Tsr HeuzenschQ Courant
Geniengde berichten.
Donderdag 18 Aug. 1910. No. 5495.
T"W"Trnm:D:E[j ZBXjA-IP.
De brand op de tentoonstelling te
Brussel.
De man, die van Amsterdam naav Parijs
en terug liep met een blok aan het been,
is Zondao1 te Amsterdam van Haarlem aange-
komen. Hij was het middelpunt der nieuws-
gierigbeid van het publiek. De wandelaar won
een weddenschap van J 300.
Te Scheulder-Wijlre (L.) is Zaterdagna-
middag de landbouwer Stassen, die bezig was
met het bergen van tarwe, van een aanzienlijke
hoogte gevallen. s Avonds is hij na een hevig
lijden overleden.
Zondag zijn by het baden in zee onder
Den Haag, ter hoogte van de Loosduinsche
grens, twee jongemannen verdronken. Het eene
slachtofier, de timmermansleerling P. Coster,
uit Rotterdam, was 18 jaar oud. Hij was by
familie in Den Haag op bezoek en ging
met een neef by Scheveningen baden. Het lijk
van laastgenoemde, den 21jarigen D. Borrebach,
uit de Van der Veenstraat, in Den Haag, is
reeds aangespoeld.
Een goede les
Elk staatsburger wordt geacht de wetten des
lands te kennen.
Dat is zoo in theorie, doch dat de praktyk
anders uitwyst, heeft een winkelier in een
onzer provincieplaatsen ervaren.
Een poos geleden wist een reiziger in papier
hem te bepraten, een flinke hoeveelheid in-
wikkelpapier te koopen. loen de party wferd
geleverd, bleek ruim 20 pCt. te weinig te zijn
en de party bovendien van zoo slechte hoedanig-
heid te wezen, dat onze winkelier ter plaatse
van inwoning voor lager prijs stellig beter
papier zou hebben ontvangen.
Hij weigerde dan ook te ontvangen en ten
langen leste volgde ten zijnen gunste een vonnis
waarbij bij in het gelijk werd gesteld en de
koop nietig werd verklaard.
Onze winkelier meende nu van het //koopje'
af te zijn.
Doch hij had gerekend buiten de rechtskennis
van den leverancier.
Immers zes weken later stond deze met een
deurwaarder en diens getuigen benevens de
voile hoeveelheid besteld papier voor zijn deur.
Of hij 't maar wilde accepteeren er ontbrak
geen velletje aan; er was zelfs nog iets boven
het gewicht, „voor het indrogen", ziet u.
Onze winkelier naar een advocaat, die zich
heel het geval deed uitleggen en hem ten slotte
ried, zich maar niet meer te verzetten, omdat
anders weer een procedure zou volgen met alle
daaraan verbonden kosten.
Wat was er gebeurd
De winkelier had verzuimd en hij heeft
niet geweten dat hij dit moest doen, omdat
noch kantonrechter noch wie ook hem gewezen
heeft op die verplichting by exploit aan
den papier-leverancier binnen zes weken bet
vonnis te doen beteekenen, Een goede les voor
andere kooplieden, die niet zoo juist de wetten
des lands kennen. Hbl.
Vechten tegen den wind.
Onder dit opschrift kan men in de Daily
Mail van Vrijdag 12 dezer het volgeude lezen
betreffende een Nederlandschen luchtschipper,
den ingenieur Kuller.
Heden werd het tot nog toe meest beslissende
bewijs geleverd van de buitengewone vorderingen
der luchtvaarders in het bestrijden der elementen.
Een maand geleden zou men het zelfs van den
vermetelsten luchtvaarder pure krankzinnigheid
geacht hebben, indien hij bij een wind als
hedennamiddag over Lanark Moor gierde, zells
maar een poging tot vliegen had gewaagd.
Het was niet zoozeer de gemiddelde snelheid
van den wind, die het gevaar uitmaakte. Wat
bet evenwicht van welk luchtvoertuig ook be-
dreigde, waren de windvlagen, die met een snel
heid van 30 tot 35 mijl in het uur woeien.
Echter, vertrouwende op de verhoogde snelheid
ivelke hun krachtige motoren hun nu geven,
cringen twee vliegers met eendekkers, Drexel,
de jonge Amerikaan met zijn wedstrijd-Bleriot,
en Kuller, de Hollander met zijn breedvleugelige
Antoinette, zonder aarzelen de lucht in. De
waakzame bewegingen van hunne stuuiweik-
tuigen, waarmede zij de nukkige, van ter zijde
komende windstooten te boven kwamen, waren
duidelijk zichtbaar voor de duizenden toeschou-
wers, die het schouwspel met ingehouden adem
gadesloegen.
