Ter Heuzensche Courant
Dinsdag 13 Dec. 1910. No. 6545^
T~W~J±JlEiIDE! BLAD;
Binnenland.
tweede k a i e R-
Vergadering van Zaterdag.
Justitiebegrooting.
De Minister zet zijn Vrjjdag afgebrokenrede
voortbelooft overweging van het denkbeeld
om een eommissie van bekwame juristen te
benoemen, om na te gaan een herzienmg van
het Burgerlijk Wetboek op het stuk van woeker-
contracten bepalingen betreffende de ingebreke
stelling de oorzaak van verbintenissen en de
ontbinding van wederkeevige overeenkomsten.
Overigens is zijn werkprogram nog zoo over
laden, dat hij geen toezeggingen durft te doen
omtrent de nieuwe desiderata, door verschillende
sprekers Vrijdag geuit.
Wat betreft de administratxeve rechtspraak
verklaart de Minister, onder mededeeling dat
dit plan reeds bij hem bestond. zich bereid
deze regeling niet te laten wachten op de
invoeringswet.
Voor wijziging van het Arbeidscontract als
door den heer Duys bedoeld, bestaat geen aan-
leiding. Subsidie aan vereenigingen voor koste-
loozen rechtsbijstand heeft's Ministers sympathie
maar er is geen geld voor. Op den weg van
o-emeentelijken steun zal nog voorloopig moeten
worden voortgegaan. Voor herzienmg van ons
burgerlijk procesrecht is de tijd nog niet ge-
komen. Is die tijd aangebroken, dan zal hp
overwegen of algeheele dan wel partieele her-
ziening de voorkeur verdient.
De positie der deurwaarders acht spreker,
op enkele uitzonderingen na, hier te lande zeer
gunstig. Positieverbetering is den Minister
eveneens sympathiek, maar zijn goede wil stuit
af op het veto van den Minister van I inancien.
Wat de oneerlijke concurrence betreftten
aanzien der noodzakelijkheid van wettelijke rege-
len bestaat nog geen voldoende communis opinio
om daarmede thans reeds te komen.
fn zake overlading van de ambtenaren van
het parket met administratieve werkzaamheden
herinnert de Minister, dat hij kort geleden een
eommissie heeft benoemd om deze zaak te
onderzoeken.
De Kinderwetten behandelende, meent de
Minister, dat, al moge de straf van berisping
niet veel uitwerkiug hebben, niet uit het oog
mag worden verloren, dat aan de berisping toch
verbonden is de voorwaardelijke opzending naar
de Tuchtschool.
Wat de verschillende gegeven wenken ten
aanzien der Kinderwetten betreft, verklaart de
Minister zich o. a. afkeering van subsidieering
van familieleden, die de voogdij op zich willen
nemen. Evenmin is de Regeering geneigd een
hoogere bijdrage te geven voor verpleging van
ter beschikking der Regeering gestelde kindereu.
Het mooie van de zaak ontaardt dan in mate
rialisme.
Wat de zaak der kinderen van de weduwe
De Rijk betreft, hierin heeft geen enkele Re
geeringsinmenging plaats gehad. Het was en
bleef geheel een justitieele zaak. Dat katholiek
geloofsfanatisme de ondergrond dezer kwestie
was, ontkent de Minister.
De Minister heeft, juist om godsdienst
kwesties te vermijden, strenge last gegeven bij
de uitvoering der Kinderwetten, alle proselieten-
makerij te vermijden. Spreker toch zou het
zeer betreuren, indien de uitnemende Kinder
wetten door proselieten-makerij in gevaar zouden
gebracht worden. Maar dit streven wordt niet
gediend door de reclameachtige wijze, waarop
die zaak-de Rijk in de pers als anderszins is
behandeld.
Met den heer Van Wijnbergen is de Minister
het eens, dat modellen van kunstnijverheid be-
schermd dienen te worden.
Tenslotte verklaart de Minister, waar hij
overtuigd is dat vermindering van het aantal
drankgelegenheden in Limburg noodzakelijk is,
zich bereid te dezer zake met den Minister van
Binnenlandsche Zaken overleg te plegen.
Wat de criminaliteit in het zuiden des lands
aangaat, inderdaad mag tusschen misdadigheid
en godsdienst geen verband worden gelegd. De
juiste oorzaken zullen zijn na te gaan, indien
degelijke statistische cijfers ten dienste staan,
en kunnen worden bestudeerd. Maar evenmin
mag worden beweerd, dat de criminaliteit in de
noordelijke provincies groot is onder een pro-
testantsche geestelijkheid, evenmin mag worden
gezegd, dat de misdadigheid het grootst is in
streken, waar de Katholieken overwegend zijn.
