Ter NGtizensche Courant
De Iigel van Fidario
Dinsdag 16 Juni 1908. No. 5160.
TWEBDB ZBXj^-ZdT
FEUILLETON.
Landbouwberichten.
TER NEUZEN, 15 Juni 1908.
De groep leden van den //Alg. Ned.
Wielr. Bond," die onder leiding van den af-
deelingsconsul de taak aanvaard hebben om te
trachten de afdeeling Zeeland een goed figuur
te doen maken in den optocht van vervoer-
middelen te Haarlem, bij gelegenheid van de
feesten van den Bond op 18 Juli a. s., hebben
Donderdagavond in //De Goude Zonne" teMiadel-
burg weer een bijeenkomst gehouden ter be-
spreking van de uitvoerbaarheid der indertijd
meegedeelde plannen.
Dit de inmiddels ingewonnen inlichtingen
bleek dat het wel mogelijk zal zijn een boeren-
spelerijderswagen van Walcheren te krijgen, met
twee echte Zeenwsche paarden er voor, en
bemand, behalve door den voerman, met drie
boerenjoilgens en drie boerenmeisjes.
De kosten van vervoer en van verblijfkosten
zullen echter zeer hoog zijn, zoodat de uit-
voering van het tweede plan, een phaeton uit
Zeeuwsch-Vlaanderen te sturen, evenals het in
Haarlem uitkomen met een groep wielrijders
en wielrijdster in verschillende Zeeuwsche drach-
ten, zal afhangen van de bijdragen die men
voor dat doel zal kunnen krijgen.
Daarom heeft men een comite gevormd,
waarvoor o. m. is nitgenoodigd Jhr. W. M.
de Marees van Swinderen, consul te Ter Neuzen.
Aan het comite kunnen zij, die iets over hebben
voor het doel, hun bijdrage zenden, en bij hen
kunnen zij zich ook opgeven, die bereid zijn
in Zeeuwsch costuum op de fiets aan den optocht
deel te nemen.
Zaterdag slaagde te Utrecht voor het
Cand. examen in de Godgeleerdheid le gedeelte
den heer W. A. Dekker, uit Hoofdplaat.
Vrijdag is te Middelburg een vergadering
gehouden van de commissie die was gevormd
om te onderzoeken, of de oprichtiug van een
Christ, kweekschool voor onderwijzers in de
provincie Zeeland mogelijk en gewenscht is.
Uit de ingekomen antwoorden bleek dat over
de wenschelijkheid geen verschil van gevoelen
bleek te bestaan. De mogelijkheid tot oprich'ting
gaf aanleiding tot een levendige gedachten-
wisseling en daarbij de wensch uitgesproken dat
de school zou staan op den grondslag van
Gods Woord, opgevat naar de belijdenis van
van de Ger. Kerken.
Binnenkort zal nu weer een vergadering
worden gehouden om na te gaan in hoeverre
de plannen verwezenlijkt kunnen worden.
Middelburg. Naar wij vernemen stellen
Ged. Staten aan de Prov. Staten voor gunstig
te beschikken op de adressen van de Vereeniging
tot Christ, verzorging van krankzinnigen in
Zeeland, om met het bestuur der vereeniging
een overeenkomst aan te gaan tot verpleging
van armlastige krankzinnigen.
Ged. Staten stellen, naar wij vernemen, ook
nog aan de Prov. Staten voor om de lijders, die
krachtens overeenkomst, thans bestaande tusschen
Ged. Staten van Zeeland en het bestuur der
Vereeniging tot Christ, verzorging van krank
zinnigen in Nederland, thans in een der ge-
stichten van die vereeniging worden verpleegd,
geleidelijk over te brengen naar het gesticht
der Vereeniging tot Christ, verzorging van
krankzinnigen in Zeeland.
door AMO.
17)
VII.
Eleonora vertoefde stil en eenzaam op Ornano,
zij zat zwijgend op haar kamer of onder het
sehaduwrijke loof van den tuin, in gepeins
verloren. Al haar gedachten golden den gelief-
den doode. Met kinderlijk vertrouwen verlangde
zij naar den dag, die haar weer met den geliefde
hereenigen zou.
