Gemeogde berichten.
8UBGERLIJKE STAND.
Kantssngerecht te Ter Neuzen.
s&SF'dZsewisafg ira het Westelijk
iieord-HmeHka.
San Francisco verwoest.
i
In een aanhangsel wordt dan ten slotte een
kort woord gewijd aan de vraag, welke mest
men zal gebruiken op de met zout water over-
stroomd geweest zijnde landen. Aangezien
toentertijde nog geen kuns'mest bekend was
wil ik, om geen verwarring te sticbten, hier
geen aanbalingen doen, maar alleen meedeelen,
dat Ponse reeds aanraadt //een proeve te nemen,
het land mec onvermengde kalk te bestrooijen,
twintig a vijf en twintig tonnen op bet geruet
dezelve drie duimen diep onderploegen en op
dit omgeploegde land zaaien."
Zooals men ziet, in hoofdzaak komen Ponse's
raadgevingen overeen met die, welke nog tegen-
woordig gegeven worden.
Mag ik dan eindigen met 11 in extenso voor
te lezen het voorbericbt van de hier besproken
Handleiding
ffMet de uitgave van dit kleine geschrift heb
ik geen andere bedoeling dan mijne landge-
nooten, wier landen door de hooge watervloeden,
op den 3, 4, en 5den february 1825 met zout
water zijn overstroomd geworden, van nut
te zijn.
De middelen, welke ik heb voorgesteld om
de landen wederom tot de vorige vruchtbaarheid
te herstellen, zijn eenvoudig, onkostbaar, in de
natuur der zaak gegrond en door de ondervin-
ding zeker ik mag alzoo vertrouwen dat die
landlieden, welke dezelve, zooveel mogelijk, in
het werk stellen, daarvan de begeerde uitkom-
sten kunnen verwachten.
Het is natuurlijk, dat men zou wenschen dat
de voorgedragen middelen spoediger werkten
het hoofdbegrip is de landen, die met zout
water overstroomd zijn geweest, in rust te laten
en dan herstellen zij als van zelvemaar de
natuur kan dit werk niet zoo spoedig volbrengen,
zij gaat daarmede langzaam voort en kan dit
herstel in vier jaren volbrengen, en doch nog
veel spoediger dan wanneer een landbouwer,
door braken, bemesten, beploegen, eggen enz.,
het zout uit zijne graanakkers wil weren want
dan komen die gronden, bij al den arbeid en
de kosten, welke men er aan besteedt, in tieu
of meer jaren niet tot hunne vorige vruchtbaarheid.
Een landman, die ik gekend heb, heeft mij be-
tuigddat hij, na de overstrooming van 14
November 1775 in twaalf of veertien jaren geene
volkomene oogsten van zijne landen had kunnen
verkrijgen maar hij arbeidde in het begrip,
dat het zout, door het bewerken van zijnen
grond, in het land moest verminderen."
Zitting van Vrijdag 20 April 1906.
Veroordeeld zijn J. 0., bakker te Zaamslag, ter
zake van overtreding der Woningwet; tot eene boete
van /0,50, subsidiair 1 dag hechtenis P. D., veld-
arbeider, aldaar, ter zake als voren tot eene boete van
f 2, subs. 2 dagen kecht.
A. H., koopman te Clinge, ter zake van het berijden
van een dijktot eene boete van /0,50, subs. 1 dag
kecht.
C. v. d. K., leurder te Ter Neuzen, ter zake van het
verkoopen van ongekeurde vischtot eene boete van
/I, subs. 1 dag hecht.
J. D., werkman te Sluiskil, ter zake van overtreding
van het Scheldereglement; tot eene boete van f 0,50,
subs. 1 dag hecht.;
J. J., visscker te Axel, ter zake als voren tot eene
boete van 1, subs. 1 dag hecht,
T. cf. W., bootwerker te Ter Neuzen, ter zake van
het rapen van schelpvisch tot eene boete van 0,50,
subs. 1 dag hecht.
A. P. Z schelpvisch steLen, zonder vertooning van
het consent op de eerste aanvragetot eene boete van
0,50, subs, tot plaatsing in eene tuchtschool voor eene
week
L. d. B. en L. T.. w'erblieden te VVestdorpe, ter zake
van overtreding der Leerplichtwet bij herhaling, ieder
tot eene boete van 2, subs. 2 dagen hecht.
