"Tandbouwberichten.
YBRSLAO-
g.
opi&vlff;
van het JProefveld, behoorende bij
de Landbouwcursussen Axel
en Zamnslag 1906.
Het doel van dit bemestingsproe/veld bij aard
appels was tweeerlei
lo. Na te gaan, of eene bemesting tot 600
K.G. Arnm. Superph. (Kunstguano) per gemet
nog voordeelig is
2<>. Te beproeven, of er verscbil in opbrengst
is, wanneer gelijke hoeveelheden van bedoelde
meststof over 'tland worden gestrooiddan
wel in de pootgaten worden gedaan.
Ongetwijfeld was dit doel belangrijk genoeg,
aangezien in de praktgk zeer verschillend ge-
handeld wordt op bet stuk der aardappelbe-
mesting en de uitkomsten niet altjjd behoorlyk
in CLjlers kunnenworden uitgedrukt. ooral voor
wat betreft de hoeveelheid kunstmest, die men
gebruikt, is dit het geval. Maar ook de manier
van uitstrooien wordt in hare gevolgen zeer
verschillend beoordeeld. Nu geven we dadelijk
toe, dat het op het stuk der bemesting niet
altjjd aangaat, om tegengestelde meeningen on-
VQorwaardelijk te veroordeelen. De opbrengst
van een gewas is toch niet alleen afhankelijk
van de bemesting, maar ook van veel andere
faktoren. Vandaar, dat bij dezelfde wijze van
werken niet altijd gelyke uitkomsten verkregen
worden. Toch mogen we wel aaonemen, dat
er in het algemeen zekere regels zijn, die men
met voordeel op de meeste gronden en bij een
bepaald gewas kan toepassen. We hopen, dat
deze proef iets tot het beter kennen van die
regels zal kunnen bijdragen.
Een paar opmerkingen gaan aan het be-
schrijven van de proef vooraf. ,/Hoe meer
men in den grond steekt, hoe meer men er
uithaalt", wordt dikwijls beweerd. Tot op
zekere hoogte is dit volkomen waar. Maar
dat er in dit opzicht een grens moet
zyn in betrekking tot de opbrengst, is er ook
een grens in betrekking totde beurs van
den boer. Yoor den kleinen man zou het toch
maar moeilijk gaan, om gesteld, dat dit
nog voordeel gaf b.v. 1000 K. G.
kunstmest per gemet bij zijne aardappels te
strooien. En ook voor den man, die kontant
kan betalen, zou in het algemeen de risico te
groot worden. We wilden maar zeggen. dat
er in betrekking tot de bemesting ook finan-
cieele grenzen zijn.
Wat het uitstrooien van den mest betreft
kunnen we dit opmerken. Het uitstrooien over
't land gaat vlug en de verdeeling kan zeer
elijkmatig zijn. Nog afgedacht van den invloed
van deze wijze van werken op den oogst, is
er eehter ongetwijfeld dit bezwaar aan ver-
bonden, dat het onkruid er zeer gemakkelijk
veel van profiteeren kan. En dat onkruid
verbruikt een deel van den mest en kan door
zijne welige ontwikkeling sorns den groei van
den aardappel belemmeren. Bij het uit
strooien in de pootgaten laat de verdeeling van
den mest dikwijls veel te wenschen over en
vooral het gesneden pootgoed kan door de
inwerking van den kunstmest gedood worden.
Nauwkeuriger werken zou deze bezwaren wel
min of meer kunnen ondervangen, maar wellicht
ook belangrijk duurder zijn.
Het proefveld was gelegen aan de Beoosten
blijscbe straat op middelmatig zware kleigroud
den heer Ph. J. van Dixhoorn. Het was
Oroot 240 roeden en in de lengte verdeeld in
twee helften, die elk uit 4 vakken van 30
roeden bestonden. De verdeeling en de bemesting
kan nader blijken uit bijgaand schetsje van
het Proefveld. De voorvrucbt was tarwe.
Op den 7 April werden de aardappels, Rijse-
laars, gepoot. Bet weer was uitstekend en
de grond in gewenschten toestaud. Vooraf
was bet veld met een vorentrekker in voren
gelegd. Er waren 36 voren in de lengte. dus
aan beide zijden van het veld 18. (De uit-
einden van het stuk land vielen buiten bet
proefveld). Aan de eene zijde werd over deze
8 voren de kunstmest breedwerpig uitgestrooid.
