^er'^uzen^cHe'Cdufaenf. -
Op Leven en Deed.
1
S.EMIIIS
Kamer
yan Koophandel en Fabrieken
48< Jaarga#
Gemengde berichteri.
No. 1
Openbare Vergadering
Binnenland.
F EUIL L E T 0 N.
mMSsss
Predikbeurten.
Woensdag 4 Novemkr 4908 (Dankdag.)
Landbouw
r^;'; ^TTrrr^
mo
■deli tgestand'vau'hafedjeffein
ruinie vaprhaven, ,zy.n mak
van de bastions
tent
artijjarie^ te
te Ter> Neuzen.
op Zaterdag den 31 Oct. 1908, 's nam. 8 uur.
De Voorzitter
A. C. LENSEN.
De Secretaris,
H. J. VOOREN.
In het kiesdistrict Sneek is heden bij enkele
eandidaatstelling tot lid der Tweede Kamer
gekozen de heer H. Pollema te Sneek.
TER NEUZEN, 30 October 1908.
De heer M. Eijke, opzichter van den Provin-
cialeu Waterstaat der le klasse, viert naar we
vernemen op Zondag 1 November a.s. zijn
40jarig jubileum als zoodanig.
Als kweekeling op de school in de buurt
Reuzenhoek, waar zijn vader de functie van
hoofd der school vervulde, nam de heer Eijke
alhier les in de waterbouwkunde, wiskunde enz.
Met 1 Nov. van het jaar 1868 werd hij aan-
gesteld als opzichter van Waterstaat en Wegen
te Axel, en tevens benoemd tot opzichter bij
de Rijkstelegrafie. Later werd hjj verplaatst
naar Kloosterzande.
In 1881 werd de heer Eijke aangesteld als
opzichter bij den Provincialen Waterstaat in
Zeeland.
Ongeveer 28 jaar geleden werd hij vandaar
verp'laatst naar Ter Neuzen. Zoowel hier als
in de plaatsen waar hij vroeger woonde, ver-
mocht de heer Eijke aller achting te verwerven,
om zijn minzamen omgang en hulpvaardigheid.
Men kan gerust zeggen, dat de heer Eijke
het geheele district door bekend is, en allerwege
vrienden verwierf. Onder zijn toezicht werden
verschillende werken voor polders, voornamelijk
verbetering van wegen, uitgevoerd.
Maar ook voor verschillende andere zaken, in
verschillende commissien of besturen, werkte de
heer Eijke belangeloos ten algemeenen nutte.
Met ijver vervulde hij steeds de taak, waar voor
hij zich had beschikbaar gesteld.
Met het oog op bovenstaande is het te voor-
zien, dat het den waardigen ambtenaar bij
gelegenheid van zijn jubile niet aan belang-
stelling zal ontbreken.
De Wereldkroniek van deze week wijdt aan
dat jubile eenige woorden en brengt ook in
herinnering zijn onvermoeide werkzaamheid
tijdens den watersnood van 1906. Dat tijd-
schrift bevat ook het welgelij keifd portret van
den jubilaris.
Naar we vernemen worden in de betrok-
ken bureaux van het Departement van Oorlog
wijzigingen overwogen van en maatregelen in
verband met de kustbatterij Ter Neuzen.
i)
Naar Krain Reeds jaren had ik verlangd
eenige weken in Zuidelijk-Krain te kunnen
doorbrengen. De beschrijvingen, die ik van het
eigenaardige Karstgebergte had gelezen, hadden
voor mij eene groote aantrekkingskracht gehad.
Ik was zeker daar mijne verzamelingen met
menig exemplaar van waarde te kunnen ver
rijken misschien zou het mij zelfs mogelijk
zijn, in deze door insecteuverzamelaars tot dus-
verre slechts zelden bezochte streken eene nieuwe
soort te vinden, waarmee ik de Duitsche faune
zou kunnen verrijken immerswoor eenige jaren
had daar eeu vlinderverzamelaar uit Weenen
de rups der fraaie, vroeger slechts uit Dalmatie
bekende Satnrnia Caecigena gevonden. Waarom
zou mij niet zoo iets kunnen gelukken
Uit een oogpunt van landelijk schoon be-
schouwd, is Zuidelijk-Krain zeker niet in de
eerste plaats te uoemen, het staat zelfs in
grootschheid van bergformatie achter bij de
AlpenlandeD, maar daar staat tegenover dat de
streek overrijk is aan hoogst belangwekkende,
slechts daar voorkomende grotten en grootsche
rotsen, en zoowel de planten- als dierenwereld
bieden er den natuurvorscher zooveel begeerings-
waardigs aan, dat een onderzoekingstocht van
Door-den"
nieuwe slms met;
I"dftnkSdel ftfA&ktferfelie bed«hkln^;:dat;naitte phlp
wijzigingen afoodig gfeworden
hetzij
illfantenC of
wogen
militairen,
vestigen.