Hierna vangen de replieken aan.
Bij de daarop gevolgde artikelsgewijze be-
handeling, komt in bespreking een amendement-
Duys, strekkende om de voorgenomen aanstelling
van een specialen ambtenaar voor de grifSe-
rechten op 3000 niet te doen plaats hebben,
welk amendement door den voorsteller breed-
voerig wordt toegelicht en verdedigdterwijl
de heer Sasse van Ysselt in de aanstelling van
dien ambtenaar alleen zou willen berusten, als
diens benoeming een tijdelijk karakter zou drageri
en de heer Van Veen het amendement bestiijdt.
Na verder debat, waarbij de Minister doet
uitkomen dat, wordt hem den specialen ambte
naar onthonden, de geheele zaak dergriffierechten
in 't honderd zal loopen, maar waarbij hij den
heer Limburg toezegt, door dien ambtenaar te
doen nagaan de mogelijkbeid van een algeheele
herzienmg van het tarief van gerecbtskosten,
wordt de stemming over het amendement-Duys
aangehouden tot Maandag.
Bij de afdeeling Rechterlijke Macht bespreekt
de heer Limburg de Papendrechtscbe zaak, die
thans geeindigd is in een blijeindend treurspel.
Is het Nederlandsche volk nu bevredigd? Weet
het er nu alles van En zegt het volk nude
politie te Papendrecht is niet ruw opgetreden.
maar is het slachtofier van een komplot geweest i
Het lijkt er niet naar. Wat het publiek
thans wel weet, is, dat als een burger getuigem.s
aflegt voor een rechtscollege, hij kans loopt op
de kaak te worden gesteld tegenover het publiek.
Dat is de fout geweest van de behandeling
voor het Arnhemsche hof. Wel-is-waar betrof
het hier nog slechts getuigen a decharge, maar
het kan ook zoo gaan in de toekomst met de
getuigen a charge.
Spreker betoogt, dat het psychologisch psy-
chiatrisch intermezzo te Arnhem zal geteekend
blijven in onze geschiedenis als de lof der
zotheid in de 20e eeuw een intermezzo, waar-
van de slotsom is dat half Papendrecht een
gekkenhuis is.
De rechter-commissaris had moeten overwegen
de vraag of de getuigen verplicht waren zich
aan het psychiatrisch onderzoek te onderwerpen.
Spreker is niet overtuigd dat den getuigen
vooraf goed duidelijk is gemaakt, waar t precies
ging en meent veeleer dat men hen niet
3gd heeft dan ,/Hier zijn enkele
heeren, die u enkele vragen hebben te stellen
De rechter-commissaris had, alvorens de kleyne
luydeu uit Papendrecht in handen te geven aan
de psychiaters, hen vooraf moeten waarschuwen,
om welke reden zi] psychiatrisch onderzocht
moesten worden. Een dergelijk onderzoek van
getuigen moest onder zoodanige waarborgen
plaats hebben, dat ook de keerzijde van den
verdachte naar boven komt en ook der ver-
dediging moest de gelegenheid worden geschonken
harerzijds licht te verschaffen omtrent den ziels-
toestand van getuigen.
Spreker zet in verband hiermee uiteen, dat,
als men de psychologie van een strafzaak wil
laten onderzoeken, men zulks op geheel volledige
wijze moet doen, door ook de getuigen a charge
in het onderzoek te betrekkerr. Hier is gehau
deld geheel in tegenstelling met de wijze van
handelen in andere rechtszaken. Spreker hoopt,
dat het te Arnhem gebeurde een unicum in
onze rechtspleging zal blijven, vooral in het
belang van het getuigenbewijs, want de recht
spraak heeft den burger noodig als getuige.
Dit is het groote algemeen belang, bij deze
zaak betrokkeu en hij vraagt den Minister in
de eerste plaats maatregelen te nemen dat een
dergelijk psychiatrisch onderzoek nooit meer
zal plaats hebben dan met uitdrukkelijke mede-
werking der getuigen voorts zijn invloed aan
te wenden, dat bij dergelijk onderzoek onom-
stootelijk vaststaat, dat het door de psychiaters
uitgebrachte rapport de intellectueele eigendom
blijve der justitie en niet mag worden gepu-
bliceerd dan met toestemming des Ministers
en eindelijk dat zulk eeu psychiatrisch onder
zoek niet ontaarde in een psychologisch onder
zoek en vooral niet in een psychologische
beschouwing der zaak.
