Gemengde berichten.
Predikbeurten.
Landbouwberichten.
Ook werd een commissie ingesteld, die een
onderzoek zal instellen bij de bondsleden naar
de werking van het arbeidscontract.
Besloten werd er bij de regeering ernstig
op aan te dringen om een onderzoek in te
stellen naarden arbeidstijd in Nederland en daarna
zoo spoedig mogelijk een wetsontwerp in te
dienen, dat den tienurigen arbeidsdag regelt.
Besloten wordt dat het hoofdbestuur een
onderzoek in zal stellen op hoedanige wijze kan
worden getracht, door middel van werkverschaf-
hng, in de eerste behoeften der leden en hunne
gezinnen te voorzien.
Na behandeling van enkele minder belangrijke
kwesties werd de vergadering te ruim een uur
met dankzegging gesloten.
Zondag 92 September 1909.
Bemesting der Wintergranen.
CHOLERA.
Bhjkens de gewone wekelijksche opgaaf in
de //b'taatscourant" van het aantal gevallen van
besmettelijke ziekten, zijn in de week van 1 tot
en met 7 September ter kennis van den Centralen
Gezondsheidsraad gekomen de volgende gevallen
van Aziatische cholera1 te Utrecht, 1 te
Gorichem, 1 te Hoogvliet, 2 te Pernis,' 15 te
Rotterdam, 1 te Vlaardingen, 1 te Middelburg,
1 te Breda en 1 te Halsteren.
Breda is voor de militairen ontsmet ver-
klaard en het Ministerieele besluit ingetrokken,
waarbij het den militairen verboden was het
garnizoen te verlaten. Thans zal hun weer
permissie en verlof worden toegestaan naar alle
binnenlandsche plaatsen, waar zich sinds de
laatste tien dagen geen geval van cholera voor
deed.
Het bacteriologisch onderzoek heeft aange-
toond dat de overieden boofwerker J. de Heer
te Dordrecht niet aan cholera asiatica over
leden is.
Woensdagmorgen zijn door de politie aan
het zeestrand voor den Boulevard de Ruyter
te Vlissingen op een van de palen der zeewering
gevonden de navolgende kleedingstukken een
flanel hemd, een wit hemd, twee blauw met
wit gestreepte boezeroenen, een witte kiel, een
donker vest, een halsdas wit met roode stippen,
een zoo goed als nieuwe geruite handdoek, een
grijze sportpet.
Daar vermoedt wordt dat die kleedingstukken
toebehooren aan een jongen, die daar met zwem-
men zou kunnen zijn verdronken, verzoekt de
commissaris van politie aldaar inlichtingen.
Een dienstmeid die zich te Termunlen bij
een landbouwer had besteed, doch een dag na
de indiensttreding reeds weer verdween, is door
den kantonrechter tot f 100 schadevergoeding
veroordeeld.
Waar moet zij dat vandaan halen
In een dorp bij Drachten (Fr.) kreeg een
paard, dat verzekerd was, een spijker in een
zijner pooten. Het dier werd ziek, men besloot
het te doen afmaken en verkocht het aan een
paardenslager. De agent der verzekeringmaat-
schappij betaalde de verzekerde som uit, en
eene advertentie voor de solide behandeling
volgde.
Het paard zelf loopt intusschen weer gezond
en wel in de weideDe paardenslager had
het niet geslacht en was er in geslaagd het
dier geheel te genezen.
Het Maandblad tegen de vervalschingen
schrijft
Vergiftig Eetgereedschap.
In het September-nummer van den 24en
jaargang van ons blad hadden wij gelegenbeid
te wijzen op de schadelijkheid van eetlepels en
vorken, daar deze een loodgehalte bezaten van
ruim 16 °/0, terwijl de Duitsche wet slechts
10 °/0 toestaat een gehalte hetwelk door de
meeste deskundigen als te hoog beschouwd
wordt, zoodat daarin eerlang officieele wijzigingen
te verwachten zijn. J)
Hoewel ons land zooals men weet nog
steeds zonder eenige wettelijke bepalingen in
deze zoo belangrijke aangelegenheid is, staan
toch officieele lichamen, als b.v. de Kon. Ned.
