A I g e m e e n
Nieuws- en Advertentieblad
voor -
Zeeuwsch-Viaand
!No. 4763.
Zaterdag 11 November 1905
45e Jaar^ang;.
Gemengde berichten.
ABONNEMENT:
Voor
Per drie maanden binnen Ter Neuzea 1,franco per post:
Nederland /1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,34*.
Men abonneert zich bij alle Boekhaudelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
ADVESTENTlfiN:
Van 1 tot 4 regels f 0,40. Voor elken regel meer f 0,10.
Bij directs opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjg
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsraimte berekend.
Intending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave
l»I»<t ver«ehfjnl JIaandag-, Woensdag- en Vrijaagtavond, ■14Seaonde»doj^Fee8tdage», bij de Pirma J. VAJ» if*. te TCTite«8e»,
ZETjEJJ&STiHl BXjA-XX
TER NEUZEN, 10 November 1905.
Gisteren is te Hulst een rijkstelephoon-
kantoor voor bet algemeen verkeer geopend.
De diensturen op werkdagen zijn van 7,30
voorm. tot 12,30 nam., van 1.30 tot 3 nam.
en van 4,30 tot 7,30 nam. (Green wichtijd).
Op Zon- en feestdagen geen dienst.
Matrozen van de Sea Gull, liggende aan de
Entrepotkaai te Gent, zijn Dinsdagnainiddag tegen
3 uren in de hut van den kapitein gedrongen,
terwijl deze te rusten lag zij verbrijzelden al
het materieel en dreigdeu den kapitein in het
water te werpen. Hij kon echter vluchtan. De
matrozen gingen toen aan wal en begounen woe-
lingen te veroorzaken. Twee hunner werden
aangehouden. De oorzaak dezer baldadigheden
moet zijn de wegzending van een machinist.
In Zeelend kwamen gedurende de afge-
loopen week, van 1 tot en met 7 dezer, 8 ge-
vallen voor van besmettelijke ziekte. Twee van
febris typhoidea, 1 te Dreischor en 's Heer
Arendskerke drie van roodvonk, 1 te Krui-
ningen, Sas van Gent en Wolphaartsdijkdrie
van diptheritis, 1 te Nieuwerkerk, 0. en W.
Souburg en Oosterland.
Zaainslag, 9 Nov. Tot geneesheer-directeur aan
de badinricktiug te Laag-Soereu, Gelderland, is
beuoemd de heer J. C. M. Hartmau, arts albier.
De beuoemde zal vermoedelijk op 15 Januari a. s.
in functie treden, terwijl hij albier zal worden
opgevolgd door den heer Meinema, arts te Groningen,
aan wien zijn praktijk is overgedaan. Ongeveer
17 jaren was de heer Hartman albier gevestigd,
in welken lijd hij daadwerkelijk heeft getoond een
vriend der armen te zijn, waarom deze in het
bijzonder, hera noode zullen zien vertrekken.
Dat het den heer Hartman in zijn nieuwen werk-
kring rnoge welgaan is de wensch van velen.
Zaamslag. Het aanvoeren van beeten aan
bet Hellegat, zoowel voor ,/Uniou" als voor de
#Cooperatieve" is zoo goed als geeindigd. Bij
gunstig weer zullen er nog eenige gemeten gebracht
worden, die auders naar Walsoorden of Kijknit
vervoerd zullen worden.
Er zijn dit jaar aan 't Hellegat heel wat meer
beeten geleverd dan verledeu jaar. Lang zal
echter deze leveringsplaats, zoo gunstig gelegen
voor de ouiliggende polders, niet uaeer bestaan,
daar het Hellegat steeds meer dichtslibt en het
telkenjare al moeilijker wordt, eeue voldoeude
vaargeul te delven. Men spreekt dan ook reeds
van inpolderen.
Boschkapelle. Aan den Copwijkscben weg
zag men deze week een landbouwer zijne beeten
in een grooten bak van het land halen, die somwijlen
als slede dienst deed, doch dikwijls als vaartuig,
daar hij over plassen getrokken werd, waarin de
drie voorgespannen paarden tot den buik in het
water gingen. Wei mag gezegd worden, dat dit
jaar de ,/beetenrijksdaalders" uit water en inodder
gehaald moeten worden.
Stoppeldijk. Nu de beetenoogst bijna afge-
loopeu is, moeten bier nog verscheideue land-
bouwers aardappelen rooien. Er zijn er, die nog
van 3 tot 6 gemeteu in den grond hebben zitten,
natuurlijk zullen ze gestoken moeten worden,
want uitploegen zal met het oog op den door-
weekten bodem moeilijk gaan.
