A I g e m e e n
Nieuws- en AdverteMieblad
voor
Zeeuwsch-VIaanderen.
No, 5424,
Dinsdag' I Maart 1910.
Binnenland.
Landbouwberichten.
50* Jaar^ang.
ABONNEMENT
Per drie maanden binnen Ter Neuzen j 1,Franco per postYoor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika l,321/s en voor
het overige Buitenland 1,65. Men abonneert zich bij alle Boekhande-
laars, Postdirecteuren en Brievenbushonders.
ADTEETEK TIEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte bereketid.
Telefoon No. 2 5.
Inzendmg van advertent!en voor 3 aren op den dag der uitgave.
Bij het bestuur van het dames-comite van
de Vereeniging //Ter wille van het Kind" be-
staan plannen tot het houden van een collecte
in verschillende plaatsen op den aanstaanden
Prinsessedag.
Met het bouwen van het nienwe koloniehuis
is een aanvang gemaakt. De bouwsom is zeer
tegengevallen. Op vernieuwde werkzaamheid
wordt aangedrongen.
Omtrent het in de Tweede Katner afge-
loopen onderzoek van de reeks daarvoor aan-
gewezen wetsontwerpen, verneemt men, dat on-
gunstig ontvangen zijn het voorstel-Troelstra,
betreffende de decoratiezaak de Bakkerswet en
het ontwerp tot herziening van het gemeentelijk
belastingstelsel.
Wat iaatstgenoemd ontwerp betreft, moet
vrij algemeen het gevoeleu zijn, dat de voor-
gestelde verruiruing van het gemeentelijk be-
lastinggebied de meeste gemeenten niet of onvol-
doende in haar financieele bejioeften zou tege-
moet komen.
Het politieke weekblad </De Vaderlander" ver
neemt zijnerzijds, dat de Bakkerswet, zelfs door
besliste voorstanders van de beperking van den
Zondags- en nachtarbeid in het bakkersbedrijf,
slecht is ontvangen.
TER NEUZEN, 28 Februaii 1910.
Zooals uit de advertentie in 011s vorig
nummer bleek is door de commissie uit de
ingezetenen die zich alhier vormde tot het in-
zamelen van gelden voor het gezin der weduwe
C. M. Jansen Wisse, die bij het overlijden
van haren echtgenoot met 7 jeugdige kinderen
in kommervolie omstandigheden achterbleef,
bijeengebracht eene som van 780,151/,;. Naar
we vernemen bestaat het voornemen die som
te deponeeren op de postspaarbank, om te dienen
voor periodieke uitkeeringen.
V erdev gaf zooals bekend detooneelvereeniging
//Vooruitgang is ons streven" met veel succes
eene uitvoering tot het verleenen van steun
aan dat gezin. En niet alleen dat de ver-
eeniging met genoegen op hare uitvoering zelve
mag terugzien, ook het resultaat van haar lof-
waardig streven in deze strekt tot tevredenheid,
daar na altrek van de niet te vermijden onkosten,
de niet onbeteekenende som van f 118 voor
het beoogde doel overblijft. Naar men ons
mededeelt zal dit bedrag worden aangewend om
te voorzien in verschillende directe behoeften
van het gezin.
Na in den voormiddag bevestigd te zijn
door Ds. L. Hamming van Zaamslag, die eene
rede hield naar aanleiding van Hebreeen 17 17,
deed Ds. J. F. van Hulsteijn van Waarde (Z.-H.)
gisterennamiddag zijne intrede als predikant bij
de Geref. kerk alhier, die tot tekst gekozen
had 2 Corinthen 5 19 en 20.
Bij beide gelegenheden was het kerkgebouw
overvol.
Het hoofdbestuur der schippersvereeniging
„Schuttevaer" heeft de volgende adressen ver-
zonden
Aan den Minister van Waterstaat, met ver-
zoek wel te willen bevorderen, dat aan de voet-
en trambrug over de Donge bij Geertruidenberg
he't remmingswerk ter wederzijden van de brug
met pi. m. 30 meter worde verlengd.
Aan bevoegde autoriteiten, met verzoek wel
te willen bevorderen, dat vaartuigen, van tegen-
overgestelde richting de brug van Sluiskil
naderende, deze brug gelijktijdig mogen pas-
seeren.