Marine, een maximum loodgehalte van slechts
1 °/0 toe, en degelijke firma's binden zich voor
de levering aan het publiek ook aan dezen
eisch. Doch waar helaas wettelijke bepalingen
ontbreken spreekt het vanzelf, dat gewetenlooze
fabrikanten daarvan profiteeren om met grove
winst, niet alleen ondeugdelijke doch zooals wij
nu gelegenheid hadden te constateeren, bepaald
vergiftige waar aan den man te brengen. Wij
constateerden in gewone, zeer fraai en blinkend
uitziende lepels, een gehalte van ruim 85 °/0
lood, het overige was antimonium benevens
een spoortje nikkel, hetwelk in den vorm van
een electrolytisch aangebracht, uiterst dun
iaagje, moest dienen om de lepels een fraai
blinkend aanzien te geven. De lepels waren
dus eenvoudig uit het bekende z.g. lettermetaal
gegoten, en daar het uiterst dunne Iaagje nikkel
er zeer spoedig afslijt, zijn de verbruikers na-
tnuriijk aan chronische loodvergiftigingblootgc-
steld. Alvorens deze derhalve niet alleen schade-
lijke doch hoogst vergiftige waarhiertelaudever-
spreidt wordt, maken wij de andere autoriteiten
er opmerkzaam op, en eischte het publiek uit-
sluitend lepels en vorken van een fabrieksmerk
of naam voorzien.
Onze ingestelde informatien naar de bron dezer
waren, die wij nog doende zijn te clompleteeren,
gaven het volgende voorloopige resultaatDe
verzending geschiedt van uit Hamburg, en het
debiet strekt zich uit tot O.-lndie en Zuid-
Amerika. Dat men de noodige voorzorgen
neemt om de plaats van herkomst, resp. den
naam van den fabrikant, geheim te houden is
duidelijk indien men weet, dat zelfs het fa-
briceeren voor export van dergelijke waren, in
Duitschland ten strengste verboden is. Men
vermoedt dat de tabriek in de Fransche Vogezen
gelegen is, doch hoe dit zij de hoofdzaak
is, en dit is het doel van onze waarschuwing
dat zoowel publiek als exporteurs naar Indie
gewaarschuwd zijn, tegen den aankoop van
dergelijke voor de gezondheid hoogst gevaarlijke
artikelen.
Te 's Gravenhage is bericht ontvangen dat
het nieuw gekozen Kamerlid, de heer Colijn,
die schipbreuk leed, waarschijnlijk op zjjn dienst-
reis naar Timor, gered is.
Yolgens het Nbld. van Ned. is hij zwaargewond.
Aan den Haagweg bij Delft geraakte
Donderdagmorgen vrouw W., wonende Ooster-
straat te Delft, onder de stoomtram. Haar
werden beide beenen onder de knie afgereden.
De ongelukkige, die eenigszins malende was,
werd qerst naar Rijswijk en vandaar naar Delft
vervoerd.
Een bediende van den heer S. v. d. B.,
rijwielhandelaar aan het Waterlooplein te Am
sterdam. zekere W., is sinds Zaterdagmorgen
plotseling verdwenen, tegelijk met het meisje
waar hij omgang mee had, de 18jarige B.
Alvorens zich uit de voeten te maken, heeft
W. aan een bankinstelling te Amsterdam, waar
de heer v. d. B. geldt in deposito heeft, een
vervalschte cheque aangeboden, zoo nauwkeurig
nagemaakt, dat het geld daarop werd uitbetaald -
een som van 2150.
Toen de diefstal werd bemerkt, stelde men
oogenblikkelijk de politie van't geval in kennis,
doch de ijverige uaspeuringen leidden tot nu
toe nog niet tot het gewenschte resultaat.