Haar jong leven, dat eerst met den dag,
waarop zij Cesar ontmoette, kleur en gloed
had gekregen, trok in beelden haar geest
voorbij. Een zorgelooze jeugd had zij onder
de oogen van een haar teeder lievenden vader
doorgebracbt en de smart was ver van haar
ziel gebleven. Wel had de dood haar de
moeder ontrukt, doch op een tijd, waarop het
hart nog niet in staat is de beteekenis van dat
verlies te beseffen. Slechts zelden had zij de
bergen van haar geboortestreek verlaten, om
de hoofdstad van het eiland te bezoeken. Voor-
treffelijke opvoeders hadden echter haar geest
gevormd en haar weten, haar aanschouwen en den-
ken stonden hoog boven die harer standgenooten.
Haar hart omvatte de wereld en haar ver-
schijningen met innige liefdezonnend was
haar ziel waarin geen schaduw kon blijven
Hfaatschappij tot bevordering
van Landbouw en Veeteelt
in Zeeland.
De verslaggever der N. R. C. schrijft van
Donderdagavond
De rijtoer door het land van Cadzand is heden
uitstekend geslaagd meer dan honderd rijtuigen,
waaronder vele ouderwetsche phaetons, namen
er aan deel. 't Ging over Zuidzande, Retran-
chement, de Sluis aan de Wielingen naar
't badhuis te Cadzand, waar het gezelschap door
Mr. Hennequin werd gerecipieerd. 't Landschap
zag er uit als zoovele Hollandsche vlakke landen
alleen is ook hier 't bouwland overheerschend
wei- en hooiland is verre in de minderheid.
De oogst, //den oest" zeggen de Cadzanders,
staat er lang niet kwaad voor. Het vlas had
hier en daar nog al kwade koppen, maar de
bieten stonden, alles in aanmerking genomen,
'op vele plaatsen niet slecht. Natuurlijk zijn
er wel slechte stukken. Zoo ook met de aard-
appelen. Het geheele 4de district is een echte
bouwhoek. De zuivelbereiding en veeteelt komen
eerst in de tweede en derde plaats. Het viel
Ons gedurende den rijtoer op, hoe rijk het land
van Cadzand is aan knotpopulieren. Wat
drommel, wat willen de Cadzanders toch met
die geknotte populieren Op een stuk weiland
stonden er zooveele en zoo netjes in verband,
dat men waarlijk kon spreken van een knot-
populierenboomgaard. Zouden vruchtboomen
nu toch niet een stuivertje Yoordeeliger zijn
In Zuid-Beveland schijnt men het beter te
weten. Het land van Cadzand kenmerkt zich
trouwens in heel Zeeland treffen we ze veel-
vuldig aan door vele en dichte raeidoorn-
hagen, die, zij mogen een dichte afsluiting zijn,
berucht zijn als kweekplaatsen van allerlei
lagere dieren, die onze appels en peren aanvallen.
Wij zagen om Oostburg hagen, waarin het
krioelde van de schadelijke trekmaden. Het
badhuis te Cadzand zoekt nog steeds zijn kracht
in zijn isolementreeds twee en veertig jaar
staat bet daar op zijn eenzamen post, loerend
op de snelle middelen van vervoer, die drommen
menscht zullen aanbrengen maar tot heden
nog niet zijn gearriveerd. 't Strand is anders
lang niet oriaardig, maar wat beteekent een
strand zonder bezoekers, en die toch ontbreken
stelselmatig. Trouwens 't badhuis is zoo afge-
legen, is zoo lastig te bereiken, dat men den
moed nog moet bewonderen van hen, die van
tijd tot tijd daar een luchtje aan de zee gaan
scheppen. Voor het 4de district nu zou het
intusschen een weldaad zijn als men het meest
westelijke deel ook in exploitatie kon brengen.
Vrijdagmorgen.
Vandaag is het de leestdag. 'tis tentoon-
stelling en al weken en weken is men in de
weer geweest. De plaatselijke blaadjes hebben
al haarfijn verteld wat komen zal en zoo zijn
de Cadzanders alien gesuggereerd om in dezen
dag te zien de glorie van het 4de district. Nu,
voor zooverre die glorie zich afspiegelt in het
Zeeuwsche paard en de Zeeuwsche runderen,
is ze zeker gerechtvaardigd. Het Zeeuwsche
paard het zware wagenslag is hier ge-
exposeerd in de beste exemplaren, die deze pro
vincie voortbrengt. Onder de dekhengsten zijn
wondersQhooue beesten van prachtige kwaliteiten.
Het is vooral de heer H. F. Aernaudts, te
Slu'is, die zich presenteert als een paardenfok-
ker en paardenkenner van de bovenste plank.
Van de 14 dekhengsten zijn er 5 van hem,
hangen. Haar hoogste vreugde was het, leed
te verzachten, armen en bedrukten bij te staan.
