No. 4934. Ter Neuzensehe Courant. Zaterdag 22 December 1906. 46" Jaargang.
Gemengde berichten.
Telegrafische berichten.
Nederlandsch Tooneel te Gent.
TWJEEEfDIE EXjA-XD.
TER NEUZEN, 21 December ll»t
Iu de opon'jare vergadering der landbouw-
vereeiiigiDg /Ter Neuzen", in het Motel Gen-
traaiop Woensdag j.l., hield de heer F. C.
Zonnevijlie, van Axel, na door den voorzitter,
den heer P. J. Scheele te zijn ingeleid, eene
rede over de meuwe Stikstotmest-Kalkstikstof.
De kievitten en het weer. Men meldt
uit Twello
Als een bijzonderheid kan gemeld worden,
dat gisteren over het naburige Terwolde een
koppel van ongeveer 20 kievitten vloog. Aan-
gezien de dieren betere weervoorspellers zijn
dan de raenschen," ziet men hierin een zeker
teeken, dat de winter niet streng zal zijn en
wij in de eerste maand althans geen barde vorst
kunnen verwachten.
Realisme op de pianken. Men schrijft
aan de Nbr
Zondag 16 December was't feest in Gilze
Waarom? Wei ze hebben er een Liedertafel
genaanid /,Oefetiing kweekt Keimis" en die zou
nou 'ns laten zien door een-/Groote jaarlijksche
uitvoerino" hoe bloeiend en vooruitpraand de
kenniskweekerij in dit eene jaar geworden
was. En of ze uitgevoerd hebben
'n Drama speelden ze met den somberen titel
„Op Moeder's Graf" 'n vzwaar stuk" waarin
soldalen en wapenen en zelfs moorden in voor-
kotnen Brrr Puike spelers waren 't, dat
verzeker ik je, ze speelden zoo natuurlijk
't Liep alles op rolletjes en ze waren al ge-
kotnen aan 't tooneel waarin A. met 'nines of
dolk door K. vermoord zon woiden Maar
hoe 't kwatn, weet ik niet, in alle geval't mes
was wei wat te veel aangescherpt om er kinderen
mee te laten spelen. K. geeft een stoot, een
houw en snijdt A. een slagader in den
bovenarm door. De //tnoordenaar" ontdekte
eerst toen hij bloed zag sijpelen uit den mouw
vau zijn slachtoffer eu op 't gezicht hiervan
valt ie, pafachterover in zwijm. Ook de
//vermoorde" merkt iets, zag ook bloed, ziet
den bewusteloozen //moordenaar" en valt ook
paf in zwijm.
Bravoriep bet publiek. Een dokter
riepen de acteurs. En door behulp van den
dokter werd 't vermoorde slachtoffer toeb nog
gered.
Pracbtig was 't geweest, och man ze ha 'n
zoo schoon gesptild
Ook in Dongen werd op't zelfde uur ongeveer
een bijna even „b!oedig" drama opgevoerd
Daar moest door een der acteurs ook een nioord
bedreven, een kogel op zijn vijand afgeschoten
worden. Uit voorzorg echter had de regisseur
hem beduid, 't moordtuig op 't kritieke oogen
blik maar steeds naar den grond te ricbten,
d'r moest 'ns 'n kogel opzitte
En waarachtig d'r zat er een op De
vermoorde" werd in z'n voet. geschoten
Volgt 't zelfde spel en't zelfde slot als in Gilze.
Hoe kwam 't nou toch eigenlijk Och, ze
hadden maar 'n pierenschrikkertje genomen
Begrepen
Een ijftelijke nacht.
Het stuk speelt te Groningen.
Het was nachtEen ijselijke nacht. Want
er was onraad in huis. Alle huisgenooten hadden
gehoord, dat er boven //iets" was, maar alien
bielden ze zich slapende. Tot opeens een kreet,
die van boven klonk, een kreet, die niets mensche-
lijks had, de heele familie uit het bed joeg.
