r
mmmmmmmsm
te Ter Neimis.
I
Maandagavond heeft een rooverbende bij
Tasjkent eea trein aangevallen. De bandieten
hadden het sein op onveilig gezet, en toeii de
trein met verminderde vaart naderde, maakte
zij zich meester van de locomotief, koppelden
haar los en lieten haar op den trein loopen,
zoodat twee rijtuigen verbrijzeld werden.
Daarna wierpen zij een bom onder een rijtuig,
waarin een beambte met 10,000 roebels bij
zich zat. Het gewapend geleide joeg de roovers
ten slotte op de vluckt en wondde er twee,
die door hun spitsbroeders werden weggedragen.
Het geld is veilig. Een soldaat werd gewoud.
Gemeenteraad van Ter Meuzen.
Vervolg in het Tweede Blad.
DAGEN.
Voorm. Nam.
Zaterdag
Zondag
iVlaaudag
Dinsdag
VVoensdag
Donderdag
Vrijdag
18
19
20
21
22
23
24
Januari
1.53
2.28
3.-
3.32
4.6
4.38
2.10
2.44
3.17
3.49
4.21
4.55
5,32
I
i
Vergadering van Donderdag 16 Januari 1908.
Voorzitter de heer M. van den Hoek, wethouder.
Aanwezig de heeren Wieland, Visser, Dees, Moggre, De
Masier, De Jager, Scheele en Drost.
Afwezig de burgemeeslev, benevens de heeren Moes,
Verbrngge en Lensen.
Een vncature.
Na opening der vergadering worden de notnlen der voor-
gairode gelezen en goedgekeard.
Hierna stelt de Voorzitter aan de orde
8 o Ingekomen stukken.
a. Een schrijven van den heer Moes, waarbij deze bericht,
wegens onge8teldheid de vergadering van heden niet te kunnen
bijwonen.
Aangenomen voor kennisgeving.
to. Een schrijven van Z.Exc. den Commissaris der Konin-
gin in Zeeland, dd. 8 Jan. 1908. waarbij aan den burge-
meester dezer genieente verlof wordt verleend van 15 Jan.
tot 29 Jan. d. a. v., met verzoek van dit schrijven kennis
te geven aan Burg, en Weth. en aan den Raad.
Aangenomen voor kennisgeving.
c. Bene missive van Gedep. Staten van Zeeland, dd.
24 Dec. 1907, waarnevens wordt toegezonden een besluit van
dat college van denzelfden datum, waarbij de beslissing om-
trent de gemeentebegrooting voor 1908 wordt verdaagd tot
1 April a. s. en het geraeentebestuur wordt gemachtigd om-
te beschikken over de helft van de op die begrooting voor
gewone uitgaven gebraehte sommen, voor zoover die uitgaven
ook op de begrooting van het vorig jaar voorkomen, alsmede
om te ontvangen de goedgekeurde belastingen en heffingen enz.
Aangenomen voor kennisgeving.
d. Eene missive van Gedep. Staten van Zeeland, dd. 3 Jan.
1908, waarnevens wordt toegezonden een uittreksel van het
Koninklijk besluit van 19 Dec. 1907, no. 5, houdende goed-
keuring van de door den Raad vastgestelde verordeniug tot
heffiug van schoolgelden voor het openbaar lager onderwijs.
Aangenomen voor keunisgeving.
c, Eene missive van Gedep. Staten van Zeeland, dd.
3 Jan. 1908, waarnevens wordt toegezonden een uittreksel
uit het Koninklijk besluit van 30 Dec. 1907, no. 36, waarbij
wordt goedgekeurd dat Gedep. Staten met ingang van 1 Jan.
1908 de jaarwedden van den burgemeester en van den Secre-
taris dezer gemeente hebben vastgesteld op f 1600.
Aangenomen voor kennisgeving.
f. Eene missive vaR Gedep. Staten van Zeeland, dd.
3 Jan. 1908, waarnevens wordt toegezonden een uittreksel
ait het Koninklijk besluit van 30 Dec. 1907, no. 36, waarbij
wordt goedzekeurd dat Gedep. Staten met ingang van 1 Jan.
1908 de jaarwedde van den gemeente-ontvanger hebben
vastgesteld op f 1000.
Aangenomen voor kennisgeving.
g-. Eeu schrijven van I. de Groot, hoofd van school C,
welke naar aanletdinr der missive van Burg, en Weth. dd.