E. B., werkman aldaar, ter zake als voren; tot eene
boete van 2,50.'subs. 3d. hecht.
W. J. L., kommies bij de belastingen te Ter Neuzen,
ter zake van overtreding der Brandweerverordening te
Ter Neuzen, tot eene boete van 1, subs. 1 dag hecht.
H. W., kommies-verificateur bij de belastingen aldaar,
ter zake als voren, tot eene boete van 2, »ubs. 1 dag
hecht.
V. F. H varensgezel te Ter Neuzen, ter zake van
openbare dronkenschap, tot eene boete van 1, subs,
tot plaatsing in een tuchtschool voor eene week
P. F. v. K., bootwerker, K. F. v. P., zonder beroep te
Ter Neuzen, ter zake als voren, ieder tot eene boete
van 2, subs. 2 dagen hecht. voor elke boete.
C. A. K dienstmeid te Ter Neuzen, ter zake als voren,
tot eene boete van 2, subs. 2 dagen hecht.
A. D. v. A., koopman te Ter Neuzen, ter zake van
openbare dronkenschap bij eerste herhaling, tot eene
boete van 4, subs. 3 dagen hecht.
J. E. d. W., visscher te Philippine, ter zake als voren,
tot eene boete van 5, subs. 3 dagen hecht.
Eeu paar dagen geleden viel een tweejarig
meisje over een drempel harer woning in de
Maerten van Heemskerkstraat te Haarlem met een
potlood in het handje, zoodat het voorwerp in
het oogje (erecht kwam. De arme kleine is
Dinsdagavoad aan de gevolgen overleden.
Yan het Italiaansche stoomschip //Marga-
relha" liggende in de binnenhaven te Vlissingen,
is Donderdagmiddag een matrons in het ruim ge-
vallen. De man werd zeer ernstig gekwetst en
moest per brancard naar het Roomsch Katholiek
weeshuis worden vervoerd.
W. Smith, een Amerikaansche zwemmer,
is tengevolge eener weddenschap, van de 45 meters
hooge brug te New-York in de rivier gesprongen.
De ongelukkige werd half dood uit het water
gehaald en zal door de New-Yorksche justitie
vervolgd worden wegens poging tot zelfmoord.
Op de foor te Kortrijk werd iu een leeuwen-
tent de vertooning gegeven van een wielrijder die
den bekenden rit in den doodsring deed in een
leeuwenkooi. Zondagnamiddag gleed hij uit, viel
en bleef te midden der leeuwen bewusteloos liggen.
De temmer kon ecbter zijn dieren door schoten
in bedwang houden. Een half uur later trad de
rijder weer op.
Yoor eenige jaren trokken eenige Winters-
wijksche families als landverhuizers naar Chili.
Thans is bericht gekomen, dat een van deze, nl.
de familie Gunther, door 2 Chileenen zijn ver-
moord. Alleen eeu der kinderen or.tkwam hij be-
vriende buren. De Hollanders in den omtrek
wareu zoo woedeod, dat zij de beide moordenaars
wel hadden willen lynchen.
Dinsdag was er markt te Termonde, tevens
kermis, zoodat uit den geheeleu omtrek de be-
woners daarheen stroomden. Des avonds, toeu
zij huiswaarts keeraen, was het zeer druk aan
de overzetveeren op de Schelde en een der ponten,
bij Sint Onoefsdijk, werd zoozeer overladen, da"
zij zonk met het noodlottig gevolg dat 5 menschen
verdronken.
Pas is Italie eenigszins tot herademing gekomen
na de vreeselijke ramp van den Vesuvius, of
een nieuwe ramp verspreidt schrik en onlsteltenis
door heel de Yereenigde Staten van Noord-Amerika.
Een aardbeving woedde in den staat Califoruie
en de hoofdstad San Francisco is voor het grootste
deel verwoest. Het eerste bericht werd Woensdag-
morgen om 9 uur te Kansas City vernomen uit
Los Angelos, meldeude dat 1000 menschen bij
de ramp zijn omgekomen, dat de schok 3 minuteu
duurde en dat San Francisco feitelijk verwoest is.
