A I g e m e e n
Nieuws- en Advertentieblad
o o r
Zeeuwsch-Viaanderen.
No. 4910.
Zaterdag 27 October 1906.
46e Jaargan^;.
Binnenland.
ABONNEMENT
Per
drie maanden biunen Ter Neuzen 1,-—. Franco per postYogi
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,82£.
Men abonneert zich bjj alle BoekbandeJaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
Telefoon No. 2 5.
Inzending van advertentiSn voor 3 uren op den dag dar uitgava.
ADVISTENTISN:
Van 1 tot 4 regela f 0,40, Voor elken regal meer f 0,10.
Bij directe opgsaf vaa driemaal pkatsing derzeifde advertentie wordt de prigs
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
EBRSTB BLAD.
Hare
Majesteit de Honing in-Moeder
en het Leger des Heils.
Maandag 22 Oct. bezocht H. M. de Koningin-
Moeder, vergezeld van Jonkvrouwe van Ittersum
en Bidder Pauw van Wieldrecht, het Kinder-
huis van het Leger des Heils te Naarden.
Even over drie uur in den namiddag reed het
hofrijtuig voor, en werd Hare Majesteit ver-
welkomd op het hordes der fraaie villa een
geschenk destijds aan het Leger voor dit doel
geschonken waartoe Kommandant Estill en
Luit.-Kolonel Govaars, de leiders van het Leger
des Heils in Nederland, aanwezig waren. Na
eenige vriendelijke, inleidende woorden trad
Hare Majesteit de ontvangkamer binnen.
Hier werd door Lt.-Kolonel Govaars, Chef-
Secretaris van het Leger des Heils in Nederland,
de volgende toespraak tot de Koningin-Moeder
gehouden
z/Beminde Yorstinne,
//'t Is niet mogelijk in woorden uit te drukken,
hoezeer wij het bezoek van Uwe Majesteit aan
dit Tehuis op prijs stellen.
z/Wij weten hoe het welzijn van ons volk,
zoowel als zijn nooden, Uwe Majesteit ter harte
gaat. Reeds dikwijls heeft U de onmiskenbare
biijken gegeven van Cwe belangstelling in
allerlei arbeid op geestelijk, maatschappelijk en
liefdadig gebied.
an die belangstelling is dit bezoek een
nieuw bewijs.
//Ik acht het een eer de tolk te zijn van de
gevoelens van de leiders van deze beweging in
Nederland en van duizenden mannen en vrouwen,
die het Leger des Heils uitmaken, om ook uit
hun naam Lwe Majesteit dank te zeggen niet
slechts voor de eer van Uw bezoek aan dit
Tehuis, maar voor den moreelen steun, dien
we daarin zeker mogen zien.
z/De moeilijke en somtijds ondankbare taak
van hen, die dikwijls onder de meest ongunstige
omstandigheden werken aan de geestelijke, zede-
lijke en stoifelijke verlossing en ophefting van
hen, die door zonde, ondeugd en wanhoop ge
houden zijn, zal zeker door dit bezoek verge-
makkelijkt worden.
z/En voornamelijk onze trouwemede-arbeidsters
in dit Tehuis, die hun leven gewija hebben aan
dit werk, jubelen over Uw bezoek.
z/Wij heeten U daarom in dit Kinderhuis
hartelijk welkom en durven vertrouwen, dat
hetgeen voor deze kinderen hier geschiedt met
het oog op hun tijdelijk zoowel als hun eeuwig
welzijn, ook de goedkeuring van Uwe Majesteit
zal wegdragen.
//Veroorloof ons ten slotte op Leger des Heils
wijze U Gods besten zegen toe te wenschen
z/God zegene H. M. de Koningin-Moeder
//God zegene het Koninkiijk Huis
z/God zegene het Nederlandsche Yolk
Hierna begon de eigenlijke bezichtiging.
In de eetkamer zongen de kinderen H. M. toe
H. M. sprak vriendelijk enkelen der kleintjes
toe, met die heel-gewone en toch zoo minzame
manier van doen, die Haar reeds zoo lang de
lielde van het geheele volk deed verwerven.