14 Dec 1907, de eer heeft te melden, dat aaji school C het
onderwijs in geenen deele verder gaat dan volgens het leer-
plan geoorloofd is. De leerlingen, die voor de tweeae maal
de zesde klasse meemaken en verder kunnen gaan, werken
voort in de xederlandsche taal, rekenen eu teekenen, maar
ook dit onderwijs blijlt streng binnen de grenzen van het
leerplan. Moeht het evenwel in 's Raads bedoeling liggen,
dat ook dit niet meer plaats heeft, dan zou hij dat gaarne
vernemen, teneinde daurmede een volgenden keer zooveel
mogelijk rekening te houden. Van voortgebet onderwijs is
op school C geen sprake.
Aangenomen voor kennisgeving.
It. Het jaarverslag der eommiasie tot wering van schoolver-
zuim te Ter Neuzeo, kom, over het jaar 1907.
Daaruit blijkt dat geen wijziging kwam in de commissie
of iu de be8tuursfuneties.
Er werden 33 vergaderingen gehonden.
Behandeld werden 4 gevallen van volstrekt schoolverzuim.
In een daarvan had de commissie weinig te doen. Het kind
vertrok tijdens de behandeling der zaak naar elders. Een
kind was ongevaccineerd omdat het erg klierachtig was. Bij
de eerstvoigende kostelocze inenting zouden de ouders gebrnik
maken van de gelegenheid en vermoedelijk zal op J April
a. 8. de school door dat kind bezocht worden.
Ken ander ong vaceiueerd kind kreeg huisonderwijs van
eene bevo-gde onderwijzeres. De vader ontving den raad
ter secretarie een forraulier aan te vragen om" den heer
Schoolopziener overeenkomstig de wet hiermede in kennis
te steilen De man zou dat bij gelegenheid doen als bij er
de commissieleden mee plezieren kon. Hem wgrd beduid,
dat hij het niet ten pleziere der commissie moest doen, maar
in zijn eigen belang, om uit verdere moeilijkheden te blijven.
Een kind onderging eene bijzondere geneesknndige behande
ling van langen duur, waardoor het onmogelijk de school
kon bezoeken. Het kreeg huisonderricht van eeri onderwijzer,
waarvan de vader per formulier kennis gaf en aldus aan zijne
verplichtingen voldeed.
Op volledige afdoening wachtten aan het eind van het jaar
nog 2 gevallen van betrekkelijk school verzuim aan school C.
Geheel werden afgedaan 82 zulke gevallen, verdeeld over de
verschillende scholeu als volgt: 1 voor school B, 46 voor C,
12 voor de Bijzondere school in de Jozinastraat, 21 voor
die te Drbwegen, 2 voor die te Hoek Meestal stond de
vader all de aansprakelijke persoon te boek, 3 maal was hot
de stiefvader, eens de grootvader, eens een oom, 7 maal de
moeder.
Van do opgeroepenen verschenen er 39 voor de commissie,
5 personen ontvingen eene schriftelijke waarschuwing, de
overigen werden moudeling gewaarschuwd aan huis.
Een zeer grooien omvang had het verzuim door veldarbeid.
Vooral werden er veel kinderen dagen lang thuis gehonden
voor het trekken van erwten (groen)dit viel 2S maal voor,
eens zelfs met een meisje van 7 jaar en 9 maanden. Ter
verontschuldiging werd aangevoerd, dat er 10, meest jonge
kinderen in huis waren. Ook de ajuin eischte veel kinder-
arbeid en soms gedurende weken. Waar de gezinnen zwaar
zijn, er kwamen er zelfs voor met 11 kinderen, is het te
begrijpen dat de ouders gaurrie gebruik maken van de ge
legenheid wat meer inkomsten te trekken. Een vader van
zoo'n groot gezin rekende voor, hoe hij met behulp van zijne
kinderen gemiddeld f "00 per jaar kon verdienen.
Enkele rnalen hadden de aansprakelijke personen niet eens
de moeite genomen weken verlof te vragen voor veldarbeid
meestal was dit wel geschied, maar hoogst zeiden kwamen
de kinderen na het verstrijken van den verluftijd we"r dadclijk
ter school De meeste, zoo niet aile, namen er enkele dngen
bij, sommige zelfs weken of maauden Vooral gebeurde dit
met de koewachters (9 gevallen). Tweemaal diuirde bij dezen
de overtreding slechts enkele dagen, bij een juist een week.