Kuller, onder zyn mede-luchtvaarders bekend
als „de Vliegende Hollander'', heeft geen aar-
digheid in de luchtschipperij, wanneer er niet
een dertigmijlswind waait. Hij ging met eeu
vroolijken g'limlach omhoog om den wind te
bevechten. Zoodra hij den eersten kwaadaar-
digen windstoot ontmoette, boog hij zich voor-
over, zijn groote, als een bootgevormdeeendekker
schommelde in de lucht, plaatste zich dan weer
goed en ging er glad van door. Toen de eerst-
volgende windstoot den luchtschipper aanviel,
wasT deze juist tegenover de groote tribune. De
menigte daar zag den stuurman zijn mooi
luchtschip zoo zwaaien, dat de boog tegen den
wind inging. Daarna konden zij waarnemen,
hoe hij, met een bewonderenswaardig behendige
beweging van zyn boegseerwiel, in een oogenblik
den vleugel van zijn toestel neersloeg, welken
de wind naar boven geduwd had. Geen publiek
is ooit getuige geweest van zulk een volmaakte
voorstelling van de wijze, waarop een lucht
schipper steeds meer meester wordt over den wind.
Ongelukkig liet Kuller's toestel hem eensklaps
in den steek. Een der geleiddraden brak plot-
seling. Terstond stopte de motor. Bij elk ander
dan het buitengewoon stabiele Antoinette-toestel
zou dit in zulk een wind onvermijdelijk onheil-
spellend zijn geweest maar de handige Hollander
bracht zijn bevallig toestel op den grond met
betrekkeljjk gering letsel. Hijzelf was na deze
worsteling met den wind volmaakt kalm.
Later toonden Radley' en Kuller, over ver-
schillende afstanden vliegende, dat het met eendek
kers van groote snelheid reeds mogelijk geworden
is, vlieg-demonstraties te geven bij een wind,
die van een echten storm maar weinig verschilt.
Gisteren heeft Minister Talma het vliegter-
rein op Hanenburg bij Den Haag bezocht. Hij
werd door den heer Wesseling, lid van het
uitvoereud comite, ontvangen, die de heeren
Aan Maasdijk, Jhr. v. d. Berch van Heemstede,
secretaris van de Nederl. Luchtvaartvereeniging,
en enkele andere aanwezigen aan den Minister
voorstelde. De heer Talma liet zich door den
heer Van Maasdijk het heele toestel uitleggen
en toonde groote belangstelling in de v iegbe
weging. De Minister beloofde nog eeus terug
te komen, als er meer kans op vliegen was.
't Werd half twaalf voordat men hier het
vuur wist te stuiten. En eerst om drie uur
's nachts kon het brandgevaar als geweken
beschouwd worden.
Ontzettende bijzonderheden worden verhaald
over de vernieling van de menagerie Bostock
op Bruxelles-Kermesse. Eerst traclitte men de
verscheurende dieren dood te schieten, maar
later moest men ze aan bun lot overlaten.
Onder een gruwelijk gehuil zyn zij verstikt en
geroosterd.
De »N. R. Ct." correspondent beschrijft als
volgt den reuzenbrand
Boven het doffe geraas der toeziende massa,
boven 'tgalmen van bevelen, gaat 't gebrul op
van wilde dieren. Het vuur is in het Luna-
park het beestenspel Bostock genaderd. Een
paniek breekt plots onder het volk uitIndien
de dieren eens gingen ontsnappen Het ge-
rucht loopt, dat een Jeeuw, woedend, de bran-
dende straten van Brussel-kermis doorkruist
Men hoort het langgerekt miauwen der tijgers,
gegrom als van een misthoorn op een onweers-
zee, huilt aanhoudend het zijn de witte beren.
Men zegt ons datgendarmen, het geweer geladen
gereed staan om ze af te ruaken. Het zal niet
noodig zijn enkele oogenblikken nadien slortte
onder een luiden galm het gebouw in, de
dieren verstikkend en roosterend.
De brug over de Solboschlaan, die de Fransche
aan de Engelsche sectie verbindt, wordt door
de genie opgeblazen. Hoog slaan nieuwe vlarn-
men uit, die de waterstraleu bijna niet bereiken
kunnen. Het zijn de huizen, de heusche steenen
huizen der laan, die ge'isoleerd, haastonbereik-
baar in de kroon van vuur, die ze omsluit,
traag aan 't branden gaan, ter onontkomelijke
vernieling gedoemd Aldoor heviger ronkt
de brand, als een reuzige stoommotor
Telkens hooien wij uit de menigte, die op
afstand wordt gebouden en raast als een ver
onweer, een verbaasden galm opgaan als bij
een overschoon vuurwerk.
