A I g e m e e n
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No 5062.
EEN DAPPERE ZUSTER.
Donderdag 24 (October 1907.
47e Jaargang.
Buitenland.
FEUILLETON.
Binnenland.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco per postVoor
Nederland 1,10. Yoor Belgie 1,40. Yoor Amerika l,32l/s en voor
het overige Buitenland 1,65. Men abonneert zich bij alle Boekhande-
laars, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Telefoon No. 2 5.
ADYEKTEKT1EN:
Van 1 tot 4 regels f 0,40. Voor elken regel meer f 0,10
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
Belgie.
//Ge spreekt, alsof ge Mina kendet
//Ik ken haar ook," hernam Karel vroolijk
en vertelde zijne ontmoeting met den ouden
boer en zijne dochter.
z/Hoe zonderling zei Elsa,//zou men daarin
de hand der Voorzienigheid niet erkennen
Wat wii je nu doen
#Den valschen Karel dwingen zijn bedrog
te bekennenriep Karel met schitterende
oogen. //Sedert gij my als uw neef erkent,
sedert ik weet, hoe schandelijk onze oom ver-
moord is wil ik mijne rechten yoor de heele
wereld verdedigen ik zal zijnen dood wreken."
#Dw plan leidt niet tot ontdekking van den
moordenaar," zei Elsa; //ga morgen bij den
rechter, vertel uwe geschiedenis, dan zal Karel
aangehouden worden."
//En ondertusschen ontglipt de ware moor
denaar."
Nog geruimen tijd overlegden zij, zonder tot
een besiuit te komen eindelijk zei Elsa
z/Kom morgenochtend om 10 uur bij den
rechter Lortzingik zal ook daar zijn." We
zullen hem alles vertellen en zien wat er ge-
beuren moet, om je recht te doen wedervaren
en den booswicht de straf te doen ondergaan.
//Woon je in Hamburg?"
//in bet hotel Renz, op de Markt."
//Dan moet je vertrekken bet is meer dan
I'd Ik wist niet, dat het reeds zoo laat ge-
De Eerste Kamer der Staten-Generaai is
ter vergadering bijeengeroepen tegen Maandag
28 dezer, 's avonds half negen.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag.
De ingekomen geloofsbrieven van het nieuw
gekozen lid voor Franeker, den heer Helsdingen,
zijn in handen eener commissie gesteld.
S t a a t s e x p 1 o i t a t i e van
m ij n e n.
De bespreking van dit onderwerp, dat bij de
behandeling der vorige begrooting tot nader
werd verschoven, werd heden aangevangen.
Eerste spreker was de heer Van Kol, die
uiteenzette dat bet de zedelijke plicbt van den
Staat was, de schatten, die de grond bevat,
dienstbaar te maken aan de gemeenschap. Het
worden was. Haast je om den trein no» te
balen
,,Het spijt mij, dat ik je niet hier in het
kasteel kan laten, dat mijn oom voor zijnen
neef gebouwd bad/' voegde ze er weemoedig
bij //ik ben bang, dat de bedrieger elk oogen-
blik kan komen en als hij je bier vond
"Dat was juist wat ik verlangde," hervatte
Karel. ,/Wees maar gerust, ik zal dat onder
vier oogen met hem uitmaken."
z/Eeist moeten wij den rechter gesproken
hebben."
Karel wenschte zijne nicht goeden nacbt en
zi| geleidde hem zachtjes tot aan de deur, waar
hij afscbeid nam.
TWAALFDE HOOFDSTUK.
Op de markt te Hamburg heerschte diepe
stilte. r
Vau het station stapte de jonge man, die
onder den naam van Collings zijn intrek in
het hotel Renz genomen had, op'de gastvrije
deur van het huis toe. Hij had een overjas
aaugetrokken, want de nevel had zich in regen
opgelost en bij dacht reeds met behagen aan
het warme vuur, dat hem op zijne kamer
wachtte. Zoo sp'oedig als hij dacht, zou hij
echter dit genot niet smaken.
Nauwelijks had hij zjjnen voet op den on-
dersten trap gezet of hij gevoelde, dat iemand
zijn hand op zijnen arm legde, terwijl hij
zachtjes zijn naam hoorde noemen.
,/Mijnheer Collings," herhaalde de stem,
terwijl de aangesprokene zich vlug omkeerde
en tot zijn verbazing een matroos naast zich
zag staan. De verbazing veranderde in ver-
is een nationaal belang, daar de economisehe
onafhankelijkheid van Nederland er door ge-
waarborgd blijft. Winst behoeft echter by
Staatsexploitatie niet op den voorgrond te staan,
maar Staatsexploitatie is noodzakelijk uit een
oogpunt van betere zorg voor den arbeider,
o. a. zal werkeloosheid worden tegengegaan.