Van vertrek tot vertrek gaande, het geheele
gebouw door, werd niets overgeslagen zelfs de
kleinste zaken boezemden Haar belang in. En
aldoor onderhield zij zich dan met deze, dan
met gene der begeleidende Heils-Officieren,
heihaaldelijk hare ingenomenheid en tevreden-
heid over het geziene betuigende. Ook de beide
begeleidende hooge gasten waren zichtbaar ver-
rast en voldaan over deze, vermoedelijk eerste,
bijgebouw en het pas
gebruikte ziekenhuisje
kennismaking met een tak van den arbeid van
het Leger des Heils.
Nadat ook nog een
voltooide maar nog niet
waren bezichtigd, en H. M. op haar weg door
den tuin nog weer eens met zichtbaar welge-
vallen de kleinen had gezien, bezig met vrije-
en orde-oefeningen, werd nog een oogenblik in
de ontvangkamer uitgerust.
Na in alien eenvoud een kopje thee te hebben
gedronken, waarbij de Koningin zich voort-
durend met de Officieren over hun werk onder
hield, en enkele plannen voor verdere uitbreidin-
gen met veel genoegen en waardeering aanhoorde,
werd de terugrit aanvaard, onder detoejuichingen
der aanwezige Officieren en kinderen en van
een groot aantal belangstellenden, die zich
inmiddels in de nabijheid hadden verzameld.
TEIi NEUZEN, 26 October 1906.
ordeoefeningen der
te Venlo de heer
Voor de akte vrije en
gymnastiek slaagde o. m.
R. J. de Jonge, van Axel.
Werd onlangs gemeld dat door een deur-
waarder te Hulst beslag was gelegd op de mena
gerie met verschillende wilde dieren vanLudewis-
ka thans kunnen wij mededeelen dat de eigenaar
dier inrichting, zekere H. G., van beroep dieren-
temmer, wiens woonplaats niet bekend is,
Woensdag door de rechtbank te Middelburg in
staat van faillissement verklaard is.
Weldra zal er das waarschijnlijk voor lief-
hebbers gelegenheid geboden worden om voor
een prijsje bezitter te worden van een of meer
wilde dieren.
In de provincie Zeeland kwamen in de
week van Woensdag 17 tot en met Dinsdag
23 October 12 gevallen van besmettelijke ziekten
voor, nl. te Hoedekenskerke 2, Krabbendijke
1, St. Laurens 1, St. Maartensdijk 1, Middel
burg 1, Rilland-Batb 1 en Yerseke 3 van rood-
vonk en Axel en Stoppeldijk 1 geval van diph-
teritis.
BECHTSZfiKEI.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
De rechtbank heeft in hare zitting van 26 Oct.
het volgende vonnis uitgesproken
J. S., oud 63 j., werkman te Hontenisse,
gedetineerd te Middelburg, is wegens het plegen
van ontuchtige handelingen met een kind beneden
den leeftijd van 16 jaren veroordeeld totljaar
gevangenisstraf met mindering der doorgebrachte
hechtenis.
Gerrieenteraad van Ter Neuzen.
JfEEZESSCHE COlRilT
Oit hlart verteiiljnt ffiaandag-
Woentdag. en VrijdaKavoDd,
**cssrv& as^mttaeuums
SS5C!E*W9*V*I«S,<J03F 953MSWCJ.
iltgMonder I op Feeslrtasen, bij de tirinp. P. jr. VAI MSB tAIVliR te Ter leaaeu.
Weest welkom, lieve Koningin,
Welkom, welkom juichen wij.
'tis heden feest in 't Kinderhui's,
En ieder hart juicht blij.
Wij groeten Uwe Majesteit
Als Neerlands kleine dapp'ren
En zingetr blij uit voile borst:
Laat hoog 't Oranje wapp'ren.
Wees welkom, welkom duizendmaal,
En moog' nog lange jaren,
De lieve, trouwe Hemelheer,
U voor ons land nog sparen.
Vergadering van Donderdag 25 October 1906.
Voorzitter de heer J. A. P. Geill, burgemeester.
Aanwezig de heeren Moes, Van den Hoek, Wieland, Visser,
Dees, Van Dale, Moggre, De Masier, De Koeijer, De Jager
en Verbrugge.
