Landbouwberichten.
Het zoutgehalte der gronden van de
overstroomde polders.
Gemerigde berichten.
W
De ramp in Californie.
getoonde deelneming. Het bezoek dat U. M.
en Z. K. H. de Prins der Nederlanden hier
gebracht hebben, zal in onze gemeente onvergete-
lijk bljjveu".
Tot afzending van dit telegram werd beslolen
en de Burgemeester ontving daarop Zaterdag
telegrafisch het volgende antwoord
ffH. M. de Koningin draagt mij op den Ge-
meeuteraad van Hontenisse HoogstderzelTer dank
over te brengen voor de woorden van hulde en
erkentelijkheid gesproken in de eerste vergade-
ring van den Raad, na de ramp welke de ge-
ineeote zoo zwaar heeft getroffeu.
H. M. en Z. K. H. de Prins koesteren de
meest oprechte wenschen voor spoedig herstel
der welvaart van de bevolking van de geteisterde
streek.
VAN GEEN, adjudant en part.
secretaris der Koningin".
Yervolgens bracht de Voorzitter een woord van
den dank aan de bestureu van den Kruispolder,
van Hengstdijk en van Ossenissa door wier werk-
zaamheid de ramp werd beperkt.
Ook brengt spreker een woord van dank »an
de Hooge regeering, den Minister van Binnen-
landsche Zaken, en van Oorlog, den commandant
der genie, den commandant der marechausstie, die
voor de veiligheid zorgde en aan het bestuur der
stoomtram Hulst-Walsoorden voor de verleende
hulp.
Alsmede meer in het bijzonder aan alle parti-
culiereu, die hnlp verleer.den en de slachtoffers
hebben geherbergd.
Ingekomen is een missive van mevr. de wed.
Adriaanseus, houdeude mededeeling van bet over-
lijdm van haar echtgenoot.
De Voorzitter brengt een woord van welver-
diende hulde aan de nagedachtenis van den heer
Adnaansens, die 46 jaar lid van den raad en
80 jaar wethouder was en veel in het belang
der gemeente gedaan heeft.
Op voorstel van den voorzitter wordt besloten,
namens het gemeentebestuur een krani te leggen
op het graf van de overledeue en aan diens weduwe
en missive van rouwbeklag te zenden.
Tot tijdelijke wethouder wordt beaoemd de heer
Hiel, nadat de heeren Staal en Dumoleyu verklaard
hadden een eveutueele benuemiug met te zullen
aanvaarden.
Ingekomen is een missive van Ged. Staten
waarin wordt verzocht een uitvoerig rapport om-
trent de gezondsheidstoeatand en de armoede, in
verband met de overstrooming.
Aan het verzoek van Ged. Staten zal zoo veei
mogelijk worden voldaan, hoewel een volledige
opgave der sehade nog niet mogelijk is. Moeie-
lijk is de schade te berekenen aan de landerqen,
aan den middenstand en door gebrek aan werk.
Moeielijk zal het ziju de hoofdelijke otnslag
te innen. Het Rijk zal moeten bijstaan.
De zeer nadeelige invloed, die eene overstrooming
met zeewater op de landerijen heeft, is eensdeels gelegen
in de hoeveelheid zout, die door den grond wordt opge-
nomen en voor een ander deel in de slechte structuur,
die de bouwvoor aanneemt. Dit laatste nadeelige gevolg
ziet men gewoonlijk niet onmiddellijk in sterke mate
optreden, de uitwerking van het hooge zoutgehalte daar-
entegen wel. Een te hoog zoutgehalte vertraagt de
ontkieming van het zaad en den groei van de plan ten
kan zelfs, wanneer het zeer hoog water wordt, beide
totaal verhinderen. Na eene overstrooming zal het
daarom dikwijls voorkomen, dat men verstandiger doet
niet uit te zaaien, dus zaaizaad en knnstmest in den zak
te houden en den grond te laten liggen, totdat het zout
dat hij belangrijke commissieu had, waarbij hij
zich bedieude van de hulp eener vrouw.
Of dat zijn eigen vrouw was, viel natuurlijk
niet uit te maken de brieven kwamen uit Weenen,
ja, maar Weenen is een zeer groote stad.