Verder zal gunstbetoon bij het uitgeven van
concessies voorkomen worden bij Staatsexploi
tatie alsmede roofbouw.
Spreker bestreed uitvoerig de particuliere
concessies, die leiden tot roofbouw, en dik-
wijls niets anders ten doel hebben dan spe-
culatieve beursmanoeuvres. Hij hoopte dat de
Regeering de onmiddellijk aan bet Staatsterrein
grenzende mijngronden niet uit handen zou
geven en de aangevraagde concessies niet zal
verleenen. Spreker eindigde met het voorstellen
van de volgende motie //De Kamer, van oordeel
dat Staaisexploitatie van mijnen regel moet zijn
dat er thans geen reden bestaat om mijnbouw-
concessies aan particulieren uit te geven, gaat
over tot de orde van den dag".
Deze motie kwam in dadelijke behandeling.
De heer Nolens verdedigde de stelling dat
de Staat de delfstoffen opspore, en daarna worde
beslist wat met de mijnvelden moet geschieden,
nl. of zij van Staatswege, dan wel door parti
culieren zullen worden geexploiteerd. Ook
spreker kwam tot de conclusie, dat bet niet
wenschelijk is de aangevraagde concessies te
verleenen, omdat in ieder geval voor Staats
exploitatie meer te zeggen is dan voor parti
culiere.
De heer Van Citters bepleitte particuliere
exploitatie, als de grondgedacbte van de Mijn wet
van 1810.
Na de pauze werd besloten tot toelating van
den heer Helsdingen.
De heer Van Citters, zijn rede voortzettende,
bestreed uitvoerig het betoog van den heer
Van Kol ten gunste van Staatsexploitatie, het
illuzie achtende, dat Staatsexploitatie de beste
wijze is om de consumenten goedkooper van
steenkolen te voorzien. Voorts wees spreker
op de financieele gevolgen van het op groote
schaal exploreereu en exploiteeren van Staats
wege, want eenmaal op dien weg kan de Staat
zich niet slechts tot Limburg beperken, maar
zal hij ook in de overige provincies moeten
exploreeren.
De heer Ruys de Beerenbrouck verklaarde
achting, toen hij bij 't blauwe licht eener lan-
taarn Brandini herkende.
//Mynheer Karel Bretter, zoo moest ik u
wel noemen", riep Collings spottend, ofschoou
wij beiden zeer goed weteu, dat u die naam
niet toekomt".
z/Noem hem niet", fluisterde de valsche Karel
angstig rondziende.
z/Waarom niet? Ha! ha! ik begrijp het,
gij zijt verkleed, een matrozenpak past niet
voor den erfgenaam van den rij ken Straus
waarom hebt ge dat weer voor den dag ge-
haald
z/Om het niet meer af te leggen".
z/Wat beteekent dat? Waarom beloerjeme
hier op straat Hoe weet je, dat ik nog leef,
dat ik in Hamburg ben
z/Veel vragen op een keer", antwoordde Bran
dini //ik wil ze beantwoorden, maar niet hier".
De ander lachte. ffOok ik heb niet veel
lust om in dit hondenweer op straat te blijven
indien gij mij iets te vertellen hebt, wat der
moeite waard is, kom dan boven op mijne
kamer". Hij wilde naar binnen gaan, doch de
matroos hield hem terug.
Neen, neen, ik ga niet eens binnen de deur,
de portier keek mij zoo zonderling aan, toen ik
naar u vroeg. Toen ik hoorde, dat gij niet
thuis waart, bleef ik hier wachten".
//Hoe weet gij, dat ik in dit hotel woon?"
z/lk heb u op het kerkhof gezien, herkende
u en volgde u
/yGij waart zeker niet weinig verschrikt, dat
ik niet in de Hudson verdronken ben, en gij
wilt zeker weten, hoe ik er levend ben uitge-
komen," viel hem Collings in de rede.
zich voorstander van Staatsexploitatie, daar
particulieren een groot aantal vreemde werk-
krachten naar ons land zullen trekken, ten nadeele
van de vaderlandsche industrie. Ook in andere
opzichten zijn de voordeelen van Staatsexploitatie
grooter dan de nadeelen.
De heer Lely betoogde tegenover den heer
Van Citters, dat onze Mijnwet zich geenszins
verzet tegen het weigeren van concessies.
De heer Van Doom zal tegen de motie-Van
Kol stemmen ook de heer Lohraan.
De Minister van Landbouw onderschreef veel
van het betoog van den heer Van Citters, lid
van den Mijnraad. Trouwens's Ministers politiek
stemt geheel overeen met die van de meerderheid
van den Mijnraad.
De Mijnwet laat thans de Regeering volkomen
vrij, concessies al-of-niet te verleenendoch
moreel is de Staat, zelf exploitant, verplicht
den explorant schadeloos te stellen. Hoeveel
.die vergoedingen zouden eischen, kon spreker
niet zeggen.