De betrekking van opzichter der genie; alhley,
zal worden opgeheven.
In verband met bovengenoemd® planneri; di'e
wij bij geruchte vernamen, werd gisteron aan
deze plaats een bezoek gebracht door enkele
hoogelegerautoriteiten3 generaals en een kolonel.
Heden werd in het u Hotel Rotterdam"
alhier, door den bouwkundige L. de Bruijne,
namens den heer Albert Standaert, aanbesteed
het verbouwen van het perceel no. 8 aan de
Noordstraat alhier.
Yoor het lste perceel, metselwerk, werd inge-
schreven door: H. van der Velden voor 1998,
W. P. Nieuwelink voor 1799 en D. de Smidt
voor f 1700, gegund.
Yoor het 2de perceel, timmerwerk, werd inge-
schreven door: P. L. Bogaard voor 2510,
1. P. Casteleijn voor f 2242 en F. C. Herrebout
voor 2195, gegund.
Yoor de massa werd ingeschreven door 1. P.
Casteleijn voor 3947.
Alle inscbrijvers wonen te Ter Neuzen.
Clinge, 28 Oct. Van een jongen, die een
meisje was. Alhier werd een jonggeborene bij
den burgerlijken stand aangegeven en ingeschre
ven als jongen. Het kind was ook als zoodanig
gedoopt.
Een paar dagen later kwamen de betrokken
personen evenwel tot de ontdekking dat het
kind een meisje was. Tableau
Zondag 1 November 1908.
het gebergte en de diepe, daarin gesneden dalen
loonend moest wezen.
Als de reis en bet verblijf in dat land slechts
niet met zoovele onaangenaamheden, bezwaren
en ontberingen gepaard moest gaan Reizigers,
die met de toestauden aldaar ten voile bekend
waren, hadden mij nadrukkelijk ernstig gewaar-
schuwd. Dragelijk is het verblijf in Krain
slechts in de enkele groote steden en de veel
bezochte touristenplaatsen, als La.ibach, Yeldes,
Adelsberg en andere; wijkt men van den gewonen
weg der toeristen af, wil men verder in het
binnenland doordringen, dan vindt de vreemde-
ling er slechts ellendige, vuile logementen, waarin
het bijna niet mogelijk is verblijf te houden
hij kan met de Slavische, geen woord Duitsch
verstaande en meest den Duitschers zeer vijandig
gezinde bevolking, niet opschieten, terwijl de'
tochten in de verafgelegen dalen de grootste
bezwaren en ontberingen opleveren. Dus was
mij het reizen in Zuidelijk-Krain niet erg uit-
lokkend afgeschilderd, maar de kans mijne ver-
zameling te zullen verrijken ik ben namelijk
natuurvorscher had gvooten invloed op mij,
en daar ik tegen het einde van April een groot
verlof kon krijgen, besloot ik, aan dezen lang
gekoesterden wensch te voldoen en in het voor-
jaar naar het zuiden te gaan.
Het kwam er nu slechts op aan voor een
langer oponthoud een verblijfplaats te kiezen,
want een natuurvorscher kan niet als een gewoon
tourist van de eene plaats naar de andere zwer-
uh ilaod
We: tKebbSfl tjegebWoC^di^ '^riit^oohtteh
die ai!4 drie aAri! de!|nia,rkt ,V?htdehi gebracht en
^voor teetoeddr'^ebrcrikt[' f,De 'b61,sp;fOriJv dezer
drie soorteA lis dfezelfde. Ze 'ign alle 'drie'Af-
v»Ipro"dtictea vaw db'f stfiketfdbricAye. -'De eene
sobrt is inker iniodertf'dan'41e''bndere. ih Ykr-
band daarmelde mogen we wellicht de opmerking
maken, dat op rnod'erne boerdenj-en suiker-
pulp en de gedroogde pulp' aariwending vihdt,
tej'wpi de gewone nailnog bet n\^est door
meer .conservatief aaugelegde bo^ren gebrnikt
wordt. Intusschep, op deze,opmerking zjju wel
degelijk uitzonderingen waar te neraen. Qor-
zaken van meer pvaktisphen aard dwingen soms
tot gewone pulp zijn toevlucht te nemep. En
waar men soms ;staan bljjft ypor de vraagj
,/Wat is het beste daar wil ik trachten in
de voigende regelen een leidendg .gedacbte te
vinden. - -joo •c.fH ioov
Plaatsen we eerst eens eenige cijfer^taiaast
elkander. %,t n ioo
rmig j-
0,3
0,1
5,4
1,2
6,5
1,6
3,6
50,4
12,7
51,9
13,—
2,0
58,9
8,7
54,42
13,7
Pulp
ingekuilde
Pulp
gedroogde
Snikerpulp
Eigenaardig is het feit dat de verteerbare
verbindingen der gedroogde pulp en der suiker-
pulp in voedingswaarde ongeveer gelpk staan
met de overeenkomstige groepen van voedende
verbindingen der zemelen. Nog moet hier
erkend worden, dat deze verteerbare verbindingen
een merkbaar geringeren invloed uitoefenen op
de aanzetting van vet als de verteerbare ver
bindingen van dezelfde soort* in koeken, granen
en peulvruchten.