Daarna bleef het boven weer een tijd lang stil,
maar beneden werd het nn rumoerig. De kin
deren schreeuwden moord en brand, mama kreeg
het met de zenuwen te kwaad en de dienstbode
kwam gillende binnen. De heele iamilie zat
verslagen. Pa scboof een raam op en keek de
straat in, of er toevallig ook een agent in de
buurt was, maar het toeval diende hem niet.
Toen voelde pa, dat hij iets moest doen, dat
hij verantwoordelijk was voor het lot van zijn
huisgenooten. Zwaar drukte hem die verant-
woordelijkheid, maar zwaarder nog zijn angst.
En toch moest er gehandeld worden. Er werd
een plan de campagne gemaakt. Pa zou ge-
wapend voorop naar den zolder gaan, zijn echt-
genoote zou hem bijlichten met een fietslantaarn
eu de getrouwe zou, indien de noodzakelijkheid
bleek, de buren bij elkaar schreeuwen. De
kinderen mochten haar daarbij assisteeren. De
expeditie begon. Pa ham zijn geweer hij
is landweerman en klom behoedzaam den
zoldertrap op. Halverwege den trap riep hij
naar boven *Is daar iemand V" en boven ge-
komen herhaalde by zijn angstige vraag.
Maar niemand antwoordde. Alleen klonken
er uit een klein kamertje, dat als bergplaats
werd gebruikt, vreemde geluiden. Daar had
dus de inbreker zich opgesteld. In die richting
werd gesommeerd tot overgave. En toen dit
niet hielp, schoof de gewapende man langzaam
voorwaarts, steeds den onzichtbaren inbreker
bedreigend met een kogel. En plotseling rukte
pa met den moed der vertwijfeling de deur Open
en zag bet beangste echtpaar, dat reeds een
paar passen was teruggesprongen een bokje,
dat be r.ei zoodra het menschen zag. En toen
kwam er opheldering. Het oudste zoontje des
huizes had van een buurman, die naar elders
vertrok en zijn vee te Groningen achterliet, den
bok present gekregen.
Het kind vermoedde echter wei, dat zijn ouders
nooit. toestemming zouden geven tot het bouden
van een bok op een bovenwoning, en daarom
bad de jongen stilletjes het beestje naar den
zolder gedragen en daar een stal er voor gemaakt.
's Morgens kreeg zoontje orders om het dier
weg te brengen en het verbod om ooit te ver-
tellen, dat zijn' vader bijna een bok geschoten
had.
De bestuurders der wagens te Aalten, die de
arbeiders naar Bocholt vervoeren, en wier paar-
den onlangs in Pruisen werden in beslag ge-
nonien, ontvingen van de autoriteiten te Munster
bericht, dat zij van het belasting betalen in
Pruisen waren vrijgesteld. Intusschen had
men hurt paarden publiek verkocht, waarvoor
ze f 160 moesten neerleggen om ze terug te
krijgen.
Schurft bij trekhonden. ,/Androcles"
vestigt er de aandacht op, dat onder de trek
honden, en wei voornamelijk de honden van
vischkooplui, schurft zoo algemeen is, dat men
in plaatsen waar de dieren dagelijks passeeren
of verblijven, deze ziekte als een zeer gewoon
verschij usel aanmerkt. Zoo zelfs, dat deze ver-
scbrikkelijke ziekte niet eens als zoodanig wordt
beschouwd. Dit blijkt ook hieruit, dat de
houders dier bouden ze nog steeds ongestraft
kunnen gebruiken, uiettegenstaande artikel 32d
va i het reglement op de wegen iu Noord-
H dland o. a. bepaalt, dat honden, die kennelijk
ziek, kreupel, gewond zijn, niet als trekhond
mogen gebezigd worden.
Een streng politietoezicht op de bebandeling
en den toestand dier honden zou, zegt de schrij-
ver, de houders en eigenaren noodzaken meer
zo:g aan bet welzijn van hun dieren te besteden.
Terwijl tevens de gezondbeid van vischetende
menschen, die bunne waar koopen bij lieden,
die met honden rijden welke door ernstige
huidziekte zijn aangetast, gebaat zou wezen.