De loop der Papendrechtscbe zaakt heeft het
prestige der rechterlijke macht geschaad en
tevens het element der psyehiatrie in onze
rechtspleging.
Spreker meent verder dat in ernst geen
honderd Nederlanders gelooven, dat de Papen-
drechtsche zaak niets is dan een complot tegen
de politie, opgezet door een waanzinnigen
quaerulant. Spreker waagt de veronderstelling,
dat,. hetzij reeds bij het begin der zaak, of in
den leop daarvan, bij het Openbaar Ministerie
en bij den rechter-commissaris zich de gedachte
heeft vastgenesteld, dat de zaak-Garstbagen geen
anderen grond had dan een complot tegen de
politie. Geheel onbewust zou men zich dan
aan die gedachte niet meer hebben weten te
onttrekken. In Dordrecht heeft in rechterlijke
kringen een atmosfeer geheerscht van een geloof
aan een complot, een atmosfeer die zwaar ge-
drukt heeft op een advokaat (Mr. Dicke), die
in de eerste jaren de zware verdediging op zich
nam, en die sedert niet meer herbenoemd is als
steeds volkomen onbevangen en rustig zijn
onderzoek behoort te doen.
Wat de zaak zelve betreft betoogt spreker
dat't het eenvoudigste en zuiverste ware geweest,
wanneer men het onderzoek had weten beperkt
te houden tot Papendrecht en den rechter te
Dordrecht. Want dadelijk bij de eerste be
handeling te Dordrecht heeft Garsthagen ver-
klaard te goeder tronw te zijn geweest.
De wijze waarop hier een psychologisch psy
chiatrisch onderzoek van getuigen heeft plaats
gehad is een nieuwigheid en afschuwelijk, omdat
in de casu de getuigen als patienten zijn be
handeld.
Een contradictoir onderzoek had ook moeten
plaats hebben.
Spreker hoopt, dat zich zoo iets, als te Arnhem
gebeurd is, niet meer zal herhalen.
De heer Lohman meent daarentegen, dat de
rechterlijke macht alleen rekening behoeft te
houden met de heiligheid van het recht. Be-
wuste partijdigheid bestaat bij onze rechters
niet.
De Papendrechtsche strafzaak.
Aan de Tweede Kamer is een adres gezonden
(door eenige inwoners van Papendrecht, waarin
ij zeggen kennis genomen te hebben van het
arrest van bet hof te Arnhem in de zaak-Garst-
agen en van het psychiatrisch rapport, dat tot
oorlichting van het hof heeft moeten dienen
dat zij meenen dat in die beide stukken een
onjuist licht geworpen is op de getuigen en op
de toestanden te Papendrecht
dat onder meer Papendrecht beschreven wordt
als een terrein, bijzonder gunstig voor een aktie
tegen verschillende ambtsdragers
dat zulk een beschrijving van Papendrecht
naar het inzien van ondergeteekenden voort-
vloeit uit een gebrekkige bekendheid met de
daar heerschende toestanden, en met de toe
standen, die van invloed zijn geweest op het
verloop der strafzaak.
Redenen waarom zij de Tweede Kamer ver-
zoeken een onderzoek te doen naar de toestanden
te Papendrecht voor en tijdens de strafzaak.
't Welk doende
M. van Walbeek, graanhandelaar .T. Visser
Gz., raadslid Ds. T. H. Hoekstra, J. T. Visser,
Statenlid Dr. E. Brandts, G. Klootwijk, raads
lid j A. Visser Mz., raadslid; H. v. Duyvendijk
Az., scheepsbouwmeester.
rechter-plaatsvervanger en als curator.
Spreker betoogt verder dat de Papendrechtsche
zaak het groote belang van een goede samen-
stelling onzer rechterlijke macht heeft aangetoond
en dat het noodig is frissche krachten in de
magistratuur te brengen, mannen met socialen
zin en midden in het leven staande.
De heer Van Hamel zet in verband met de
behandeling der Papendrechtsche zaak uiteen,
dat de rechterlijke macht steeds behoort te zorgen
dat zij lo. een in haar handen gestelde zaak,
ook in haar handen houde 2o. dat de rechter
uit ons midden weg-
TER NEUZEN, 12 December 1910.