Hengstdijli. Wie niet sterk is moet slim zijn.
Een Boschkspelsche voermau, albier passeerende,
kon noch door zachte woordjes, noch door solide
zweepslagen zijn koppigen hit doen loopen
het beest bleef staau en verroerde geen poot,
Goede raad was duur, toen er een Stoppeldijksche
vrachtiijder kwarn aangereden de twee collega's
hielden consult, hoe dezen patient te behandeleD,
en vonden heel spoedig een doeltreffsnd genees-
middel de kar van het koppige paardje were
met de treemen achter aan het andere voertuig
gebonden, en nu moest het stijfhoofdige baasje
wel loopen wilde het niet onder de wielen geraken.
Het beestje liep en liep dien dag goed.
Bij gewone jaren worden bier in de Patting
zeer veel hazen geschoten, wat niet te verwonderen
is, als men weet, dat het bijna geheel eene aaneen-
schaking is van weilaudeu met greppeltjes en slooten
en hier en daar wat houtgewas. Dit jaar klagen
de jagets echter, dat ze er bijna geen enkele
angoor kunnen scbieten de beesten zijn schier
alle door den hoogen waterstand verjaagd naar
looger gelegen verblijfplaatsen.
RECHTSZAKEil.
Ammdissenients-rechtbank te Middelbnrg.
De rechfcbauk heeft in hare zitting van 10
Nov. het volgende vonnis uitgesproken
H. S., oud 28 j., arbeider te Koewacht is wegens
mishandeling veroordeeld tot 2 maanden ge-
vangenisstraf.
Henardtreinen.
In verband met het bericht in ons vorig
nummer omtrent invoering van Renardtreinen
in onze omgeving achten wij vermelding van
onderstaande niet van belang ontbloot.
De bouw van dit nieuwe vervoermiddel, dat
men uit Frankrijk op onze slappe wegen wil
invoeren, is zoodanig ingericht dat de wagens
elkaars spoor volgen binnen enge grenzen het
spoor van een volgwagen wijkt in normale om-
standigheden slechts zeer weinig af van dat
van het voorgaande.
De wagens wegen, met inbegrip van het
onderstel, 2400 K.G. en kosten elk f 6500
de locomotief 2000 K. G. Een //locomoteur"
van 50 PK. kan met een snelheid van 4
tot 20 K.M. per uur gemiddeld 10,000 K.G.
een helling van 1 tot 10 optrekken. Het ge-
middelde verbruik aan benzine wordt geraamd
op 15 liters per uur.
Voor het in exploitatie brengen van een trein
is noodig een kapitaal van 70,000. De kosten
van een paardentram worden gerekend op
40,000 en van een electrische op f 60,000
per K. M.
Het plan Alphen met Leiden te verbinden
door een Renardtreindienst, heeft, als gevolg
van een proefrit, daar gehouden, er toe geleid,
dat in beginsel is besloten het traject uit te
breiden tot Bodegraven. Wel een bewijs dus
dat de raillooze tram met benzine als drijf-
kracht, daar een beter indruk heeft gemaakt
dan onlangs de rit Amersfoort-Harderwijk dat
deed, volgens de Harderw. Crt. Deze toch
schrijft over den proefrit
/.Met alle respect voor de nieuwe uitvinding,
maakte het voertuig op ons meer den indruk
van een aardig, dan wel een practisch vervoer
middel en zal er nog heel wat verbetering aan
het mechanisme der wagens moeten aangebracht
worden, willen deze bestand zijn tegen de
voortdurende schokken waaraan ze onderhevig
zijn. Uit deze proefrit is gebleken, dat het
vervoermiddel ondoelmatig is voor een geregel
den dienst op wegen, waar veel verkeer van
rijtuigen plaats vindt. Aan bet telkeus uit-
wijken wordt een gedeelte der vertraging toe
gesehreven, waardoor het onmogelijk wordt op
tijd te rijden. Ook het slippen en slingeren,
vooral van den achtersten wagen, op glibberige
wegen, is een groot bezwaar, dat ernstige ge-
volgen kan veroorzaken."
De Christ. Weekb., die ook een afwacbtende
houding aanneemt en wel hoopt, dat de lust
in een dergelijke verbinding grooter zal worden
door het resultaat van dezen rit, besluit zijn
opstel met de woorden Wij zullen echter zien
De beschrijver van den rit in dit blad schijnt
zelf geen onaangename indruk te hebben van
van zijn tocht. Hij schrijft o. m.