Gabori zelf zond in de eerstvolgende dagen
nog een brief naar zjjn vrouw afden eersten
had hij zelf naar de post gebracht, den tweeden
gaf hij aan den portier om ter post te laten be-
zorgen.
Deze beambte was Dogal nieuwsgierigzoodra
hij het adres gelpzen had zeide hij tot den ober-
kellner: »Jean, je weet in Weenen evengoed den
weg ah ik, de Graben is een voomame winkel-
straat, maar renteoiers en andere fijne heeren wonen
daar toch niet, vooral niet op de derde verdiepiug."
En Jean antwoorddeffOch, op reis hangen
velen den grooten heer uit, die thuis slechts
aardappelen met mosterdsaus tot middagmaal
krijgen."
Maardie groote som gelds was toch bij
den kassier in bewaring Gabori was das stellig
wel tfeene fijne mijuheer."
Zoo was er een week verloopen, gedurende
welke Gabori hoogst solide leefde. Hij stood laat
op, ontbeet, ging uit eu kwarn 's avonds met laat
terug, dronk meesta! Dog een fleseh wijn in de
restauratie van het hotel en ging om elf uur te
bed.
Op Zaterdag was hij gekomen, en na was het
weer Zaterdaghet was alle dagen mooi weder
geweest, doch nu ging er in het zuiden boven de
Luoebnrger heide een ouweder.
Toen dit dreigde los te barsten, tegen den avond,
atapte eea heer het hotel binien, die volgeni zij a
door het regenwater voldoende uitgeloogd is. Het is
daarom van veel belang om zoo spoedig mogelijk het
gehalte aan zout vast te stellen. Uiterlijkekenteekenen,
die dit met tamelijke juistheid aangeven bestaan niet
en daarom moet het langs scheikundigen weg geschieden.
Uit elken polder, die voor bebouwing dezen zomer in
aanmerking zou kunnen komen, werden enkele grond-
monsters genomen, die de verschillende grondsoorten
van den polder vertegenwoordigen, en daarna werden
ze verzonden naar het Rijkslandbouwproefstation te
Goes, waar ze kosteloos konden worden onderzocht.
Dezer dagen werden mij de gevondene cijfers mede-
gedeeld en daaruit blijkt, dat over het algemeen het
zoutgehalte meevalt, dus niet zoo hoog is, als we had
den kuanen verwachten in aanmerking nemende den
langen tijd, dien het zeewater in sommige polders heeft
gestaan. De grondmonsters zijn genomen uit den
Noorddijkpolder, Noordhofpolder Mariapolder, Zande-
polder, Kruispolder en kleine Molenpolder. Het bovenst.e
laagje, ter dikte van ongeveer 2 cM., was rijk aan zout,
veel te hoog voor een goeden groei der planten. Maar
hei overige gedeelte van de boswvoor bevatte veel min
der en de daaronder gelegen lagen nog minder.
Dat de gronden niet meer zout hebben opgenomen staat
waarschijnlijk in verband met de vele regens voor de
overstrooming waardoor de grond met zoet water was
volgezogen. En dat juist het bovenste laagje zooveel
zout bevat koml van de droogte na den waterafvoer, er
is veel grondwater verdampt en het daarin aanwezige
zout zette zich in de bovenste grondlaag af
In den Noorddijkpolder, die grootendeels slechts een
getij onder water is geweest, is het zoutgehalte het laagst
hooger is het in den Kruispolder, nog hooger in den
Mariapolder, Noordhofpolder en Zandepolder en bet
hoogst in den Molenpolder. Op al de orerstroomde
gronden in dezen polder is de verbomw van rlas, erwten,
booneD, wikken, b.v. wikken in haver voor veevoer)
aardappels, zeer weinig hoopvolde opkomst moge zich
nog goed laten aanzien, maar mede op grond van de
gevonden cijfers is het gevaar groot, dat het zoutgehalte
zich overal weldra zal wreken.
