i
e e
No. 5432.
Zaterdag: 19 iVlaart 1910.
50e Jaargan^.
Landbauwberschten.
Gemengde berichten.
:ei:eo:e&so?:ki bXjJlud.
Buitenland.
A B 0 N N E M E N T
F ranco per post
en voor
Per cine maanden binnen Ter Neuzen j 1,—
Nederland 1,10. Yoor Beigie 1,40. Voor Amerika 1,3
het overige Buitenland 1,05. Men abonneert zicb bij alle Boekhande-
laars. Postdirecteuren en Brievenbushouders.
ADVERTENTIEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Yoor elken regei meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Telofoon No. 25.
Inzending van advertentien v6or 3 uren on den dag der uitgave.
Het Fransche likwidatie-schandaal heeft voor
het kabinet-Briand geen directe nadeelige ge-
volgen gehad. Na de Kamerzitting van Dir.sdag
is een vertrouwensmotie in de regeering aan-
genonien.
De vergadering was rumoevig en zenuwachtig.
Minister-president Briand bield weer een
redevoering, waarin hij aan de Kamer goed-
keuring zonder voorbehoud vroeg. De Minister
van Justitie heeft een controle ingesteld, die
de arrestatie van Duez tengevolge had.
,/lk had, zei Briand, heden voor de Kamer
kunnen komen met daden, dat wil zeggen, met
slachtoffers, maar het is mijn gewoonte niet een
arrestatie te gelasten, enkel omdat ,/inen" het
vraagt. Indien //men" mijn persoon wil, om
zich gerust te- stellen, indien de republikeinsche
partij die noodig heeft om ter verkiezing te
gaan, ben ik bereid af te treden."
Briand zei voorts, dat, indien Barthou Dins-
dag gezegd had dat de magistratuur was besmet,
hij zou hebben geprotesteerd. (De rechterzijde
roepthij heeft het toch gezegd Barthou
heeft toen gezegd dat er, z. i., „aanleiding be-
stond, om na te gaan, of er niet iets verrot is
aan onze gerechtelijke organisatie, en of het
geen tijd werd, er het gloeiende mes in te
zetten."
Barthou bedaukte te-midden van het ruinoer
Briand. Hi] zei dat hij slechts van gerechtelijke
beheerders had gesproken.
Het runioer dwong den Minister te gaan
zitten.
In het eind van zijn rede betoogde Briand
dat het republikeinsche regime niet verant-
woordelijk is voor dit schandaal. Bet land heeft
niet gemeend, profijt te trekken van het wereld-
ljjke werk. De paar ontbrekende millioenen
zullen de kiezers er niet toe brengen, het
wereldlijke werk af te keuren.
De radico-socialist Binet deed een beftigen
uitval naar Millerand. Hij verweet dezen Mi
nister te zijn geworden, na flinke honoraria te
hebben opgestreken in de zaak der congregaties.
Men moet een eind maken aan het bestaan
van parlementsleden, die zich met andere zaken
bezighouden dan die van het land.
//Is het kabinet solidair met //Millerand"?
vroeg Binet leukweg.
Jaures verweet Briand te aarzelen om Mille
rand en de gemeenschappelijke eer van het
kabinet te verdedigen.
Toen snelde Briand weer naar de tribune om
te verklaren
//Millerand is voor mij een medewerker en
vriend. Ik laat mijn vrienden nooit in den
steek."
Briand zonderde natuurlijk zijn vroegere
revolutionnaire vrienden uit.
Maar zijn verdediging werd koel ontvangen,
zelfs ging er eenig gejouw op.
Van de 7 ingediende moties werd er een door
de regeering aanvaard. Om half negen Dinsdag-
avond had Briand de vertrouwens-motie met
groote meerderheid (34080) binnen.
Dat deze likwidateurs op groote scbaal zaken
dreven, blijkt hieruitDuez had 13 congre
gaties te likwideeren, waartoe 2000 gebouwen
behoorden. Aan Menage werden 53 likwidaties
toevertrouwd en Lecouturier had 78 congregaties
onder zijn beheer, waarvan alleen de Broeders-
congregatie te Ploermel (Bretagne) uit 366
gebouwen bestond en tevens het Karthuizer-
klooster.
Een gerucht wil, dat ook Lecouturier ge-
arresteerd zal worden.
