Tor Heuasnschs Courant
Dinsdag 22 September 1908. No. 5202.
TWBEDE BIjAD.
Landbouwberichten.
Gemengde berichten.
E
Zweedsche zaaig»*anen.
Een opmerking.
Men meldt. uit Havelte aan de Ass. Ct.
Woensdag overkwam den arbeider C. Lefferts
te Darp een ernstig ongelukzich met een
geladen geweer zonder jachtacte in het veld
bevindende en het met gespannen haan langs de
rechterzijde big zich dragende, wilde hij, toen
hij iemaud nader bij zich zag komen het nog
meer verbergen en kwam toen onverwacht met
den teugel in aanraking, waardoor de haan
oversloeg en het schot afging en hem op zijde
in de borst terecht kwam.
De ongelukkige werd, nadat zijn in brand
geraakte kleeding was gedoofd, per wagen naar
den plaatselijken geneesheer en later naar Meppel
vervoerd.
Vrijdagnacht hebben te Uden dieven op
twee plaatsen inbraak gepleegd. Bij den heer
Hermans had men een raarn opengeschoven,
maar werd niets vermist, waarsehijnlijk zijn de
dieven daar verjaagd. Ook bij den heer Ph.
de Keijzer, kassier der Boerenleenbank, is men
door het raam binnengeklommen, heeft men
het slot der kast verbroken en daaruit aan
geld ongeveer 70 gestolen, benevens een gouden
horloge met gouden ketting en een zilveren
horloge met dito ketting en een medaljon.
Uit goede bron werd nog aan de L. K.
medegedeeld, dat de mijn Laura en Vereeniging
tijdelijk electrischen stroom zal krijgen van de
staatsmijn Wilheltnina. Indien de omstandig-
heden meewerken, zal reeds over een dag of 14
de mijn weer gedeeltelijk in bedrijf komen.
Geleidelijk zullen dan weer de tijdelijk ontslagen
arbeiders worden aangenomen.
De gebroeders Jac. en Pieter Bos, die Frans
Rosier hebben aangehouden, hebben, naar het
Hdbl. meldt, bericht ontvangen, dat hun hiervoor
geen premie wordt uitbetaald.
Men meldt uit Oosterhout aan de Tel
Het bericht van een Arasterdamsch corres-
pondentiebureau omtrent het verdwijnen van
een meisje alhier, waarvan melding werd ge
maakt in de avondeditie van j.l. Woensdag, is
niet geheel juist.
Het meisje is niet dertien, zooals in het
bericht staat vermeld, doch 23 jaar. Men heeft
haar j.l. Zondag met den trein zien vertrekken
en men vermoedt, dat zij zich hier of daar in
een verdacht huis ophoudt.
Van de vermissing van een bedrag van 1200
is alhier niets bekend.
Te Schijndel zouden Vrijdag in het ver-
bouwde winkelhuis van W. Schevers in de
Kerkstraat de meubels geplaatst worden. Eene
zware winkelbank stond buiten rechtop gereed
tegen den gevel van een naburig huis. Opeens
valt de zware toonbank en treft het vierjarig
zoontje van den eigenaar zoodanig, dat het kind
op slag dood bleef.
Te Barneveld kreeg Vrijdagavond de smids-
knecht B. ruzie met den kleermakersknecht L.,
waarbij hij zijn tegeustander zulk een slag met
een stok op het hoofd toediende, dat deze
bewusteloos neerviel. Tot heden was hij nog
niet weer volledig bij kennis gekomende
geneesheer ziet den toestand zorgelijk in en de
patient is reeds ten voile bediend. De dader
is in hechtenis genomen.
Te Apeldoorn is Zaterdagnacbt ingebroken
in de stoomklompenfabriek der „Nijverheid"
van den heer J. van Hulst. De dief ver-
moedelijk was het er slechts een, heeft zich
toegang verschaft door het wegnemen van enkele
pannen van het afdak.
Het loket in de kantoordeur is verbroken en
op het kantoor zijn twee schrijfbureaux ge-
forceerd. Uit het eene is 95 en uit het
andere j 10 ontvreemd.
Voorts worden nog vermist 3 postzegels
en een postwissel groot 7. Ook heeft hij
zich van het zilveren horloge van den meester-
knecht weten meester te maken.
