeering stiefmoederlijk be-
handeld is en haar belangen feitelijk zijn ver-
waarloosd geworden.
Vroeger lagen er aanzienlijke bezettingen in
verscheidene versterkte plaatsen, thans heeft
men daar nog de resten eener vesting versterkt
in de dagen van Olim, welker wallen hare
noodzakelijke uitbreiding beletten en in die
vesting maar nog slechts sedert kort in
een kazerne, die veel heeft van een pakhuis, een
handje vol verdedigers van een kustbatterij.
Vroeger lagen de meeste gemeenten aan zee
armen en waren door scheepvaart met het overige
deel van Zeeland en Nederland verbonden. Die
zeearmen zijn aangeslibdmaatregelen om ze
open te houden zijn nooit genomen de aan-
slibbingen zijn ingedpktde daardoor ontstane
polders zijn verkocht, die verkoopingen hebben
voor den Staat millioenen schats opgebracht,
maar geen cent is daarvan besteed om de vroe-
gere zeearmen te vervangen door een kanaal,
of om nieuwe verkeerswegen naar het overige
Nederland te openen.
Zeeuwsch-Vlaanderen werd meer en meer een
vergeten hoek waarmede, zooals ik reeds heb
opgemerkt, de meeste Nederlanders totaal on-
bekend zijn.
En voor de achtereenvolgende Regeeringen
was het weinig meer dan een wingewest, waaruit
gehaald werd wat er te halen viel en dat slechts
nu en dan, maar hoogst zelden, en dan nog
na lang aanhouden, van den Staat een geringe
geldelijke ondersteuning ontving om den aanleg
van onmisbare werken te bevorderenenkele
penningen, die van de millioenen, die naar de
overzijde der Schelde werden vervoerd, na groote
aarzeling werden teruggegeven.
Tk zou nog tal van staaltjes kunnen aanhalen
van die verwaarloozing van de belangen van
Zeeuwsch-Vlaanderen, maar om tijd te besparen
laat ik dat thans nalater kom ik daarop wel terug.
De gevolgen van die stelsellooze, onverde-
digbare verwaarloozing van de belangen van de
ingezetenen van Zeeuwsch-Ylaanderen zijn dan
ook niet uitgebleven.
Het rijk met aardsche goederen gezegende
Noord-Nederlandsche element heeft ten ge-
volge van die toenemende afsluiting van Neder
land Zeeuwsch-Ylaanderen nagenoeg' geheel
verlaten.
De uitgebreide goederen welke aanzienlijke
Nederlandsche families hier bezaten en waarvan
de opbrengsten in Zeeuwsch-Vlaanderen werden
verteerd, zijn, nadat die families zich ten noorden
van de Schelde hebben gevestigd, verkocht....
De oorzitter Mag ik den geachten afge-
vaardigde verzoeken zich tot het eigenlijk
onderwerp zijner rede te bepalen
De heer Vorsterman van Oyen Mijnheer
de Voorzitter! Ik breng dit in het midden
om de noodzakelijkheid van de oprichting eener
Rijks hoogere burgerschool in Zeeuwsch-Vlaan
deren te bewijzen en om te doen zien dat wij
daar verwaarloosd worden door den Staat.
De Voorzitter Ik moet den geachten afge-
vaardigde bepaaldelijk verzoeken zich tot het
onderwerp van zijn rede te bepalen. Hij treedt
in beschouwingen die met de zaak niets te
maken hebben.
De heer Vorsterman van OyenMijnheer
de VoorzitterIk vind dat het van belang is
om aan te toonen hoe wij in Zeeuwsch-Vlaan
deren verwaarloosd zijn en hoe dit door goede
scholen daar te stichten hersteld kan worden.
Ik zal het in ieder geval zoo kort mogelijk
maken ik ben in een oogenblik klaar.
De uitgebreide goederen, die de aanzienlijke
Nederlandsche families hier bezaten en waarvan
de opbrengsten in Zeeuwsch-Vlaanderen werden
verteerd, zijn, nadat deze families zich ten
noorden van de Schelde hebben gevestigd, ver
kocht en voor een zeer aanzienlijk deel in
handen gekomen van eigenaars die in Frankrijk
en Belgie wonen, die hier noch personeele,
noch bedrijfs-, noch vermogensbelasting betalen
die niets bijdragen om de kosten der gemeente-
lijke huishouding te dekken, maar daarentegen
aanzienlijke opbrengsten uit deze streek naar
het buitenland voeren en daar verteren.