Dit laat.te kind ging vveer ter school toen de vader voor de
commissie verscheen
Een kind hleet enkele schooltijden weg om nu en dan wat
hout te sprokkelen'twas in eeu gezin van 11 kinderen.
Twee kinderen moesten we! eens wat knlen en sintels zoeken,
eeu was een 12jarige jongen. leerling der zesde klasse, een
ander van 10 aar zat pas in de derde klasse.
Een zestal moeders hielden een kind een of twee school- j
tijden per week thuis, bij drukte iu het gezin, vooral op
waschdag. Eens was dit het geval in een gezin met niet
minder dan 12 kinderen.
Eene weduwe ging soms uit werken of leuren ze hield
dan een, soms wel twee kinderen thuis, om allevlei huiswerk
te verrichten.
Ziekte werd dikwijls opgegeven als oorzaak van eenig
verzuim. De verantwoordelijke personen hadden daarvan
of in het geheel geen kennis gegeven of dit niet op eene
behoorlijke manier gedaan. Het kwam daarbij een paar keer
voor, dat de commissie twijfelen moest aan de waarheid van
het beweerde, vooral op grond van mededeelingen van hoofden
van scholeu en onderwijzers. In een geval bleek duidelijk,
dat men met uitvluchten te doen had.
Soms werd de hulp van een kind in huis verlangd tijdens
ziekte of bevalling der moeder. Eene vrouw moest op ge-
regelde tijden naar een elders wonenden dokter en hield dan
haar lijarig doehtertje thuis. Ook een auder kind bleef nu
en dan uit de school als de moeder noar den dokter moest.
Weer een ander meisje moest een paar weken als noodhulp
invallen voor eene grootere zieke znster, om de plaats van deze
als dienstmeisje open te houden. Van een jongen werd opge
geven, dat hij uit school bleef om koffie te brengen naar het
spoor. Hiertegen viel weinig te doen, daar die jongen toen
nog slechts eenige dagen leerplichtig was Een andere 13jarige
knaap moest soms boodschappen doen voor de zaak der ouders
of ook uit leuren gaan.
Een kind bleef eenige schooltijden aehterwege door aehter-
stalligheid in het betalen van schoolgeld. Zoodra de schuld
was aangezniverd, werd de school weer geregeld bezocht.
In een huisgezin van 10 ot 11 kinderen scheen men ietwat
onverschillig te zijD. Bleef er een kind thuis, dit kan soms
noodig zijn, dan verzuimden er 2, 3.
Bij sommige verzuimers .(een vijftal) werden als redenen
opgegeven verschillende om'standigheden. Hier was het een
gebrekkige vader, die zelf niet, of niet voldoende den kost
kon verdienen daar betrof het een verlaten vrouw, die
J eenige kinderen tot haar last had; elders was een teringlij der
in huis, voor wien veel noodig was aan versterkend voedsel.
Met krantenhandel, met het nilbrengen van boodschappen,
met leuren of met veldwerk, moesten de kinderen dan wat
verdienen.
Het optreden der commissie hielp hier doorgaans weinig.
Vijf jougens liepen achter de haag. Een hunnev had geen
vadervan de andere was de vader het. grootste deel van den
dag of van de week buitenshuis werkzaam. Het zoontje van een
machinist werd met eenig gevolg nagegaan en bang geinaakt
door de vrouw bij wie het iuwoonde zij meldde zich op de
meest beleefde wijze bij de commissie aan, en toonde zich
dankbaar voor de haar gegeven wenken en inlichtingen.
De commissie had ook dit jaar weer veel dienst van de
inlichtingen der hoofden van scholen.
De vei'standhouding van de commissieleden onderling was
steeds uitstekend. Moge dit zoo blijven, en zij het college
nog lang in staat werkzaamheden te verrichten in het belaug
van leerplichtige kiudereu.
Dit verslag wordt ter visie gelegd voor de leden.
i. Een schrijven van de Kamer van Koophandel en Fa-
brieken te Ter Neuzen, waarnevens wordt toegezonden een
afdruk van het resume der door haar gehouden vergadering
op 26 Nov. 1907, in tegenwoordigheid van den heer Hoofd-
iugenieur-directeur van den Rijkswaterstaat te Middelburg
(Dit resume is bereids in het verslag eener vergadering
der Kamer van Koophandel in dit blad verineld).