Nog meer misdrijven worden denjikwidateur
Duez ten laste gelegd, nl. het valschelijk gebruik
maken en misbruiken van een blanco-onder-
teekening en misbruik van vertrouwen. Op
deze misdrijven staat dwangarbeid.
Bij de begrooting van den kanselier heeft
de Duitsche Rijksdag een sociaal-democratische
motie aangenomen, waarFr een wet wordt ge-
eischt. volgens welke de rijkskanselier voor de
uitoefening van zijn ainbt aan den Rijksdag
Terantwoordeliik is. Zijn verantvvoordelijkheid
strekt zich over alle politieke handelingen en
verzuimen van den keizer uitde verantwoor-
delijkheid van den rijkskanselier wordt geregeld
door het staatsgerechlshof.
Duitschland wordt, langzaam aan, een consti-
tutionee! land
De Minister van Buitenlandsche Zaken deelde
mee, dat spoedig het prijzenhof, hetwelk door
het Duitsche initiatief op de Haagsche confe-
rentie is ontstaan, in werking zal treden.
Kiesrechtbetoogingen te Kiel hielden Dinsdag
een groot aantal arbeiders van hnn werk. De
werkgevers besloten de arbeiders, die zonder
kennisgeving wegbleven, te straffen.
Na de vergaderingen hadden botsingen met
de politie plaats. Eenige agenten moesten de
wijk nemen in winkels, waarvan het gepeupel
de ruiten vernielde.
Een aantal personen beliepen letsel een paar
politiemanneu zijn door steenworpen verwond.
Dinsdagavond werd te Berlijn weer -op 50
vergaderingen voor 't algemeen kiesrecht in
Pruisen gepleit. Een straatbetooging lag niet
in het plan.
Yolgens berichten uit Petersburg zal de Czaar
in Juni een reis door den Balkan maken om
Sultan Mobamed en de Balkan-Koningen een
bezoek te brengen.
Men schrijft ons
In verband met ons bericht omtrent de vlas-
industrie in het nummer van verleden Zaterdag
kunnen we nog het volgende uieldeu, waaruit
blijkt, dat we niet te veel zeiden, toen we be-
weerden, dat de Belgen, die ons vlas opkoopen,
met de groote winsten gaan strijken. Toevallig
kwam ons deze week het jaarverslag onder de
oogen van den Nederlandscben consul te Brugge
over het jaar 1908 Aan dit jaarverslag ont-
leenen wij het volgende (de cursiveering is
van ons)
De teelt en de beirerldng van het vlas vormen
een belangrijke bron van inkomsten voor de
bevolking van Vlaanderen.
De markten van blauw vlas (nainelijk groen
geroot) worden te Brugge. Gent, Lokeren,
St. Nicolaas en Thisselt gehouden. Velehuizen
doen daar inkoopen voor AmerikaFrankrijk
JapanGroot Britannie, ItalieDuitschlandenz.
Het ter markt opgekockte vlas wordt dadelijk
betaald.
Kortrijk is de voornaamste vlasmarkt. Vele
lersche kooplieden bezoeken deze markt en hebben
daar soms ook magazijnen. Zulks is ook het
geval met het syndicaat der Amerikaansche
spinnerijen. Kortrijk verzendt jaarlijks ongeveer'
100,000 balen vlas voor eene waarde van
25 millioen francs, voornamelijk naar Ierland,
Frankrijk en Duitschland. Het te Eecloo ver-
kochte vlas is afkomstig uit de polders en wordt
in kuipen geroot. Deze soort is editor minder
gewild dan die van Kortrijk.
De totale productie bedroegin 1908 ongeveer
200,000 balen ter waarde van 40 millioen francs.
Het vlas voor Ierland wordt te Gent opge-
slagen, terwijl dat voor Amerika, Japan "en
Mexico van Antwerpen wordt verzonden. De
haven van Zeebrugge schijnt voor de verzending
van vlas eene toekomst te hebben."
Wat zeggen onze landbouwers daarvan, is
dit niet om van te watertandenTerwijl wij ons
vlas haast niet kunnen verkoopen dan groen
van het land, verzendt het kleine Beigie jaar
lijks 200.000 balen bewerkt vlas naar alle
streken der wereld, zelfs naar de Ver. Staten,
Japan en Mexico. Hoe komt dat? Alleen
doordat Beigie den naam heeft het vlas goea
te kunnen rooten en bewerken. Beigie koopt
groen vlas in Rusland, Frankrijk en Nederland,
root het in de Leie en op andere plaatsen en
verzendt het.