Die exodus van grondeigenaars moge in de
laatste jaren niet meer zoo in 't oog vallend
zijn, omdat er bijna niet meer gevonden worden,
de gevolgen van dien uittocht drukken nog
altijd op den geldelijken staat van sommige
gemeenten, die haar gegoedste ingezetenen ver-
loren, terwijl nog thans jaar op jaar gezeten
burgers, die hier een eenigszins onafhankelijke
positie in de maatschappjj innemen, maar niet
rijk genoeg zijn om drie en meer kinderen
naar elders te zenden om voldoend onderwijs
te ontvangen, de gemeent van Zeeuwsch-Vlaan
deren verlaten om bun woning te vestigen in
gemeenten, waar het volledig onderwijs, voor al
hun kinderen te zamen, minder geldelijke offers
eischt dan het bezoeken eener hoogere burger
school door een enkel kind, dat daarvoor den
huiselijken kring verlaten moet.
Toen Belgie en Nederlend gescheiden werden
vond men hier een Nederland-gezinde bevolking
die houw en tronw bleef aan het oude vaderland.
Een groot deel der gegoeden is, wegens de
verwaarloozing hunner belangen door opvolgende
Regeeringen, verhuisd naar Noord-Nederland
en in de zuidelijke gemeenten vervangen door
immigranten uit Belgie, die zich meer Belg
gevoelen dan Nederlander en die het ernstig
betreuren, dat dit deel van Nederland niet aan
Belgie is toegevoegd.
Nog kan aan die steeds toenemende ver-
vreemding van Nederland paal en perk worden
gesteld door voor de bewoners van deze streek
de gelegenheid te openen om voor hun kinderen
zoodanig onderwijs te ontvangen, dat dezeu op
gelijke lijn stelt met die uit alle overige deelen
van Nederland, waar het geldt mede te dingen
naar betrekkingen, waardoor zij op lateren
leeftijd in hun onderhoud zullen kunnen voor
zien, en daar, waar thans voor zoo vele be
trekkingen het diploma vereischt wordt van
volbrachte studie aan een hoogere burgerschool
met vijfjarigen cursus, dient naar mijn meening
de Staat hier de gelegenheid te openen om dat
onderwijs te ontvangen, door het stichten en het
geheel bekostigen van zoodanige inrichting te
Ter Neuzen.
Te Ter Neuzen, omdat die plaats het ge-
makkelijkst te bereiken is voor alle leerlingen
uit andere gemeenten, vooral wanneer de thans
ontworpen en door de provincie reeds gesub-
sidieerde tram Philippine, Hoek, Zaamslag
en andere gemeenten met Ter Neuzen verbindt.
Een vijfjarige cursus, omdat een driejarige
slechts voor een zeer gering gedeelte in de
beboefte zou voorzien.
Een Rijks- hoogere burgerschool, omdat de
toezegging van een Rijkssubsidie voor een ge-
meenteljjke hoogere burgerschool in zich sluit,
dat omliggende gemeenten ook moeten bijdragen
in de kosten en in het onderhoud eener ge-
meentelijke hoogere burgerschool.
Eer die bijdragen geregeld zijn, kunnen nog
jaren verloopen, en de behoefte aan zoodanige
school is zoo groot, zoo intens groot, dat
dadelijke en afdoende voorziening dringend
noodig is.
Dringend noodig ook uit een oogpunt van
welbegrepen Staatsbelang, om daardoor te voor-
komen, dat Zeeuwsch-Vlaanderen geheel ontaardt
in een kolonie van vreemdelingen, waarin het
Nederlandsche element alleen vertegenwoordigd
wordt door ambtenaren van het Rijk en van
de provincie, die steeds, zoodra zij daarop hun
recht kunnen laten gfldeu, verplaatsing zullen
vragen naar andere deelen van Nederland. omdat
hun hier voor een behoorlijke opleiding hunner
kinderen de 5jarige hoogere burgerschool ont-
breekt.
Ten slotte nog een ander punt.
Ik heb reeds gezegd, dat de Staat aanzien-
ijke sommen uit Zeeuwsch-Vlaanderen heeft
ontvangen door den verkoop van ingedijkte
polders, en dat hij daarvoor nog weinig heeft
in de plaats gegeven.
.Welnu, in de begrooting van den Minister
van Financien kan men zien, dat het plan be-
staat wederom een gedeelte van het oude vaar-
water naar Axel, het zoogenaamde Axelsche
Gat, in te dijken.
De Minister begroot het voordeel, dat die
indijking aan den Staat zal opleveren, op
100,000. Die polder ligt in het voormalig
Vde district onder de gemeente Hoek, in de
nabijheid van Ter Neuzen. Zou het nu iets
meer dan zeer billijk zijn, dat een deel van die
opbrengst gebruikt werd voor het bouwen van
een Rijks- hoogere burgerschool, waarvan de
kinderen van alle inwoners van het voormalig
Vde district kunnen profiteeren
Die vraag is toch niet onbescheiden
Ik vraag slechts een gedeelte van de opbrengst
van dezen eenen polder voor de stichting van
het gebouw eener Rijks hoogere burgerschool.