Om 2 uur in den namiddag kwam het eerste
telegram te New-York, luideude
Het gedeelte van San Francisco, dat aan de
golf is gelegen staat geheel en al in brand, de
vlammen breiden zich met groote snelheid uit.
Wanneer de westelijke bries aanwakkert, wordt de
geheele stad met verwoesting bedreigd. Een hotel
van vijf verdiepingen sturtte ineen. Meer dan
zeventig personen werden bedolven onder de
puinhopen, die vuur vatten eenzelfde lot trof
eeu pension, onder welks puinhopen ongeveer 80
personen werden begraven.
Daarna kwamen de volgende telegrammen
(2,30 's nam.) Het Palace hotel staat thans
in vlammen eeu gasmeter, aan de South-market-
straat sprong en veroorzaakte wtder een anderen
grooten brand. De banken zijn gesloteu, troepen
patrouilleeren door de straten met bevel ieder
neer te scbieten, die op diefstal wordt betrapt.
(Later telegram.) Volgens de laatste berichten
uit San Francisco zijn reeds vierhonderd lijken
geborgen in een tijdelijk lijkenhuis en nog worden
er meer aangedragen. De geheele wijk tusschen
de markt en de 3de Folson en de 9de straat, een
oppervlakte van een K.M. breedte en l1/2 K.M.
lengte is een vlammenzee.
(Later telegram.) De brand strekt zich thans
over twee mijlen achter het aan de golf gelegen
gedeelte uit. Het vuur laat zich niet tegen-
houden, het eene blok mooie huizen voor het
audere na in Marketstreet, den hoofdverkeersweg,
wordt aangetast. Het hoofd van de brandweer
vond den dood onder de puiuhoopen.
Deze berichten, hoewel nog onvolledig en
slechts brokstukken van de ramp gevend, doen
toch zien, dat wij hier weder voor een massa
onheil staan, waardoor in een oogweuk een bloeien-
de stad, het centrum der goudveiden, onder-
ging-
San Francisco is de voornaamste zeehaven aan
de westkust van Noord-Amerika, met circa 350.000
inwoners. Zij heeft haar naam te danken aan de
vestiging van eenige Franciskaner monniken aan
een inhsm van den Grooten Oceaan, in 1771.
Nog iu 1840 bestond zij slechts uit weiuueu
houten huizen. Na de ontdekking der goudveiden
in 1849, nam de stad weldra in omvang toe. In
1850 was zij reeds een middelmatig groote stad
geworden en haar aantal inwoners tot 20,000 ge-
klommen. Het tegenwoordige San-Francisco is de
zetel van een aartsbisschop en heeft zeer fraaie
gebouwen, waarondt-r 't raadhuis, de munt, het
maiine-bospitaal, 5 schouwburgen, 2 kathedraleu
en verscheidene kleinere kerken en vele hotels,
waarvan het voornaamste is het Palace-Hotel dat
712 millioen gulden heeft gekost. Merkwaardig
is cok de in het midden van de stad gelegen
Chineesche wijk, met een eigen schouwburg,
Boedhatempels, speelhuizen en opiumkitten. Men
heeft er een aantal goede iurichtingen van onder-
wijs, o. a. twee medische scholen en een academie
van wetenschappen. Yan de fabrieken zijn de
belangrijkste die voor machines, meel, schoenwerk,
sigaren en meubelen. Voorts heeft men er ijztr-
gieterijen, bierbrouwerijen en scheepstimmerwerven.
De ruime haven van San Francisco, de Gouden
Poort, wordt door twee forten beschermd. In
1898 omvatte de koopvaardijvloot 549 zeil- en
258 stoomschepen met te zamen 273,000 reg. tons.
De voornaamste artikelen van uitvoer dezer mo-
derne wereldstad zijn edele melalen, vooral goud,
koren, boekweit, pealvruchten, ooft, wijn, wol en
huideningevoerd werden voornamelijk hout,
steenkolen, thee, rijst en saiker. Op de visch-
markt kwamen in 1898 voor 15 millioen gulden
aan zalm, verder veel walvischproducten, zee-
bondenvellen en oesters aau. In de fabrieken
werkien in 1895 28,798 arbeiders, die voor 280
milioen gulden aan waren voortbrachten.