Verdacht van dezen diefstal wordt de ex-
knecht Van W., oud 30 jaar, die Zaterdagmorgen
in de richting Deventer moet zijn vertrokken
en thans een zwervend leven leidt.
Vergiftige boonen. Te Rotterdam zijn
eenige kinderen hevig ongesteld geworden, door-
dat een 13jarige jongen, die aan de Boompjes
groote zwarte boonen had gevonden, ze had
uitgedeeld. De boonen, Kalabasboonen genaamd,
zijn afkomstig van de kust van Guinea, en
worden gebruikt voor de vervaardiging van
medicinale stoffen bij de oogheelkunde in ge-
bruik. De kinderen zijn alien buiten gevaar.
Dinsdag passeerde een koopman met zijn,
met drie bonden bespannen voertuig de ge-
meente Terhejjden, 1N.-B., waar hij door drie
bewoners, broeders, werd aangegrepen en mis-
handeld, door hem met een zijbord van zijn
kar op een der oogen zoo'n slag te geven, dat
men het ergste voor het behoud van het oog
vreest.
Ten slotte gingen de lafaards over tot mis-
handeling van de arme honden, door het zijbord
op de dieren stuk te slaan.
De marechaussee onderzoekl de zaak.
Te Ganshoven bij Brussel hadden eenige
kinderen oude vuurpijlen gevonden, afkomstig
van een vuurwerk dat Maandagavond afgestoken
was. Een der kinderen bracht een der vuur
pijlen mede naar huis. 's Middags speelden zij
met het gevaarlijk voorwerp op de binnenplaats.
Eensklaps had een geweldige ontploffing plaats.
De kinderen werden tegen den grond geslagen.
Een 9jarige jongen, die het stuk vuurwerk in
de hand hield, werd zoo erg gekwetst dat men
voor zijn leven vreest. Fan twee andere kin
deren werd een aan gelaat en handen gekwetst
en het tweede door de wegvliegende stukken
karton aan buik en beenen gewond. Een tien-
jarige jongen kreeg lichte wonden.
Alle ruiten der boerderij waren stuk. Een
petroleumkruik, die de vrouw des huizes in de
hand hield, werd stuk geslagen door een prop
karton, die er letterlijk doorheen sloeg.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
hebben zes olifanten, die van Hamburg naar
Munchen moesten vervoerd worden, de waggons
verbrijzeld, waarin zij opgesloten waren, en de
\lucht genomen. Vier konden gentakkelijk
terug gevangen worden, maar de twee laatsten
moest men 20 uren lang per automobiel ach-
tervolgen.
Op de kermis te Meirelbeke zijn, door
het ontploffen van een hoeveelheid kruit die
moest dienen om kanonnetjes af te schieten
een aantal personen gekwetst.
Een aantai menschen werden getrolfen en
liepen, huilende van de pijn, in het rond.
Een van hen is in een beerput gesprongen
om zijn kleeren, die in brand kwamen, te
blusschen. De brandwonden, die hij bekomeu
heeft, zijn zeer erg. Toen men hem huiswaarts
bracht, leed hij aan zulke verschrikkelijke pijnen
dat men bevreest was voor zijn leven.
Het ongeluk gebeurde doordien een aanwezige
een vouk vuur uit zijn pijp in het bakje
kruit liet vallen.
Pas heeft in de oude wereld een ongeluk
plaats gehad met een luchtballon van het half-
stgve type, dien van majoor Parseval, of uit
Amerika komt het bericht van de ramp, die
Orville Wright heeft getroffen, en die helaas
een menschenleven heeft gekost.
Wel is deze wonderlijke kuust van het vlie-
gen nog in haar kinderjaren, dat in zoo korten
tijd drie ballons van verschillend type die
van het stijve, half-stijve en slappe systeem
en een zweeftuig zijn verongelukt.
Als van een schip een schroefblad breekt,
wordt het hoogstens tot onbeweeglijkheid ge-
doemd, maar voor het zweeftuig schijut zoo'n
breuk de ondergang te beteekenen.