Want bet is inderdaad niets ongewoons het
tuig en de muilkorven van de schurftige honden
in den wagen tusschen de visschen geborgen
te zien. Moge bet bovenstaande leiden tot bet
nemen van maatregelen, die het verdwijnen van
deze verschrikkelijke ziekte ten gevolge hebben,
zoodat de schurft. niet langer een gewoon, maar
wei een zeer exceptioneel verschijnsel bij deze
honden zij.
Ook het woord kan gefotografeerd worden.
Het spreken brengt zekere trillingen in de
lucht voort, die, door een toestel op papier
overgebracht, karakterestieke lijnen vormen,
welke duidelijk te onderscheiden zijn en na
eenige studie evengoed gelezen kunnen worden
als een stenogram. Deze nieuwe uitvinding is
door dr. Morage in de Sorbonne te Parijs aan
de studenten uiteengezet en met proeven dui
delijk gemaakt.
Drie officieren van politie ran boogen
rang en vijf agenten doorzocbten Dinsdag een
huis te Charkof. Zij werden daarbij ernstig
gewond door de kogels van twee revolutionairen.
Een der acht is al overleden. De twee misda-
digers ontsnapten in de verwarring, maar zijn
later gegrepen.
Te Culpeper, in den staat Virginie, heeft
zich een schokkende moordhistorie afgespeeld.
Twee broeders, Philip en James Strother,
scboten zekeren beer W. F. Bywaters dood,
die de vorige week was getrouwd met bun
zuster. Bywaters en mej. S. waren kort te-
voren samen naar Washington gegaan, waar
het meisje zich bad onderworpen aan een on-
geoorloofde operatie. Weer chuis gekomen,
werd zij ziek. De broers dwongen nu den heer
Bywaters, op staanden voet met haar te trouwen
en de plecbtigheid werd voltrokken aan het
ziekbed. Bij een poging van Bywaters, om
uit de woning der Strothers te vluchten, werd
hij door de broers doodgescboten. De ver
moorde was een bekenu sportman en de zaak
heeft enorme opschudding gewekt.
Op Fulbamroad, een der drukste straten
van Londen, geraakte de mechaniek van een
autobus defect, zoodat het voertuig niet meer
bestuurd of gestopt kon worden. In duize-
lingwekkende vaart snorde de zware wagen
door de drukke straat en kwam eerst in aan-
rijding met een paard en rijtuig, waarbij bet
paard zoo ernstig werd gekwetst, dat bet ter-
stond moest worden afgemaakt. Daarna reed
hij een met paarden bespannen omnibus omver,
waardoor hij tot staan kwam. Een passagier,
die op de impariaal van den omgevallen omnibus
zat, bekwam een zware wonde aan het hoofd,
terwijl den conducteur eenige ribben brak. In
den autobus werd niemand gekwetst.
Moord in den bruidsnacht. Te Greenwich
in den Amerikaanschen staat Connecticut, is de
pas gehuwde vrouw van den kampioen-boxer
Neil gearresteerd, verdacht haar man in den
bruidsnacht vermoord te hebben. Den dag na
bet huwelijk vond men Neil dood in zijn bed
en zijn jonge weduwe keerde troosteloos terug
naar haar moeder. Bij de lijkschouwing vond
men evenwel een bloedplekje boven hetlinker-
oog van den doode en men ontdekte, dat daar
een lange scherpe naald was ingestoken en in
de hersens gedrongen. Neil had zijn testament
gemaakt ten gunste van zijn zuster en men
verdenkt zijn weduwe nu hem vermoord te heb
ben, teneinde een voordeeliger huwelijk te kun
nen sluiten.