De Voorzitter deelt mede dat in verband met de daarin
behaudelde havenkwestie, door Burg, en Weth. eene conference
is gehouden met den Hoofdingenieur, den heer Bekaar. Deze
heeft in die conferentie ter tafel gebracht een plan waarbij
eene kadelengte van 870 M. zou worden verkregen en eene
opaiagplaats van 6J hektara. Daar zou dan af gaan ongeveer
2 hektaren voor het aanleggen van sporen, zoodat nog een
opslagterrein van 4$ hektare zou overbiijven. Uit plau was
nog niet volledig uitgewerkt, zoodat slechts een voorloopige
schets kan worden ter tafel gebracht, het is dan ook niet de
bedoeling die zaak thans te behandelen, doch de Voorzitter
doet dienaangaaade slechts eenige mededeelingen. De uieuwe
haven zou eene bodembreedte hebben van 60 M.bij eene
diepte van 8 of desnoods als men dat wenschte van 8,50 M-
De heer Wieland60 M. breedte, hoe is dat ongeveer
Zou het kanaal bij mij zoo breed zijn.
De Voorzitter kan dat niet direct zeggen, maar merktop,
dat men daarop ook niet kan afgaan, daar de bodembreedte
60 M. zou worden, en het dan van het talud afhangt, hoe
breed de wateroppervlakte wordt.
De heer DrostHeeft de heer Bekaar een bepaalde toe-
zegging gedaan, aangaande hetgeen zou kunnen verkregen
worden
l>e Voorzitter Ja, de zaak wordt thans niet behandeld.
De heer DrostJawel, maar heeft de heer Bekaar niet
een of ander gezegd dat thans kan worden medegedeeld en
dat van invloed kan zijn bij de verdere beoordeeiing van het
nader over te leggeu plan Als ik het mij goed voorstel,
heeft de Kamer van Koophandel niet under de oogen gehad
het plan dat thans aan Barg. en Weth. is overgelegd
De Voorzitter antwoordt bevesligend op de laatste vraag.
Voorts kan hij alleen mededeelen, dat de heer Bekaar er op
heeft gewezen, dat het geopperde bezwaar tegen uitvoering van
zijn plan, dat gedurende den tijd dat het werk werd geinaakt
geen gebruik zou kunnen worden gemaakt van de tegen-
woordige opslagplaats niet behoeft te wegen, daar eerst de
zuidelijke haven zou w.orden gemaakt, die buiten het tegenwoor-
dige terrein valt en eerst nadnt deze voltooid is, en aldus
het dan verkregen nieuwe terrein gebruikt kan worden, met
de andere haven zou worden begonnen.
De heer Drost zal er thans, daar de zaak niet wordt be
handeld, niet verder op ingaan, maar vraagt hoe men, als
eerst de zuidelijke haven wordt gemaakt, en daarna de
noordelijke, van die zuidelijke haven aansluiting aan hot station
zal verkrijgen, tijdens de noordelijke haven gemaakt wordt
De Voorzitter antwoordt, dat die kwestie niet in de con
ferentie is ter sprake gekomen.
j. Een schrijven van het Bestuur van den Bond van
in-pecteurs van gemeentelijke poliiie in Nederland, waarbij
dank wordt gezegd voor de gedane toezegging naar aanleidiug
van het door den Bond ingediend adres verzoekende verhoo-
ging van het salaris van den inspecteur van politic alhier.
AaDgenomen voor kennisgeving.