Dit komt omdat de kauwarbeid van gedroogde
en van suikerpulp veel eiseht. De natte pulp
komt wegens de geringere kauwarbeid tot hoogere
waarde.
In verband met wat in onze vorige artikelen
gezegd is, zullen de cijfers hierboven opgegeven
'erstaanbaar zijn. Evenwel was het niet on-
dienstig om de vetafzetting van gewone pulp
per 1000 K.G. te berekenen. Dit wordt dan
16 K.G. Vooral voor de vergelijking der prijzen
dezer drie pulpsoorten zal dit makkelijk zijn.
Natte pulp kost pi. m. f 2,50 per 1000 K.G.
aan de fabriek genomen. Als ze thuis is zal
ze zeker gemiddeld 3,50 kosten. Inkuilen
en bewaring schatten we op 50 ct. per 1000 K.G.,
hiervoor krijgen we toch arbeidsloon en stroo-
bedekking. Schatten we het verlies per 1000 K.G.
gedurende den winter op 50 ct., dan vinden we
dat de 1000 K.G. vervoederde natte pulp pi. m.
4,50 kost. Hiervoor heeft men 65 zetmeel-
waarde eenheden, zoodat een zetmeel waarde
eenheid in natte pulp kost pi. m. 7 cent.
In gedroogde pulp kan men langs den be-
kenden weg berekenen, dat een zetmeelwaarde
eenheid kost bij een prijs van f 5,00 per
100 K.G. ongeveer 9,5 cent.
In suikerpulp vonden we reeds vroeger, dat
de zetmeelwaarde eenheid bij een prijs van
6,50 per 100 K.G. moet betaald worden met
12 cent. Welk een verschil
VVe zouden dus kunnen zeggen dat de natte
pulp bet beste der drie is. En voorzeker, on-
ven hij kan slechts op succes hopen, als hij
van een zeker punt als middelpunt uitgaande,
het land in alle richtingen goed doorkruist
ook verbiedt hem de omvangrijke, voor de be
waring zijner verzamelingen noodige bagage,
een herhaalde verwisseling van verblijfplaats.
De hoogst onvolledige reisgidsen gaven mij
voor mijn reis nauwelijks de noodige opheldering,
dus moest ik mij beperken tot de voortreffe-
lijke Oostenrijksche stafkaartdeze wees mij
een klein Luttach in Zuidelijk Krain, dat mij
voor mijn doel uitstekend gelegen scheen. Het
ligt in een diep in het gebergte ingesneden
dai, aan den voet van den langen weg van den
Nanos, aan den vroeger veel gebruikten sedert
den bouw van den spoorweg echter weinig meer
door toeristen gebruikten straatweg van Adels
berg naar Corz, midden in bet Karstgebergte.
Van uit Luttach moest binnen enkele uren den
boOgen top van den Nanos te bereiken zijn, in
het dal zelf de zuidelijken dieren- en planten-
wereld tieren en sp.menkomen met de Kalk-
alpenhier had ik kans den rijksten oogst
voor verzameling te vinden bovendien hadden
ook de vele Duitsche namen der dorpenrin den
omtrek en de Duitsche naam van het stadje
voor mij een groote aantrekkingskracht, daar
ik hopen mocht, dat daar de Slavische bevolking
nog met vele Duitsche elementen zou gemengd
zijn.