Het ambtsgeheim van den dokter. Een
dokter in Engeland heelt aan het Britscb Me
dicinal Journal medegedeeld. dat hij een patient
heeft, die wisselwacbter aan een der spoorwegen
is en aan asthma lijdt, zoodat hij somtijds niet
in staat is zich te verroeren. Hij heeft dien
patient gewezen op het groote gevaar dat zijn
kwaal aan de spoorreizigers veroorzaakt, of-
schoon. hij tot dusverre steeds zijn dienst naar
behooren heeft kunnen verrichten, maar de
wisselwacbter heeft hem met een beroep op zijn
ambtsgeheim verboden er met iemand over te
spreken. De dokter, die zyn naaru en woon-
plaats verzwijgt, vraagt aan genoemd volksblad
wat hij doen moet en dit is van oordeel, dat
dat hij in geen geval zijn ambtsgeheim mag
schenden en slechts moreele pressie op zijn
patient mag uitoefenen. Er beerscht thans groote
ongerustbeid onder de spoorreizigers in Enge
land en men dringt er bij herhaling op aan,
dat de spoorwegmaatschappijen voortaan steeds
2 wisselwachters op een post zullen plaatsen.
In den dierentuin te Berlijn is dezer dagen
een jong olifantje geboren. Daar de moeder
het kwaad wilde doen, heeft het een koe als
voedster gekregen. Het jonge dier weet-t al
bijna 250 pond en is, van de hoogste piaats
van den rug tot den grond gemeten, 95 c.M. hoog.
't Wemelt in de Cbineesche wateren tegen-
woordig van zeeroovers en de kapiteins van
buitenlandsche schepen leeren zoo langzamerhand
op hun hoede te zijn.
Dezer dagen werd de Hongkonger stoomboot
ffChan-Wai;' in de afgelegen haven Schinsching
door zoo'n groot aantal inboorlingen bestormd,
dat de kapitein achterdocbtig werd en de f hi-
neesehe bemanning bevel gaf alle nieuw aange-
komenen te onderzoeken. Dertig passagiers
weigerden hieraan te gehoorzamen, zeven haal-
den° een revolver te roorschijn en bedreigden
er den kapitein mede. Deze liet de beide
wachtposten op de gevaarlijke bende aanleggen,
sprong op het gunstige oogenblik achter den
aanvoerder, onrukte hem zijn revolver en sleepte
hem aan zijn staart over 't dek. /ijn tegen-
woordigheid van geest overblufte de roovers
zoo, dat ze zich zonder den minsten tegenstand
in het tusschenruim lieten voeren. Kapitein
Page stoomde toen ij lings naar de Duitscbe
kanonneerboot //Tsingtau", waarvan onmiddellijk
een gewapende afdeeli«g aan boord gezonden
werd. Toen de soldaten in bet ruim kwamen,
bleek bet echter, dat de wachtposten de roovers
op de naast de boot liggende licbters hadden
laten ontsnappen, zoodat alleen de aanvoerder,
in wien men een l^erucbt zeeroover herkende
aan de Chineesche autoriteiten kon worden
uitgeleverd.
Vlissingen, 21 Dec. Het De Ruijter-comite
alhier heeft besloteii dat de datum der herden-
king nn definitief is vastgesteld op Zaterdag
23 Maart a. s.
Het programma zal zijn samengesteld als
volgt: ontvangst van het Nationaal Comite.
kranslegging nabij het standbeeld van den zee-
held, eerste steenlegging voor de te stichteu
De Ruijterschool, zoo mogelijk historische op-
tocht, uitvoering der cantate en volksconcerten.
's Gravenhage, 21 Dec. De Staatscommissie
voor de Groudwetsberziening hield gisteren
hare laatste bijeenkomst en stelde haar rapport
in handen van H. M. de Koningin.
's Gravenliage, 21 Dec. Tweede Kamer.
Algemeen debat over de oorlogsbegrooting. Na
verscbillende replieken, waarbij de heeren Van
Karnebeek, Duijmaer van Twist en De Stuers
nader 's Ministers beleid in zake de wegzending
van het blijvend gedeelte bestreden, tegenover
de heeren Ter Laan en Thomson, betoogde de
heer Lohman dat bet't best ware, in afwachting
van te nemen maatregelen, met de afschafting
van het blijvend gedeelte een jaar te wachten.