De streek, waarin San Francisco en Sacramento
liggen, wordt omzoomd door twee bergketens, die
evenwijdig loopen met de i Pacifique-stroosu en
door een langwerpig dal gescheiden zijn. De eene
keten loopt tot aan de kust en men kan de steile
toppen reeds van verre uit zee zien. De, andere,
Sierra Nevada genaamd, is hooger, van vulkanischen
aard en sluit zich iu het noorden door den berg
Shasta aan bij het gebergle der Watervallen,
waarvan de voornaamste groep gevormd wordt
door een reeks valkanen. Vele daarvan schijnen
reeds uitgebrand, maar vroeger moeten hun uit-
barstingen talrijk zija geweest, te oordeelen naar
de nog aanwezige lava-beddingen. Andere hebben
in den loop der vorige eeuw drie a viermaal asch
uitgeworpen. De berg Shasta, de vulkaan, die
de gehegle landstreek beheerscht, is 4403 meter
hoog en staat te midden van een lavavlakte, die
hem een voetstuk van circa 1000 meter hoogte
vormt. Deze vulkaan schijnt geheel uitgebrand,
slechts ziju zuidelijka top, die aan de Sierra
Nevada grenst, werpt nog nu en dan rook uit.
In dit gebergte vond men het goud, dat in de
eerste belft der vorige eeuw de menschen van
alle kanten naar Californie deed stroomen. Vele
hebben zich daar voor goed gevestigd, want men
vond er niet alleen goud, maar ook vruchtbaar
land en daardoor is de streek nu dicht bevoikt
geworden. Dat een aarbeviug als die van Woensdag
in eeu zoo dicht bevoikte streek, de noodlottigste
gevolgen moet hebben, laat, zich hooren. Alle
telegraafdraden, op een enkele. na, werden afge-
broken en tevens verbrak de aardbeving den toe-
voer van gas en water. Het daardoor ontsnappende
gas stak destad in brand en deze vond in de houten
huizen overvloedig voedsel. Het stadhuis, een gebouw
dat 17 millioen gulden heeft gekost, ligt in puiu.
De Long Markets) raat, de voornaamste straat, die
de geheele stad doorsuijdt, s'aat, in brand. Alleen
de nieuwere huizen, die van steen gebouwd zijn,
bieden weerstand, maar ook daarvan zijn er vele,
zoo niet verbrand, dan ingestort of door de aard
beving zwaar bescbadigd, terwijl vele bewoners
onder het puin zijn bedolven. Overal heerscht
paniek, de bewoners vluchten in den bliude uit
de waukelende huizeu eu loopen soms het ge-
vaar regelrecht tegemoet. Telkens geraken er
huizen in brand en men kan het vuur niet blus-
schen bij gebrek aan water, terwijl men's avouds
in duisternis wordt gehuid, daar er noch gas,
noch electrisch licht te verkrijgen is. Het vuur
heeft dan ook de grootste verwoestingen aange-
richt eu daar men het niet door blusschen kan
stuiten, laat men de brandeude gebonwen met
dyuamiet spriugen, teneiude aldus den voortgang
van den brand te belemmeren.
Naarmate de berichten te New-York inkomen
schijnt de ramp nog aau uitgebreidheid t,oe te
nemen. De brand woedt in San Francisco met
ongekende hevigheid voort. De bewoners verlateu
in groote wanorde de stad. Men voorziet dat de
dooden bij honderden te tellen zullen zijn en de
schade wordt nu reeds op 100 millioen gulden
geschat. De telegrafisteu hebben het post- en
telegraafkantoor van San Francisco moeten ont-
ruimen, dat eveneens dreigt in te storten. Een
telegram uit Sacramento meldt, dat de spoorweg
over een afstand van 5 K. M. is vernield tusschen
Suisum en Ben-ci aan de Golf van San-Francisco.
In de fabriekswijk van San Francisco zijn 8 puiu
hoopen van gebouwen opgeruimd. Ook te Berkely,
nabij San Francisco, waar de staats-universiteit
gevestigd is, brak brand uit en daar zijn vele
slachtoffers iu de armenwijk.
De eerste schok werd om 5 uur Woensdag-
morgen gevoeld en deze reeds richtte vreeselijke
verwoestingen aan, vooral in 't noord-oosten der
stad. De bewoners, uit hun slaap opgescbrikt,
outvloden half gekleed de huizen, waarvan er vele
reeds invieleu. Vooral de handelswijk, tusschen
Market- en Howardstreet, heeft zwaar geleden.