De indruk is waarlijk onbeschrijfelijk.
Men is verbijsterd, de gespannen zenuwen nemen
onbewust nauwkeurig vvaar. Maar de hersenen
hebben den tijd niet de impressies te ordenen
men ondergaat als beduusd, niets dan een ver-
warrenden totaalindruk.
Terwijl de woeste paniek op 't brandterrein
ontstond, heerschte er in de feestzaal, links
op het terrein, groote koelbloedigheid. Een
3000tal turners werkten daar voor een
talrijk publiek. Het feest had zijn toppunt
bereikt, toen aan het bureau de verschrikkelijke
tijdiug kwam Een ouhandige mededeeling
en een verschrikkelijke paniek zou kunnen
ontstaan Toen stond de heer Manderlich op
en volstrekt kalm, een glimlach op de lippen,
zeide hij //Wij hooren daar juist, dat aan het
andere uiteinde van de tentoonstelling heel ver
weg, brand is uitgebroken
Een beweging van onrust sloeg door de zaal.
z/Stel u gerust", zei daarom de heer Manderlich
onmiddellijk, //eris heelemaal geen gevaar. Alleen
is het beter geloof ik dat we uit elkaar gaan.
Wij zullen dus de zaal verlaten, heel rustig,
zonder wanorde en zonder overhaasting, op de
tonen van de Brabanfonne, die ik den kapel-
meester verzoek door het orkest te willen doen
spelen."
Dit gebeurde en de onmetelijke zaal liep
langzaam leeg, zonder eenig ongeval, terwijl
daarginds de vlammen begonnen de daken te
doen springen.
Maandag werd de tentoonstelling weer ge-
geopend en de toeloop was overgroot. Onder
de exposanten heerschte diepe verslagenheid.
Het verbrande gedeelte is door soldaten
afgezet. Op Bruxelles-Kermesse zijn geen
twaalf huizen bewaard gebleven. Iedereen is
gevlucht en verlaten en eenzaam, troosteloos
van aanblik ligt daar deze eertijds zoo vroolijke
verzamelplaats van de lustige tentoonstellings-
bezoekers. Alleen de brandweerlieden ziet men
er bezig, die enorme hoopen smeulend puin en
verwrongen ijzer bespuiten. Een kring van
verbogen tralies wijst de plaats aan, waar de
menagerie Bostock gestaan heeft. Een bloederige
muil, waarschijnlijk afkomstig van een der
leeuwen, een gebarsten krokodillenlijf, zijn er de
eenige overblijfselen. De olifant en herkauwers
zijn gered.
De Brusselsche correspondent van hetHbl."
seint
De oud-Hollandsche gevel van ons paviljoen
dat gelukkig, maar toch ook maar op het kantje
af, gespaard bleef, zag troosteloos de driekleur
halfstok over de bouwvallen uitwaaien. De
soldaten van onze wacht hebben gister avond
ook kranig mee de handen uit de mouwen
gestoken om in andere afdeelingen te helpen en
te bergen wat te bergen viel.
Het paviljoen was Maandag gesloten geweest
vandaar dat ik niemand van de comiteleden
aantrof. Nog laat heb ik den secretaris-generaal
baron De Vos van Steenwijk opgezocht, die
van de plannen van het Belgische tentoonstel-
lingsbestuur echter niet anders wist, dan dat
de tentoonstelling zal geopend blijven en dat
over den omvang der schade nog niets valt te
zeggen en nog evenmin weet men of de kluizen
waar de verschillende schatten geborgen zijn,
het hebben uitgehouden.
Er is overigens maar een afkeuring voor de
ontzettende diefstallen. Tot Belgische soldaten
toe, die zilveren voorwerpen in de zakken ge
stoken hadden, moesten door de gendarmen
worden gearresteerd.
Van hetNederlandsche commissariaat-generaal
werd nog het volgende telegram uit Brussel
ontvangen
z/Nederlandsche paviljoen en Nederlandsche
afdeeling Machinegalerij geen schade."