Door de afdeeling Ter Neuzen werden te dien
aanzien het vorig jaar reeds pogingen aan
gewend, doch haar werd medegedeeld dat dit
vooralsnog niet kan ingewilligd worden, daar
voor het gelijktijdig bedienen der beide door-
yaartopeningen van de brug voor gewoon ver-
keer, dubbel personeel zou noodig zijndat
het niet in de bedoeling lag dubbel personeel
aan te stellen en dat het ook bij het ontwer-
pen der brug niet in de bedoeiing lag beide
doorvaartopeningen gelijktijdig in gebruik te
stellen. Voor de binnenvaart wordt de kleine
brug gedraaid, alleen als bet passeeren van
groote schepen op dat tijdstip het draaien der
groote brug niet noodzakelijk maakt.
In eene heden te Middelburg naar aanleiding
van een verzoek der afdeeling Ter Neuzen ge-
houden vergadering van de afdeeling Middelburg
der Schippersvereeniging „Schuttevaer" die ook
werd bijgewoond door afgevaardigden der af-
deelingen Ter Neuzen, Breskens en Schouwen
en Duiveland, werd met nagenoeg algemeene
stemmen besloten aan het Hoofdbestuur te
kennen te geven dat men voor de veiligheid der
binnenschepen bij het varen des nachts het
meest gewenscht acht het voeren van een achter-
licht, nevens een toplicht, hetwelk niet alleen
eenvoudiger is in de practijk voor de schippers,
maar ook meer doeltreffend, daar de veiligheid
met de zijdelichten zonder tevens een toplicht
of achterlicht te voeren niet afdoende ver-
zekerd wordt.
Aan den gisteren in het cafe van den
heer Fl. de Bakker alhier gehouden biljard-
wedstrijd namen 40 spelers deel.
De prijzen werden behaald als volgtle prijs
R. Thienpondt en A. Elzinga, 2e prijs E van
de Velde en J. Kolijn, 3e prijs C. Kramers en
J. van Wijck (van Hoek), 4e prijs Th. Acke
en T. Romeijnsen, en 5e prijs G. 't Gilde en
W. Gort.
Yrijdagavond had in het Hotel de Com
merce" alhier de aangekondigde debatavond
plaats, belegd door het partijgewest Zeeland
der Sociaal-Democratische Arbeidersparfij, waar-
bij als sprekers optraden de heeren J. Huizinga,
burgemeester van Axel, en de heer W. H.
Vliegen, lid der Tweede Earner, te Amsterdam.
Aanleiding tot dezen avond was eene belofte af-
gelegd door den heer Huizinga, toen bij alhier
het vorig jaar optrad in eene vergadering der
Chr. Werkliedenvereeniging, waarin door het
bestuur geen debat werd toegelaten, dat hij
bereid was de toen door hem uitgesproken stel-
lingen ook te verdedigen in eene openbare ver
gadering met debat.
Nadat de zeer druk bezochte vergadering door
den heer Onderdijk uit Middelburg was geopend,
ving de heer Huizinga zijne rede aan, waarvoor
hem 1 uur werd toegestaan. Hij wees daarbij
op het verschil tusschen de organisatie der
christelijke arbeiders en die der sociaal-demo-
craten. Beiden zijn het eens in het erkennen
van het bestaan van maatschappelijke misstauden,
maar in het uitgangspunt van beide organisaties
is eene groote klove, die niet te overbruggen
is. De sociaal-democraten hebben hun uitnanss-
punt in het Erfurter program, dat berust op
het historisch materialisme, terwijl de Christe
lijke werklieden uitgaan van het christelijk
geloof, naar wat de Heilige Schrift hun leert,
naar de daarin vervatte begiftselen en naar de
uitspraken van Christus. Deze leeren God te
eeren bovenal en den naaste lief te hebben als
zichzelven.
Waar de christelijke arbeiders het bestaan
van maatschappelijke toestanden erkennen,
wanneer ze de meemng zijn toegedaan dat ieder
recht heeft op een menschwaardig bestaan, op
goed loon, voldoende voedsel en kleeding, dan
aanvaarden ze de bestaande toestanden als een
gevolg der zonde, dan leeren ze uit de Heilige
Schrift in hetgeen Laban deed en in wat Nehemia
en Jesaja staat, dat ook voor eeuwen reeds
verkeerde verboudingen tusschen patroon en
arbeider bestonden. Dat alles is een gevolg
van den zondeval. Bij de schepping was in
ieder mensch de behoefte, en daarmede het
recht op voedsel geschapen maar door de
overtreding van het proefgebod verloor de
mensch dat recht en kwam de genade er voor
in de plaats.