Voor het gebrek had zij aalmoezen, die haar
grijze vader haar bereidwillig afstond, voor de
zielesmart een vriendelijk, troostend woord, dat
uit het hart kwam. De boeren en herders uit
de omgeving hadden haar lief met roerende
aanhankelijkheid.
Toen zag zij Cesar. Het was bal bij den
president, die in Orelia woonde. Ondanks de
onmiddellijke nabuurschap, had de lange af-
wezigheid van den jongen edelman in Frankrijk
verhinderd, dat zij hem vroeger leerde kennen.
Ze zag hem dus voor het eerst. De adel uit
de omgeving was uitgenoodigd en ook Eleonora
verscheen met vader en broeder op het feest.
Nog zag zij hem voor haar geestesoog, zooals
hij voor Julia della Pesca stond, wier trotsche
schoonheid al het andere overstraalde. Hij
sprak zacht met haar en zij luisterde opmerk-
zaam terwijl een triomfeerend lachje om haar
lippen speelde. Eleonora verlustigde zich in
het aanschouwen van dat schoone beeld. Toen
keerde Cesar zich van Julia af en ging de zaal
door. Thans zag zij geheel zijn edelgevormd
gelaathij richtte zijn oog op haar en hun
blikken ontmoetten elkaar. Een gloeiende straal
gelijk, schoot het door haar hart. Stom, adem-
loos stond zij daar, den blik niet kunnende
losrukken, die als met tooverkracbt aan hem
gebonden scheen. En hem ging het even zoo.
Den bliksemvonk gelijk, die van wolk tot wolk
springt, verbond d$ goddelijke straal der liefde
de jonge harten, zonder wederstand en keus,
op 'teerste oogenblik. Als hij zich dan liet
waaronder Tambour, waarvoor hem dezer dagen
nog 6000 is geboden. Dat de boeren zulke
dieren weten te waardeeren, bewijst het booge
dekgeld, 22,50, dat zij willen betalen. Waar
zoovele schoone hengsten zijn, verwacht men
ook prachtige merries, die zeer ruim zijn aange-
boden. Het zware paard moge een prachtig
landbouwdier zijn, een uitstekend fokdier, waar-
mede voor den handel een aardige cent is te
verdienen, als rijtuigpaard is het zeker niet het
gewenschte dier. Daarvoor is het te zwaar
en mist het de noodige verplaatsingssnelheid.
Dat zagen wij gisteren op den rijtoer, waar
maar een enkel rijtuigpaard meereed, alle andere
waren zware paarden. Nu moge een span
Zeeuwsche paarden voor een Zeeuwsche phaeton
een typisch geheel vormen, 't is meer eigenaar-
dig dan mooi.
't Zeeuwsche paard is geen rijtuigpaard, maar
een trekker, een zwoeger, een dat Ausdauer
heeft en dit is het voornaamste een
prachtig handelsartikel.
Het rundvee is het district in aanmerking
genomen -lang niet kwaad. Zelfs zagen wij
verschillende beste zwartbonte dieren. Voor
een streek, waar de veeteelt nog steeds wordt
beschouwd als een bijbedrijf van het bouwbe-
drijf, is de collectie op de tentoonstelling waar
lijk al zeer mooi. Er staan 74 runderen aan
de lijn en daaronder 24 van de Vereeniging
tot veredeling van het rundvee te Groede. Het
wil ons toeschijnen, dat, als de Zeeuwen wil
len en waarom zouden ze niet willen
ook hier het Nederlandsch Rundvee-Stamboek
den veestapel tot grooten bloei kan brengen.
Er wordt wel beweerd, dat men hier moeilijk
vee kan fokken, dat de dieren in het 2de en
3de geslacht veel te hoog op de pooten komen,
doch het is nog de vraag, hoeveel waarheid iD
die bewering ligt. In ieder geval, nu de rund-
veefokkerij en de zuivelbereiding, vooral ook
door de groote activiteit van den zuivelconsulent
een nieuw en opgewekt leven tegemoet gaan
en gedeeltelijk reeds zijn ingetreden, nu zullen
wii maar eens afwachten wat men van de
runderen in deze provincie weet te maken en
wat men er weet uit te halen. Het is goed
igezien van den zuivelconsulent eenige melke-
jfij-ingredienten, als toestelleu voor het bepalen
•van 't vetgehalte der melk, thermometers, enz.
uit te stallen, en van veel belang is het, dat
'hier de melkstaten van verschillende koeien
zijn opgehangen. Op deze wijze wordt den
veehouder er op gewezen, dat niet alle vee
evengoed melkvee is. Vergissen wij ons niet,
dan zijn thans voor het eerst deze melkstaten
in Zeeland op een tentoonstelling.