W. was reeds een negental maanden in dienst
van den heer v. d. B. en voldeed in alle op-
zichten.
Een nieuw raadslid van Dreumel werd
bij zijn installatie door den burgemeester, naar
het Centr. meldt, ongeveer als volgt toegesproken
Indien ik u als nieuweling het welkom toe-
roep, dan heb ik daaraan toe te voegen, dat
ik hoop, dat het u gegeven moge zijn vele jaren
in het belang der gemeente werkzaam te zijn
doch ge zult ondervindeu, dat de betrekking
van raadslid op den tijd en onder de omstan-
digheden, waarin gij die aanvaardt, verre van
gemakkelijk en benijdenswaardig is. De schul-
denlast der gemeente is groot, de kas der ge
meente is uitgeput en de hulpbronnen van de
opgaande zware boomen nagenoeg uitgeput. De
belastingen werden afgeschaft, de huishouding
der gemeente werd op weelderigen voet ingericht,
de tering niet naar de nering gezet.
Immers de raad kon, gesteund door den ge-
raeente-secretaris als man van administratie,
buiten den burgemeester. Naar mijn meening
werd hoegenaamd niet gevraagd.
Of de gemeente te redden is
Mijn antwoord is Ja,mits tot den ouden
toestand worde teruggekeerd en lasten geheven
worden.
Ik heb gemeend dit nu te moeten zeggen,
opdat later niet aan u worde geweten, hetgeen
hier is geschied. Ik heet u nogmaals van harte
welkom.
Oe drievoudige moord.
Naar men aan de Zw. Ct. mededeelt, zijn thans
de vermoedelijke daders van den afschuwelijken
drievoudigen moord te Koekangerveld gevat.
Maandagavond werd zekere Peter B. te
Veeningen, gem. Zuidwolde, door 3 politie-
mannen ingerekend en in de Wijk in voorloopig
arrest gebracht. Zijn kleeding vertoonde bloed-
vlekken.
Dinsdagmorgen werd zekere F. in het Echter-
bosch aangehouden, nadat hij, bij nadering der
politiemannen op de vlucht gaande, werd aan-
geschoten. Eerstgenoemd persoon is betrekkeljjk
jong en in het voorjaar pas gehuwd en staat
bekend als een groot strooper. F. is een man
van middelbaren leeftijd en 't hoofd van een
groot gezin. Hij en de vermoorde dreven
dikwijls voor gezamenlijke rekening schapen-
handel.
Men deelt voorts nog het volgende mede
De verdachte Peter B. is daghuurder en woont
te Zuidwolde. Hij was den dag te voren bij
zijn ouders, die drie kwartier van hem af te
Koekange woneu, aan huis geweest.
E. F. had afspraak met den vermoorde gemaakt
's nachts naar Emmen te gaan. Hij is thuis
terug gekomen en heeft aan zijn vrouw gezegd,
dat hij bij Bakker (den vermoorde) geen gehoor
kon krijgen en dat hij nu alleen naar Emmen
ginghij is sedert niet weer thuis geweest
maar heeft zich vermoedelijk opgehouden in
het Ecbterbosch.
Het is bekend dat de beide verdachten B. en
F. elkaar wel kendenB. heeft vroeger ook
te Koekange gewoond.
De berichtgever van dezelfde courant, die
het eerst de plaats des onheils bezocht, schreef
nog het volgende
Maandag brachten wij weer in gezelschap
der politie een bezoek aan de plaats der misdaad.
Het huis van Bakker, waarin de wanorde een
beetje is opgeruimd, staat onbeheerd, de bander-
deur, welke dichtgespijkerd is geweest, stond
open. Toen we het terrein nog eens afzochten,
kwam er een boodschap uit Echten om politie,
want een vrouw had een zekeren F. (waar
Zondag huiszoeking is gedaan) verscholen in
het bosch gezien. Vandaar dat er een oproep
kwam van den burgemeester van Ruinen om
een klopjacht te houden.