Reeds vier malen was Wright's vliegmachine
't manoeuvre-terrein in de buurt Washington
rondgestevend, toen de enorrne menigte die het
wonderlijk schouwspel gadesloeg, een kreet van
ontzetting slaakte. Men zag een stuk van de
linkerschroef op den grond vallen, het zweef
tuig triHen als een gekwetste vogei, over den
kop duikelen, en daar, uit een hoogte van 25
meter, op de aarde neerstorten.
De ongelukkige luchtreizigers, Orville Wright
en Untenant Selfridge, die hem vergezelde, wa
ren letterlijk begraven onder de overblijfselen
van de vernielde machine.
Zeer voorzichtig werd Wright, die bij kennis
was gebleven. onder het zweeftuig weggehaald,
en al spoedig werd geconstateerd, dat hij beide
beenen gebroken had. Luitenant Selfridge ech
ter was bewusteloos, en ondanks alle pogingen
der toegesnelde militaire artsen, kon men hem
niet meer tot bewustzijn brengen de ongeiuk-
kig stierf eenige uren later.
De ramp wordt hieraan geweten, dat Wright
eergisteren een grootere schroef in de plaats
van de oude had gemonteerd, in de verwachting,
daarmee een grootere snelheid te kunnen be-
reiken, en dat de montage op ondeugdelijke
wijze is geschied. De aslagers kunnen ontzet zijn,
waardoor een der schroefbladen tegen een vast
deel van het zweeftuig aansloeg, of de geheele
as kan zijn verbogen door den meerderen ar
beid, die er van geeischt werd.
Woensdag heeft in een coupe van den
trein tusschen de Duitsche stadjes Ribnitz en
Rostock, een woedend gevecht plaats gehad,
toen de trein in de buurt was van het station
Gelbensande.
De kunstschilder H., uit Rostock, en zijn
zuster, die zich op de thuisreis bevonden, na
hun zomeruitstapje, waren plotseling krank-
zinnig geworden. De medereizigers trokken
aan de noodrem, maar toen na het stilhouden
van den trein het treinpersoneel kwam toe-
snellen, wierp de zuster van den schilder zich
uit het portier en klom als een kat op het
dak van den waggon, terwijl haar broer in de
coupe als razend om zich heen bleef slaan.
Eindelijk gelukte het, de wild om zich heen
trappende dame van het dak te halen, en weer
in de coupe te brengen, zoodat de trein weer
kon doorrijden.
Toen echter het station Gelbensande bereikt
was, sprongen de krankzinnigen, voor iemand
erop verdacht was, uit dsn trein, holden naar
de goederenloods, en drongen de daarboven
gelegen woning van den stationchef binnen,
waarop zij de deur sloten en den sleutel bij
zich staken.
Hier vielen zij, onder luide verwenschingen
en bedreigingen, de in bed liggende bewoners,
den chef en zijn vrouw aan, namen het kindje
van ongeveer een jaar uit de wieg en schreeuwden
voortdurend ;/Gij zijt alien des doods
Er onstond nu in de slaapkamer van den
chef tusschen dezen, zijn vrouw en de krank
zinnigen een wanhopig gevecht, waarbij een
groot gedeelte van het meubilair het moest
afleggen. Op het hulpgeroep van het bedreigde
gezin, ijiden ten slotte verscheidene beambten
toe, die door de vensters naar binnen klommen,
en het paar na heftig tegenweer konden over-
meesteren.
Stevig gebonden werden zij daarop naar
Rostock en vandaar naar de geneesinrichting
te Gehlsheim gebracht.
Wuyts, de 20jarige jonge man die te
Antvverpen gearresteerd is verdacht zijn moeder
te hebben vertnoord, ontkent de misdaad. Maar
toen hem gezegd werd dat men hem den zak
heeft zien vervoeren waarin het lijk geborgen
was, zei hij dat wel gedaan te hebben maar zijn
moeder te hebben doen vermoorden voor
50 frc. door een Engelschman die weer met
zijn schip vertrokken is.
Dat verhaal wordt niet geloofd, maar wel
vermoedt men dat Wuyts een medeplichtige
had en als zoodanig is Donderdag aangehou
den de persoon, die zelf de politie op het
spoor bracht van den vermoedelijken dader.