Dus naar Luttach Mijn beide groote
reiskoffers werden gepakt en rijkelijk voorzien
veeren waril ^Qirze cijfers bev'estigen volkbmen
<fez4 theening. :'Eulp is een u»WteWndafgereh.
Met mate gegeven verhoogt het de melkaf-
scheiding, maar overmatig toegediend, vermin-
dert de pplp vooral de qualiteit der boter en
doet de melk onaangenaam zijn.
neaH^o8W»rJWg» reeds toti.on^edl# ovei'"
gegaan, dan tpeclen soms stooniissen m de spijij-
vertering oji,/die men te samen met den naam
lad nav Mediiusw
Bovendien, wauneer de melk gebrnikt wordt
voor het vpederen van het jonge vee, dan kqn
men slechts weinig natFe pulp yo^dpren, d^r
men dan gevaar loopt bij de kalveren dp; boo-
genaamde ydoprloop" te verwekken, en dan;zou
de pulp gauw duur genoeg betaald zjjn.
Bij drachtig ,jee zij men ook yoorziphtig.
.jldc^t kan ingpjgplde piilp verwerpenveroorzakep.
Yooral ook'.lie.vrqj-en pulp kan daoip de- groqjp
koude in de ipaag^spms gevaarlijke. ziekten doeu
outstaan. YQOr paarden is de natte pulp volstrekt
geen goed vpedsel, en vindt als zoodanig ui,t
de:i aatd ool^ geen aanwending.
De natte pulp is dus een zeer goed voeder,
maar met sotnmige iuconvenienten. Goedkoop.
maar niet' Yooy a lips geschikt. Eene bepeiktp
aw«M68mobse-ibinr,n noo 13V0 ,r'
De gedroogde pulp kost twee en een halve
cent per zptujpel eenheid duurder, maar hpeft
vele voordeelen boven de natte pulp. De na-
deelige iuvioed op boter en melk is zoo goed
als verdwenen. '.Ook blijven de ziekteverschijiir
selen achterwege. Het is bovendien ook ppardeoj-
voedsel gewonjpp,,,, En door dit alles is die;twep
en een halve cent duurder per zetmpeleeuheh,!
geen weggegooid geld, maar brengt wel degelijk
zpn intrest op. En hoe staat nu tegepovpv
de gedroogde pulp, de nog al dunrdere sujker-
pulp hoor ik vragen
Besluiten we met de oplossipg van die vraag,
een voigende maal onze artikelen overjSuikPrpnljK
.ilAveZ.rio
vra
ficarn
nan
i Jipe uav TTveg
In een kroeg te Yeendam is oensclagnqc^t
een man doodgestoken. De dader, vader v#
8 kinderen, is gearresteerd.
Woensdagmorgen is aan het Benedteir*
Yerlaat te Veendam het lijk van den fabrifeks-
arbeider J. W. uit het kanaal opgehaaldJ Dk
man heeft kermis gehouden en is naar tneti
vermoedt in benevelden toestand te water geraakfc.
Te Durgerdam is Dinsdagnamiddag in
zee een jongmensch verdronken, die lijdende
was aan toevallen.
Een paar personen vonden bij den dijk iemand
op het hoofd in het water staan. Terstond haalden
zij hem er uithet bleek de 24jarige K. Porsius te
zijn. Blijkbaar was hij ook ditmaal door een
toeval overvallen. Eenige minuten te voren
had hij het ouderlijk huis verlaten.
Hoewel men terstond trachtte de levensgeesten
weder op te wekken, bleven alle pogingen
vruchteloos.
Omtrent de uitgifte van een waardeloos
bankbiljet te Scheveningen wordt gemeld, dat
dit ongeldswaardig papier een buiten gebruik
gesteld bankbiljet van duizend lire was. De
persoon, die 't in omloop had gebracht, ver-
klaart het van een ander voor 4 borrels over-
geoomen te hebben. Een slijter te Scheveningen.
wien hij 't aanbood onder voorgeven het op het
strand gevonden te hebben, kocht het hem voor
van alles wat noodig is tot het aanleggen van
verzamelingen. Den laatsten April verliet ik
vol verwachting Berlijn.
Te Weenen, waar ik op de doorreis eeu dag
bleef, bezocht ik een vriendhij scbudde be-
denkelijk het hoofd, toen hij hoorde dat ik
eenige weken te Luttach dacht te verblijven.
„Ik heb nooit van mijn leven van dit door de
wereld vergeten nest gehoord," zeide hij, ffik
zou het niet wagen er heen te gaan, doch als
ge dit absoluut doen wilt, koop u in elk geval
een goeden revolver, want zonder een dergelijk
wapen moogt ge het niet wagen in het
Karstgebergte of de oerwouden, als het
Birnbaumer en Tarnowanerwoud rond te dolen.