Wil het weer eenigszins meewerken, dan zal men van
zomergerst, haver- en bieten wel een oogst kunnen ver
wachten en in den Noorddijkpolder en den Kruispolder
van de zomergerst zelfs wel een goeden oogst. In dc
zomergerst zaaie men dan luzerne, daar op deze manier
het land zich het spoedigst herstelt en men tevens vee
voer heeft. Ook in haver kan men luzerne zaaien, maar
hieraan is de schaduwzijde verbonden, dat de haver
meer nadeel ondervindt van het zout dan de zomergerst
en bovendien de stoppel wel iets later zal bioot komen.
Bij de zeer gunstige schikking die H. M de Koningin
heeft getroffen ten opzichte van de ondergeloopen gronden
van het Kroon-Domein zai in den Noordhofpolder, Maria
polder en Zandepolder geen uitzaai meer mogen plaats
hebben van suikerbieten, omdat hierbij de grond in den
aanstaanden hsrfst te veel te lijden zal hebben en de
nadeelen zich dus minder spoedig zullen hcrstellen.
Bovendien zal men eene niet veel hoogere opbrengst
mogen verwachten dan 10000 a 12000 kilo per gemet
en dan is ten gevolge van de hooge kosten voor be-
mesting en arbeidsloon de winst gering. Naast gerst,
haver, luzerne, gras en klaver zal evenwel de verbouw
van koebeeten toegelaten worden om zooveel mogelijk
in gebrek aan veevoer te voorzien.
Bij de perceelen wintergerst en wintertarwe, die neg
een goeden stand hebben en zich reeds goei ontwikkelen
is het van veel gewicht om den grond open te houden.
Een chilibemesting is hierbij zeer aan te raden, b.v.
50—75 kilo per gemet. Overigens zal de ontwikkeling
van deze gewassen in den aomer waarschijnlijk tegen-
vallen door den slechten toestand van den grand en
zal men bij twijfelachtigen stand goed doen den grond
te bewerken met eg of cultivator en nog zomergerst
zaaien.
Uit de cijfers van het zoutgehalte volgt dus, dat men
van sommige gewassen nog wel een oogst mag verwachten,
maar men dient voorzichtig te zijn met de behandeling
van den grond. De grond moet droog zijn,^ wanneer
men wil bewerken en men mag hem niet dieper los-
maken dan volstrekt noodig is om het zaad te bedekken.
Elke diepere bewerking geeft te veel lossen grond hie
bii regen ineeoslibt tot een ondoorlatende laag, die
noodlottig is voor de plant. Het hoogere zoutgehalte
van den bovengrond en het lagere gehalte van de iets
dieper gelegen lagen mag i« geen geval een reden zijn
om dieder te bewerkea. Hoe zwaarder de grond, des
te voorzichtiger dient men te zijn. Enkele gedeelten,
die in den eersten tijd nog niet opgedroogd zullen zija,
zooals b. v. in het oostelijk deal van den Zandepolder
en op de lagere plaats6n in den Mariapolder, late men
liever tot den herfst liggen.
De kleine Molenpolder bevat hethoogstezoutgehalte;
vooral de ondergrond bevat hier meer dan in de andere
polders Daarbij komt nog, dat deze polder bestaat uit
zware klei, die zich veel minder gemakkelijk herstelt.
Het groen leggen door zaaii'ng van klaveis is vooral
in dezen polder zeer gewenscht
Aangezien er veel kans be8taat, dat de vruchtboomen
bet ook zullen moeten afleggen, zou eene kunstmatige
uitspoeling van het zout door middel van zoet water
een middel zijn, waarvan men in latere jareu veel ge-
noegen zou kunnen hebben. Voor hen, die in de na-
bijheid wonen van niet ondergeloopen polders zou dit
geen al te groote moeite zijn.
Yolgaarne ben ik steeds beieid nadere lnlichtmgen
te geven.
Kloosterzande. D. S. HUIZINGA,
adsp. rijkslandbouwleeraar.
Een goede kruiderij is van groot belang voor
de voeding. Dit wordt hoe langer hoe meer erkend.
Een deugdelijk middel om te kruiden verhoogt
niet alleen den smaak der spijzen, maar wekt ook
den eetlust op en bevordert de spijsverteering,
dus aiaakt dat de spijzen ons meer nut doen.
niterlijk niet in het voornaamste hotel van Ham
burg paste. Hij was zeer eeuvoudig gekleed, droeg
katoenen handschoeuen en had slechts een half-
versleten koffertje en een katoenen paraplu bij
bij zich.