Daarna werden de poters er ingelegd. In de
eerste rij van elk vak werden de poters gelegd
met behulp van een verdeellat. In de andere
rij en werden dan de poters zooveel mogelijk
recht tegenover de poters van die eerste rij
gelegd. Op deze wijze kwamen op elk vak
even veel planter) te staan, wat voor de nauw-
keurigheid der proef natuurlijk noodig was.
De stand der aardappels was 60 X 50.
Aan de andere zijde van het veld werden eerst
de poters op dezelfde wijze als pas aangegeven
is in de voren gelegd. Daarna werd voor elke
ij Cj8 van de hoeveelheid kunstmest, voor elk
vak bestemd, nauwkeurig aigewogen. Dus bij
geen last meer hadden. De verdere groei van
bet gewas was zeer gunstig. Den I8.)uniwerd
met het aanaarden (met het houweel) begonnen,
onder begunstiging van goed weder.
Wat den stand van de aardappels betreft,
kunnen we het volgende opmerken Vooral
in het begin, maar ook gedurende den geheelen
verderen groei, was de stand van de aardappels,
die over 'tland bemest waren, in het oog val-
lend minder, dan die op de andere helft. De
bij den poter bemeste aardappels waren don-
kender groen en de planten waren forscher, dan
de breedwerpig bemeste.
Dit verscbil was tusschen de vakken, die
het sterkst bemest waren, iets minder groot.
Het verscbil in stand tusschen de vakken,
die tegen 30d en 400 K G. bemest waren, was
beide zijden van het veld niet bijzonder
van
het vak van 300 E.G.
meer gekost aan
meer opgebracbt
dus een schade
per gemet 1,60.
mest
van
0,75
ii 0,59
0,16, dat is
Het vak van 500 K.G. heeft, vergeleken met
het vak van 300 K.G.
meer gekos' aan mest
meer opgebracht
dus een voordeel van
per gemet 10,50.
1,50
2,55
f 1,05, dat is
het eerste vak b. v. voor een rij 1/18 van 30
K.G. Deze afgewogen hoeveelheid mest werd
met de hand zoo nauwkeurig mogelijk over de
reeds in de voren liggende poters verdeeld en
eenvoudig naast den aardappel gelegd, dus niet
er omheen gestrooid. Hoewel dit laatste wel
zou zijn aan te bevelen, hebben wij ge-
meend, door den kunstmest naast den poter neer
te leggen, meer in overeenstemming te zijn met
de meest gevolgde manier in deze streek bet
planten in putten.
Als plantgoed gebruikten we heele aardappels.
Het dekken van de aldus in de voren gelegde
en bemeste aardappels hebben we niet aan beide
zijden van het proefveld op dezelfde wijze uit-
gevoerd. De helft van het veld, die bij den
aardappel bemest was, is met den vorentrekker
gedekt. Dit dekken gnschiedde zoo nauwkeurig.
dat we op de gekeele oppervlakte slechts een
zestal aardappels min of meer bloot vonden.
De helft, die over 't land bemest was, is met
het houweel gedekt Dit achtten we noodig,
om meer in overeenstemming te zijn met het
gewone planten in putten. Door met den voien-
trekker te dekken brengt men den uitgestrooiden
mest van twee kanten meer naar den aardappel
en met het houweel slechts van een kant.
Groot zal dit verschil waarschijnlijk wel niet
zijn, maar in verband' met bet feit, dat de
vorentrekker hier nog niet algemeen gebruikt
wordt, meenden we aan deze wijze van dekken
de voorkeur te moeten geven.
Gelijk algemeen dit voorjaar is waargenomen,
kwamen de aardappels op bet proefveld niet
spoedig boven. Maar ze kwamen zeer regel-
matig en bet aantal achterblijvers was over het
geheele veld zoo gering, dat we het niet noodig
achtten hiervan aanteekening te houden. In
't begin van Juni werd den eersten keer met
de houweel gewied. Het vochtige weer was
oorzaak, dat veel onkruid bleef doorgroeien.
Daarom werd reeds een week later voor den
tweeden keer gewied. Het weer werkte nu ten
goede mede, zoodat de aardappels van onkruid
aan
groot.
Bij de vakken van 500 en 600 K G. was het
verschil in stand tegenover die van 300 K. G.
echter zeer duidelijk waarneembaar.
Tot in het laatst van Juli bleven de planten
vrij van ziekte. Na een paar vochtige, warme
dagen echter vertoonden zich hier en daar de
gevreesde bruine vlekken op de bladeren en na
nog eene week ongeveer waren op het proef
veld pleksgewijze de planten bijna geheel aan-
getast. Verband tusschen de bemesting en het
optreden van deze zieke plekken bestond er in
't geheel niet. In het begin van September
waren alle planten geheel dood. De aardappels
waren niet met het bekende middel tegen de
ziekte besproeid.