Het Valencia-hotel, een gebouw van 5 verdiepingen,
stortte in en begroef 75 menschen onder zijn
puin. Een door arbeiders bewoond huis viel
eveneens in en maakte 80 slachtoffers. Nog werd
een groot magaziju, Departement Store genaamd,
verwoest, maar door het vroege morgenuur waren
er nog geen menschen iu.
Kort na de aardbeving brak de brand uit, die
de ramp volkomen maakte en weldra de geheele
stad bedreigde aangewakkerd als hij werd door een
sterken wind.
Om 8.25 in den morgen werd een tweede schok
gevoeld, die, ofschoon minder hevig dan de eerste,
op verscheidene plaatsen gaten in den grond sloeg.
Om 9,30 schatte men reeds dat honderden
menschen waren omgekomen en had men een
duizendtal gewonden, terwijl de brand oriheilspel-
lend voortwoedde. Onder de ingestorte gebou
wen zijn ook de bureaux van twee dagbladeu, San
Francisce Examiner en Cale, resp.
10 en 15 verdiepingen hoog.
Om 11 uur gisteravond werd te Londen een
telegram ontvangen, dat het aantal dooden op
12 a 1500 schatte, terwijl er 1088 gebouwen
zijn verwoest.
In den loop van den dag werden de volgende
telegrammen ontvangen.
New-York, 7 uur 's avonds. Afgezien van
overdreven geruchten, wijzen de laatste berichten
uit Oakland er op, dat de toestaud te San Fran
cisco wauhopig word. De stad staat aan alle zijden
iel in brand de tot dusverre door het vuur ge-
teisterde oppervlakte bedraagt 8 vierkante mijlen.
De fiuancieele schade wordt matig op 2J/2 millioen
gulden geschat. Bijna de geheele groothandelswijk
s door het vuur verwoest, ook het door de Mar
ket 8e en Eolsonstraten begrensde stadsdeel,
waarin zich de grootste, schoonste en sterkste
gebouwen bevonden. Een groot deel der door
de vlammen gespaarde gebouwen zijn zwaar be-
schadigd door de aardbeving.
Berichten uit San Jose melden, dat een gewel-
dige aardbeving ook daar verwoestingen aan de
gebouwen heeft toegebracht en veel meuschen-
evens deed verloren gaan. In het nabij San Jose
gelegen Agnews stortte het staatskrankzinnigen-
gesticht in en begroef vele verpleegden onder de
puin hoopen.
De telegrafisteu werden gedwongeu San Francisco
te verlaten en hebben nu den dienst hervat te
Oakland.
De bladen Times en Star te Cinciunatie brengen
het nog niet bevestigde gerucht uit Oakland, dat
het in de golf van San Francisco geankerd eskader
van den Stillen Oceaan door de aardbeving ge-
zouken is. De telegraafkautoren worden over
stroomd met telegrammen voor vrienden en ver-
wanteu in de getroffen stadde telegrammen
worden echter slechts aangenomen onder voorbe-
houd van onbepaalde vertraging.
New-York, 18 April. Twee regimehten troepen
hebbeu bevel gekregeu de eigendommeu te be-
schermen, welke, om niet door het vuur vernield
"e worden, in de straten zijn gezet en millioenen
waard zijn. De burgemeester van San Francisco
benoemd een reddingscomite en gaf bevel dat de
bakkerijen en melkwiukels levensmiddelen moeten
ieveren voor de dakloozen. Er wordt gemeld, dat
ongeveer 80 assurantie-maatschappijen besloteu
hebben aan de bij haar verzekerden het voile be-
drag der verzekerde som uit te belalen, zonder er
op te letten of de schade veroorzaakt is door brand
of aardbeving. Naar verluidt, heeft het operagezel-
schap van Confried uit New-York, dat engagemen-
ten heeft loopen met velen van de grootste kun-
stenaars der wereld en tegenwoorlig te San Fran
cisco is, alle decors en requisieten verloren de
kunsteuaars zelf zijn hun geheele bagage kwijt.
Uit Palvaito wordt gemeld, dat de Stanfort-univer-
siteit, die millioenen dollars gekost heeft, bijna
geheel in puin ligt.