Het bleek nl. dat Wuyts, toen hij de meubels
van zijn moeder verkocht, daarbij vergezeld
was door een persoon, wiens signalement over-
eenkwam met dat van genoemden persoon.
Deze werd weer verhoord en zei toen zoo veel
tegenstrijdigbeden dat hij ook is ingerekend.
De cholera.
Daar de hospitalen in Petersburg vol zijn,
heeft het stadsbestuur besloten de stadsschoien
gedurende zes weken te sluiten, de leerlingen
zoo lang vrij af te geven, en de schoollokalen
te herscheppen in ziekenzalen voor choleralijders.
De ziekte begint zich verder in Rusland uit
te breiden.
Uit Vyborg wordt gemeld dat een matroos
van een in quarantaine liggend Engelsch schip
overleden is aan cholera.
Het Engelsch stoomschip Saxon Beiton is
aangekomen te Sukkinfarvi, in Zweden, met
zieken aan boord, welke, naar men vermoedt,
aaugetast zijn door cholera. De loods is reeds
overleden.
In t hospitaal van Bjorko is een Finsch
matroos overleden, vermoedelijk aan cholera.
Ook in Oost-Azie heerscht de gevreesde ziekte.
In de Fhineesche havenstad Amoy zijn er drie
duizend personen aan gestorven. Er kunnen
geen doodkisten genoeg worden afgeleverd om
de lijken te bergen. Men gelooft niet, dat de
Amerikaansche vloot deze besmette haven zal
kunnen aandoen.
Te Manilla, hoofdstad der Philippijnen, zijn
31 gevallen voorgekomen, waarvan 7 met doode-
lijk gevolg, maar een telegram van den gouver-
neur-generaal der Philippijnen meldt, dat de
cholera daar bedwongen is en dat de plaag
geen verdere uitbreiding neemt.
ZEETIJDINGEN.
Van 18 tot en met 20 Sept.'
Van 18 tot en met 20 September werden
langs de Oostsluizen alhier 73 binnenvaartuigen
op- en 59 afgeschutdoor de Westsl. 8 op
en 4 afgeschut.
Positie der Stoomschepen.
VAN
We vinden n de tegenwoordige landbouwvakbladen
groote advertenties ons aanprijzende de zaaigranen van
Svaldf. la dit weer een nieuwigheid Zoo ja, wat is
dan de waarde en beteekenis van die Zweedsche zaai-
granen Laat ik trachten op deze vragen een antwoord
te geven. Yooraf ga een kleine geschiedkundige over-
weeing. Svaldf is een klein dorpje in de Zweedsche
-rovincie Schonen gelegen niet ver van Helsingooig,
^und en Malmo, vlak bij de zuidwestkust en tegenover
Kopenhagen. Een kleine 25 jaar terng constateerde men
in Zweden een wel langzame, maar steeds voortgaande
deo-eneratie of achteruitgang der graangewassen Zelts
van dien aard, dat de anders zoo levendige handel met
Belgie en andere landen dreigde te met te gaan. De
k waliteit niet alleen, maar ook de opbrengst giug sterk
achteruit. Goede raad was duur. De landbouwers van
Svaldf besloten zich samen te vereenigen en met alle
macht te probeeren, verbeteringen in dien droeven toe-
stand aan te brengen. In het jaar 1889 werd een ver-
eeniging gevormd met het boven omschreven doel. De
vereeniging, opgericht door particuliere landbouwers kon
dus alleen dienstbaar worden gesteld aan de behoeften
der praktijk.
Alle zuiver wetenschappelijke onderzoekingen waren
totaal buiten haar program gesloten. Maar laat
ons er bijvoegen en hierop den nadruk leggen, haar
werkzaamiieden gaan uit van zniver wetenschappelijke
methoden. En zie daar, mijn lezer, het jniste standpunt
voor den landbouwer. Gebaseerd op de wetenschap,
slechts dienstbaar aan de praktijk. In dit opzicht geven
de Zweden de andere Europeesche landen en ook de
voortvarende Amerikaan een kostbaar voorbeeld. In
ons land veelal een wetenschappelijk zwoegen voor de
wetenschap alleen. Zoo ook in Amerika zelfs. Isiet
alzoo in Svaldf. En eigenaardig is zeer zeker, dat de
uitkomsten van het station in Svalof een buitengewooh
groote beteekenis hebben voor de praktijk, maar ook voor
de wetenschap, als noodzakelijk gevolg! De directeur
van het station, een zeer wetenschappelijk man, heeft zoo
nu en dan, als gevolg van eigen studie, zijn uitkomsten
getoetst aan mutatie en esolutie, en deze bevindingen in
wetenschappelijke kringen bekend gemaakt. Ge vergeeft
me dat ik deze zijde van het vraagstuk hier rusten laat,
en getrouw aan een mijner bovengeschreven opmer-
kingen, mij slechts bepaai tot de praktische uitkomsten.