Afwezig de heer Van de Velde.
Een vaeature.
Na opening der vergadering worden gelezen de notulen der
voorgaande, die worden goedgekeurd.
De Voorzitter achorst de openbare vergadering welke over-
gaat iu eene met gesloten deuren.
Na het weder openbaar worden der zitting stelt de Voor
zitter aan de orde
1. Ingekomen stukken.
Een adres van de afdeeling Ter Neuzeri* en omstreken van
den //Bond van Nederlandsche Onderwijzers," waarin wordt
te kennen gegeven dat mar hare meening de salarieering der
onderwijzers en onderwijzeressen in de gemeente werkzaara
bij het openbaar lager onderwijs, niet voldoende geregeld is,
omdat
le. een minimumsalaris van 525 moeilijk voldoende kan
genoemd worden
2e. een maximum van j 725 evenmin geacht kan worden
te voldoen aan wat een onderwijzer met eeu gezin noodzakelijk
behoeft
3e. de opklimming van f 50 om de 4 jaar eveneens
wijziging behoeft, vooral wat den duur der eerste perioden
Wetreft
4e. de billijkheid medebrengt, dat de tegemoetkoming in
de woninghuur worde uitgekeerd, zoowel aan mannelijke als
vrouwelijke leerkrachten,
redenen waarom adressante, onder verwijzing naar de nevens
ingezonden memorie van toelichting, den Hand beleefd ver-
zoekt, de salarisverordening zoodanig te herzien, dat aan
bovenbedoelde bezwaren zooveel mogelijk worde tegemoet
gekomen.
In de memorie van toelichting wordt er op gewezen dat,
al zijn de salarissen bij het openbaar lager onderwijs iets
beter dan het wettelijk minimum, die ook voor de kleinste
gemeenten in ons land gelden, bij vergelijking met plaatsen
van gelijke grootte als Ter Neuzen, en in het oog houdende
deze onder
nog steeds
ien hoogen levensstandaard te dezer plaatse
dankbare erkenning van wat verbeterd is
beslist onvoldoende geacht moeten worden.
Een onderwijzer, benoemd op een salaris van f 525, zal
na altrek van zijn kostgeld, f 30 per maand en storting voor
weduwen- en weezenpensioen, bij beperking van zijne uit-
gaven voor kleeding en schoeisel tot het allernoodzakelijkste.
slechts met moeite rondkomen. Voor zakgeld mag hij niets
rekenen, maar zelfs uitgaven voor tijdschritten en bladen, van
studie, voor een onderwijzer onmisbare zaken, zal hij zich
dienen te ontzeggen.
Het ergste is, dat alle verhoogingen pas om de 4 jaren
plaats hebben, wat veroorziakt, dat de aanvankelijk ongunstige
toestand lang blij ft bestaan. De gedurige mutatie onder de
jonge leerkrachten, zeker niet in het belaog van het onder
wijs te achten, is hiervan een gevolg. Vooral de eerste
perioden moeten dus als te lang beschouwd worden.
Ook het thans geldende maximum, dat bereikt wordt op
een leeftijd dat een onderwijzer gehuwd is en een gezin te
onderhouaen heeft, maakt zijn toestand verre van gunstig.
Vele gemeenten, in zielenaantal op een lijn te stellen met
Ter Neuzen en zelfs kleinere, hebben dan ook reeds eene
salarisregeling, die gunstiger is dan de onze.
Voor verschillende bijzondere scholen is na de invoering
van de gewijzigde wet op 't lager onderwijs eene salarisrege
ling tot stand gekomen, welke staat boven die, welke in deze
gemeente voor de openbare onderwijzers geldt.
Door inwilliging van het gevraagde in punt 4 zal eene
ongelijkheid in salarieering, die moeilijk gemotiveerd kan
worden, weggenomen zijn.