Daardoor onfstaat een bloeiende vlashandel,
waarbij honderden, ja duizenden hun brood
verdienen.
Nu hebben de deskundigen in het Noorden
■nor proeven bewezen, dat zoowel uit een
technisch als uit een finantieel oogpunt de
vlasbewerking even goed in ons land als in
Beigie kan geschieden. Is het dan niet onze
plicht, daarmede minstens eens een proef te
nemen
Wij hebben eens onderzocht, wat de vlas-
cultuur in ons land tegenwoordig beteekent.
Aolgens het Laudbouwverslag van 1908 (dat
van 1909 is nog niet verschenen) uitgegeven
van wege het Departement van Landbouw,
Nijverheid en Handel (Directie van Landbouw)
werden in 1908 in ons land op 14,394 H. A.
vlas verbouwd tegen 16,818 in 1907 en 21,293
in 1870.
Het meeste vlas wordt verbouwd in onze
provincie, namelijk op 5712 hectaren tegen 6311
in 1907, dan volgt Groningen met 4333, Friesland
met 1801 en Noord-Brabant met 958 hectaren.
In Drente, Overijsel, Gelderland en Utrecht
wordt geen vlas verbouwd, in de andere provin-
cieu zeer weinig.
Wij verkochten in 1908, meest aan Beigie,
ruim 36 mill, kilogram ongeroot, onbewerkt en
ongezwingeld vlas, dus groen van het land, circa
6 mill, ruw, geroot en gezwingeld tegen ruim
9 mill, in 1907 en 706,000 kilogr. gehekeld
vlas voor eene waarde van 4,2 mill, gulden.
Was dit vlas in ons land geroot, dan zouden
voor de bewerking noodig zijn geweest circa
8000 werklieden, aan wie te zarnen 21/3 a 3
mill, gulden arbeidsloon zouden zijn uitgekeerd.
Was het hier bovendien gezwingeld, dan zou
het uit te keeren arbeidsloon nog veel aanzien-
lijker geweest zijn en zou in den winter over
geen werkeloosheid geklaagd zijn.
Hieruit volgt, dat de vlascultuur, ofschoon
achteruit gaand, toch nog zeer belangrijk is,
vooral in Zeeland, dat er daarom pogingen
moeten worden aangewend om den vlasbouw
nog voordeeliger te maken, hetgeen kan ge
schieden door de oprichting eener fabriek, waar
de louwwaterroting op doelmatige wijze wordt
toegepast.
Mocht men echter van particuliere zijde hier
niet tot de oprichting eener dergelijke fabriek
durven overgaan, dan zou het overweging ver
dienen het Rijk te verzoeken een proeffabriek
te stichten, waar verschillende practische vragen
omtrent de vlasbewerking opgelost kunnen
worden. Wellicht was het Rijk ook wel genegen
onder bepaalde voorwaarden steun te verleenen
aan een van particuiiere zijde op te richten
fabriek.
Men moet niet vergeten en dat zal het
Rijk wel inzien dat bij de herleving onzer
vlasindustrie niet alleen onze landbouwers, maar
vooral onze veldarbeideis belang hebben en dat
er ook onze handel niet weinig mee zou gebaat zijn.
Uit een discussie in den Yelser Raad.
De Voorzitter geeft gelegenbeid tot de rond-
vraag. Na de gebruikelijke klachten over wegen
enz. is het woord aan den heer Koelemey
Mijnheer de Voorzitter, ik voel mij gedrongen
afkeuring uit te spreken dat bij den brand bij
Limbach te Santpoort last is gegeven met
spuiten op te houden. Dat zal wei weer den
heer Netscher gedaan hebben. Nu was wel de
wind oostwaarts, maar de heer Netscher is
toch geen heer over wind en golven, dat hij
de zekerheid kon geven dat de wind niet zou
omgaan en gevaar zou komen voor omliggende
perceelen.
De heer Netscher Mijnheer de Voorzitter,
ik dacht wel weer dat ik de schuld zou krijgen,
er gebeurt nu eenmaal niets in de gemeente,
of Netscher heeft het gedaan. Als de poes
van den burgemeester buikpijn heeft, moet
Netscher er als een wonderdokter bijgehaald,
want diens schuld is hetMaar al wordt mijn
hnid nu al tamelijk dik tegen al die verwijten,
ditmaal ben ik toch geheel onschuldig. Ik
lag reeds op een oor, toen het bevel tot staken
is gegeven. Maar bovendien stond de geheele
brandweer gereed op het terrein, om maar bij
het kleinste vlammetje weer op te treden.