Oorsproukelijk werden de Duitsche methoden tot ver-
edeling der zaaigranen gevolgd. Men stelde zich voor
een bepaalde soort te kweeken. Zocht op den akker
een aar of meerdere die zeer nabij het voorgestelde
ideaal kwamen, en trachte nu door teeltkeus elk jaar
dichter bij het ideaal te komen.
In het kort gezegd, elk jaar werd de oogst der dlite-
planten in twee helften verdeeld. De eene helft werd
als zaaigraan verkocht, de andere weer op het proefveld
gezaaid, ten einde nogmaals verbeterd te worden. Ge
stemt toe, dat men zoo nooit klaar komt. lmmers, koop
ik als boer dit jaar van het elitezaad, dan ben ik komen-
de jaar weeral achterlijk, want het door het proefstation
genomen zaad is weeral beter geworden.
Bovendien, al spoedig bleek dat deze Duitsche methode
uiet tot het gewenschte doel voerde. Een voorbeeld
slechts uir Svaldf om u dit duiaelijk te maken. De
chevaliergerst, de beste voor den bierbrouwer. kleeft in
Zweden dit gebrek aan, dat ze zeer veel aanleg heeft
tot legeren. Dit brengt zware verliezen mede.
Men stelde zich dus als ideaal, een chevaliergerst te
liweeken met stevig stroo. Men ging zoeken op het
veld naar de stevigste halmen om daarvan zaaigranen
te nemen, en hield dit jarenlang vol. Zoo volkomen
werd dit beginsel toegepast, en zoo nauwgezet dat indien
het beginsel goed was, men slagen moest. Met bewon-
derenswaardige nauwkeurigheid voerde de directeur met
zijn staf deze proeven uit, en de uitkomst was nihil
Het was onmogelijk om den aanleg tot liggen weg te
krijgen. Een werkelijke verbetering bleek niet bereik-
baar te zijn.
jHet Dnitsche denkbeeld, dat de mensch het in zijn
macht heeft om zijne planten in eike willekeurige rich-
ting te verbeteren was klaarblijkelijk in tegenspraak
met de natuur."
De plant ontwikkelt zich waar eigen aanleg, maar laat
zich niet dwingen. Dit bleek uit velerlei andere proeven
die nauwgezet werden uitgevoerd. Dr. Hjalmar Nilsson
in 1890 als directeur aangesteld, is er in geslaagd een
andere methode te vinden. Hiervan wil ik een volgende
maal meer zeggen. Nu nog slechts dit.
De jonge vereeniging te Svaldf verkreeg al spoedig
een zeer grooten invioed op den Zweedschen landbouw.
Langs praktischen weg heeft ze dit bereikt. Ze wekte
de belangstelling op der boeren door tentoonstellingen
en uildeelingen van zuiver zaaigraanbeschrijvingen
der verscbillende kenteekens waaraan de varieteiten
kenbaar zijn, herhaalde bezoeken aan de akkers van
het station, waar zuivere culturen naast Zweedsche
soorten werden gekweekt. Hierdoor werden de land
bouwers overtuigd van het groote nut van zuiver zaai
graan. En zoo breidde de faum van het station zich uit.
Spoedig bleek echter dat de handelsafdeeling niet goed
kon samen gaan met het proefondervindelijk werk. In
1891 vond dan ook een splitsing plaats. Er werrt een
maatschappij opgericht voor den verkoop van de ver-
beterde zaaigranen under den naam van All manna Svenska
Utsadesaktiebolaqet, of Algemeene Zaaigraanraaat-
schappij. Ze zetelt ook in Svaldf en staat met het
proefstation in direct verband, en wordt er door
gecontroleerd.