Met de zonde kwamen zelfzucht, eigenliefde
en machtsmisbruik, maar die komen voor onder
alle standen, vooral de laatste, bij hen die
daarvan door de positie waarin ze geplaatst
zijn misbruik kunnen maken.
De Christelijke arbeiders pogen de misstanden
weg te nemen, verbetering te verkrijgen in
limine levensvoorwaarden, maar zij houden
vooral het oog op God, die de zijnen niet ver-
laat, zij hebben nevens het tijdelijke, vooral het
oog op het eeuwig leven. Voor dat geestelijk
leven moeten de Christelijke arbeiders hun wel-
zijn zoeken bij de kerken spreker wijst niet
eene bepaalde kerk aan, maar noemt deze in
het algemeen en voor hun maatschappelijk
leven in de Chr. organisatie.
Zij kunnen zich niet aansluiten bij de sociaal-
democraten, omdat deze anti-schriftuurlijk is.
Bij haar staat de volkssouvereiniteit, de regeering
van de helft plus een bovenaan de Christelijke
arbeiders daarentegen erkennen het gezag van
God, dat alles door zijn almacht wordt bestuurd.
Zij kunnen niet toetreden tot de soc.-dem.
omdat zij dan dezen zouden steunen in het
bereiken van hun ideaal, den socialistischen heil-
staat, waarin spreker vreest dat de geestelijke
vrijheid van handelen aan banden zou worden
gelegd, daar de helft plus een, besluiten zou
kunnen nemen, die het dienen van God, naar
de uitspraak van het geweten, aan banden zou
kunnen leggen.
Ten slotte waarschuwde spreker de Christe
lijke arbeiders toe te treden tot de sociaal-
democratische vereenigingen.
Hierna werd, mede gedurende 1 uur, het
woord verleend aan den heer Yliegen, welke
begon met te betoogen, dat de bijbel geen voor-
scb :ften bevat. voor het maatschappelijk
leven. Hij gaf toe, dat voor het geestelijk
leven heil moet worden gezocht bij de
kerken, maar voerde daartegen aan dat
voor de maatschappelijke vraagstukken de
bijbel geen voorschriften bevat en ook niet
bevatten kan omdat dit boek van voor vele
eeuwen onmogelijk voorschriften kan bevatten
toepasselijk op de hedendaagsche maatschappij,
nu deze in zoo groote mate is vervormd. Hij
noodigde den spreker uit plaatsen aan te halen
uit den bijbel, waarin voorschriften voor het
maatschappelijk leven zouden worden gegeven.
Als uit den bijbel bleek dat ook in vroeger
eeuwen in de maatschappij verkeerde toestanden
heersehteu, was dat nog geen reden om in het
bestendigen daarvan te berusten, onder den
wanhoopskreetwe kunnen er toch niets
aan doen
Hem is ook thans onder de rede van den
heer Huizinga op geen enkel punt duidelijk
geworden, waarin voor de christelijke arbeiders
het bezwaar bestaat om zich bij de sociaal-
democraten aan te sluiten.
Om te betoogen dat de bijbel geen voorschriften
voor het maatschappelijk leven bevat, wijst
debater op het verschil van meening dat daar-
omtrent onder de Christenen heerscht. Dit zou,
wanneer die voorschriften werkelijk bestonden,
niet het geval kunnen zijn.
Wanneer men eenvoudig aanneemt dat de
zonde oorzaak is van de misstanden, waarom
dan te strijden Dan is het immers hopeloos
De sociaal-democraten willen in alle vrijheid
het geestelijk leven aan de kerken laten, maar
komen er tegen op dat zooals men de massa
poogt in te prenten ook in den maat-
schappelijken strijd alles om het geestelijke gaat.
De sociaal-democraten trachten de arbeiders
op te heffen uit bun minderwaardig bestaan
en hun betere levensvoorwaarden te verschaffen.
Is dit in strijd met het Christelijk beginsel of
met den bijbel? Debater vraagt om een enkele
uitspraak der partij aan te halen, waaruit eene
anti-godsdienstige strekking blijkt. Dit is niet
raogelijk evenmin als men zooals spreker
deed, de sociaal-democraten kan noemen als
propagandisten voor het Neo-Malthusianisme.
Het sociaal-democratisch program berust op
het historisch materialisme, ontstaan uit de
rede. Doch bij de laatste begrootingsdebatten
is ook uit de woorden van Minister Heemskerk,
en van de heereft Dr. Kuyper en De Savornin
Lohman gebleken, dat men door de rede wordt
geleid bij het toepassen van de christelijke be-
ginselen op bet maatschappelijk leven.