De beer Lohman verklaarde indien hij
niet op verschillende punten bevredigd werd,
tegen de begrooting te zullen stemmen, omdat
deze omvat 's Ministers maatregel betrekkelijk
het blijvend gedeelte
De beer Thomson critiseerde, als schadelijk
voor het gezagsbegrip in bet leger, bet feit, dat
de heer Lohman hier het schrijven door generaal
Sraeding aan de korpscommandanten gezonden,
in bescherming nam.
Bestuurder ARTHUR IIENDRIKX.
le. Zondag 23 December a. s., te 21/* ure,
dagvoorstelling aan verminderde prijzenop-
voering van l)c (tevne Joiu/tlmtif zangspel
in drie bedrijven van Hugo Wittmann en Julius
Bauer. Vertaling van A. L. van den Heuvel.
Muziek van Carl Millocker.
2e. Dinsdag 25 December a. s., (Kerstdag),
te 21/i ure, dagvoorstelling aan verminderde
prijzenopvoering van De Tooneelspelev
des Keizers, tooneelspel in vier bedrijven
van Karl Hartenberg, met den beer Ernest van
Havermaete in de hoofdrol. DaarnaFew
huis met Rostgangersklucht in een bedrijf
door J. Mannoury.
-
Spreker op zijn ouderwerp koiueuiie zeule dat lie kaik-
stikstdf, wtlke raissctiien wei een goede nieslslof zal
zijn, tuch met verstand moet worden gebruikt Maar
waaroni iieeft men naaj' die stikstof gezoetit Deluclit
bevadtoch ook stikstof, de zoogenaaiude vrije stikstof!
J'e vraag naar s,tikt,tol' werd hoe langer hoe grouler
en men kon op het laatst niet uieer in de benoeue
roorzien dus moest men een stikatol' zoekeii die tie
vraag kon hevredigen.
Zoo zien wij eerst het vleesclimeel dat getrokken werd
uit Liebig-vleeseh-extract. De opbrengst van het vieeseh.
meel was goed te linemen en de vraag er naar werd
zoo grout dat men er niet meer aan kon voldoen.
Dan zien we als het ware ten looneeie verschijnen
het bJoenmeel, doch ook daarvan raakle de voorraad
weldra uifgeput en zag men reeds met vurJangen naar
een nienwe stikstufhoudende mestsiof uit.
Nu is het de guano die het laud ter buipe snelt en
de ophrengslen van de landen welke met guano werden
bestrookd waren zoo gunstig dateeu ieder deze meststof
aauwendde. De lesuuateu waren dan ook verrassend
maar tie goede guano van voovheen bestaat niet meer.
In I860 vond men een ander middel dat de guano
vervai.geii kon. De gaslabrieken waren de leveranciers
van het tloor water gezuiverde gas verkregeu ainmo-
niak dat voor de hemesting gebruikt werd.
Doch de ga>fubrieken kondeu natuurlijk niet aan
filer vraag voldoen, daar de ophrengst ai'liangt van het
gasverhrmk, daar alleen voor de aininoniak het gas te
zuiveren, de kosten de ophrengst niet kiinnen dekken.
Thans was de zwavelzure ammoniak aan de orde en
werd deze in 18(10 voor het eeist in Europa ingevoerd
Dat ook van deze mestslof hoe langer hoe meer werd
gebruikt bewijzen we] de volgeude cijl'ersin j8(51
werd 1700 ton in Europa verbruikt eu iu 1900 werd
500,00 i ton per juar verbruikt.
Maar de geieerden op he' landbouvvgebied zaten niet
slil en iu 1801 wist men de ChilisaJpeter voor deiand-
bouw bruikbaar te maken.
De uitvoer uit Chiii oedroeg in 1861 68000 ton en in
1905 1,500,000 ton. Doch ook aan deze mestslt/t zal
weidra een eind komen, daar men ntt reeds een eind
aan do salpeterlagen ziet, nog een 30 jaar en het be-
schikbare is verbruikt.
En thans komen we aan de nienwe stikstofmest de
kalkstikstof.
Vier jaren geleden is het professor Falkk te Berlijn
gelukt de vrije stikstof welke zich in de lucht bevimit,
vast te stellen, door middel van caisium carhid, gehracht
in een electrische gloeioven welke van 700° tot 2000° C.
wei d verhit. Hij liet een stroom lucht door dien oven
gaan eii de vrije stikstof der lucht zelte zich vast op
het caisium carhid en de stikstof verbond zich alzoo met
de kalkstof.