Alvorens naar Echten terug te gaan gingen
wij eerst naar de woning van F. (die op ongeveer
25 a 30 minuten van het huis van den vermoorde
staat) om te zien of de gezochte ook thuis was.
Wij vernamen echter dat hij naar Steen wijk was
om schapen te verkoopen.
Te Echten gearriveerd, was de heele buurt-
schap al bijeengekomen voor de te houden
klopjacht, die nu niet meer noodig bleek. De
vrouw had misschien in haar angst iemand
anders voor F. aangezien.
Dinsdagmorgen is door de politie op het
terrein der misdaad een Spaanschrieten stokje
gevonden, waar vooraan een leertje was bevestigd
en daaraan een zweepje. De steel was met bloed
bevlekt. Het gevondene was niet het eigendom
van den verslagene.
Door de rijkspolitie is in arrest genomen
een zekere P. B., van Zuidwolde. Deze is in
Stapborst gezien met een bebloede kous. Een
familielid van dezen is Donderdag nog in ge
zelschap geweest met den vermoorden Bakker.
De Ass. Ct. heeft nog de volgende bijzonder-
heden
Achter het huis, op ongeveer 100 M. afstand,
zijn ook nog bloedsporen en krassen in den
grond gevonden. Misschien hebben de moorde-
naars dus daar den scheper reeds gepakt. Zijn
lijk en de andere bloedplekken werden echter voor
op zij van het huis gevonden.
Bij het onderzoek der lijkeu moet nog gebleken
zijn, dat bij den man en bij de vrouw de kaak
geheel gebroken was. Het schijnt verder, dat
de wooden gedeeltelijk met een stomp, anderdeels
met een scherp voorwerp zijn toegebracht.
De gearresteerde Peter B. beweert in den
nacht van den moord te Zwolle te zijn geweest,
maar men heeft hem in Zuidwolde gezien.
Verder valt echter tot nu toe op hem niet de
minste verdenking.
De bevolking is zeer onder den indruk en
zoodra iemand wordt verhoord, denkt het volk
dat de dader gevat is. Zoo is Maandagavond
een zekere V., op wien niet de minste vermoedens
rusten, door de boeren met hun honden tot
diep in het Echterbosch achtervolgd, alleen
omdat hij was verhoord.
Nader meldt men
Van bevoegde zijde is de Asser Courant ge-
rechtigd mede te deelen dat de vermoedens tegen
den verdachte B. inzake den moord te Koekange
zeer bezwarend zijn.
De officier van justitie heeft daarom termen
gevonden zijn voorloopige aanhouding te requi-
reeren. B. zal zoo spoedig mogelijk naar Assen
worden overgebracht.
De strijd tegen de Bandjirs.
De te Brussel verschijnende ,/Derniere Heure"
heeft een ernstig en zeer particulier bericht
ontvangen. Het luidt met vet opschrift (vertaald)
,/ERNSTlGE ONLDSTEN OP JAVA."
Hoe oud hun kolonisatie ook is, de Hollanders
vechten er nog altijd tegen de inboorlingen.
Den Haag, 4 Sept. De Minister van Kolonien
ontvangt een telegram van den Gouverneur van
Indie, meldende dat in den nacht van 29 op 30
Augustus de stad Loeraadjang, residentie Probo-
lingo (lees Pasoeroean) (Java), verwoest is door
de Bandjirs.
Het aantal dooden bedraagt, naar verluidt,
500. Aan oogst, de huizen, het vee en de
levensmiddelen is ernstige schade toegebracht.
Verscheidene bruggen zijn vernield. De spoor-
weg van Loemadjang naar Pasirian is verwoest.
De dienst op den spoorweg zal binnenkort
voor 6 maanden worden onderbroken.
Onder de bevolking heerscht een paniek.
Velen hebben de vlucht genomen. De regeering
heeft de noodige maatregelen genomen om de
orde te herstellen."