Oakland, 19 April. Passagiers, die hier aan-
komen uit andere plaatsen van Californie melden
dat Sania-Cruz, Monterez, Gil Roy en Hollister
vernield zijn en dat een aarital menschen is om
gekomen. Vooral te Santa Cruz moet hst aantal
slachtoffers groot zijn. Te Santa Rosa ziju 200
menschen gedood en 10.000 dakloos. Er zijn
120 lijken te voorschijn gehaald van onder de
puinhopen van het Agnew-krankzinnigeugesticht
in de nabijheid van San-Jose. De schepen in de
haven van San-Francisco hebben geen schade be-
komen. De munt en de beurs te San-Francisco
moeten in brand staan. De Chineezeuwijk is
vernield. De kerk en het college van St. Igna
tius, een van de grootste Jezui'eten-instituuts, welks
bouw 5 millioen gulden kostte, zijn vernield. De
laatste berichten uit Paloalto melden, dat het
steenen gebouw van de Stanford-Universiteit zwaar
beschadigd is; vele muren zijn geseheurd.
Hoewacli*. Huwelijks-aangiften. 12 April. Adri-
anus van Remoortere, ouil 34 j., jm. en Maria Ludovica
^Sturtewagen, oud 22 j., jd. 13 April. Petriis Fran-
ciacus Verschraegen, oud 23 j., jm. en Josephina Maria
van Poele, oud 24 j., jd. Alpkonsus de YVaele, oud
25 j., jm. en Maria Josephina Mattkijs, oud 22 j jd.
Jacobus Franciscils van der Goore, oud 26 j., j'rn. en
Maria Louisa de Vos, oud 23 jd.' jd. 14 April. Fran-
pois Hippoiytus Suij (van Moerbeke, Beigie), oud 28 j.,
jm. en Coralie Marie Zwartele, oud 29 j.,jd.
Hiiwelij is-voltreklringeu. 2 April. Camillus Braeke,
oud 32 j weduwn. (van Prudeatia Maria Ongenae,) en
Maria Louisa Sturms, oud 19 j., jd.
Geboorten. 1 April. Martha Maria Ludovica, d. van
Cyrillus Josephus Dominicus IJsebaert en van Ludovica
Temmerman. 6 April. Elza Maria, d. van Aloysius
de Bock en van Clementina Maria van Poele 7 April.
Magdaiena Maria Cecilia, d. van Edmond Ongenae en
van Coleta Maria Cerpentier. 9 April Maria Josephina,
d. van Joannes Jacobus Coone en van Cecilia Romee.
13 April. Maria Leonia, d. van Honortj Seghers en van
Emma van Bastelaer.
IPhilip|9i<ie. Huwelijks-aangiften. 10 April. Henri
Joseph Verschorren, oud 24 j, jm. en Renilda Francis-
cia Rammeloo, oud 21 j., jd 11 April Eduard van
Hecke, oud 42 j., weduwn. en Regina Lodeviea de Mul,
oud 31 jjd. 14 April. Johannis Bernardus Rammeloo,
oud 24 j., jm. en Eiisa Sophia de Wit, oud 24 j., j d.
Norbertus Franciscus Begijn, oud 19 j., jm. en Marie
Ploegaert, oud 20 j., jd.
Geboorten. 4 April. Josephine, d. van Pieter Ramme
loo en van Alice Eugenia Pieters. 9 April. Maurice
z. van' Honord Buijsse #n van Emma Marie Wijne.
W«-s<d<nrpe. Huwelijks-aangiften. 14 April.
Leontius Remerij, oud 32 j., jm. en Claris Buysse, oud
28 j, jd Fiorimondus van Kwikkeiberghe, oud 28 j,
jm. en Isabella Coleta D'kert, oud 32 j jd
Geboorten. 1 April. Margaretha, d. van Josephus
Everardus de Block en van Virgenie Wijne 8 April.
Magdaiena Nathaiia, d van Hendricus Josephus Ceule-
naerp en van Matkilde van Laere 13 April. Magdaiena,
d. van Emile Buysse en van Eulalia Maria Nimmegeer.
Oveilijden. 12 April. Irma Clementina Augusta
Baecke, oud 9 m., d. van August en van Maria Caiha-
rina de Cock.