Waarlijk Zeeuwsch-Vlaanderen is al zoo laug
niet stelselmatig, maar stelselloos vergetenver
geten in ieder opzicht, dat daaraan thans, wil het
het Nederland biijven en niet veranderen in een
kolonie van vreemdelingen onder Nederlandsch
beheer, een einde dient gemaakt te worden.
Samenvattende en daarbij op den voorgrond
stellende, dat door het gemeentebestuur van
Ter Neuzen reeds in 1882 en in 1907 en 1908
ernstige pogingen zijn aangewend om een Rijks-
hoogere burgerschool te bekomen
dat deze zonder mededeeling van eenigszins
afdoende redenen voor de weigering vruchteloos
zijn gebleven
dat blijkens de door mij toegelichte redenen
een groote en dringende behoefte bestaat aan
middelbaar onderwijs in het voormalig Vde
district van Zeeland
een behoefte, die voortdurend grooter wordt
en dringender voorziening eischt
daarbij rekening houdende met de redenen
van billijkheid en tevens de redenen van Staats
belang door mij uitvoerig ontwikkeld
neem ik de vrijheid Zijn Excellence den
Minister van Binnenlandsche Zaken te verzoeken
in overwegiug te willeu nemen, of hier geen
termen bestaan om terug te komen op het be-
sluit om het aantal Rijks- hoogere burgerscholen
niet verder uit te breiden en alsnog maatregelen
te willen nemen om zoo spoedig mogelijk --
want de nood dringt te voorzien in de be
hoefte aau volledig middelbaar onderwijs in het
oostelijk deel van Zeeuwsch-Vlaanderen, liefst
door het stichten eener Rijks- hoogere burger
school met 5jarigen cursus te Ter Neuzen,
opdat de bewoners aldaar Nederlanders biijven.
Slot volgt).
Voor de Rotterdamsche rechtbank verscheen
een 56jarige sohipper er ®an beklaagd op 2
September te Schiedam zich aan beleediging
der Koningin te hebben schuldig gemaakt. De
man beweerde zich niets meer te herinneren,
omdat hij dronkeu was geweest. Tweegetuigen
verklaarden, dat beklaagde gansch niet dronken
was; wel was hij opgewonden en woedend, omdat
zijn scheepje, door de Rijksverzekeringsbank in
beslag genomen, verhaald moest worden. Den
bewaarder voegde hij nog toe: ffals er wat
verhaald moet worden, laat dan de Koningin
maar komen". Voorts had hij de verschillende
beleedigingen jegens de Koningin geuit ten aau-
hoore van een talrijk publiek. Getuigen meenden
dat beklaagde uit de woorden//In naam der
Koningin" aan het hoofd der stukken van in-
beslagneming, afleidde dat deze executie op haar
last geschiedde, en dat hij daarover verontwaardigd
was. Beklaagde echter ontkende dit.
Geeischt werd veertien dagen gevangenisstraf.
Sopwith, die Zondag met zijn vlieg-
machine het Kanaal overvloog vertelde over
zijn reis dat boven de zee zijn toestel door
een rukwind plotseling 200 meter lager werd
geslingerd, doch door kolossale krachtsinspan-
ning kon hij het weer recht krijgen en steeg
toen weer spoedig tot 600 meters hoogte.
Toen hij de kust zag voelde hij zich gerust.
Daar bij de streek niet kende, vloog hij maar
voort, tot hij een groote weide, geschikt voor
de neerdaling, bemerkte en er van 200 M.
hoogte in zweefvlueht neerkwam. Hij ver-
nam dan dat hij zich te Beaumont, in Bel
gie bevond, niet ver van de Fransche grens
en dat hi] zoo wat een afstand van 250 a 300
kilometers moet afgevlogen hebben.
Hij had voor de kou niet minder dan drie
broeken, en twee flanellen hemden aan. Toen
hij in 't /Grand Hotel" te Brussel aankwam,
weigerde de directeur hem te ontvangen, daar
hij geheel met olie en slijk bedekt was, doch
toen hij vertelde wie hij was veranderde de
zaak en verklaarde de directeur dat het voor
hem een groote eer was bem te ontvangen.
Hij is de vijfde die het kanaal overvloog.
Bij de directie van het Boschwezen in
Californie waren reeds herhaaldelijk boeren
komen klagen over Henry Clay, een farmer
in San Diego County, van wien zij beweerden,
dat hij de bosehbrandeu stichtte. Het ge-
lukte echter niet hem te betrappensteeds
was hij mijlen ver verwijderd van de plaatsen.
waar een brand uitbrak en steeds kon hij zijn
alibi bewijzen. Toch bleef de landbevolking
ervan overtuigd, dat bij de schuldige was en
men begon hem reeds magische krachten toe te
schrijven. Mannen, die hem aanklaagden ver-
zochten steeds, om niet in dat verband genoemd
te worden, uit vrees, dat hij hun boerderij in
brand zou steken.