k. Een adres van W. Bedet te Ter Neazen, welke
daarin herinnert, dat door hem op 16 Maart 1907 aan den
Raad verzocht is te tnogen verbouwen zijn pakhuis en hem
daarvoor toe te staan afwijking van art. 28 der bouwverorde-
ning, op welk verzoek afwijzend is beschikt
dat ilaarop door hem dd. 27 Maart aan den Raad een
verzoek is gedaan om art. 23 der bouwverordenitig in dien
zin te wijzigen, dat zijrt eerstgeiueld verzoek kon worden
tngewilligd
dat, naar hij meent, daarop door den Raad is besloten de
bouwverordening in dien zin te wijzigen, waarop door hent
steeds is gehoopt dat die wijziging spoedig in een der ver
gaderingen van den Raad zou wordeo behandeld, doch dat
hij tot hiertoe, bijna een jaar later, nog steeds in zijne
verwachtiugen is teieurgesteid zoodat het nog geruiinen tijd
zal duren, voor genoemde wijziging eventueel in werking
kan worden gesteld
dat hij in het belang zijner zaak met genoemde vergrooting
niet langer kan wachteu
dat bij die vergrooting wel niet geheel wordt voldaan
aan meer genoemd art. 28, doch dat slechts 5 M'-\ te veel
wordt bebouwd en dat in het te weinig opep erf, ruimsehoots
wordt voorzien door het daar achter gelegen open erf van
het gemeenteriool ter breedte van 2.40 M., hetgeen toch ook
nimmer lean bebouwd worden
dat het destijds gedane verzoek van den heer Littooij aan
de Viooswijkstraat out geheel z ij n open erf te be-
bouwen door den Raad is toegestaan op grond dat het daar-
aehter gelegen Nieuwediep toch ninttuer zal bebouwd
worden
redenen waarom adressant verzoekt eveneens op dezelfde
gronden (dat n 1. het riool achter zijn perceel nooit zal be
bouwd worden) vergunning te verleenen tot het vergrooten
van zijn pakhuis, overeenkomstig het bij zijn verzoek van
16 Maart 1907 overgelegd grondplan.
De Voorzitter stelt namens Burg, en Weth. voor het ver
zoek af te wijzen.
De heer W ieland Op welken grond
De VoorzitterOp dezelfde gronden waarop het de vorige
tnaal is afgewezen. Bovendien, als men er aan begint met
dit toe te staan, waar is dan het eind
De heer Wieland: Maar wat adressant aanvoert van het
geval Littooy, is dat waar of is het onwaar? Als daar de
straat voor open grond is gerekend, wat bezwaar kan er dan
tegen zijn, om het terrein waaronder het riool achter zijn
perceel gelegen is en dat toch ook nimmer bebouwd zal worden
voor open grond te rekenen
De heer Dees merkt op dat het niet aangaat om te zeggen
dan zijn we nooit aan de grens. Dat kan de Raad toch zelf
bepalen. Men moet echter niet uit het oog verliezen, dat
in het onderhavige verzoek geen sprake is van een woning.
maar wel van een pakfutis. Wanneer men voov een pak
huis len opzichte vau open ruimte dezelfde eischen wil steilen,
dan ten opzichte van een woning, is dat toch voor de be-
woners der kom een zeer bezwarende bepaling en acht spreker
dien eisch onbillijk. Hij zou er volstrekt geen bezwaar in
zien om het verzoek van adressant toe te staan, ook uit
overweging dat er achter het naast staande woonhuis van
den verzoeker voldoende open ruimte blijft.
De Voorzitter meent dat de Kaad in het geval van den
heer Littooij ook te ver gegaan is, door de straat als open
ruitnte aan te merken.
De heer De Jager zou er niets geen bezwaar inzien om
het verzoek van Bedet in te willigen, om zijn pakhuis over
eenkomstig zijn verzoek te bouwen, maar er hem uitdrukke-
lijk op willeit wijzen, dat als hij eenmaal van het pakhuis
e-m woning zou willen maken, hij dan zou nioeten voldoen
"aan de eischen door de vevordening voor woningen gesteld.
Het is nu toch nog al erg, Bedet wacht al meer dan een
jaar en kan zijn zaak niet drijven zooals hij dat zou wenschen.
Hij moet no een ander pakhuis huren, wat dan allicht
duurder uifkomt dan wanneer hij zelf zijn pakhuis zou kun-
ntn verbouwen.
De heer Wieland Bovendien, men kan zooveel verorde-
ningen maken als men wil, het zal toch voorkomen, dat men
om een of andere reden al eens zal nioeten afwijken, de
Raad is er evenwe] voor om aan een verzoek toe te geven
of niet.
De heer Dees zou het nog voordeelig voor de gemeente
achten, als aan het verzoek van Bedet werd tuegegeven. daar
dan het achter zijn perceel liggende deel, vau de gang der
gemeente door een steenen muur zou worden afgescheiden,
wat hij een voordeel acht.
De Voorzitter: De afseheiding staat er reeds.
De heer DeesJawel, een houten schut, maar dat is
vergankelijker dan een steenen muur.
De Voorzitter geeft lezing van art. 28 der bouwverorde
ning en meent dat daaruit niet is af te leiden eene bevoegd-
heid van den Raad om afwijking toe te staan. Het betreit
hier geen herbouw. terwijl ook niet kan worden aangevoerd,
dat de terreinsomstandigheden adressant riiet toelaten aan
den eisch der verordeniug te voldoen.
De heer De JagerHij kan alleen aan den eisch der
verordening voldoen, door kleiner te bouwen dan hij weuscht.