Merkwaardigheidshalve drukken wij dit, door
een correspondent, die niet zeer op de hoogte
is, verhaspelde regeeringstelegram af. Misschien
geeft het, behalve eenig vermaak, aan onze
lezers ook nog een gevoel van trots, dat Neder
land nog maar steeds den strijd tegen die lastige
bandjirs" niet opgeeft. Wi) zullen dien niet
opgeven, zoolang er nog een bandjir overblijft.
Die strijd zit ons als bewoners van het land,
dat ,/ontwoekerd werd aan de baren" in het
bloed. De //Derniere Heure" moge ons die
//guerre a outrance" niet al te kwalijk nemen, als
zij mogelijk te gelegener tijd van haar correspon
dent eens verneemt dat //bandjir" het Maleische
woord voor //overstrooming" is. De regeering
heeft dan ook geen maatregelen genomen, om
de orde te herstellen, maar om hulp te ver-
leenen. (N. R. Ct.)
De leedstrijd om, de Bool.
Kommandant Peary, de tweede Poolontdekker,
rapporteert dat hij 6 April 1909 de Noordpool
bereikt heeft. Dr. Cook is hem echter voor
geweestHij heeft reeds 21 April 1908 het
noordelijkste punt der Aarde bereikt, duslP/j
maand vroeger dan Peary.
Het nieuws dat Cook een mededinger had
gekregen, kwam te Kopenhagen aan tijdens een
maaltijd.dien koning Frederik, Cook en de vreem-
de journalisten aanbood. Het verwekte daar
een onbeschrijflijke opschudding. De feeststem-
ming was weg en ieder wilde Cook's oordeel
hooren. Cook wilde natuurlijk nadere berich
ten afwachten, maar achte Peary's slagen niet
onwaarschijnlijk. Het zou hem verheugen, als
ook de tweede na hem een Amerikaan was,
en hij hoopte dat deze het geloof aan de eigen
mededeelingen zou versterken.
De berichten uit Amerika spreken van groote
Hervomnde Kerlc.
Ter Neuzen. 9 u. en 2 u., Ds. A. Timmerman.
a i u-' ^8" Boer van Hulst.
9 u. en 2 u., Ds. J. B. T. Hugenholtz.
Zaamslag. 9 u. en 2 u., Ds. G. van Dis
Hoek. 9 n. en 2 u., Ds. E. Raams Jr.
oas van Gent. 9£ u., Ds. H. Akersloot v. Houten Rous.
10 u., Ds. De Boer.
Hulst.
Ter Neuzen.
Axel A.
u II.
Zaamslag A.
IS*
Hoek.
Gereformeerde Kerken.
9 u. en 2 u., Ds. L. Goris van Zevenbergen,
Bed. H. Avondm. en Dankzegging.
9 u. en 2 u., Ds. J. H. Lammertsma.
9 u. en 2 u., Ds. D. van der Meulen van
Numansdorp.
9 u. en 2 u., Ds. R. Hamming.
9 u. en 2 u., Ds. M. Uijtenhoudt.
9 u. en 2 u., Ds. H. v. d. Wal v. Midsland
Gereformeerde geineente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5* u., leeskerk.
Gud-Gereformeerde gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5J u., dhr. Hubregtse van
's Gravenpolder.
Lokaal ,,Eben-Haezer(Kerkhoflaan).
Ter Neuzen. 5£ u., dhr. J. J. Kense.
Maandagavond 8 u., Evangelisatie, in de
consistoriekamer achter de Pastorie.
Nauwelijks is de oogst van het land verwijderd, of de
landman maakt zich alweder op, om het zaad voorden
volgenden oogst aan den schoot der aarde toe te ver-
trouwen.
Voor het zaaien wordt het land bereid en bemest,
zooals het naar eisch geschieden moet.
Wie zijn granen niet bemest met stalmest, grijpt naar
een ol meer kunstmeststoffen, heel dikwijls slechts naar
een en wel naar het Chilisalpeter.
