No. 4007. Ter Neuzensche Courant. Zaterdag 20 October 1906. 46° Jaargang.
liinnenland.
EST IW&BI HWITII.
TWEEEEDIE] BLAD.
T W E E O E M E
Yergadering van Donderdag.
Aan de orde is de voortzetting van de beraad-
slaging over het wetsontwerp tot terugkoop van
particuliere landerijen op Java, en de in verband
daarmede ingediende motie van den heer Van
Deventer, luidende
vDe Kanier, van oordeel, dat het wenschelijk
is, een begin te maken met de terugbrenging
van de particuliere landerijen op Java in handen
van den Staat en daarbij een vast plan te volgen
gaat over tot de orde van den dag."
De Minister verklaarde zicb met de motie
niet te kunnen vereenigen. Niet door een motie,
maar door een daad (een wetsontwerp) moet de
Kamer zicb uitspreken.
De heer IJzerman is ook tegen de motie, en
verzoekt den heer Van Deventer deze terug te
trekken.
De heer Yan Deventer wijst er op, dat de
Minister slechts een formeele bedenking heeft
geopperd, geen bezwaren tegen het beginsel
der motie. Welnu, als de Minister een uit-
spraak van beide Kainers wenscht, laat hij dan
dat beginsel in de wet neerleggen.
Intusschen is hij bereid zijn motie in dien
zin te wijzigen, dat daarin niet meer wordt
gesproken van een vast plan, maar van een
z/srelmatige terugbrenging der landerijen in
handen van den Staat".
De motie bedoelt slechts den Minister een
zedelijken steun te geven.
De heer Troelstra voelt nu niet veel meer
voor de motie.
De Minister zou het beste doen de zaak
Nanggoeng los te laten en zich verder neer
te leggen bij de amendementen-Tydeman.
De heer Bos meent, dat na de toelichting,
de Kamer de motie kan aannemen en ook het
wetsontwerp, zij 't met eenige wijzigingen.
De heer Talma geeft den minister in over-
weging, het ontwerp terug te nemen.
De Minister blijft zich tegen de motie ver-
zetten.
De motie wordt daarna verworpen met 64
tegen 20 stemmen.
Aangevangen wordt daarna met de behande-
ling van het eenige artikelkredietpost van
500,000.
De heer Tydeman licht een drietal amende-
menten toe, met de strekking om den post
voor memorie uit te trekken en te spreken van
onteigening van particuliere landerijen bewesten
de Tjimanoek.
Spreker wijst er op dat ook, al spreekt de
Regeering nu niet meer van terugkoop maar
van terugbrenging, er duidelijk in het ontwerp
moet staan //onteigening".
De heer Van Deventer verklaart zich tegen
de amendementen van den heer Tydeman, die
de zaak op de lange baan zou schuiven.
Hij stelde twee amendementen voor lo. om
in het eenig artikel te lezen in plaats van
terugkoop, //terugbrenging" en 2o. om in plaats
van 500,000 toe te staan 499,999,99,
waardoor hij wil uitgemaakt zien, dat de Kamer
aankoop van //Nanggoeng" niet wenscht.
De heer Van Vlij men verklaart zich tegen alle
amendementen. Hij wil den Minister een proet
toestaan.
De heer Bos verdedigt de amendementen-
Yan Deventer. Deze sluiten aankoop niet uit,
die vaak veel goedkooper is dan onteigening,
welke de heer Tydeman uitsluitend wilhet-
geen de heer Troelstra ontkent, maar de heer
IJzerman volhoudt.