Voor krachtige uitbreiding der mynindustrie
zijn eenige concessies noodig. De Staatsexploi
tatie vordert langzaam.
Aanneming der motie-Van Kol komt spreker
niet wenschelijk voor, al heeft hij zich ook niet
vastgelegd.
De heer Van Kol wijzigt zijne motie aldus
wDe Kamer van oordeel, dat er thans geen
reden bestaat mij n bou wconcessies aan particulieren
uit te geven, gaat over tot de orde van den dag".
De heer Lohman betreurde ten zeerste, dat
de Minister eventueel met een motie zal rekening
houden, omdat de Kamer niet mag en kan doen
wat des Ministers is.
De heer Schaper meent daarentegen, dat men
het recht niet heeft zich onbevoegd te verklaren.
De motie-Van Kol kwam eindelijk in stemming,
en werd met 33 tegen 23 stemmen aangenomen.
Heden behandeling van het wetsontwerp be-
treffende de opsporing van delfstoffen. Daarna
gaat de Kamer uiteen, en zal 5 November de
Indische begrooting behandelen.
Bij de gisteren gehouden herstemming
voor de Tweede Kamer in het district Schiedam
werden uitgebracht 6878 geldige stemmen.
Gekozen Jhr. Mr. D. J. de Geer (chr.-hist.)
met 3667 stemmen. De heer H. J. Versteeg
(lib.) kreeg 3211 stemmen.
Bij de eerste stemming op Woensdag 9
October jl. werden uitgebracht 6137 geldige
z/Ik heb u er niet ingeworpen, daaraan ben
ik onschuldigeerst later vertelde mij Melton
wat hij gedaan had, hij haalde mij over, de rol
van den neef te spelen, doch ik heb er genoeg
van
z/Genoeg
z/Ja, ik mag niet lang meer hier blijven, ik
wil vertrekken en u niet langer in den weg
staan hier echter voor het hotel kan ik u dit
niet verklaren, de lantaarn schijnt my reeds te
lang in het gezicht. Kom mee
Waarheen
z/Daar de straat af, achter de kerk."
Collings aarzelde. Wilde hij hem in een
hinderlaag lokken Brandini scheen zijne ge-
dachten te raden.
wHet is nog niet laat, er komen aanhoudend
menschen voorbij, gij behoeft niet te vreezen."
z/En ik vrees u ook niet," antwoordde Collings,
terwijl hij den kleinen doch forsch gebouwden
man een veraehtelijken blik toewierp. //Kom
maar mee
Hij voelde in zijn zak, waarin hij een scherpen
dolk droeg en stapte naast Brandini over de
markt door eene lange straat, die aan de kerk
uitliep. Hier hield Collings hem staande.
z/Nu geen pas verder," zei hij, voorzichtig
rondkijkend, //ik wil weten, wat gij tegen mij
in het schild voert."
z/lntegendeel, ik wilde wel weten, wat gij
met mij voor hebt," zei Brandini op zulk een
klagenden toon, dat de andere onwillekeurig
lachen moest. //Sedert ik weet, dat u hier is,
heb ik geen rust meer. Indien mij die schurk
van een advocaat had uitbetaald was ik al uit
zicht."
i
Woensdag. en V.ijilngavond, nitgezonderd op Feesldageo. bij de Kirnm P. 3. Vil UK UKBE «e Ter Keuien.
De verkiezingen voor het aftredende deel der gemeente-
raden hebben Zondag plaats gehad, en voorzoover thans
de berichten tot hier zijn doorgedrongen, bijna overal
zonder stoornis van orde. Voor de regeering en vooi
den algemeenen politieken toestand van het land zijn
deze verkiezingen gewichtiger dan gemeentelijke ver-
kiezingen plegen te zijn. De plaatselijke belangen zijn
op den achtergrond gedrongen, en bijua overal in het
land waar de partijverdeeling strijdt tusschen clericaal
en anticlericaal toestaat, ging het voor of tegen de
katholieke regeering.
Welke van de twee groote groepen die tegenover
elkaar stor.den de ineeste overwinningen heeft behaald,
valt niel gemakkelijk op te maken nit de vele berichten.
De vereenigde liberalen en socialisten hebben het ge-
wonnen te St. Gilles, te Schaerbeek, St. Josse ten Noode,
te Jette en te Vorst, buitengemeenten van Brussel, te
Antwerpen, te Soignies, Atb, Ninove, Visd, Hoei. De
liberalen hebben ernstige nederlagen geleden te Nijvel,
Diest, Vilvoorde, Blankenberg, Dinant en ir. vele kleine
gemeenten van de provincien Luxemburg en Namen.