,/De hobbelige weg van Voorthuizen naar
Putten, waaraan de gedacbte alleen een fietS'
rijdend mensch bet angstzweet zou doen uit-
breken, bleek niet in het minst verandering te
brengen in het stooten der wagens. Hier en
daar een eindje, dat zeer vele kuilen bevatte,
deed ons meer op en neer gaan, maar van be-
teekenis was het niet".
Ook de bestuursleden van Steunt Elkander
in Harderwijk, die den rit meemaakten, zijn
tevreden. Aan hun rapport ontleenen wij o. m.
dat een locomoteur met twee personenwagens
f 32,000 kost. Het geruisch dat, naar men
beweerde, heel sterk zou zijn, is volgens dit
rapport lang niet zoo erg als bij een tram,
vooral niet in den tweeden tvagen, en door
een goederenwagen terstond achter de locomoteur
te brengen, kan men de moeilijkheid ganscb
en al vermijden. Men voelt heel weinig van
schokken. Ook het onderhoud zou, naar verteld
wordt, niet heel veel vereischen bebalve de
benzine of alcohol en smeerolie, terwijl de
platte banden voor 20,000 K. M. worden ge-
garandeerd.
In de October-aflevering van De Natuur komt
ook een opstel voor over die Renardtreinen,
gesehreven door den heer H. van Meurs.
Daarbij is eene afbeelding, voorstellende een
Renardtrein die een bocbt maakt.
De schrijver komt tot deze conclusie
Nog zijn natuurlijk veel verbeteringen aan
te brengen zoo is nu nog het leven, door de
wenteling der raderen en assen veroorzaakt,
wel eenigszins hinderlijk voor de passagiers,
maar zonder twijfel zal de Renardtrein zeer
gescbikt blijken voor goederen- en personen-
vervoer, vooral tot verbinding van plaatsen
onderling en met de verkeerscentra.
Eeue getrouwde vrouw te Vlissingea, die voor
een drie weken ernstige brandwouden bekwam en
naar het gasthuis werd overgebracht, is aan de
gevolgen overleden.
Woensdagmiddag heeft met de tram Zutphen
Hengelo, die te 12.50 nit Hengelo vertrekc,
even buiten het dorp een ongeluk plaats gehad.
Op den weg bevond zich A. J. Oortgijsen uit
Linde met een kar, waarvoor een hit gespannen
was, terwijl er nog een hit naast liep. Bij het
naderen van de tram werden de diereu schichtig,
en een botsing ziende aaukomen, trachtte Oortgijsen
zich te redden door van de kar te spriugen. Door
een onverkiaarbaar misverstand sprong hij er aan
den verkeerden kant af, zoodat hij vlak voor de
locomotief neerkwam. Hoewel de machinist oumid-
delijk met alle kracht rernde, kon niet voorkomen
worden, dat de ongelukkige door de locomotief
zwaar gewoud werd. De kar werd gedeeltelijk ver-
uield. De beide hitten bekwamen, wonderlijk ge-
noeg, geen letsel.
Trouw tot in den dood
Te Oud-Beierlaud zijn de 77j»rige Leendert
Kooyman en zijn 80jarige echtgenoote Ingenlje
van Kuyk op denzelfden dag overleden.
De begrafenis zal tegelijktertijd plaats hebben.
Men meldt uit Deventer
Woensdagnacht is mejuffrouw B. F., wonende
op haar buitengoed Mexop onder Bathmen, door
marechaussee uit Deventer gearresteerd wegens
vrijheidsberooving en zware lichamelijke mis
handeling van haar 18jarige dienstbode. Zij
werd gevankelijk op last van den officier van
justitie naar Zutphen overgebracht.
Over de zaak, waarop bovenstaand bericht
betrekking heeft, werd aan Het Yolk het volgende
gesehreven
Mej. Fenema, een alleenwonende, zonderlinge,
ongebuwde dame, had nu ongeveer 7 jaar bij
zich een buurmeisje voor boodschappen enz.
Aanvankelijk bad dit toen tienjarig kind het
er best. Nu, pl.m. twee jaar geledeu werd het
kind ziek en werd toen opgesloten in een
donker vertrek, waar ze als ligging eerst wat
zakken en dekens op den grond kreeg, later
ook een ledikant, en als voeding slechts thee
met suikergoed. De ouders, die't zelf armoedig
hebben en financieel indirect afhangen van
mej. Fenema, dacbten niets anders of Naatje
bad het er nog steeds uitstekend en drongen
daarom niet met kracht aan, toen hen in den
laatsten tijd steeds geweigerd werd het kind
te zien en te spreken. Dit ging zoo twee jaar
door, tot nu, gepasseerden Dinsdag, het meisje,
doordat toevallig de deuren niet als anders op
slot waren, de kans schoon zag en bijna geheel
naakt naar huis vluchtte, daarbij tetkens door
zwakte en uiiputting van geloden hongerneer-
vallend.