De heer Van Idsinga heeft een wettelijk
z/Heeft u geen trouwen, eerlijken raadsman,
oom, die kennis van zaken heeft
z/Vroeger was de justitieraad Nagel mijn raads
man in rechtszaken sedert jaren heb ik hem
niet bezocht."
z/En in welke verhouding staat die heer tot
Thorbeeken
z/Zij zijn vijanden."
z/Dan is hij onze man Mag ik hem schrijven,
hem verzoeken hier te komen U moet
voor alles precies weten, hoe uw zaken staan,
oom
De administrateur, die met beklemd hart
tegen de deur had gestaan, ging half verdoofd
naar buiten de plaats op. Daar besteeg hij
zijn nog dampend paard, en zonder met iemand
vei'der een woord gesproken te hebben, reed hij
naar Thorbeeken. Als een vluchtende over-
wonneling zat hij op het trotsche dier, en telkens
moest hij aan deze woorden denkenWat
zal ik doen, terwijl mijn heer dit rentmeester-
schap van mij neemtGraven kan ik niet
bezwaar tegen het amendement-Tydeman. De
beslissing in zake onteigening berust niet bij
de Kamer, maar bij den Gouverneur-generaal,
in overleg met den Raad van Indie.
De Minister sluit zich bij die opmerking aan,
en bestrijdt voorts de amendementen. Hij zal
spoed maken met een plan van onteigening,
maar moet inmiddels de gelegenheid hebben
aan te koopen, om op een klein gebied ervaring
op te doen in zake bestuursinrichting, politie enz.
Na nog eenig debat komen de amendementen
in stemming. Die van den heer Tydeman worden
verworpen, met 54 tegen 31 en 46 tegen 39
stemmen. Het amendement-van Deventer (geen
aankoop van //Nanggoeng" wordt mede verwor
pen met 49 tegen 37 stemmen. Het tweede
amendement-van Deventer (te lezen terugbren
ging) wordt overgenomen door den Minister.
Het wetsontwerp wordt daarna in stemming
gebracht en verworpen met 51 tegen 34 stemmen.
Na goedkeuring van eenige verslagen komt
aan de orde het wetsontwerp tot wijziging van
de wet op de Brieven-posterij (bijeenvoeging.,
van postkringen, om een port te krijgen in een
gemeente).
In ant woord aan de heeren Tak en Smeenge
deelt de Minister mee, dat de bedoeling is,
alleen twee kringen tot een kring bij een te
voegen, wanneer zij aan elkander gebouwd zijn
in het geval alzoo, dat het bebouwde kommen
geldt.
Verlaging van het port van briefkaarten in
lokaal verkeer wordt overwogen.
De beraadslagingen worden gesloten.
Op art. 1 verdedigt de heer Van Sty rum een
amendement, om de beslissing van een bijeen
voeging van twee kringen uitsluitend aan den
Minister te laten, en niet aan een ambtenaar,
zelfs niet aan den directeur-generaal.
De .heer Tak stelt voor om het port voor
briefkaarten in lokaal verkeer te brengen op
I1/s cent.
Hij trekt dit amendement echter in, na
de verklaring van den minister, dat de zaak
spoedig bij voorstellen tot wijziging van de
Postwet aan de orde kan komen.
Over het amendement-van Styrum laat de
Minister de beslissing aan de Kamer, die het
zonder stemming aanneemt.
Het wetsontwerp wordt daarna eveneens zon
der stemming aangenomeu.
Spoorwegen in de Haarlemmermeer.
Aan de orde is daarna de behandeling van
het wetsontwerp tot toekenning van een rente-
loos voorsehot ten behoeve van den aanleg van
spoorwegen in den Haarlemmermeer.
De heer Tak bepleit den aanleg van de lijnen
van Staatswege, en oproeping van de gegadig-
den voof de exploitatie.
De heer Treub is het in hoofdzaak eens met
den vorigen spreker en betreurt de stelselloos-
heid der Regeering bij de lokaal spoorwegen.
De heer Thomson koestert bezwaar (met het
oog op de def'ensie) tegen dit wetsontwerp.
Hij heeft in overweging het lijntje benoorden
Vijfhuizen achter de stelling van Amsterdam
om te laten loopen.
De heer Patijn zag in dit voorstel slechts
een subsidie, om een rijk deel van Zuid-
Hollaud uit zijn isolement op te heffen.
De heeren van Wichem, Lely, Eland e
Duymaer van Twist verklaren zich ten gun-<5
van het wetsontwerp.