De aardappels zijn gerooid op 18 September
en drie daarop volgende dagen. Gedurende deze
dagen viel een weinig regen. Vijl de bodem
zeer droog was binderde dit echter maar zeer
weinig. De opbrengst van elk vak werd nauw
keurig gewogen. De uitkomsten der proef zijn
by het schetsje van het proefveld opgegeven.
Het volgende wenschen we, in verband met
die uitkomsten, op te merken.
Tot onzen spijt heeft bij het uitstrooien van
den kunstmest op vak IV (over 't land) eene
vergissing plaats gehad. Hoewel we dit vroeger
reeds hadden vermoed, bleek het ons bij het
uitdoen pas met zekerheid. De vergissing komt
bierop neer, dat een deel van den mest, voor
dit vak bestemd, uitgestrooid is op de rest van
het stuk grond, die niet meer tot het proefveld
behoorde. Vak IV heeft dus minder dan 600
K.G. per gemet gekregen. Hoeveel er echter
op gestrooid is, kon niet met zekerheid nagegaan
worden De uitkomst van dit vak moet dus
buiten beschouwing blijven.
Verder meenen we de aandacht te moeten
vestigen up het volgende
le. Wat betreft de wijze der bemesting
De vakken, die bij den aardappel bemest zijn,
hebben alle een hooger opbrengst gegeven, dan
de perceelen, die met even groote hoeveelheden
breedwerpig waren bemest
Het voordeel, aan het
aardappel verbonden, was
300 K.G. kunstmest per
gemet.
(Bij deze en de volgende berekeningen golden
de„eetaardappels a f 2,60, de kleine a y 1,17s
per 100 K.G. De kunstmest kostte per 100
KG. 7,50.)
Bij de bemesting met 400 K.G. was bet
voordeel per gemet f 20,20 en bij 500 K.G.
bedroeg het 14 per gemet.
Van de met 600 K.G. bemeste vakken kan
dit voordeel natuurlijk niet berekend worden.
Het verschil in opbrengst is dus tamelijk
groothoe sterker de bemesting is, hoe kleiner
dit verschil blijkbaar wordt.
2o. Wat betreft de sterllte der bemesting.
a. Bij de bemesting bij den aardappel.
Het vak van 400 K.G. heeft, vergeleken met
Schets van h
Het vak van 600 K.G. heeft, vergeleken met
het vak van 300 K.G.
meer gekost aan mest 2,25
meer opgebracht 4,22
dus een voordeel van 1,97, dat is
per gemet 19,70.
b. Bij de bemesting over 'tland.
Het vak van 400 K.G. heeft, vergeleken met
het vak van 300 K.G.
meer gekost aan mest
meer opgebracht
dus een schade van
per gemet f 6,65.
0,75
n 0,08^
n 0,666 dat is
uitstrooien bij den
bij de vakken van
gemet, 25,20 per
Het vak van 500 K.G. beeft, vergeleken met
het vak van 300 K.G.
meer gekost aan mest f 1,50
meer opgebracht 3,46
dus een voordeel van 1,96, dat is
per gemet f 19,60.
Het vak van 600 K.G. moet hier buiten be
schouwing bUjven.
Wat bij deze uitkomsten het eerst opvalt is
ongetwijfeld het feit, dat eene bemesting tegen
400 K G., vergeleken met die tegen 300 K.G.
geen voordeel, maar schade heeft opgeleverd
en dat bij beide raanieren van bemesting. Deze
uitkomst geeft ons recht om te vermoeden,
dat bi] eene bemesting tot 400 K.G. of de
stikstof of het phosphorzuur of beide op dezen
grond nog in het minimum waren. Een be
mesting tot 400 K.G. zou dan derhalve (althans
op dezen grond) niet sterk genoeg zijn om vol-
doende voordeel te geven. Met zekerheid kan
dit echter met gezegl worden. Daartoe had
het proefveld 3 vakken meer moeten be-
vatteu, ri.l.
1 vak onbemest,
1 vak met meer stikstof
en 1 vak met meer phosphorzuuren
dan bij 400 K.G. kunstmest is gegeven.
In de praktijk rfleent men dan soms ook,
dat 300 K.G. kunstmest per gemet te weinig
is. Sommigen geven geregeld 400 K.G., plus
nog een chili-salpeterbemesting.