Het nu zeventienjarig meisje lijkt een kind
van een jaar of acbt, negen en is zoo aller-
vreeselijkst mager, dat het een wonder mag
beeten, dat de ouders haar nog levend weerte zien
hebben gekregen. De ouders deelden ons mee,
dat zij er bij haar thuiskomst allervuilst bad
uitgezien bovendien als't kind om ander voedsel
vroeg kreeg bet ,/Schuppens". Nu nog heeft
bet een dijwonde, haar door trappen veroorzaakt
door mej. F.
Deze laatste, die ik met zeer veel moeite te
spreken kreeg, deelde me vreeselijk opgewonden
onder een stortvloed van woorden mee, altjjd
zoo goed voor Naatje geweest te zijn.
Op onze vraag, waarom 't kind geen andere
voeding dan thee met suikertjes kreeg, ant-
woordde mej. F., dat ze het zieke meisje voor
't maagje niet wat anders dorst geven. Ze
kreeg echter ook melk verzekerde ze ons, wat
Naatje evenwel later ons weer tegensprak.
In alle geval lijkt ons een gerecbtelpk onder-
zoek plicbt.
Nader schrijft men uit Bathmen aan de
N. R. Ct.
Het is een zeer ge'heimzinnige geschiedenis,
die de justitie aanleiding gegeven heeft om
mej. Borgerink Fenema gevangen te nemen en
naar Deventer over te brengen, teneinde te
worden verhoord.
Deze niet onbemiddelde dame, die een zeer
groot buitengoed, de Mexop, onder deze gemeente
alleen bewoont is reeds lang een zeer mysterieus
mensch in geheel haar doen en laten. Zij be
woont in haar betrekkelijk groot huis een kamer,
waar zij eet, slaapt enz. Een canape dient
haar tot slaapgelegenheid, haar bedekking be-
staat uit allerlei oude mantels, rokken enz.,
terwijl een groot aantal katten en bonden met
haar deze slaapgelegenheid deeleu.
Bij haar dieude een achttienjarig meisje, wier
ouders wonen op een plaatsje dat aan mej.
B. F. toebehoort en in bet betalen der pachtsom
eenigszins ten achter zijn.
Nu wordt verbaald, en dit heeft ook wel een
scbijn van waarheid op grond vau haar verleden
dat dit 18jai'ig meisje gezien had dat er op
zekeren dag een meer intieme verstandhouding
bestond tusscben de vrouw en eeti boerenjongen.
Uit vrees misschien dat dit bekend zou worden,
zou de vrouw besloten hebben bet meisje in
haar kamertje, dat grensde aan hare kamer,
op te sluiten, welk feit reeds moet dateeren
van December 1904.
De vader noch de moeder kwamen, misschien
omdat zij aan mej. F. geld scbuldig waren,
naar hun dochter omzien, en daardoor kon de
opsluiting zoo lang geheim bLjven.
Toch wekte het reeds lang bevreemding dat
het meisje door niemand werd gezien, en daarom
is reeds vroeger des 's nachts een onderzoek
iugesteld.
Door zorgeloosbeid van mej. B. F., die hare
kamer een oogenblik ongesloten heeft gehouden
heeft het meisje weten te ontvlucbten, welke
ontvluchting voor haar bijna onuitvoerbaar was
daar zij ongekleed was door honger en kwel-
ling uitgeput, kon zij bijna niet loopen en zij
moest, om bij hare ouders te komen, nog door
een breede beek loopen.
Men kan zich de groote ontsteltenis der
ouders voorstellen, toen het meisje in dien er-
barmelijken toestand thuiskwam. Onmiddellijk
werd aan de autoriteiten daar van keunis gege
ven, met het gevolg dat mej. B. F. 's nachts
door de marechaussee uit Deventer wer ge
arresteerd.
Bij een onderzoek in loco bleek dat bet
kamertje waar bet meisje was opgesloten ge
weest, op een stal geleek de faecalien lagen
over den grond verspreid en men vraagt
zich af hoe het nog mogelijk is dat het meisje
gedurende ruim 10 maanden onder zulk een
afgrijselijke mishandeling nog in leven is.
De officier van justitie vond na de marechau-
see geboord te hebben termeu aauwezig om de
vrouw gevankelijk over te brengen naar Zutphen.
IftLH A
Hit