De in de jongste Troonrede aangekondigde
wetsontwerpen tot verlaging van den accijns op
de suiker en verhooging van dien op het gedistil-
leerd zijn, naar wij vernemen, bij de Raad van
State aanhangig gemaakt zij hebben echter
eene minder gunstige ontvangst genoten, zoo
zelfs, dat de Raad van State den Minister van
Financien ernstig moet hebben ontraden deze
wetsontwerpen, althans in dien vorm, bij de
Staten-Generaal in te dienen.
voor bedelen schaam ik mij bedelen
bedelen.
Aan den oprit voor het front van het fraaie
huis werd hij ontvangen door Dora Thorbeeken.
Zij was een jonge dame van omstreeks vijf en
twintig jaar oud, weelderig van vormen, eenigszius
hoog van gestalte en gemakkelijk van beweging
zij maakte den indruk van een echte vrouw.
Onder het zware, donkere haar, dat zij naar
achteren opgestoken droeg, schitterden een paar
zachte, bruine oogen. Was overigens haar ge-
laat al niet schoon te noemen, toch maakten
de zachte vormen en lijnen er van een aangenamen
indruk en haar oogen hadden iets donkers
en dieps. Wanneer men dagelijks met haar
omging, kreeg men zeker het besef, dat zij een
zorgzame huishoudster was en een buitengewoon
verstand bezat.
Ware zij opgegroeid in een zuiverder omgeving
dan dit huis bood, dan zou zij de vrouw geworden
zijn, op wie een man op allelevensomstandigheden
zich had kunnen verlaten nu zij echter voort-
durend geweest was in de nabij heid van iemand,
die geen achting had voor de geboden van God
en menschen, was haar moreele levensopvatting
bedorven, en daar de woning van Thorbeeken
tamelijk eenzaam lag, was zij een prooi der
verveling geworden. Alzoo was zij nooit eens
Volgens den particulieren Haagschen cor
respondent van //De Tijd" zou de Minister van
Kolonien, tie heer Fock, na de verwerping door
de Tweede Kamer van het wetsontwerp tot
terugbrenging van particuliere landerijen op
Java onder staatsbezit, er sterk over denken
zijn ontslag aan te vragen.
Uit Den Ilaag wordt aan de Tel. gemeld
Het wordt in verschillende kringen hier ter
stede, en niet het minst in politieke, zoo goed
als zeker geacht, dat de oppositie, die tegen
de oorlogsbegrooting is ontstaan, bij de behan
deling daarvan Minister Staal tot aftreden zal
dwingen.
Ook van de linkerzijde zal, naar wij met
zekerheid vernemen, een felle critiek worden
geoefend en wel op de ontoereikende bezuini-
gingen van den Minister, voornamelijk op het
teit, dat hij geen algemeen bezuinigingsplan
heeft ontwikkeld en geen lijnen aangeeft, waar-
langs hij in de toekomst tot bezuiniging wil
komen.
De Haagsche partic. correspondent van het
N. v. h. N. schrijft over dezen Minister het
volgende
z/Ook de Minister van Oorlog moet, naar ik
hoor, bange dagen te gemoet gaan. Deze
minst-politiek aangelegde van alle Ministers
zal het kunststuk moeten vertoonen van dit
jaar te steunen op de radicale partijen, die hem
verleden jaar snood in den steek lieten. Dit
belooft een allermerkwaardigste vertooning te
worden. Wie had zulk fijn politiek spel gezocht
achter dezen rondborstigen generaal, die ver
leden jaar op de smakelijkste wijze de geheele
Kamer eigenlijk gezegd voor het lapje hield
Als men echter van de meer intieme zaken
van generaal Staal verneemt, dan is deze Excel-
lentie in menig opzicht een slachtoffer van zijn
plichtsvervulling. De wijze, waarop hij door
hooge en mindere Goden aan het departement
van Oorlog wordt tegengewerkt, hetgeen zelfs
tot in zijn familieleven nawerkt, is beneden
critiek. Anonieme brieven, die zijn vrouw
worden toegestuurd, hebben deze werkelijk
hoogstaande vrouw een dochter van wijlen
professor Cobet in haar gezondheid geschokt.
Als men dit bedenkt, is het toch ignobel, dat
men zicb hieraan bloot stelt, zoodra men de
belangen der bureaucratie bedreigt. Het is me
een rommeltje daar, aan Oorlog."