Deze vereeniging verkoopt nu ook dit jaar sommige
zaaigranen naar het buitenland. Boretarwe en Dikkop
tarwe zullen dit jaar door mij uit Svaldf worden
geimporteerd aisook Pethuser rogge, om hier verbouwd
te worden.
Gaarne wil ik later een en ander over groei en
productie mededeelen.
Een volgende week vertel ik weer over de nu in
Svalof gevolgde Methode van Nilsson". Onze pet af
voor de energie der Zweedsche landbouwers, die door
hun arbeid zich zelf en velen met hen, voordeel aan-
brachten en vele geleerden vol bewondering doen staren
op hun nieuw gevonden methode.
A. Z.
Zoo langzamerhand verschijncn al weer heel wat
advertentie's in vakbladen en plaatselijke kranten, waarin
prijsopgaaf gevraagd wordt var; lijnkoeken, lijnmeel,
grint etc. De tijd van stalvoedering is ook weer aan-
staande. Dan worden aanbesteed grootere of kleinere
partijen super, Thomasslakken en kainiet. Ilerfstbemes-
ting is immers straks eveneens aan de orde. Wie even-
wel acht geeft op de plaatsen, van waar bedoelde adver-
tentien afkomstig zijn, zal met ons, de opmerking
maken, dat over 't algemeen vaD uit de kleistreken heel
weinig vraag is naar kainiet.
Hoe dat komt
Wijl men »over 't algemeen" gelooft, dat een kali-
bemesting daar weinig voordeel zal opleveren.
Wij zeggen gelooft, want iveten doet men dat veelal
met zekerheid nog niet. Zulks zal alleen dan 't geval
worden, als men aienaangaande proeven neerat, wanneer
men probeert. En dat vele malen zulke proeven aan
'tlicht brengen, hoe ook op kleigronden, kainiet en
andere kalihoudende meststoffen met succes te gebruiken
zijn, dat is een feit 't welk niet te weerspreken valt.
a
VLAG.
NAAM. MS. Van en naar. Lading.
*»or Ter Seuzen i
20
Eng. s.s.
Skinningrove
1460
Skinningrove
idem
River Lagan
2272
Louden
Ned. s.s.
Helena
5093
St. Petersb.
t an Ter Semen i
19
Eng. sch.
Holy How
356
Londen
Eng. s.s.
River Thames
2242
idem
Soor <went i
18
Eng. s.s.
Don
2658
Goole
19
idem
Emden
2226
idem
Deen. s.s.
Aggersborg
3986
Kotka
20
Eng. s.s.
Echo
2719
Port Talbot
idem
Sea Gull
2763
Londen
idem
Truro
2367
Hull
Ian
Kent
18
Eng. sch.
Annie Jones
301
Sunderland
Deen. s.s.
Hermia
2980
Neufahrw.
Belg.s.traw.
Emanuel
402
Ostende
Eng. s.s.
Redwood
3475
New-Castle
19
Eng. sch.
Esther
268
Aberdeen
Eng. s.s.
Nell Yes
1402
New Haven
Noor.^s.s.
Star
2315
Blyth
Deen. s.s.
HaraldKlitgaard
5091
Methil
Eng. s.s.
Sea Hound
3085
Londen
idem
Eildon
3760
Leith
idem
Otto
2367
Hull
idem
Don
2658 Goole
idem
Warkworth
1862
New-Castle
Fran, s.s
Esperanto
428
La Rochelle
20 Eng. sch.
Eastern Belle
3l0 Exeter
cement
phosph.
ledig
idem
phosph.
macadam
ledig
idem
stnkg.
idem
idem
idem
idem
phosph.
cement
s.8. HARALD vertrok 18 dezer van St. Petersburg naar Brugge,
s.s. JENNY vertrok 18 dezer van Blyth naar Kroonstad.
s.s. BICHARD in lading te St. Petersburg voor Ter Neuzen.
s.s. ELISABETH in lading te St. Petersburg voor Ter Neuzen.
s.s. HELENA in lossing te Ter Neuzen.
ruw ljzer
stukg.
hout
macadam
stukg.
stukg.
idem
hout
kolen
stukg.
idem