Gelijk uit de cijfers blijkt is eene bemesting
tot 500 en 600 K.G. per gemet zeer voordeelig
geweest. Tevens kunnen we hier nog opmerken
dat de aardappels op de sterkst bemeste vakken
niet alleen grooter, maar ook blanker waren.
En wat betreft de wijze der bemesting meenen
we, dat bij het gewone planten met het houweel
het uitstrooien van den mest over 't land nog
nadeeliger zal zijndan bij deze proef. Bij het
planten in voren toch wordt de mest onge
twijfeld beter met den grond vermengd
Het aantal zieke aardappels was niet buitenge-
woon groot en op alle vakken, zoo op het oog
geschat, tamelijk wel gelijk.
We meenen uit onze proef ten slotte deze
conclusies te mogen trekken.
le. Eene bemesting tot 600 K.G. kunstmest
per gemet is zeer voordeelig gebleken.
2e. Het bemesten bij den aardappel heeft
tegenover het breedwerpig bemesten een zeer
belangrijk voordeel opgeleverd.
at Proefveld.
IV.
Bemesting 600 K.G. per gemet.
Opbrengst: 613 KG. groote
153 kleine.
Opbrengst per gemet6130 K.G groote.
IV.
Bemesting 600 K.G.
Opbrengst788 K.G. groote
158 u kleine.
Opbrengst per gemet7880 K.G. groote
III.
Bemesting 500 K.G.
Opbrengst: 676 K.G. groote
127 a kleine.
Opbrengst per gemet6760 K.G. groote.
III.
Bemesting 500 K.G.
Opbrengst724 K.G. groote
157 v kleine.
Opbrengst per gemet7240 K.G. groote.
II.
Bemesting 400 K.G.
Opbrengst553 K.G. groote
112 kleine.
Opbrengst per gemet5530 K.G. groote.
II.
Bemesting 404 K.G.
Opbrengst648 K.G. groote
159 a kleine.
Opbrengst per gemet6480 K.G. groote.
I.
Bemesting 300 K.G.
Opbrengst: 551 K.G. groote
109 n kleine.
Opbrengst per gemet5510 K.G. groote.
1.
Bemesting 300 K.G.
Opbrengst627 K.G. groote
155 u kleine.
Opbrengst per gemet6270 K.G. groote.
o
cr
5
Axel, Dec. 1906.
P. LE FEBER.
F. C. ZONNEVIJLLE,
it, ijea^oest^tid, die 't onmiskenbaar gevaar
it men te water geraakt en verdrinkt. Het
1/ als 'I kalf verdronken is wil men den
18 nrarrr aujpeei": ais t ivc*ii D
putnierfnran.. Men had wel veel vroeger by de Regee
ring, mpgen aankloppen. Want die toestaud heeft een
yleft9Welhkken teweeggebracht, menig mensch in den
dodfl! gevoerd. Wij dachten aanvankelijk, dat aan t aan-
brengen van een tragel ter hoogte van 1 M. geen onover-
komeliike bezwaren noch groote kosten zouden verbon-
den zijn, toen een onzer leden ons opmerkzaam maakte,
dat 't'voetpad dientengevolge nu en dan, in beslykten
toestand zal geraken en de schoenen en klompen der
voetgangers be-lijkt zouden worden. Het werd we niet
gezegd, n.aar ik kon zoo uit d verwonderde bhkken
mijner medeleden opmaken, dat zij dachten als onder-
geteekende: »lk heb er een paar beslijkte schoenen
voor over, als ik er mee mijn naast- tegen verdnnken
behoeden kan Wij zullen adres steunen.
Lieve kindertjes houden wij er niet op na, zoodat wij
onmoeelijk konden voldoen aan t verzoek van een paar
adressanten aan de Westkolkstraat, die denzelfden grond
in erfpacht vroegen. Zij moeten zich eerst met elkandei
over de verdeeling van dien grond verstaan, vooraleer
wij hun terwille kuencn zijn, althans voor 1914.
yliier twisten buren nietom muurof tusschengrond,
zingt De Doodgraver van zijn begraafplaats.
Hoe groot 't aantal van de feestlustigen in onze ge
meente ook moge wezen, zij zullen ons wel ten goede
willen houden, vertrouwen wij, dat wij, met t oog
on het eventueel bezoek alhier van H.M. de Komngin,
alsnog niet konden besluiten tot het aanspreken van
de schrale gemeentekas, oin mee te doen aan een
herinneringsleest van den 300 jaren geleden geboren
Zeeuwschen zeeheld, Michiel Adr.z. de Ruijter.