Op Donderdag 8 November zal in de
z/Prins van Oranje" te Goes de derde Bondsdag
worden gehoudcn van het prov. eornite voor
Zeeland van den Chr. Nat. Werkmansbond. De
heer Dr. J. Th. de Visser, eere-voorzitter van
den Bond zal een bespreking houden over //Ons
Program". Verder zal nog gesproken worden
over vakorganisatie van landbouwarbeiders en
spoorwegwerkers.
In de Maandgavond te Vlissingen gehouden
openbare jaarvergadering der Vereeniging //Vlis
singen vooruit" werd besloten vanwege deze
vereeniging met de a.s. De Ruyterherdenking
geen feestelijkheden te doen plaats hebben te
meer daar b'lijkt dat de afdeelingen van de ver
eeniging /,Het Nederlandsck Zeewezen" en ,/Onze
Vloot" plannen in die richting hebben.
Wel zal door //Vlissingen Vooruit" op 21 Juni
1907 een festival worden georganiseerd, tezamen
met den Zangersbond »Zang veredelt", bestaande
uit zangvereenigingen in Walcheren, Noord-
en Zuid-Beveland en Schouwen en met //Vlis-
sings Mannenkoor", en wel ter gelegenheid van
het 30jarig bestaan van laatstgenoemde vereeni-
ging.
Alle mannenkoren, gemengde zangvereenigin
gen, fanfarekorpsen, harmoniegezelschappen etc.
zullen worden uitgenoodigd.
Tevens is het't volgend jaar 150 jaar geleden,
dat de dichter Jacobus Bellamy te Vlissingen
werd geboren. Dit zal op dienzelfden datum
in de gelegenheid geweest vergelijkingen te
maken, en daardoor had ook een hartstochtelijke
inborst haar in de arraen geworpen van den on-
beduidenden Hinze, wien zij in den grond van
haar hart geen achting toedroeg.
Hinze geleide haar naar het prachtig ge-
meubileerde schrijfvei'trek van den heer des hui-
zes. Nadat hij de deur achter zich gesloten
had, wilde hij haar bewijzen van teederheid
geven.
z/Laat dat", sprak Dora Thorbeeken ruw.
z/Vertel me liever van de zandgravinje bent
altjjd zoo vol van haar schoonheid en haar ver
stand."
//Ben je jaloersch, mijn schat vroeg Hinze
met gefronst voorhoofd. //Als die dame schoon
is, kan ik haar toch niet leelijk noemen Overi
gens heb je geen reden om daarover bezorgd
te zijn zij heeft mij duidelijk genoeg te verstaan
gegeven, dat zij mij niet mag lijden. Geef mij een
glas goeden portwijn en een sigaar, en laat ons
dan eens over ernstige zaken spreken."
Dora bleef kalm voor hem staan en zei
//Ik zal nog beginnen te gelooven, dat je hier
enkel komt om de wijn, en omdat de goede
sigaren je aanlokken."
Hinze trad snel op haar toe en nam haar bij
de schouders vast met de woorden: //Wees
worden herdacht door een toespraak en de uit-
voering van een hulde-cantate, te zingen door
150 zangeressen in Zeeuwsche costumes en.
aubade aan zijn borstbeeld, geplaatst in het per-
ceel aan de Bellamykade, waar hi) geboren is.
Er dreigt uitzetting in massa van Ne-
derlandsche arbeiders uit Pruisen, zoo waar-
schuwt //de Standaard".
In de Rijn-provincies neemt het aantal niet-
Duitsche arbeiders gaandeweg toe. Er is grof
geld te verdienen en dat trekt. Ook uit Neder-
land is het getal daar vertoevende arbeiders
steeds klimmende.
Thans meldt men uit Berlijn aan de //Indep.
Beige", dat de Pruisische regeering besloten
heeft, in tien weken tijds een groot aantal van
deze vreemde arbeiders, met hun gezinnen, saam
een 50.000 personen, over de grenzen te zetten.
Dit besluit moet op 20 December zijn ten
uitvoer gebracht.
Voorshands schijnt dit vooral op de mijnwer-
kers te doelen, en met name de Oostenrijkers,
Polen en Italianen te zullen trelfen.