De heer Koelemey Maar wat heb je nu
aan werklui die stilstaan
De heer Netscher Maar er was geen reden
om te spuiten, en dan spuit je toch niet. De
wacht werd eenvoudig gehouden. Men verwijt
een sluiswachter, die geen schepen door krijgt,
toch ook niet dat hij de deurtjes niet den heelen
dag niet open en dicht doet
En nadat de heer Netscher aangetoond had
met deze zaak niets uitstaande te hebben, de
heer Koelemey door de hilanteit onverstaanbaar
nog wat sputterde, werd het incident ge-
sloten.
Uit Innsbruck wordt gemeld, dat een
jachtopziener in een bosch bij Yils het ge-
raamte van een adeiaar heeft gevonden en daar-
naast het skelet van een kind. Daar in die
buurt onlangs een kind spoorloos is verdwenen
denkt men dat het kind destijds door den ade
iaar is weggevoerd.
In een Moravisch dorpje in de buurt van
Konitz zijn zeventien huizen door een grooten
brand vernield. Vier menschen vonden hun dood
in de vlammen. De dorpsbewoners wilden Sen
huiseigeuaar, bij wien de brand was uitgebroken,
iynchen en hem in de vlammen werpen, daar
men hem beschuldigde den brand gesticht te
hebben. De politie heeft echter de menigte
verhinderd haar voornemen ten uitvoer te brengen.
Te Roestsjoek in Boelgarije had een
Turksch mehje van zestien jaar zich op een
jongen Boelgaar verliefd. Daar echter hare
ouders tegen de verbintenis waren, vluchtte het
meisje naar oud Boelgaarsch gebruik naar de
ouders van den man. De ouders van het meisje
wisten voor het gerecht te bewerken, dat hun
dochter hun teruggegeven zou worden. Zondag
zou dit gebeuren.
Voorzichtigheidshalve was de jonge Turksche
uit het liuis van haar verloofde naar een bureau
van politie gebracht. Zondag, bij het aanbreken
van den dag, werd dit bestormd door den ver
loofde en zijn aanhang. Het meisje werd ge-
schaakt. De te hulp geroepen troepen haalden
de schakers op de groote markt in, omsingelden
hen en verlangden de uitlevering van het
meisje. De menigte wierp daarop met steenen
en naar het heet. werden er ook revolverschoten
gelost. Vier soldaten en de divisie-commaudant
generaal Radko Dimitrief werden gewond.
De troepen scboten eerst met los kruit, en
toen de menigte zich bleef verzetten, een salvo
met scherpe patronen. De uitwerkiug was
verschrikkelijk. Vijftien menschen bleven op
de plaats dood, dertig werden gewond.
JEen draadlooze zah-telegraaf.
Professor Cerebotani, die eigenlijk priester is
aan de Frauenkirche te Munchen, heeft een
zaktelegraaf-zonder-draad uitgevonden. Het
apparaat is ongeveer zoo groot als een pakje
lucifers en om te kunnen telegrafeeren heelt
men niets meer noodig dan een stang, die de
electrische golvingen opvangt. Aan den voor-
kant van het toestel bevindt zich een wijzer-
plaat met de verschillende letters van't alpha-
beth. De wijzer wijst de geseinde letters aan.
De proeven welke Cerebotani in het bijzijn van
verschillende vaklieden nam, slaagden alle uit-
muntend. Aan een bepaalde afstand is men bij
het telegrafeeren niet gebonden de werking
van het apparaat hangt alleen af van de lengte
der electrische golven en de daarmede in ver
band staande inschakeling op het station van
ontvangst.
De aanleiding tot de uitvinding was, zooals
Cerebotani schertsend verhaalde, een verkeerd
bericht in een blad Toen hij ongeveer een jaar
geleden te Munchen een voordracht hield over
de werking van geringe electrische energie-
hoeveelheden op grooten afstand, beweerde een
Fransch blad, dat hij een draadlooze zaktele-
graaf had uitgevonden. De professor protes-
teerde, maar op zijn protest werd niet gelet.
Nu bleef hem, naar hij verklaarde, niets anders
over dan het ding werkelijk uit te vinden.
versohijn* MttanrtP"., Woenadn^- en Vrijdasavnnd, aligezOBderd op Feestdnaren- tte »'l ratio. 1*. A