Aan de N. R. Ct. werd gisteren gemeld
Na den gehallucineerden nacht van Zondag, na
den pijnlijken Maandagmorgen bij de verwoes-
ting en voor het treurige schouwspel der puinen
had men gedacht en gezeidhet is met de
tentoonstelling gedaan Hemel neen, de expo-
sitie gaat voort, herbegint zou men haast
zeggen. Nooit was er meer volk dan gisteren-
namiddag en hedenmorgen eene vroolijke
menigte, die wel gretig luistert naar de uit
leggingen en verhalen der ooggetuigendie
niet zonder verbazing naar de puinen ziet
maar toch gauw den rug keert naar de ver
nieling langs tuinen en gebouwen kuiert, de
gespaarde afdeelingen bezoekt, de koffiehuizen
vult, waar Tyrolers en Wiener Madchen weer
luidkeels aan 't. zingen zijn. Het is alsof er
niets gebeurd was, alsof die brand niets is ge
weest dan een roonsternuminer der feestelijk-
heden, wat barbaarsch geweldig en heel vluchtig
als elke expositie-feestelijkheid, hetgeen niet
belet, dat wie in de overblijfselen van Brussel-
Kermis mag dringen, er niet uitkomt dan met
een benauwenden indruk van uiterste desolatie
Ik zei u reeds, dat de ingang ervan nagenoeg
geheel ongedeerd bleef; binnen echter is het alsof
men dwaalde door een woeste stad, waarvan
bij 't naderen van den vijand de bevolking op
de vlucht is gegaan en waar de overwinnaar
het dolste leven heeft geleid. Aan deze half
verkoolde tafel, vol flesschen en glazen, heeft
bij zijne victorie gevierd. Langs deze inge-
stampte deur heeft hij de huizen geplunderd,
waarna hij de stad in brand heeft gestoken
en zyn rooftocht heeft voortgezet.
In de Belgische en in de Engelsche afdeeling
wroetten de tentoonstellers door de puinen.
Gelukkig heeft men de zekerheid, dat kostbare
stukken juweelen en edelgesteenten, die in
brandkasten geborgen werden, zoodra de deuren
werden gesloten 's avonds om zes uur, gered
zijn. Maar daarentegen wordt er veel vermist,
werd misschien wel gestolen. Belangrijke ver-
zamelingen kwamen trouwens in de vlammen
om. De collecties van South Kensington zijn
geheel verloren. Slechts zestien vond men
terug van de zeldzame schatten door den En-
gelscben staat ingezonden. Bekommerd loopen
tentoonstellers en verkoopers rond. Wat zal
er van deze laatsten, meestal vertegenwoordi-
gers van groote huizen, geworden
Het publiek bekommert zich vooral om twee
zaken was het tentoongestelde verzekerd en
zal het opgebrande deel weer worden opge-
trokken Ik heb daarover een klein onderzoek
ingesteld en kan op beide vragen het volgende
antwoorden. De Belgische verzekeringsmaat-
schappijen hebben in de tentoonstelling geene
zeer bijzondere zaken gedaan. De vreemde,
vooral Engelsche maatschappijen, hebber, zich
daarentegen voor zeer groote sommen verbonden.
Brussel-Kermis werd aldus door eene Engelsche
vennootschap verzekerd. Goede zaken °zullen
die maatschappijen aan de Brusselsche expositie
niet maken, hetgeen niet belet, dat er de
meeste tentoonstellers toch wel het slechtst
aan toe zijn. Heel veel exposanten, zij vooral
die geene zeer belangrijke stands hebben en
deze, die hunne produkten aan de bezoekers
verkoopen, hadden verwaarloosd eene assurantie
aan te gaan. Anderen hadden hunne waren
slechts voor de helft der waarde laten ver-
zekeren, zoodat de brand duizenden en duizenden
inslikken zal, vooral van de mindere tentoon
stellers, die hoopten in de expositie wat geld
te verdienen en daar voor eene duurbetaalde
standplaats hadden gehuurd. De groote tentoon
stellers komen er beter af. Geld zullen zij niet
verliezen, alleen vaak zeldzame of unieke stukken,
die moeilijk te vervangen zyn.
Voor wat het heropbouwen aangaat, daar
kan natuurlijk geen spraak van zijn, maar ik
weet uit goeden bron, dat van nu af aan een
ontwerp van bouwmeester Acker goedgekeurd
werd en zal uitgevoerd worden, waarbij een
valsche gevel de plaats van den afgebranden
innemen zal en verder eene versierde palissade
de puinen omringen en verduiken zal.
Voor wie weet hoe vlug zoo'n werk in de
tentoonstelling kan uitgevoerd worden wij
hebben er tallooze voorbeplden van gezien lijdt
het geen twijfel of binnen weinige dagen zal
niets zichtbaars nog aan de ramp herinneren.