De heer P. Eijke te Zaamslag is benoemd
tot onderwijzer aan de openbare school te Ove-
zande.
De klerk der posterijen en telegrafie
J.J. rle Buisonje is verplaatst van Breskens naar
Tholen.
Men schrijft uit Heiigstdijk aan het
Ilulsterblad
Donderdag overleed alhier, na een ongesteld
heid van eenige weken, de WelEd. Heer Fr.
Hermans, Secretaris en Ontvanger dezer gemeente.
Daarmee is een ambtenaar
genomen, van wien met eere moet
worden, dat hij geheel opging in zijn ambt,
iemand, die met onverdroten ijver werkte aan
de taak hem toevertrouwd. Meer dan 50 jaren
heeft de heer Hermans beide betrekkingen be
kleed en die stipt en nauwgezet vervuld. Jammer
is het daarom, dat's mans zeldzame verdiensten
dit voorjaar bij zijn Gouden Ambtsjubjle niet
door de Hooge Regeering zijn gehuldigd. Of
laat ons liever zeggen, dat het voor alle inwoners
van Hengstdijk eene groote teleurstelling was,
dat de oudste, kundige, degelijke en volijverige
gemeente-ambtenaar niet bij die Regeering ter
onderscheiding werd voorgedragen. Of zou
hier. zooals sommigen meeuen, de overtuiging
hebben voorgezeten, dat er geen twee groote
masten op een schip passen? Wij hopen van
nietBehalve gewone betrekkingen, bekleedde de
heer Hermans nog verschillende andere ambten,
o. a. was hij lid van het Kerkbestuur, ambte
naar van den Burgerlijken Stand en Kassier
der Boerenleenbank.
Sluiskil. Op 11 December j.l. waagde Ajax
van Sluiskil het reeds om een voetbalwedstrijd
aan te gaan tegen Sparta van Ter Neuzen.
Ofschoou dd voetbalclub van Sluiskil nog maar
enkele maanden bestaat, heeft zij zich in dien
korten tijd toch al zooveel geoefend, dat zij in
't strijdperk kan treden met andere vereenigingen
van dien aard. Men speelde van 111 /3 tot l1/2
uur. Sparta van Ter Neuzen won met 2 tegen 0
De voormalige spoorweg van Sluiskil (brug)
naar Sluiskil, niet meer in gebruik door de lijn
Ter NeuzenGent, werd door het publiek als
voetpad gebruikt. Doch ook voertuigen reden
er over, zoodat hij ten slotte onbegaanbaar werd.
De maatschappij GentTer Neuzen is den voet-
ganger thans te hulp gekomen door den weg te
verbeteren en hem af te sluiten voor hoornvee,
paarden en rijtuigen, zoodat hij nu een flinke
communicatieweg is geworden tusschen Sluiskil
(brug) en 't station Sluiskil.
Zaamslag, 12 Dec. Nadat Zaterdagavond 11.
door den voorzitter van de geitenvereeniging
te Stoppeldijk voor een voldoend aantal opge-
komenen, het nut van een zoodanige vereeniging
was uiteengezet, werd besloten tot het oprichten
van een zoodanige vereeniging alhier. Aan-
vankelijk gaven zich 26 personen als lid op,
terwijl een bestuur werd gekozen. Het is niet
te ontkennen dat in den laatsten tijd de lust
om een dergelijke vereeniging op te richten,
sterk is toegenomen, om dat, naar wordt be
weerd sommige melkverkoopers geneigd zijn
den prijs der melk tot f 0,10 per liter op te
voeren.
Zaterdag riep een vader alhier de hulp
in van den brigadier der liijksveldwacht, tegen
zijn zoon, die zich in de ouderlijke woning zeer
onordelijk gedroeg. Bij de komst van den
brigadier werd hij daaruit verwijderd met de
boodschap dat hij er niet meer in mocht terug-
keeren. De brigadier en de gemeente veld wachter
achtten den meerderjarigen zoon in staat tot
minder goede daden en hielden daarom een oog
in het zeil op de ouderlijke woning. En met
reden. Ongeveer half 12 ure kwam de zoon
in opgewonden stemming aan de deur kloppen
en eischte toegelaten te worden, wat hem werd
geweigerd. Toen begon hij met een mes, dat
hij in de hand hield, verschillende glasruiten in
de woning stuk te slaan, tot hij door den
gemeenteveldwachter werd vastgegrepen en met
behulp van den inmiddels ook toegesnelden
brigadier overmeesterd werd, ontwapend en in
voorloopige bewaring gezet.