In de Brusselsche voorstad Laeken zal vermoedelijk het
liberale dagelijksch bestuur omvergeworpen worden.
Te Diest heeft een kroeghouder Zondagavond, bij eeu
betooging van liberalen, uit zijn venster geschoten op
de betoogers en er een doodgeschoten.
In de stad Brussel blijft de politieke verhouding in
den gemeenteraad ongewijzigd door de verkiezing van
7 liberalen, 4 katholieken' en 4 socialisten.
De vereenigde socialisten en liberalen hebben over-
wonnen in bijna alle geiueenten die liggen in het
nijverheidsgebied. Waar het burgerlijk element over-
heerschend is, daar was het voordeel aan de katholieken.
Of de slotsom voor de regeering al of niet gunstig is,
is niet gemakkelijk uit te maken.
De liberale bladen blijven over 't algemeen voor
zichtig in 't geven van hun oordeel over den uitslag.
4'J 'eSSen ei" den nadruk op, dat het zoo moeilijk is
zich een oordeel te vormen over de heteekenis van den
uitslag. Dat valt niet te betwisten. Het kiesstelsel voor
de gemeente is ingewikkeld en er is veel arbeid van
pchikken en tellen noodig voor men een overzicht heeft
van het geheel. Bovendien laten zich bij gemeente-
raadsverkiezingen allerlei plaatselijke belangen gelden,
die bij verkiezingen voor de wetgevende lichamen niet
of in minder mate van invloed zijn. Maar de moeilijk-
heid om een overzicht over het geheel te krijgen en
de invloed van plaatselijke belangen, die de liberale
bladen voorzichtig maken, schijnen op het oordeel van
de rechterzijde veel minder invloed te hebben. ^Groede
Dag" zet de ministerieele Journal de Bruxelles boven
het artikel over de gemeenteraadsvei kiezingen. In het
artikel geen twijfel en voorzichtigheid, maar blijdschap
en smalende jubel. Onze tegenstanders zoo vangt
de J. de Br. aan zouden ons deze maal nu eens met
huid en haar verslinden. Hun kranten kondigden
verpletterende overwinningen aanen den moreeler.
val van het ministerie. Zij hadden niets verzuimd om
het daarheen te leiden, zelfs niet de meest schaamtelooze
afspraken.
Dat moot niet meegevallen zijn, schrijft de J. de Br.,
en dan deelt het blad mede, hoe de vergaderingen der
liberalen te Brussel Zondagavond een voor een vroeg
afliepen, dat de vergaderden neerzaten met langegezichten
dat de voorzitters de bijeenkomsten sloten met de
meuedeeling, dat de dag uiet gunstig-was geweest. Dat
iioeralen en socialisten zich nog nauwer aaneen moesten
sluiten.
En toch, zegt de J. de Br heeft het kartel van liberalen
en socialisten in geen enkele belangrijke stad de katho
lieke meerderheid omvergeworpen. Ja, over Antwerpen
is het blad wel een beetje bedroefd, Antwerpen, waar
de liberalen zich niet hebben ontzien, het stadhuis wijd
open te zetten voor de roode vlag, voor de lieden, die
gisteren nog bezig waren onze groote zeehaven ten
onder te brengen. Onder de misslagen van het verdwaasd
liberalisme is er geen zoo ernstig dan dat van de Ant-
werpsche liberalen.
Maar op vele plaatsen is het kartel een gevaarliik
speeltuig gebleken voor de liberalen.
Als de J. de Br. dan een heele rij van plaatsen op-
noemt, waar de katholieken overwonnen hebben, volgt
de slotsom de dag is goed geweest voor onze zaak,
goed voor het land. Tegenover de vele nederlagen
kunnen de liberalen slechts stellen enkele defensieve
overwinningen, die zij hebben bebaald door deonteerende
hulp van de revolutionairen.
En nu een liberaal blad, de Petit Bleu. Die begint
met de waarschuwing, dat men voorzichtig <noet zijn
in zijn oordeel. En dan volgt: Toch zou het moeilijk
zijn te ontkennen dat de verkiezingen een succes zijn
voor de anticlericale denkbeelden. Wel hebben wij
enkele nederlagen geleden, maar die worden ruimschoots
vergoed door de prachtige overwinningen van het kartel.
Dat is de les van deze verkiezingen. Ons heil zit in de
samenwerking van liberalen en socialisten. Als de al
te conservatieve liberalen en de al te ongeduldige socia
listen maar van deze waarheid doordrongen zullen zijn,
dan zijn wij kiaar om het clericale juk af te werpen.
Afzonderlijk zijn onze pogingen onvruchtbaar. Elke
stap dien wij doen in de richting van de anticlericale
concentratie brengt ons nader bij het verlangde doel
de omverwerping van de clericale coterie die het land
sedert 23 jaren versiikt.
n