Wat zullen wij van't pluimvee zeggen Deze
afdeeling staat onder leiding van de onder-af-
deeling Oostburg van de Vereeniging tot bevor
dering der pluimveehouderij en tamme konijnen-
teelt in Nederland (V. P. N.), is dus in goede
handen. Voor zoo'n districtstentoonstelling is
er aardig ingezonden. Maar dat de V. P. N.
nog veel te doen heeft in dit district;, ja, dat
leert deze expositie wel.
De afdeelingen schapen, varkens en geiten
zijn maar matigjes dat had wel beter gekund,
of wacht men eerst nog op meer invoer van
buitenlandsche fokdieren
De inzendingen landbouwwerktuigen zijn
enorm de exposanten maken honderden guldens
onkosten. Doch als goede handelaars zullen zij
wel weten, dat dit niet alles weggeworpen geld is.
In Oostburg heerschte al vroeg een groote
drukte per rijtuig maar ook per fiets, dat on-
betaalbaar practische vervoermiddel op't platte-
land, komen honderden en honderden aan. En
tusschen al dat raenschengewoel steken de typische
voorstellen, hoorde zij zijn stem, niet zijn woorden
en wat zij zelf gezegd had, wist zij later niet
meer. Een onbeschrijflijk zalig gevoel door-
tintelde haar hart, dat al het geluk in dit leven
in zich sloot. Van dat oogenblik begon haar
nieuw, haar eigenlijk leven.
En toen zij twee dagen later in het bosch
nabij haar huis wandelde, stond Cesar in jager-
kleeding voor haar, zij zagen elkaar in de
oogen, maar vonden geen woorden, om hun
gevoelens te uiten. Eindelijk sprak hij en
blozend, sidderend luisterde zij naar wat hij
zeidedat hij haar lief had, meer dan alles
op aarde en hij vroeg haar of ze leed en
vreugd met hem deelen wou. Zij vond geen
woorden, een wereld van gevoel ging in haar
op en neder, en sidderend, de schuwe ree gelijk
snelde ze naar huis, sloot zich in haar kamer
op en weende tranen van groot geluk.
Den anderen dag kwam Cesar en verlangde
haar vader te spreken.
Bevend zat zij in haar kamer, want zij ver-
moedde dat heden haar lot zou worden beslist.
Dan naderde de welbekende stap van haar vader,
de oude heer trad binnen en zei bewogen
//Cesar d'Ornano is hier, mijn kind, en heeft
mij om je hand gevraagdwil je hem tot
echtgenoot
Zij weende en lachte door haar tranen heen
en knikte. Als in den droom liep zij aan
's vaders hand naar de zaal, en als in een droom
lag ze aan Cesar's borst.
Van dien dag begon een leven van ongekend
geluk. Zij wist niet, welk een opzien deze
verloving baarde, ook niet dat ze afgunstige
Zeeuwsche kleederdrachten zeer aardig af. 't Is
voor een Hollander een zeer interessant gezicht.
'tWeer was in den vroegen morgen lang niet
gunstig, om zeven uur vielen de eerste druppels
en daarbij was de lucht overal zoo vol, doch zonder
wind. Maar 'tklaarde allengs toch wat op en
in ieder geval, slecht weer zullen we wel niet
krijgen en dat is gelukkig Zoo staat Oostburg
thans in vol ornaat, alles vlagt, alles is opge
wekt, het vierde district is gelukkig
Zoo'n plattelands-tentoonstelling heefc wel
een groote bekoorlijkheid voor de omwonenden.
Niet alleen uit het 4de district, ook uit het
5de, Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen, Walcheren,
Noord- en Zuid-Beveland, zjjn de bezoekers in
grooten getale opgekomen. En nu kunnen wij
er zeker van zijn, dat velen nog thuis zijn ge
bleven, die anders wel gekomen zouden zijn,
als de lucht vanmorgen maar niet zoo slecht
had gestaan.
Landbouwer3 zijn empitische meteorologen
en al vergissen zij zich ook wel eens, de
wetenschap doet dat ook wel de meesten
hebben de lucht zeker niet vertrouwd en vooral
daarom niet, wijl de wind zich schuil hield.