Het is voor iemand op leeftijd als gij zijt toch
al gevaarlijk genoeg. Gij weet toch dat in
het Birnbaumerwoud op den Nanos den beer
en de lynx nog niet uitgestorven zijn, dat daar
ook de bijna nog woestere wilde kat huist
ik spreek dan nog niet van de in de Karst
veelvuldig voorkomende vergiftige slangen, otters
en vampiers. Gevaarlijker dan al deze ge-
dierten is zeker het menschelijk roofdier, dat
ge dikwerf genoeg op uw eenzame zwerftochten
outmoeten zult. 't Zou het verstandigst zjjn
als ge van het waagstuk, in zoo ongastvrije
streken te gaan verzamelen, afzagwilt ge het
echter met alle geweld doen, wees dan ten-
minste voorzichtig Wapen u goed en waag
u niet te veel in de wildernissen van den Karst
(Wordt vervolgd.)
*1?"' n&lolwd -on sjtfinls io )eb qo
■jI'K 0 |Q> ai nisi> asbuo/Efj
^nadj ii'jvjiniab lad na
■n* nujot*1'
T»b9WVn'
nutoJ
|d rp->-pi: A ■*->»
n9liaJo
'rftadiio
'IOO'/
;j ioi)
nal Jar!
- ■-'"Jj,J lU;
Do. Burgemeestev der gemoente TER NEUZEN
maakt bekend, dat eene Openbare Vergadering
van den Gemeenteraad is belegd tegen Katorilag den
SI October IJMiS, des namiddags to 2 ure.
Tor Neuzen, den 80 October 1908.
klB-vWifT .8001 radolaO 8rjjtr
b JWi«iNO 6|
- -13D
-J,8 II-G
De Burgemeester voornoemd,
J. A. P. GEILL.
A
V- '-'G.'f Tiiuu finhi i i - 11 sin inn in. .rimi ii>j1 i i0 i"1'1
V I P 1 II 1 1_ 11 11 f 1 i i
Hervnrmde Herk.
Ter Neuzen. 9£ n., Ds. A. Timmerman, GedenUtlwp
lierkliervorming en 2 a., Ds. A.
Timmerman.
SIniskil. 9£ geen dienst.
Axel. 9£ u. en 2 u., Ps J. B. T. Hngenholtz.
Zaamslag. 9 u. en 2 u., P. C. Tijssen, Evangelist te
Hansweert.
Hoek. 9 u., en 2 n., Ds. E. Raams.
Sas van Gent. 9| u., Ds. H. Akersloot van Houlen Roos.
Hulst. 10 u., Ds. De Boer.
(Serefortneersle Herken.
Ter Nenzen. 9 u. en 2 u., Ds. K. Kapteijn van Giesendam.
Axel A. 9 n. en 2 u., Ds. G. J. v. J. Vegt van Haaren.
K. 9 n. en 2 u., Ds. L. van Loon van Koudekerke.
Zaamslag A. 9 u. en 2 a., Ds. R. Hamming.
n tl. 9 n., Ds L. van Loon van Koudekerke, Bed.
H. Avondm., 2 u., leeskerk en 6 u., Ds. L.
van Loon van Koudekerke, Zendingsrede.
9 u. en 2 n., Ds. J. C. Aalders van's Graven-
moer.
Rereformeerde gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 n., 2 u. en 5J u., Ds. A. Janse.
Hoek.
Oud-fwereformeerde g^emeente (Vlooswijkstraat)
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5J u., leeskerk.
IiOkaal „Kl)rn-HaSzer" (Kerkhoflaan).
Ter Nenzen. 5^ u., dhr. J. J. Kense.
Hervormde lierk.
Zaamslag. 9 u. en 2 u., Ds. G. v. Dis.
ISereforineerde Herken.
Zaamslag A. 9 u. en 2 u., Ds. R. Hamming
n O. 9 u. en 2 u., Ds. A. J. Mulder van Klundert.
Hoek. 9 n. en 2 n Ds. D. Pol van Vlissingen.
VERTEERBAAR.
Zet
meel-
waarde
per 100
K.G.
Af-
zetting
vet
per 100
K.G.
Eiwit
Vet.
Stikatof-
vrije
extrac-
lief-
stotl'en.
ruw-
vezel.
^ej-yrr ^oiitra aic dtdcciuuu, v a