De Voorzitter deelt mede dat dit adres gesteld is in handen
der plaatselijke schoolcommissie, welke een rapport heeft
ingezonden waaruit het volgende blijkt
JNa overweging van het verzoekschrift met memorie van
jliehting, en ingewonnen intormatien bij adressant, is de
Commissie van toezicht op het lager onderwijs gekomen
tot de volgende beschouwing
Zij acht zoowel het minimum als het maximumsalaris der
onderwijzers van bijstand alhier niet voldoende, dit moge
hieruit biijken, dat een beginnend onderwijzer aan kost en
inwoning, pensioen en belasting reeds dadelijk pi. m. f 400
t( betalen heeft. Voor lessen, boeken, kleeding, kranten,
contributien, reis— en zakgeld rest hem dan nog pi. m. f 125.
Dit moet onvoldoende worden geacht.
Wie bekend is met het particulier leven van de eerstbe-
ginnende onderwijzers alhier, zal weten, dat bijna voortdurend
ontbering hun deel is.
Er kan geen sprake zijn van ontspanning in den kring
waarin zij moesten thuis behooren.
De vlijtigen, zij die vooruit willen komen, kunnen hun
uitgaven niet bestrijden en maken dan soms schulden. Ge
vallen zijn bekend van oppassende, naarstige jongelieden, die
na ruim een jaar Ter Neuzen metterwoon hebben verlaten,
nog achterstallig waren bij hunne hospita.
Is de commissie mitsdien overtuigd van het onvoldoende
van een aanvangssalaris ad f 525, op minder vast staDdpunt
bevindt zij zich bij de vraag welk salaris voldoend genoemd
kan worden.
Een vergelijkend onderzoek naar het bedrag der salarissen
in de onderscheidene gemeenten, geeft niet het gewenschte resul-
taat. Waar het aanvangssalaris te Zaandijk f 600 en danr-
entegen te Kampen slechts 500, waar het te Renesse, Asten
en Borculo f 600, doch daarentegen in plaatsen als Harlingen
en Zwolle 550 bedraagt daar moet het gemis aan over-
eenstemming gezocht worden in plaatselijke omstandigheden
en is vergelijking doelloos.
Wil men niettemin eeiie onderlinge vergelijking van eenige
gemeentsn in Zeeland, dan blijkt dat het salaris bedraagt te
Middelburg f 600, Vlissingen f 500 (boven de 21 jaar f 550),
Zierikzee f 600, Ter Neuzen f 525, Oostburg f 550, Renesse
600, Sluis 550, Heemstede f 550, St. Annaland f 550,
Oud-Vosmeer 500 (na 2 jaar 550).
Zondert men Goes uit alwaar slechts het wettelijk
minimum wordt betaald dau moet Ter Neuzen geacht
worden een minder gunstige salarisregeling te bezitten dan
verscheidene andere Zeeuwsche plaatsen van niet meerdere
beteekenis.
Bij een overzicht van het aanvangssalaris in de ver
schillende gemeenten over het gansche land als men althaDS
Amsterdam, Alkmaar en Haanem uitzondert, alwaar het
resp. f 80(f 700 en f 625 bedraagt valt hat in het
oog dat het nergens meer bedraagt dan 600.
Het komt der commissie voor, dat dit het bedrag is naar
het bereiken waarvan de jonge onderwijzer streven mag. En
als de commissie aarzelt te adviseeren tot eene dergelijke
regehng een voorstel te doen dan is het, wijl ze inziel, dat
de gemeentefinancien die uitgaaf in den eersten tijd weilicht
niet toelaten.
JMiettemin vindt ze vrijheid eene verhooging met 25 in
overweging te geven en daarmede te doen gepaard gaan eene
eeaigszins gunstiger regeling der verhoogingen.
Het komt haar n. 1. voor, dat deze op het oogenblik inder-
daad ongunstig is. En ofschoon eene vergelijking met overige
gemeenten ook in dit opzieht, tot gemis aan overeenstemming
leidt, moet weer worden geconstateerd, dat in Ter Neuzen
eene minder gunstige regeling bestaat, dan in tal van plaatsen
van miuder beteekenis.
Dit verklaart de gedurige mutaties zeer ten nadeele van
het onderwijs. Met een enkele uitzondering zijn de onder
wijzers, die iu den laatsten tijd hier vandaan gingen, in betere
conditie geraakt, voor zooveel hun salarisregeling betreft.