Terwijl deze treurige zaak plaats greep werd
bij een ander rustig burger op het dorp een
tamelijk groote glasruit stuk gegooid.
Hulst. Zaterdagmorgen werden een viertal
smokkelaars, welke ieder een zak suiker op den
rug droegen, door de douanen bekeurd. Een
van de smokkelaars kon de vlucht nemen doch
de anderen werden gearresteerd en de suiker in
beslag genomen. Denzeltden dag werden de
aangehoudenen onder politiegeleide naar Mid-
delburg overgebracht.
Stoppeldijk. Zaterdagnamiddag ontving onze
hooggeachte kapelaan, de WEerw heer H. Staal
bericht, dat hij verplaatst was naar Zundert.
Noode zien we ZEerw hier vertrekkenin
de anderhalf jaar, dat hij onder ons vertoefde,
wist hij zich bij ieder geacht en bemind te maken.
Stoppeldijk. Zaterdag- en Zondagavond gaf
de fanfare St. Cecilia met medewerking der
tooneelclub hare eerste winteruitvoering in de
school aan de Veerstraatvooral Zondagavond
was de opkomst van het publiek zeer groot.
Eerst kreeg men een drietal nummers voor
de fanfare, op de gewone accurate wijze uitge-
voerd, daarna vertelde ,/Boer Hannes" op leuke
wijze zijn wedervaren op de kermis, waarna
keurig werd opgevoerd het groote drama in
drie bedrijven Het Roomsohe Recht". Vooral
de keizer en de kluizenaar verdienen een bij
zonder woord van lof voor hun indrukwekkend
spel.
De prachtige costuums voor dit drama waren
geleverd door eene firma uit 's Gravenhage.
Na de pauze speelde de fanfare weer een
tweetal fraaie nummers, vertelde en zong een
komiekeling op verdienstelijke wijze zijn tweede
kermisavontuur en deed de heer J. Wenzler
de gansche zaal schudden van het lachen met
zijn „De begrafenis van Sophie."
De heer Wenzler had ook de hoofdrol in
het blijspel //Zwabberdoes" dat zeer vlot werd
gespeeld, en waarin hij weer geducht op de
iachspieren werkte, hierin dapper geholpen door
zijn medespelers.
Met ffeene mislukte kraamvisite", eeu groote
scene met zang voor 8 persopen, werd de genot-
volle avond besloten.
Clinge, 11 Dec. Hedenavond had alhier het
eerste winterconcert plaats van de muziek- en
tooneelvereeniging „Weldoen door Vermaak".
Het programma omvatte niet minder dan zeven
voordrachten, een drama en een klucbtspel.
De muziek opende den avond met een nieuw
groot stuk „La Catalana", dat flink werd ten
gehoore gebracht.
De voordrachten slaagden alle goed. Het
meest comische stukje was misschien wel „de
Antipodenofschoon alle nummers zeer werden
toegejuicht.
De uitvoering van het drama „De Plichtver-
geten Vader", was heelemaal in de puntjes.
Het stuk maakte indruk.
Het kluchtspel „De Ke'pi van den Veldwachter"
had natuurlijk groot lachsucces.
Ofschoon sterk gevreesd werd, dat de uit-
voeringen van het theater-Stips aan het concert
groote schade zouden gedaan hebben, is dit
niet zoo geweest. Integendeel, het bezoek was
drukker dan ooit. Het blijkt dus wel, dat onze
concerten hun vast publiek hebben.
Laten we ten slotte een welverdiend woord
van lof brengen aan mejuffr. Ph. Eggermont,
die als pianiste steeds bereidwillig haren on-
misbaren steun verleent bij alle uitvoeringen.
Hontenisse, 10 Dec. Door de landbouwers-
vereeniging „Eigen Hulp" alhier werd Zaterdag
aanbesteed de levering van
a. Superphosphaat 14 pCt. Hiervoor werd
ingeschreven door de Internationale te Zwijn-
drecht voor f 2,40, D. Scheele Az. te Ter
Neuzen voor f 2,40, P. J. Scheele te Ter Neuzen
voor 2,39, Kunstmestmaatschappij te Dordrecht
voor 2,38, D. J. Oggel te Axel voor 2,38,
VAN