Zoodra de portier hem zag, glimlachte hij met
blijkbare geringschatting eu noteerde voor dezen
gast eeu achterkamer op de vierde verdieping.
Hij veranderde echter van gedachten, toen de
reiziger, die zich Jnrgens noemde, kort daarop in
de portierskamer kwarn en zijn ambtskaart ver-
toonde. Hij haalde het vreemdelingenboek te voor-
schijn, sloeg het open en vroeg ,/U bedoelt dus
van een week geleden Ik moet a echter doen
opmerken, mijnheer de commissaris, dat bij ons
alleen menschen van goeden naam bun intrek
nemen. U zalt hier dus niet vinden, wat a zoekt."
(Wordt vsrvolgd).
Daarom wordt ook hoe langer hoc meer zulk
een kruidingsmiddel gewaardeerd en op prijs gesteld.
Sinds lang nu werd bewezen dat Maggi's Aroma
zulk een middel is. Ze is onovertroffen voor
het verbeteren van soepen, bouillon, sauseu, gestoof-
de groenten, gestoofde vleesch en vischgerechten
en sehoteltjes, ook de gestampte pot, wordt er
veel srnakelijker door. Een paar druppels bij het
opdienen volgens voorschrift of recept er aan
toegevoegd zijn voldoende.
Naar eisch gebruikt geeft Maggi's Aroma aan
iedere huisvrouw gelegenheid tot werkelijke bespa-
riugen van allerlei onkosten, daar ze minder vleescb
noodig heeft om een goede soep of een lekker
schoteltje te bereiden.
Een roeiboot met zes personen, die Maandag
van, de reede van Austrnweel naar Antwerpen
voer, vroeg onderweg verlof aan de passeerende
sleepboot ^Thames" om faan te pikken."
De bootjesroeier Cuyper had reeds den haak
op de ^Thames" geworpen en was op den sleep-
boot overgesprongeD, om de tros vast te leggen,
toen, tengevolge eener verkeerde manoeuvre van
dengeen die aan het roer zat, de loeiboot onder
de schroef vau de ^Thames" terecht kwarn.
De boot sloeg om en de vijf nog opvarenden
vielen in 't water.
Drie konden zich zwemmende boven houden en
werden door de bemanning van de sleepboot gered.
Een waschmeisje en een fnatiebaas" ziju echter
niet meer boven gekomen en verdronken.
De sneltrein van Wiesbaden naar Mainz is
Zondagavoud op het station Curve den sneltrein
van Keulen naar Frankfort in de flank gereden.
Het postrijtaig van dezen laatsten treiu en de
locouotief van den auderen vlogeu van de spoor-
staven, een beambte van de post kreeg kwetsuren.
De stoffelyke schade is groot.
De machinist van den sneltrein uit Wiesbaden
was door het onveilige sein heeugereden.
Te Hajingen in Lothariugen heeft een
arbeider zijn 7-jarig zoontje doodgeslagen, omdat
hat kind geweigerd had, jenever voor den vader
te halen.
Volgeni de laatste berichteu van prof. Mat-
teucci, is de Vesuvius tot rust gekomen. Vol
gens hem zijn er nu geen verdere ernstige onge-
lukken te vrsszen. Intusschen zijn eergisteren
in de Italiaansche provincieu Siena en Florence
lichte schokken van aardbeving gevoeld, welke
ecbter geen schade van belang veroorzaakten.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag hadden
prof. Matteuci en zijn metgezellen in het obscr-
vatorium het hard te verautwoorden gedurende
een hevig onweder, waarbij uit tfde pluim" van
den berg een wolk van zand en verstikkende
dampen in het observatorium werd gedreven. Zij
kwamen er echter goed af.
Een raadseiachtig geval. Zaterdag voor 8
ilageiikwin te Lilian een ambteniar aan van
het Russische gezantsohap te Parijs d'Albrandt
genaamd, van Fransche nationaliteit, met een
opdracht voor het Russische gezsntschap aldaar.