Stille donkere luchten kunnen zich zoo zwaar
ontlasten.
Maar met dit al, er zijn wat menschen op
de been. Bijna alien echte Zeeuwen, wat Belgen
en een enkele Hollander, als een vreemde eend
in de bijt. Er zijn niet veel straten in Oostburg,
de stad is dus spoedig ingenomen en alles hoopt
zich, bij gelegenheden als deze, op om de
muziektent op de markt, waarbij de meeste
drinkgelegenheden zijn. Aan herbergen geen
gebrek, groote en kleine, dicht bij elkaar. Er
zal dus een aardig biertje gedronken worden,
wat de Oostburgsche bierbrouwerij niet onwelkom
zal zijn. Wie zooals men dat hier zegt
//van over het water komt," houdt het met
andere biersoorten't landvolk in het 4de
district verslaat daarentegen zeer gaarne dit
districtsproduct.
De weg van 't dorp naar de tentoonstelling
is een gezegende kerkgang en dan, wat een weg
Men kan 't niet gelooven, dat een stadje als
Oostburg, met baar modern stadhuis, keurig
volgens stijl opgetrokken en gemeubeld, zoo'n
primitieven hoofdweg bezit.
Bij informatie bleek ons, dat deze hbofdweg
een deel was van den r ij k s w e g van Breskens
naar de Belgische grens. Men moet het van
t rijk maar hebben. Op sommige plaatsen is
het plaveisel zoo ongelijk, dat men min of meer
in dansende beweging komt. En dan hoe on-
oogelijk aangelegd't lijkt wel een staalkaart van
klinkers en keien.
De regeering moest hier wat vaderljjker op-
treden, de Oostburgers verdienen beter. Men
moest in Den Haag bedenken, dat de liefde niet
van een kant kan komen, vooral in grensdistricten
als Zeeuwsch-Vlaanderen niet. 't Is wel teekenend,
dat wij van verschillende zijden vernamen, van
hoe groote beteekenis het voor het 4de en 5de
district zou zijn geweest, als zij indertijd bij
Belgie waren ingedeeld. In hun isolement ligt
hun zwakte. Ook bij den afzet der producten
ontmoeten de boeren onaangename dingen. Aan
den Noordkant, boven Breskens, het water, en
't vervoer daarlangs houdt te lang op, en aan
de zuidzijde de grens met haar douanen. Zoo
zitten wij, zei een landbouwer, er hier leelijk
tusschen. Denk nog maar eens aan de historie
van den Vrijen Dijk.
Hoe dit alles zij, een beetje meer aandacht
aan de Nederlanders in den Zuid-Westhoek
van ons land 't zijn toch onze medeburgers
kan heusch geen kwaad.
t Is anders een //schoon land", en onooge-
zielen en lastertongen maakte. Dit alles bleef
hare reine gedachten vreemd. Vergeten had
zij, dat eenige weken vroeger Fernando della
I'esea in wilden hartstocht aanzoek om haar
hand had gedaau, wat zij, verschrikt door zijn
woeste natuur, afgewezen had.
Dan kwam de dag, die haar voor eeuwig met
Cesar vereenigde. Fernando della Pesca was
eenige weken vroeger afgereisd, maar zijn vader
en de trotsche Julia waren bij het feest tegen-
woordig en de dochter der Pesca's schitterde
op dien dag in demonische schoonheid.
Eleonora wist niet, dat Cesar, voor hij haar
had gezien, Julia het hof gemaakt en om haar
wil verlaten had. Zij vermoedde niet, welk eeif
hel er in de borst der verstootene brandde.
Geheel vervuld van haar geluk reisde zij met
haar echtgenoot naar het schoone Genua, naar
Florence, over de geweldige Alpen en eindelijk
naar het verre Duitschland, waar hoogvereerde
vrienden van den dankbaren Cesar woonden.
En dan schaduwen van den nacht daalden op
haar ziel en uit dien nacht steeg het bebloede
lichaam van den geliefde.
Koortsgloed doorvlamde haar geheele wezen
en als een roofvogel had zij het trillende hart
willen rukken uit de borst van Fernando della
1 esca, den ellendeling, die zij voor den moor-
den aai van haar gade hield. Om haar wilden
haitstocht tot rust te brengen, ging zij dan
naar het graf van den geliefde en bad daar
lang. Zoo dwaalden haar gedachten heen en
weer, verloren geluk te voorschijn tooverend
en nameloos leed.
Haar omgeving bestond nauweljjks voor har
VAN