W at van het tentoongestelde kon worden
gered, zal trouwens niet geheel verloren zijn
voor het publiek. Het zal gedeeltelyk onder
dak worden gebracht in andere paviljoenen.
Zoo zal het Paleis der Stad Brussel de Belgische
goudsmederij herbergen.
Gelukkig heeft men in den brand geen
menschenlevens te betreuren, al worden een
paar bedienden bij Bostock tot hiertoe vermist.
Zij zijn waarschijnlijk op de vlucht gegaan,
hun spoor heeft men niet teruggevondeu. Onder
de talrijke gekneusden en gekwetsten vermeldt
men slechts een gevaarlyk geval.
Nu men de uitgestrektheid der ramp geheel
kan overzien, kan men niets dan lof over hebben
voor den moed en de gevatheid van brandweer
en ordedienst. Het is aan hunne koelbloedig
heid en hun doorzicht te danken, dat de brand
zich niet verder heeft uitgebreid. Het beleid
en de schrandere krachtdadigheid van leiders
als van manschappen kan in eene verwarring
als deze niet genoeg geprezen worden.
De Koning der Belgen kreeg eergisteren-
avond berieht van den brand. Hij zond een
telegram aan het bestuur gedagteekend uit
Toblach, waarin hij zegt met groote ontroering
van de vreeselijke ramp gehoord te hebben.
De president van de tentoonstelling van oude
kunst heeft de nieuwsagentschappen van Reuter
en Havas verzocht de alarmeerende geruchten,
die in het buitenland loopen, tegen te spreken
en te verklaren, dat de schilderijen, kunstvoor-
werpen, tapijten, enz., die de tentoonstelling
vormen van wat men genoemd heeft 17de
eeuwsche Belgische kunst en die uit de beroemde
buitenlandsche verzamelingen tijdelijk zijn afge-
staan, van den brand der wereldtentoonstelling
geen schade geleden hebben. De tentoonstelling
nl. van de 17de eeuwsche Belgische kunst wordt
in een geheel ander stadskwartier, in het Jubel-
park, gehouden.
Wintour, de commissaris-generaal van de
Engelsche afdeeling, is bij den voorzitter van
het bestuur geweest om te zeggen, dat hij met
de leden van het commissariaat de middelen
ging overwegen om de Engelsche afdeeling op-
nieuw in te ricbten.
ZEETIJDINGEN.
Van 15 tot en met 16 Aug.
a
2
Van 15 tot en met 16 Aug. werden langs de
Oostsluizen alhier 45 binnenvaartuigen op- en 45
afgeschut; door de Westsl. 30 op-en 4 atgeschut
Fo&itie der Stouinechepen.
VAN
a 1
a i
VLAG.
NAAM
MS.
Van en naar-
Voor Xe
r Henteii i
14
Eng. s.s.
River Scheldt
2199
Londen
15
idem
Ousel
3633
Liverpool
idem
Larchwood
1949
Middlesbro
idem
Pandion
3619
Manchester
Van Ter Uleuzen t
16
Eng. s.s.
Larchwood
1949
Seaham
V ilur
<>eiif
14
Duitsch s.s.
Elbe
2912
Rotterdam
Eng. s.s.
Sea Hound
3085
Londen
idem
Truro
2367
Hull
15
idem
Mersey
3075
Goole
Belg. s.s.
Leda
238
Ostende
16
Noor. s.s.
Europa
2948 Riga
idem
Avis
3040 Cardiff
idem
Skald
3424
idem
Russ. s.s.
Gen. Gurko
4468
Riga
Van
<>ent
14
Eng. s.s.
Don
2658
Goole
Belg. 8 s.
Leda
238
Ostende
15
Eng. barge
Yulan
2/3
Portsmouth
16
Deen. s.s.
Taarnholm
4029
Stettin
LadiDg.
idem
ijzer
stukg.
ledig
ledig
stukg.
idem
idem
ledig
'stukg.
kolen
idem
stukg.
stukg.
ledig
stukg.
phosph.
s.s. HARALD vertrekt hedenarond van Ter Neuzen naar
Hull.
s.s. JENNY vertrok 13 dezer van Archangel naar Londen.
s.s. RICHARD vertrekt hedenavond van Hull naar Riga,
s.s. ELISABETH in lading te Cardiff voor Kroonstad.
s.s. HELENA wordt heden te Kroonstad verwacht.
s.s. MAGDALEN A vertrekt hedenavond van Ter Neuzen
naar Hull.