Na zich van zijn opdracht gekweten te hebben,
besloot hij tot Donderdag in Linden te blijven,
ten einde het antwoord terug te kunneu brengen,
maar men heeft hem niet weergezien. Aan de
politic werd van zijn vermissing keunis gegeven
en men meende zijn signalement te herkennen in
de persoon van Charles Grant, die Dinsdag tot
3 maandeD gevangemsstraf was veroordeeld wegens
een aaaranding in het Batterseapark. Russische
ambtenaren van het gezsntschap werden epgeroepen
naar de gevangenis van Wandsworth en ook zij
herkenden d'Albrandt in den gevangene, maar
deze beweert te zijn voor wien hij zich uitgeeft
en geen d'Albrandt te kennen.
De sedert Augustus te keer gaande vuur-
spuwende berg op het eiland Sawaii (Duitach
Samoa) is in de laatste weken weer erg aan het
rommelen. Bij Toapepe heeft de lavastroom de
zee bereikt. Hij heeft tot nu toe vier dorpen
met hunne plantages verwoest. Hoewel er geen
meuscheo zijn omgekomen, zal het Duitsche be
stuur toch een hulpverschaffing op groote schaal
moeten inrichten, om de enbehuisden aan nieuwe
hutten en plantagea te helpen. De dakloozen
genieten nog altijd gastvrijheid in bevriende dorpen.
Aan den Rtjksdag zal zoo apoedig mogelijk een
som voor den aankoop van land gevraapd worden.
Het Belgische schoolschip #Comte de Srnet
de Naejer" is vergaan. Naar aanleidiag daarvan
werd Maandag uit Antwerpen aan de M. Ct.
geschreven.
Volgens een dezen namiddag bij de reederij
ontvaugen telegram, is genoemde bodem, door een
nog oubekeude oorzaak, gezoukeu in de golf van
Biscaye dat alle opvarenden in de sloepen het
schip hebben verlateu j dat 26 hunner door het
naar Hamburg zeilende Fransche barkschip
Dunkerque zijn ontmoet eu overgenomen. Wie
die 26 geredden zijn, is nog onbekend. Over
het lot der overigen, 33 in getal, verkeert men
in het onzekere. Dunkerque kan eerst binnen
een paar dageu Hamburg bereiken".
Volgens den correspondent der Press Association
heeft de sleepboot Granville van Dover de Dunker
que gepraaid, en toen vernomen dat de kapitein
Fonrcault en 88 man aan boord zou zij a ver
dronken. De kapitein van de Duukerque weigerde
de schipbreukeliugen te ontschepen zonder schiifte-
ljjke bevelen van de Belgische regeering.
De ontroering in Belgie door het bericht gewekt,
is nstuurljjk groot. Van alle kantea worden de
reedeis bestormd met vragen om inlichtingeu van
de angstige ouders der leerlingen.
Zooals we reeds bij het uitzeilen van het schip
meedeeldeD, waren er 32 kadetten aan boord.
De stsf bestond uit de heeren Fourcault,
commandant baron van Zoylen van Nyevelt, le
officierj Wenmaeckers, 2e officierC^lis, 3 officier
en Van Essche, 4e officier.
Het leeraarkorps is samengesteld uit de heeren
Van den Bossche, belast met den leergang voor
talen, handelsrecht en scheepvaart, haudelsbureel,
enz., en luitenant Van den Plas, beiast met den
leergang van wisknnde. Andere leergaugeu werden
gegeven door den heer Cuypers, aalmoezeuier, en
den scheepsgeneesheer, Dr. Molitor.
De jSmet de Naeyer" is nog een zeer jong
schip. Het werd afgeleverd einde 1904, vertrok
voor de eerste maal uit Antwerpen den I2denpe-
bruari 1905 naar Valparaiso en keerde tegen het
einde vau het jaar terug.
De tweede reis had voor bestemming Port-Natal
in Zuid-Afrika, met aanleg te Las Pal mas en te
Kaapstad.
De fComte de Smet. de Naeyer" behoort aan
de Association maritieme beige, naamlooze vennoot-
schap, te Antwerpen gesticht op 80 December
1903, met eeu kapitaal van 500,000 fr. en be-
staaude uit 128 personen, behoorende tot de
politieke. wereld, de financien, den handel en d«
nijverheid. De Staat kende een toelage toe, uit-
getrokken op de credieten voor het vakouderwijs.