Toch begint men meer en meer te begrijpen, dat eene
Chili bemesting alleerij niet voldoende is en naast het
Chilisalpeter geeft men dan ook superphosphaat of
slakkenmeel en kalimest.
v.Pez.? *aatste mestsoort wordt echter nog maar al te
dikwijls vergeten, omdat men meent, die best te kunnen
missen. Dii is toch niet het geval, de granen loonen
eene kalibemesting zeer; niet alleen toch bevordert de
Kali de volkomen ontwikkeling van de korrels, maar
gepft ZU aan bet stroo eene groote mate van stijf-
heid, die het legeren tegengaat en aizoo ook de korrei-
opbrengst verhoogt. Een kennis van me had in 1908
zijne tar we bemest met kainiet; op een goeien morgen
gaat hij naar de stad en wordt op zijn tcrugweg over-
vailen door een zware regenbui. Overal, waar hij
voorbij komt, ziet hij de tarwe neergeslagen en hij denkt
niet anders, of het zal bij hem ook zoo zijn.
Hoe geheel anders viel het uitDe tarwe stond nog
zoo recht als voor den regen.
Ja maar, hoor ik een opmerkzaam lezer zeggen, ailes
goed en wel, maar ik boer op kleigrond en die is toch
u u£n0e^ aan ka^- Ho, ho, papaatje niet te vlug,
hetzelfde hebben reeds anderen zoo dikwijls gezegd en
toch is het niet altijd waar; talrijke proeven hebben
bewezen, dat eene kalibemesting op kleigrond vaak zeer
noodig is. Mag ik u even een proefje mededeelen
In de f/ eld bode' van 17 Juli 1.1. leest men van eene
proefneming op zeer kaiirijken grond het volgende
et£?n?r8r^ers* onbemest opbrengst aan graan en stroo
55ol) K. (jr. per H. A.
/vr/S?I1?fr®'er8*; me* mest zonder kali aan graan en stroo
6760 K. (1. per H. A.
'7K5nI^,?erst ^et mest met kali aan graan en stroo
<560 K. (jr. per H. A.
Aizoo 800 K. G. meer door kalimest.
Wintertarwe onbemest 2704 K. G. koi-rels en 5000 K. G.
stroo per H. A.
Wintertarwe met mest zonder kali 3064 K. G. korrels
en 5550 K. G. stroo per H. A.
^j"te^er3t met mest met kali 3200 K-G. korrels en
o950 K. G. stroo per H. A
Wat bliet je «Ja, ja," zei een vriend van me, //proeven
bewijzen meer dan de beste theorie
Naast chilisalpeter en superphosphaat of slakkenmeel
geve uien dus aan de wintergranen ook kalimest en
wel kainiet pi. m. 500 K. G. per H. A. Al deze meststoffen
strooie men zoo vroeg mogelijk uit en ploege dan alles
tlink onder. Chilisalpeter geve men niet veel, juistge-
D0%°' f0111 vbor den winter een krachtig gewas te hebben.
Geeft men meer Chili, dan loopt men gevaar, dat het
graaa te welig groeit en daardoor minder winterhard
wordt.
in plaats van Chilisalpeter kan men ook kalksalpeter
geven, welke meststof in uitwerking gelijkt staat met
het Chilisalpeter. Kalksalpeter heeft echter dit groote
nadeel, dat het in betrekkelijk korten tijd zoo vochtig
wordt, dat het moeilijk uitgestrooid kan worden.
Kalkstikstof en stikstofkalk raden wij vooralsnog
zeer af.
Wanneer de landbouwers op bovengemelde wijze hunne
wintergranen bemesten, dan mogen zij de verwachting
koesteren, dat een ruime oogst hun deel zal zijn.
Laten zij een van genoemde meststoffen weg, dan zal
dit verzuitu zich wreken door minder opbrengst en
slechter kwaliteit.
t) De Zweedsche wet staat b.v. slechts 1 pCt. lood toe.