Daar zijn warempel menschen in onze gemeente, die
denken dat haar het geld op den rug groeit. Nu wij
besloten hebben, een ijzeren bak aan te scbatten voor
berging van beer, komen adressanten zoo rnaar dadelij k
ons^met het verzoek aan iioord, een dito aan te schaffen
voor berging van puin. Daar is reeds een bergplaats
voor, waarvan jammerlijk genoeg belangbebbenden >t
hun voerlieden geen ordentelijk gebruik tnaken, terwijl
wij, als deze eventueel geen ruimte genoeg zou bieden,
een andere op 'toog hebben, waarvan wij onder
ons gezegd en voor een auder verzwegeu om be-
grijpelijke reden de ligging niet willen
Toen een lid opmerkte, dat in ieder geval de Schelue
voor berging altijd beschikbaar was, hield mijn linker-
buurman een lang betoog over het voordeel, dat er vooi
(le Gemeente in gelegen was, als die puin evenals <ie
beer verkucht werd, in plaais van in de Schelde geworpen.
Toeu liij zijn betoog aanving, was hij letterlijk on ver
staan baar. (Slechts doffe klanken- kwamen over zijn
lippen. Heusch ik dacht, dat hem een hoogtand mt- en
onder de tong gevallen was, toen mijn overbuurman
'tgeval voor mij ophelderdc door hem toe te voegen.
,Eet eerst maar op nw gemakje; we hebben den tijd.
Mijn buurman had zoo'n k'dossalen hap van zijn koek
genomen, dat deze hem 'tspreken belette.
Vele stadgenooten weten het misschien met, dat in
onze langdurige zittingen en langdradige beraadsla-
gineeri, onze magen haar rechten gelden doen. Reden
waarom wij onzen hunger stillen met krentenkoeken
en klein gebak, mit-gaders een kop k flie of thee
met suiker naar verkiezing. Wij houden van zoetigheid
en zijn zelven ook zoet.
Na kennisnemiug van het rapport van den gemeente-
bon wmeester over het siraat aanlegplan tusschen de
Nieuwediep en D nze-Visserstraat van F. Dekker Az„
hebben wij op dezes verzoek afwijzeud beschikt. Uit
moet ik er hij vermelden Wij, Ed.Achtb. leden van
Ter Neuzen's Ed Achtb. Gemeemeraad, zijn bet natuur-
lijk niet altijd eens. Maar roerend eenstemming waren
bij deze aangelegenheid in de erkenning dat, had ons
Ed.Achtb. College altijd zulke goed gedocumenteerde.
nuchter zakelijke bouwknndige rapporten ter line van
bericht en ad'vies gekregen, onze gemeente een beter
aanzien zou hebben en 't Ed.Achtb. College zelt na
genomen besluiten heel wat minder met de handen in
het haar gezeten. II7
Met de vergunning aan de Firma Van Wely te Roozen
daal tot 't bouwen van een woning op grond van'1 Dep.
van Oorlog vermochten wij niet op te schieten. Men
moge nu zeggen, dat wij de voorzicht'gheid op de spits
driiven. koppig zijn als een muilezel in de eenmaal
opgevatte meening, dat het te Ter Neuzen heel wat
voeteu op den haard heeft, om een huis te mogen bou
wen, verandereu of te verfraaien. Alles goed en wel,
maar de woningwet met baar eisch van ruimte, weetje.
Daar kan zelfs een man als ons medelid De Masier
met al zijn kunde en kennis en Brugmansche welspre-
kendheid tegen praten, 'thelpt nh-ts. Wij branden
onze vingers niet gaarn* aan koud water De tirrna
Van Wely heeft al zoovele maanden gewacht. Een enkele
maand meer nog, wat maakt 't uit Wat drommel,
Keuien en Aken zijn ook niet op ddn dag gebouwd.
Wij zullen daar inmiddels eene rooilijn vaststellen.
Beter laat dan nooit.
Bij de omvraag kwatn 'tdenkbeeld weer op de prop
pen, de straatlampen door betere te vervangen. llet
onderzoek naar zulke lampen zal worden voortgezet en
wij vertrouwen op een gunstig resultaat. Lieve lezeis
helpt het ons wenschen.
Omalle vergissingomtrent mijn persoonen kwa iteitzoo
veel mogelijk te voorkomen, onderteeken ik nu en voortaan
Ter Neuzen, 18 Jan. 1907. HET 14"' RAAD5LID.
98
X
S3
Q
(Dit vak was verkeerd bemest).
CD
N
D"
<T>
3
P
GO
(t
a>
a
a