Het is te voorzien dat, bij het dure kostgeld en de weinige
faciliteiten bij studie, die deze plaats aan jonge onderwijzers
biedt, de mutaties aan de orde zullen blijven zoolang geen
gunstiger salarisregeling daaraan tegemoet komt.
Bovendien zal verhooging van aanvangssalaris en verbetering
der vooruitzichten vermoedelijk tengevolge hebben dat bij
eventueele vaeature meer onderwijzers zullen sollieiteeren,
waaronder er ook zullen zijn van betel' gehalte.
Dat htt onderwijs daarmede gebaat zal zijn, ligt in den
aard der zaak.
De commissie geett daarom in overweging de salarissen
der onderwijzers van bijstand te regelen als volgt:
met minder dan 2 dienstjaren f 550,
2 en meer doch minder dan 5 dienstjaren 60O,—
a.
b.
c.
d.
e.
5
9
13
17
dienstjaren
9
13
17
650,—
700,—
750,—
800,—
Het vorenstaande heeft betrekking op het in het adres
aangevoerde sub i°, 2° en 3°.
De bedoeling van het sub. 4°. aangevoerde is, de vergoe-
ding van woninghuur niet enkel aan de mannelijke ge-
huwde, maar aan alle leerkrachten, derlialve zoowel gehuwde
als ongehuwde, vrouwelijke als mannelijke uit te keeren.
De voldoening aan dat verzoek rust eveuwel weder op eene
salaris verhooging. Maar bovendien wordt krachteloos gernaakt
hetgeen de wetgever beoogt in art. 26, sub 8 der wet op het
lager onderwijs.
Het schijnt der commissie met gewenscht, op dit onderdeel
van het verzoek hetwelk trouwens, als zijnde een
denkbeeld uitgaande van den Bond, voor de volledigheid op-
genotuen werd verder in te gaan.
Zij geeft dan ook in overweging daarop afwijzend te
adviseeren.
De Voorzitter: Bnrg. en Weth. hebben ook het adres
overwogen, maar meenen dat zij na 't uitvoerig advies der
schoolcommissie kunnen volstaan zonder advies.
De zaak beschouwende, moet aandacht trekken de nit-
drukking dat er voor eeu jong onderwijzer totaal geen sprake
kan zijn van eenige uitspanning in den kring waartoe hij be-
hoort en dat het zelfs is voorgekomen dat zoo iemand met
zijn kostgeld achterstallig was. Wanneer men dan ook nagaat
dat zij nadat hun kostgeld en pensioen betaald is maar
125 'sjaars overhouden, en dat verdeelt over de dagen
van het jaar, ziet men dat het bedrag dat ze voor andere
doeiemden uagelijks overhouden. al zeer gering is.
Wanneer het advies om de salarissen met 25 te verhoogen
werd aangenomen, zou dat zeker dankbaar worden aanvaard,
maar daar tegenover staat, dat de salarissen het laatst in
't vorig jaar nog zijn verhoogd en om er nu weer al op in
te gaanhet is maar steeds verhoogen, verhoogen en
waar blijft de grens.
De heer VisserVerleden jaar was het voorstel van het
Dag. Best, of van e£n der leden om het minimum salaris op
/550 vast te stellen en dat scheelde maar enkele stemmen.
Het heeft hem gespeten dat zulks niet is doorgegaan. Voor
de beginnende onderwijzers is het zeker te weinig maar ook
voor de ouderen is het maximum zeker niet te hoog. Ook
moet in aanmerking genomen worden dat de levensstandaard
in Ter Neuzen niet kan vergeleken worden bij die eener
plattelandsgemeente waar ze met het oog op het lage kost
geld en goedkoopere woninghuur beter kunnen rondkomen
met een salaris van f 5O0 tot 700, dan hier met een van
580 tot f 750. Ik zou er dus voor zijn om in den zin
van het advies te beslissen.
De heer Van DaleIn Oostburg begint het salaris met
f 550, terwijl het kostgeld daar zeer goedkoop is. Er wordt
daar niet meer dan f 22 of f 22,50 per maaud betaald. Dat
in aanmerking genomen zijn de jonge onderwijzers er aldaar
beter aan toe dan hier.