De Voorzitter: De bepaling dat afwijking kan worden
toegestaan wegens omstandigheden in betrekking tot het
terrein spreekt b. v. op dijken. Daar is het terrein meestal
niet zoo breed, dat achter de woning open ruimte kan be-
houden worden, ook kan dat voorkomen bij een hoekhuis.
De heer De Masier is van meening dat er, zoolang de
verordeniug niet gewijzigd is, geen sprake van kan zijn om
het verzoek van adressant toe te staan, dat is geen bespreken
waard. Zouden Burg, en Weth. zich echier niet kunnen
voornemen om binnen een dag of 14 wijtigmg van de ver
ordening ter tafel te brengen
De heer Wieland is het daarmede eens. Er bestaut reeds
lang een plan om de verordening te wijz'gen.
Da Voorzitter erkeut dat reeds geruiinen tijd een voorne
men bestond om de verordening te wijzigen. Dat betrof
echter verschillende punten en daarom is dat voornemen nog
niet tot uitvoering gekomen. Hij kan natuurlijk, als van
het Dag. Best, alleen aanwezig zijnde, niets toezeggen, maar
verklaart genegen te zijn bij het college een spoedige be
handeling van de wijzigirigen te bespreken
De heer Drost: De Raad zou anders kunnen uitspreken
dat hij zulks wenscht.
De heer Dees: Of we zouden nog verder kunnen gaan,
door, wanneer Burg, en Weth. het niet voorsteilen, uit den
boezem van den Raad een voorstel aanhangig te maken. Na
de pertinente toezegging van den Voorzitter, dat hij het bij
Burg, en Weth. zal bespreken, acht ik dat echter niet noodig.
De heer WielandDan zou adressant das binnen eeu
week of zes beslissing op zijn verzoek kunnen hebben r Ik
acht dat goed, want voorlpopig kan er wegens den tijd van
het jaar t"ch niets van komeii om met bouwen te beginoen.
De heer Scheele vraagt of de open ruimte bij die wijziging
niet wat verminderd zou kunnen worden, in overeenstemmiug
met andere plaatsen.
De VoorzitterDat kan men niet goedgekeurd krtjgen.
De heer Scheele: In Den Haag wordt maar drie tiende
open ruimte gevorderd, wat tiiissehien op een groot oppervlak,
als bij Bedet. al gauw een meter of 5, wat hij te kort koiut,
verschil zou kunnen geven.
De Voorzitter merkt op dat dit weinig met een derde
verschilt. en zegt nogrnaals toe de zaak bij het Dag. Best,
in besprekirg te zullen brengen. Hij stelt voor, in afwachting
van eene wijziging der verordening, het adres aan te houden.
Aldus wordt besloten.
S. Vastsiellun verordening tot mgriging van die op het
openbaar lager ondrruiigs.
De Voorzitter brengt in behandeling het adres van de
afdeeling Ter Neuzen eu omstreken van den Bond van Ntder-
landsche onderwijzers, waarin wordt verzocht het jaarlijks
examen van de 3 hoogste klassen der open bare lagere scholen
te doen vervallen. (Reads in het verslag der vorige verga
dering medegedeeld.)
Burg, en Weth. s.ellen voor om am het verzoek le voldoen,
maar tevens bij deze gelegenheid ook nog eene andete wijzi
ging in de verordening tot regeling van het lager onderwijs
wenschen voor te steilen. Er is reeds meertnalen geklaagd
Over het tijdstip van de toelating van leerlingen op de open-
bare scholen, wat thans met 1 April geschiedt en wat, door
den eisch van Gedep Staten dat de leerlingen niet vroeger
mogen worden toegelaten dan 8 maanden voor het voltooisn
van het zesde levensjaar, tengevolge heeft, dat kinderen,
die in de ntnand December 6 jaar worden, pas een jaar
later naar school kunnen.
Daarom wordt voorgesteld de toelutingsdatum te bepalen
op 1 Mei voor de leerlingen die 6 jaar zijn of dat in den
loop van het jaar worden.
De heer De Jager: Dat blijft dan loch weer hetzelide,
want dan zit men met de kinderen die b. v. den eersten of
tweeden Januari 6 jaar worden, die zijn toch ook nog een
jaar achteruit bij ben die in December 6 jaar worden
De Voorzitter erkent dat dit het geval is, maar dat zal
niet zoo als een bezwaar aangemerkt worden, daar we nu
eenmaal gewoon zijn de tijd in jaren te verdeelen, en het
zesde jaar dan eerst in een ander jaar overschreden wordt,
tcrwijl nu kinderen moesten afgewezen woolen wegens een
willekeurig aangenomen datum, en andere kinderen in dat
jaar zes jaar wordend, wel konden aangenomen worden.