Debater vraagt daarom bewijzen voor het
herhaalde beweren dat de sociaaldemocraten
anti-schriftuurlijk zijn. Hij wil de menschen
vrijlaten in het geestelijke, maar vraagt hem
dan ook vrij te laten in het maatschappelijke.
Voor de arbeiders is eene krachtige, algemeene
organisatie noodig. De christelijke organisatie
is verdeelend opgetreden. De sociaal-democraten
wekken op tot een krachtig maatschappelijk
leven, terwijl van de christelijke organisatie
geen kracht is uitgegaan. Er is een tijd ge-
weest dat men rekening hield, met die orga
nisatie, met Patromonium, maar thans hoort
men daarvan niets meer. Men durft niets doen
en krijgt de orders van boven af.
Nog vraagt spreker naar het practisch verschil
tusschen de volkssouvereiniteit, de regeering
van de helft plus een, en het door spreker
besproken Godsbestuur. Nu regeert immers
onder de Christelijke regeering ook de
helft plus een Hoe zou men ook anders
willen regeeren in welke democratische staat
is dit anders
Tegenover de waarschuwing van spreker
plaatst debater eene krachtige opwekking tot
aansluiting bij de sociaal-democraten, die de
arbeiders willen opheffen uit hun minderwaardig
bestaan.
Daarna lichtte de heer Huizinga enkele punten
nader toe en besprak het betoog van den heer
Vliegen, waarvoor hij 45 minuten noodig had.
Een gelijk tijdsverloop werd door den heer
Yliegen gebruikt voor een nader beautwoorden,
waarna de heer Huizinga nog enkele minuten
het woord voerde voor toelicbting van eenige
door debater aangeroerde punten.
Het was inmiddels half 12. Ondanks het
vergevorderd uur werden de sprekers tot het
laatste toe met voile aandacht gevolgd.
Men kreeg den indruk dat hier tegenstanders
waren opgetreden, beiden ten voile in staat hun
standpunt te verdedigen. 't Was een belang-
wekkende avond, niet sensationeel, wat misschien
door velen was verwacht.
Voor de aanbieding der opbrengst van
ongeveer 150 gemeten suikerbieten, j.l. Zaterdag
aangeboden door den beetenbond //Axel-Station
werd het hoogst ingeschreven door den heer
A. Hamelink te Ter Neuzen, voor f 13,55 per
1000 Kg.
De gunning is aangehouden tot aanstaanden
Zaterdag.
Bij Kon. besluit van 26 dezer is F. H.
van Vessem benoemd tot burgemeester der
gemeente Zuidzande.
Door den Minister van Binnenlandsche
Zaken is bepaald dat de rijksnormaallessen te
Oostburg met ingang van 1 Mei een klasse worden
verhoogd en het dan een rijksnormaalschool A
zal worden.
Tot onderwijzeres aan school A te Bier-
vliet werd Vrijdag met algemeene stemmen be
noemd mej. C. D. Dekker van Westkapelle,
tijdelijk te Veere.
Ylissingen, 25 Febr. Met ingang van 1 Maart
a. s. worden verplaatst
De marechaussee Van de Velde van Nieuw-
Namen naar Gemert de marechaussees Dane
van Vlissingen en Van llanegem van Gemert
naar Nieuw-Namen.
RECHTSZAKEfH.
De diefstal van postal-orders.
Bij beschikking van de rechtbank te Middel
burg is rechtsingang verleend met last tot in-
structie der zaak en bevel tot gevangenhouding
van den beklaagde in de zaak tegen L. A. S.,
32 jaar, assuradeur, geboren en wonende te
Vlissingen, thans gedetineerd in het huis van
bewaring te Middelburg, beklaagd van diefstal
of verduistering van postal-orders.
Colsper>afieve s9ach$erijen in
Denemarken.
SECZESSCHE 01 R UT.
Uii blad vergehijn> Maanditn., Wuensdag. eo VrijdBgavnnd, nitRnnnde; op Feestda^eD. 1»ij de flrrnn 1". J. VAX »K IASBE «e Ter Aeiizen.
o o
De cooperatie op landbouwgebied heeft vooral in Dene
marken eene hooge vlucht genomen en het is vooral
aan de samenwerking der landbouwers te danken, dat
Denemarken zich op de Engelsche markt een eerste plaats
heeft veroverd. In 1894 bedroeg de uitvoer van Dene
marken naar Engeland, wat het spek betreft 78 millioen
pond en in 1903 was dit geklomnien tot 152 millioen