Ligt reeds hierin voor ons het gevaar, dat
Nederland, als het dichtst bij de grens gelegen,
hier overlast van kan krijgen, zeker minder dan
Belgie, maar toch voor Limburg in zekere mate,
het doet tevens de vraag opkomen, of straks
soortgelijke maatregel niet ook op de wevers
zal worden toegepast, waaronder men tienduizen-
den Nederlanders vindt.
Het is toch zeer de vraag, of, waar men zelts
Oostenrijk en Italie, de beide bondgenooten, niet
ontziet, met onze landsbelangen rekening zou
worden gehouden.
Onze consuls in de Rijn-provincies mogen
zich wel nauwkeurig op de hoogte houden van
den toestand dezer Nederlandsche arbeiders op
Duitsch grondgebied.
Als ons werkvolk geen aanleiding geeft zal men
hen wel met rust laten maar mengen ze zich
in den socialen strijd, dan weet men nooit wat
hun te wachten staat.
De uitzetting toch, die nu plaats grijpt, is
zonder twijfel politiek.
TER NEUZEN, 19 October 1906.
Vitbraiding Ter Neuzensche reederij.
Naar wij vernemen, contracteerde de heer A.
C. Lensen, alhier, met de heeren Craig Taylor
Co. Ltd., te Stockton on Tees, voor den bouw
van een stalen schroefstoomschip, van ongeveer
3000 ton zwaar gewicht voor oplevering April
1907.
Ons werd dezer dagen eene vergroote
foto getoond, vervaardigd door den heer Elzinga,
fotograaf alliier, welke door hem werd afgeleverd
binnen 2 uren nadat de origineele kleiuere
opname geschiedt was. Niet om de omstandig-
heid dat deze foto Voldeed aan de eischen welke
daaraau gesteld mogen worden, maar om de
zeer vlugge aflevering achtten wij dit feit ver-
meldenswaard.
Gisteren werd alhier in het cafe van den
heer Aug. Maandag door den notaris De Ridder
ten verzoeke van den hypothecairen schuld-
eischer, krachtens art. 1223 van het burgerlijk
wetboek, in het openbaar geveild een woon-
huis en erf, zijnde broodbakkerij teTerNeuzen
in de Kerkhoflaan, groot 1 are 27 centiareu.
Hiervoor was het hoogste bod 575. De
herveiling werd bepaald op Donderdag den 25
October 1906.
Men schrijft ons uit Hulst
In de op Donderdag j. 1. gehouden bestuurs-
vergadering der //Harruonie" is met algemeene
stemmen tot directeur der muziekschool ge-
kozen de heer Ed. de Stobbeleere van Sint
Gilles-Waes. Dit besluit is algemeen met ge-
noegen vernomen en is een waarborg dat de
//Harmonic" een ongekenden bloei tegemoet
gaat, door de alom gunstig bekenden tact en
ijver van den nieuwen titularis. Wij wenschen
genoemd gezelschap geluk met zulk een aanwinst.
overtuigd, Dora, dat ik je boven alles lief heb.
Om jou zou ik zelfs van den ochtend tot den
avond kunnen werken, en daar houd ik anders
volstrekt niet van. Ik bemin je niemand an
ders deelt in mijn liefde."
Hij liet haar los en op geheel anderen toon
zeide hij bedaard//En ga nu zitten, kind
ik ben in groote ongerustheid naar hier geko-
men, waar is je oom
z/Weet je het dan zelf niet?"
'/Hij is dezen morgen met mij uit Hamburg
gekomen en in de stad achtergebleven. Dus
zal hij den ganschen dag wel weer in de kof-
fiehuizen doorbrengen en onbekwaam zijn, als
hij thuis komt. En ik moet hem zoo noodza-
kelijk spreken
z/Wat is er dan gebeurd
z/Het ergsteMorgen komt de justitieraad
Nagel uit de stad en zal mijnheer \on Knee
klaren wijn schenken omtrent de omstandighe-
den, waarin hij verkeert. En dan heb ik daar
afgedaan
z/En wat nu
(Wordt vervolgd).