De heer Van den Hoek De woningstandaard is in Goes
en Zierikzee veel goedkooper dan hier.
Enkele leden meenen dat het in Goes niet het geval is.
De heer Van den HoekJa, in Goes ook, maar in
Zierikzee is het oneindig goedkooper.
De heer M.oes Ik moet tegen het advies bezwaar maken,
de salarissen zijn pas verleden jaar verhoogd. Zij hebben
ook gelegenheid om de hoofdakte te behalen en dan krijgen
zij direct f 10U meer. De gemeente legt nu toch al f 4500
'sjaars op de salarissen bij, me dunkt dat dat nogal wat is.
Als de salarisregeling dan niet gued is, waarom wenden ze
zich dan niet tot het Rijk Wij kunnen het niet helpen
dat het wettelijk minimum op alle plaatsen gelijk is.
De heer Van den Hoek: Bij de behandeling der wet
heeft de Minister wel gezegd, dat dit het minimum was voor
kleine plaatsen, maar niet voor grootere behoefde te gelden.
De heer MoesHet Rijk betaalt thans de minimum
salarissen, dus dan moeten ze zich tot het Rijk wenden.
Wordt het dan verhoogd, dan krijgen de bijzondere onder
wijzers het ook.
De heer Van den Hoek: Wanneer die verhooging dan
ook weer atgetvokken wordt van het bedrag dat de gemeente
op andere wijze krijgt, dan heeft zij er geeu cent voordeel
van, maar gaat er iutegendeel weer mee achteruit.
De heer Moes: Maar het zou de vraag zijn of dat ge-
schieden zou.
De heer WielandIk deel het gevoelen van den heer
Moes en wanneer ik dan in de begrooting b.v. zie staan
mej, Wissel (zeker nog geen 30 jaren oud) voor f 700,
waaronder f 100 voor de hoofdakte, A. M. Polderman
ook een jong onderwijzer f 625, ook met f 100 voor
de hoofdacte, en J. A. Tavenier f 850, met vergoeding voor
de Fransche akte, meen ik dat de positie voor een onder
wijzer die iets wil doen om in eene betere positie te komen
nog zoo sleeht niet is. Zoodra ze de hoofdacte halen, krijgen ze
f J.00 meer en dan toch ook nog de verhooging om de 4 jaar.
Het verzoek is naar het mij voorkomt wel wat sterk gekleurd.
Ze zoeken zooveel mogelijk in hun eigen plaats te blijven
en gaan dau bij hun ouders in de kost, wat ook een voordeel
oplevert. Is dat van mej. Wissel niet een mooi salaris
Nu is hier pas de onderwijzer P. M. D. van der Peijl, weike
J 575 salaris krijgt. Ik zeg het adres is te seherp gekleurd.
De VoorzitterHet zijn juist de minst bezoldigden die
het 'thardst noodig hebben, maar natuurlijk, wanneer er
verhooging verleend wordt, willen de auderen daar ook wel
gaarne in deelen.
De heer MoggreDat gedurig verwisselen is toch wel
een gevoig van het iage salaris, en dat is zeker niet iu het
belang van het onderwijs.
De Voorzitter: Voorzeker zal het hen die naar elders
sollieiteeren te doen zijn om te verbeteren, al is het ook niet
steeds om een hooger salaris. De een kan meenen dat hij
crgens anders beter terecht kan omdat hij dan dichter bij
familie is, een ander omdat hij elders beter voor zijne studie
terecht kau, een derde gaat liever naar elders omdat hem de
plaats hier niet bevalt, maar bij alien is het om verbetering
te doen. Dit neemt echter niet weg, dat er bij elke vaeature
gewoonlijk een hoop sollicitanten komen.
De heer Van den Hoek heeft berekend dat eene verhooging
der salarissen met 25 op een totale verhooging van 425
komt.
De heer WielandEn dat moet alles van de gemeente
komen.
De heer MoesZe moeten zich maar tot de rogeering
wenden en zooals de heer Wieland terecht opmerktze
hebben ook kans de hoofdakte te behalen.
De heer WielandZeker, Tavenier, die nu reeds 850