Do heer Moggre bevestigd ook, dat er meertnalen door
ouders daarover geklaagd is.
De heer Wieland vraagt naar de motieven van Burg, en
Weth. betreffonde hun voorstel tot het doen vervallen van
art. 25, voorschrijvende het houden van een schoolexatnen.
De Voorzitter geeft hierop lezing van de memorie van toe-
lichting bij het adres van de Bond van Onderwijzers luidende
als volgt
Toen een aanlal jaren geleden tot tnvoertng van een
iaarlijksc.il schoolexamen in de gemeente Ter Nettzen
besloten werd, geschiedde dit met de bedoeling, een
ffeschikt contrdlemiddel voor de vorderingen der leer-
iingen en den ijver des onderwijzers te hebben De
zaak was voor Ter Neuzen eene meuwigheid, terwijl
op andere plaatsen, waar eene dergelijke con'rdle had
bestaan, deze juist werd afgeschaft, naar dit middel
tot contrdle als ondeugdelijk werd vetoordeeld.
Waar de afdeeling afscbaffing van het schoolexamen
vraagt, geschiedt dit niet, omdat zij de onderwijzers
boven contr61e verheven acht, al is zij van meening,
dat ook dan de onderwijzersstand volstrekt niet zonder
contrdle is. De districts- en de arrondisseraentsschool-
opziener doen nu en dan van hunne belangstellirtg
blijken, de commissie van toezicht op het Lager Onderwijs
in deze gemeente is dikwijls in de gelegenheid tot een
bezoek aan de verschillende scholen, het Dagelijksch
Bestuur der gemeente, betreedt, waar het lust en gelegen
heid heeft, het schoollokaal. Zonder contrdle is de
onderwijzer dus niet.
Deze alien zijn in de gelegenheid den onderwijzer
te zien in zijn dagelijksch werk, zullen hem zien
onderwijzen, zooals hij dat gewoon is, zullen door hem
op verschillende tijd-tippen met verschillende leerlingen
en onder verschillende omstandigheden te zien werken,
tot een juister oordeel komen, dan door een school
examen of eene openbare les, waaraan het karakter van
vertooning, o. i. nooit geheel te ontnemen is.
Het gevaar is niet uitgesloten, dat een schoolexamen
leidt tot een drilsysteem, om op zeker oogenblik te
kunnen schitteren, wat de vormende waarde van het
onderwijs in de eerste plaats doet verloren gaan, maar
wat ook belet, de kennis meer dan oppervlakkig aan
te brengen.
De indruk, door zoo'n examen gewekt, kan met juist
zijn, waar de kinderen door de examenidee uit hun
gewone doen geraken. Dat door middel van zoo n
schoolexamen geen juiste maatstaf wordt aaugelegd,
kan reeds hieruit blijken, dat minder goede leerlingen
zoo'n dag gelukkig zijn, terwijl de goede zich dikwijls
minderwaardig betoonen.
Een .schoolexamen is niet het geschikte middel tot
waardeering van den arbeid des onderwijzers. Het
gevaar voor effectbejag is niet denkbeeldig, men neemt
den schijn voor het wezen, waarom dan ook de school-
exatuens van vroeger met ot zonder pnjsuitdeeling,
door de meesten, gehoor gevende aan de eischen eener
gezondere paedagogiek, zonder treurnis zijn bijgezet.
In ons examettdoeud landje mogen wij o.i. welalles
doen, om de jeugd der lagere school aan dit twijiel-
achtig voorrecht te spenen.
Waar wij in alle bescheidenheid meenen dat met
alleen de publieke, maar ook de officiecle belangstelling
in het schoolexamen van weinig geestdrift voor die
instelling getuigt, zijn wij niet zonder hoop, dat het
Edelaehtbaar Bestuur dezer gemeente aan de wenschen
der afdeeling gehoor geeft en besluit tot afsehafhng
van het juarlijksche schoolexamen in de gemeente
Ter Neuzen, waarbij wij tevens den wensch uitspreken
voor, moeht het zijn, eene blijvende en verhoogde be
langstelling voor het onderwijs.