Het schoolschip had een dubbel doeldejouge-
liedcn in staat stellen de vaart te doen, vereischt
door de Belgische wet, ter verkrijging van het
brevet voor de lange omvaartde jougelieden, die
zich voor den handel bestemmen, in staat te stellen
met den vreemde kennis te maken en uitvoerwegen
na te speuren.
De rComte de Smet de Naeyer" was dilmaai
bevracht door het huis Eiffe en geladen met 2200
ton cement, een groote hoeveelheid glaswerk en
andere waren.
Het is onvermjjdelijk dat er nu weer gesproken
wordt over de gebeurteDissen met het schip v6or
het klaar was. Toen het zich te Greeuock in
het dok bevond, is door een verkeerde handeling
van een werkman, die bij ougeluk aan e£u zijde
de tanks opende, bestemd voor ballastwater, het
schip opzij overgezakt, en met groote moeite kreeg
men het weer overeind.
Er werd toen veel gesproken over een verkeerd
evenwicht van het schip. Dat werd ontlr.end, maar
nu komen van zelf die beweriugen weer boven.
San Francisco vat weer moed, zoo seint de
correspondent van een Engelsch bind. Het volk
is nog wel versuft door de geleden ellende en de
vele ongemakken van den tegeawoordigen toestand,
maar men begint toch reeds met goede hoop over
de toekomst te spreken. Het is kenschetsend voor
den geest van dit volk, dat geen ramp, hoe erg
ook, den Amerikaan lang kan neerdrukkenhij
begint reeds te praten over de nieuwe, prachtige
stad die als een phoenix uit de ach vau het oude
San Francisco vejrrijzen zal. Goed geschoalde werk-
lieden worden reeds aangemaand in de stad of in
den omtrek te b)(jven, aangezien binnen zeer korten
tijd alien werk in overvloed zullen vinden.
Het nieuwe San Francisco zal zijn voordeel
doen met de lessen van aardbeving en brand. De
hoaten huizen, die men in het heele land nog
zooveel aantreft, zullen vermoedlijk weldra tot het
verledene behooren, en vervangen worden door
stevige gebouwen van een stalen geraamte met
metselwerk. De geestkracht en onderuemingslust
van de Califoruiers is verbazingwekkend, en er
valt niet aan te twijfe-len, dat zij een nieuwe »hoofd-
stad van den Grooten Oceaan" zullen bouwen, die
in alle opzichteu de oude zal overtreffen, en dat
waarschijnlijk in ongeloofelijk korten tijd doen zal.
Zaterdagavond, zoo zegt dezelfde berichtgever,
was het rustig en ordelijk in de stad, en vaudaag,
Zondag, heerschte er een ware sabbathkalmte in
de tentenstad. De predikanten maakten vau de
gelegenheid gebruik om toepasselijke leerredeuen
zedelessen ten beste te geven, en nooit is em
vergadering in de open lucht talrijker of aan-
dachtiger geweest. De menschen zongen de psalmen
met een toewijding, tnaar zelden gehoord in kerk-
gebouwen die met de handen gemaakt waren, en
vurig waren de gebedeu die uit deze vergaderin-
gen van zwaarbeproefden opsttgen.
De bjjzondere berichigever vau de Daily Chronicle
seinde over het leven in de groote fcuncentratie—
kampen", die bij^oorbeeld in Golden Gate park
alle open plekken be-.laan. Vrouwen, in kostbare
mantels gehuld, zitten om kleine vuren gehurkt
te huiveren, terwijl hun mannen in den omtrek
bezig zijn met naar brandhout te zorkeu, of in
de lange rij hun beurt staan af te wachten voor
de broodbedeeling.
Het meest verbaziugwekkende is, zegt de corres
pondent, de stemming onder deze dakloozen. Ze
maken er een grap vau. Een man is er in geslaagd
eeu kleine ouderwetsche piano te redden niemand
begtijpt hoe hij die in het park beeft kunnen
krijgen. Op een beschuitkist gezeteu, geeft hij
nu eu d&n een uitvoering, allerlei dwaze stukken
spelende, ook K Huuue, sweet home" en duizenden
dakloozen komen er omheen staan en sehijncn
dien galgcnhumor zeer op prjjs te stellen.