Doch de kosten waren te duur om de kalkstikstof in
den handei te brengenevenzoo is dit het geval met
de resultaten welk een geleerde in Noorwegen verkrijgt
wien het is gelukt de vrije stikstof over te brengen in
sal peter, welk product kulksalpeter wordt genoemd.
Maar prolessor Trankk verkocht zijn resultaten aan
eenige italianen die een fabriek in het dorpje Piano
Porta in de nabijheid van Miiaan oprichten, dat de
electrische beweegkracht verkrijgt door een waterval
die in haar nabijheid ligt, wat dus een goedkoope kracht
is. Dit syndicaat brengt nu de kalkstikstof van prof.
Frankk in den handei.
Doch dit syndicaat wil niet in Nederlaud verkoopen.
Misschien wei otndat de ophrengst nog zoo gering is
dat zij slechts hare naaste omgeving van kalkstikstof
kan voorzien.
In Duitschland heeft zich echter een ander syndicaat
gevormd dat ook kalkstikstof vervaardigd, hoewel dit
eenigszins verschilt met die van Piano Dorta daar zich
hierin een weinig chloorcalium bevindt en het iseenmaal
een leit dat de boer bang voor chloorcalium is.
Dit laatste product nu is in den handei en ook in
Nederland verkrijgbaar daar in Zwijndrecht de hoofd-
vertegenwoordiging is.
Ei zijn dus op het oogenblik drie nieuwe meststoffen.
le ae kalkstikstof uit Piano Dorta, 2e de kalkstikstof
uit Wester Egeln, 3e de kulksalpeter uit Noorwegen.
In hoofdzaak zijn deze drie soorten niet verschiliend
daar van elk het calcium cianimid het hoofdbestand-
deel is.
Nu is het nog de vraag: is kalkstikstof goed voor be-
mestmg? en ditkan men niet direct met ja beantwoorden,
daar er twee, met elkaar tegenstrijdige, omzettingen
kunnen piaats hebben en deze willen we eens nagaan.
Ten eersie een gnnstige omzetbngdeze zal piaats
hebben wanneer de bodem, waarop zij gestrooid zai
woiden, rijk aan bacterien is, dus op een vruchtbaren
bodem.
De ongunstige omzetting zal piaats hebben op een
zuren bodem, op een humus bodem, enz.
Het verschil der meststoffen is dus Chilisalpeter en
Ammoniak deugen op alle gronden Kalkstikstof is goed
op een bodem waarin zich veel bacterien bevinden en is
sJecht op een koudeu, natten en op een zuren bodem
Op de vraag oi kaikstikstot deugt voor overbemesting,
dan geloot ik dat zij daurvoor geen reden van bestaac
heeft.
De proeven genomen door de leerlingen van Suppletia
Dij den landbouvrer Dees op de Punt te Zaamslag Raven
ook goede resultaten.
Vooral raad ik aan de machine te gebruiken bij de
bemesting daar de kalkstikstof gevaarJijk is voor de
oogen en de handen.
De kaikstikstot zal ook niet goed zijn als bemesting
op weiden daar deze hier in de omgeving meestal nat
en zuur zijn.
Het best zal de kalkstikstof werken wanneer men het
bemest, 14 dagen voor het zaaien.
lot slot roep ik u alien toe neemt proeven, niet ieder
voor zichzell maar in vereeniging en dan de resultaten
te zamen vatten onder e6n uitslag. Ik zelf ben gaarne
bereid de proetvelden te onderzoeken en de resultaten
in verband met het weer, de grond, en de bestrooiing
enz aan u mede te deelen.
Hiermede eindigde spreker deze lezing.
De voorziiter dankte de spreker en zeide voor
al het laatste, het in vereeniging nemen van proeven,
te zullen doen, terneer Haar de landbouwers nu verzekerd
zijn van de welwilleDde medewerking van den spreker.
O