Eindelijk ontdekte de boschpolitie in October
1.1., dat Clay werkelijk de brandstichter was
hij deed zijn werk door middel van brand-
glazen. In Jamal brak een groote brand uit
en men vond op 2 plaatsen een oud brilleglas,
door middel van ijzerdraad zoodanig boven droog
gras en bout geplaatst, dat om 12 uur des na-
middags de zonnestralen, op het gras gecon-
centreerd, dit in brand moesten steken.
Een tijd geleden viel een reiziger, die aan
een station van den Londenschen Metropoli-
taanschen spoorweg uit den trein was gestapt,
over een pisangschil. Hij bezeerde zich ernstig
en nog lijden, tengevolge van den val, zijn
zenuwen. Aan dokters en anderszins kostte
de val hem 237. Hij eischte Maandag voor
het hooggerechtshof schadevergoeding van de
spoorwegmaatschappij, die had moeten zorgen,
dat er geen pisangschil in haar station bleef
liggen. De advokaat van gedaagde pleitte dat
de maatschappij niet aansprakelijk gesteld kon
worden voor onachtzaamheid van reizigers. Die
pisangschil kon wel net tevoren door een rei
ziger neergeworpen zijn. Tweemaal daags wordt
het heele station aangeveegd en tusschentijds
ruimt het personeel alle binderlijke dingen op.
De jury kende ondanks deze verdediging den
eischer 500 schadevergoeding toe.
Ziethier in de eerste plaats de verklaringen
van twee zusters, mejuffrouwen Martha en Geer-
truida Raaitjes wonende no. 13 te Nieuwe
Pekela.
Mej. Martha Raaitjes, oud 19 jaren, schrijft
z/Ik verklaar bij deze,
dat ik zeer goed genezen
ben door de Pink Pillen.
Ik had sedert lang ge
leden aan een toestand
van erge bloedarmoede.
Ik was zwak, had aan-
houdende duizelingen,
volhardende hoofdpijnen
en pijnen in den rug. Ik
had geen eetlust en mijn
spijsvertering was slec-ht.
Ik had vele geneesmidde-
len gebruikt zonder eenig
succes. Getroffen door het
lezen van al degenezingen,
die in de dagbladen ver-
meld werden en aan de
Pink Pillen te dan ken
waren, heb ik die pillen
willen nemen, te meer,
daar geen middel mij tot
nog toe gebaat had. De
Pink Pillen hebben mij
volmaakt genezen en ik
ben nu uitmuntend ge-
zoncj Mej. Martha en
Mej. Geertruida Raaitjes Geertruida Raaitjes.
schruftMej. Jaantje Goeree,
„Ik heb het genoegen u mede te deelen, dat
ik, als mijn zuster, volkomen door de Pink
Pillen genezen ben. Ik had gedurende drie
jaar bloedarmoede, en reeds langen tijd zag ik
mijn gezondheid, die vroeger zoo goed was
geweest, met den dag slechter worden. Daar
al de andere v.oorschriften niets bij mij uitge-
werkt hadden, heb ik de Pink Pillen genomen
en zoo mijn goede gezondheid weergevonden."
Mej. Jaantje Goeree, eveneens te Nieuwe
Pekela, nicht der hiervoor genoemden, heeft
ons geschreven
/,1k beb langen tijd in een slechten toestand
verkeerd. Ik had volhardende hoofdpijnen. pijnen
in de Ienden en een groote zwakte. Ik heb
mij met de Pink Pillen behandeld en deze
piilen hebben mij volkomen genezen.
Mej. J. Raaitjes, moeder en tante dezer jonge
meisjes heeft- de hier gegeven verklaringen
mede onderteekend.
Men viudt de Pink Pillen in alle drogisten-
winkels.
Ze zijn verkrijgbaar a 1,75 per doos en
9,per zes doozen. bij het Generaal Depot
der Pink Pillen, Van Eeghenlaan 22, Amster
dam, Joh. de Roos, Vlasmarkt K 175, Middel
burg, voor Ter Neuzen en omstreken bij A.
van OverbeekeLeunis, Westkolkstraat, voor
Sas van Gent en omstreken bij Verhaak, drogist
en verder bij verschillende apothekers en goede
drogisten.
DAGEN.
Voorm. Nam.
Zaterdag
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
24
25
26
27
28
29
30
Dee.
8.2
9.10
10.15
11.11
0.22
1.2
8.36
9.42
10.43
11.33
12.1
12.42
1.20
o r>