De stukken zijn gesteld in handen van de plaat-
selijke Schoolcommissie, die het volgende antwoordt:
Onderterugzeudingvan het verzoekschrift met Memorie
van Toelichtmg der afdeeling „Ter Neuzen en omstreken
van den Bond van Nederlandsche onderwijzers, hebben
wij de eer Uw College het volgende te berichteu.
Waar het schooltoezicht, dat geheel geregeld is by
de Wet, in deze gemeente bovendien door eene piaat-
selijke commissie wordt uitgeoefeud, is eene instelling
als het schoolexamen, bedoeld in bovengeuoemd adres,
zeker overbodig te achten in dien zin althans, dat m
het examen een contrdlemiddel gelijk adressante
het uitdrukt moet worden gezien.
Het komt ons echter voor, dat het voorschritt in art.
'25 der verordening voor het openbaar lager onderwijs
in deze gemeente in. a. w. het zoogenaamde school
examen niets anders beoogt dan het vei'schaffen
eener gelegenheid aan gemeenlelijke autoritelten om
eenige vruchten van het onderwijs te zien.
Ondaiiks de veelvuldige belangstelling, bij die enkele
gelegenheid aan den dag gelegd, is echter niet te ont-
k en tie n dat de instelling alle nut mist. Hot is ee»
zelfden toeschouwer ondoenlijk een behoorlijk beeid
van bet onderwijs op de 3 hoogste kla9seu eener school
te erlangen daartoe zou moeten gebroken worden met
de gewooute om in die 3 klassen de proeven der vor
deringen op dezelfde tijdstippen te doen geven.
Maar ook bij een andere regeliug dier tydstippeu
achten wij het niet probiematiscb. In hoofdzaak stem-
men wij' in met de beweegredenen in het adres;
ofschoon geen zin heeft ne daarin geuitte ueweiingdat
de openbare belangstelling in casu sterk daiende is,
daar voor die open bare belangstelling geen reden bestaat
(zie bovengenoemd art 25) '/en hoezeer het ten onpas
gebezigde woord examen" onnoodigli.jk tot eenige
bescho°uwing over paedagogie leidt.
Iu ons oog komt de opvolging van het voorschritt
meer op het verlies van een dag onderwijs. Kn daar
wij geen enkel voordeel vau den maatregel da.artegen-
overDweten te steilen, geven wij Uw College in over
weging, den Raad te adviseeren tot inwilligmg van
het verzoek.
De Voorzitter vervolgt dat uit overweamg van de in dt
stukken a.ingevoerde motieven, Burg, en Weth. voorstehea
art. 25 te doen vervallen.
De heer Wieland vraagt of, wanneer de kinderen worden
toegelaten die in den lpop van het jaar 6 jaar worden. er
dan geen kinderen voor den eersten Mei worden toegelaten.
De Voorzitter antwoordt bevestigeDd. Het is een maand
later, maar dai beteekent voor een betrekkelijk aantal kinderen
dat ze een jaar vroeger naar school kunnen.
De heer De Jager zou de bepaling wenschen te behouden
zooals die thans luidt.
De heer Wieland verklaart dat hem de bedoeling der
wijziging nog met geheel duidelijk is.
De VoorzitterEr is persoonlijk geklaagd door ouders
wier kinderen in December verjaaiden en die daardoor een
jaar moesten wachten eer ze op school konden worden toe
gelaten.
De heer Wieland O, is er geklaagd 1
De Voorzitter brengt thans artikelagewijze in stemming
het voorstel van Burg, en Weth. om de verordening op het
Openbaar Lager Or.deniijs in de gemeente I er Neazen,
vastgesteld den 4 Aug. 19t"4. te wijzigen als rolgt
Art. 19 to lezen: //Om op de openbare scholen te worden
toegelaten nioeien de kinderen minstens .6 jaren oud zijn,
of althans iu het toelatirgsjaar dien leefnjd bereiken.
Art. 20. Voor 1 April te lezen: Mei.
Art. 25 te doen vervallen en do nummering der verdere
ariikels in verband daarmede te wijzigen.
Art 19 wordt aangenomen met 7 tegen sternmen. 1 egen
de heeren Wieland en De Jager, voov de ovenge leden.
Art. 20 en 25 wordt aangenomen met 8 tegen i stem, die
va» den heer De Jager.
De geheele verordening, daarna in stemming gebracht,
wordt aangenomen met 8 tegen 1 stem, die vau den heer
