A I g e m e e n
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 475*1
E1JES0M en 6ELTIK.
Donderdag 26 October 1905.
45e »Faargang.
De Leerplicht- of Schooldwangwet.
FEUILLETON,
Buitenland.
ABONNEMENT:
Inzending van advartentiSn vbor 3 uren op den dag der uitgavv
Vrij bewerkt door A 310.
Heeft de Leerplichtwvet reden
van bestaan?
Duitschland en Engeland.
SEUZESSCBE (01 BUT
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,— Franco per postVoor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,32*.
Men abonneert zich bjj tile Boekhandelaars, Postdirecteuren en Bneven-
us houders.
ADVERTENTlfiN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt ds prjjs
slechts tveemaal berekend.
Grootere letterB worden naar plaatsruimte berekend.
AJLLZsOA-LVAXJULVJ -
.ltceiooilerd op Fe«s«lai(en, bij de Plrma H. jr. VA* DK IASBB te fer Seuen.
1H. blad venehQat MaandaK-. Woensdag- en Vrtjdagavona, mi g w
In de Middelburgsche Courant van 23 Oct.
wordt melding gemaakt van^ de verslagen der
districts-schoolopzieners in Zeeland over de
werking der Leerplicht wet in 1904.
De schoolopziener in het District Middelburg
klaagt over te lage straffen door de kanton-
rechters, vooral door den kantonrechter te Hulst
opgelegd.
Degschoolopziener in het District Goes roernt
de werking in het arrondissement Zierikzee.
„De viugheid van behandeling der over-
ytredingen en de oplegging van straffen, die
yindruk op de veroordeelden maken," zegt hij,
ffhadden het gewenschte gevolg."
In "de arrondissementen Goes en Zierikzee
was echter niet veel te bemerken van eene
krachtige uitvoering der wet.
Ik zou wel eens willen weten met welk
recht een districts-kchoolopziener de vonnissen
van een kantonrechter critiseert. Is hp bij de
behandeling van elke zaak tegenwoordig geweest?
Kent hij de overtreders W eet hp wat zij te
hunner ontlasting hebben aaugevoerd of hadden
kunnen aanvoeren
Naar aanleiding der bedoelde verslagen zegt
delredactie der Middelburgsche Courant
h Eigenaardig dat verschil in toepassing
„der voorschriften van de wet in de ver-
yschillende arrondissementen.
„ln Zierikzee behoorlijke samenwerking,
yvlugheid van behandeling en opleggen van
ygoede straffen.
En dit alles bad het gewenschte gevolg.
wIn de andere arrondissementen juist
yhet tegendeel.
„Er mag toch niet vermoed worden dat
,/hierbp meerdere of mindere sympathie
ffvoor de wet zelve eene rol speelt.
„Dit zou niet geoorloofd zijn.
,/Men moge tegen haar bezwaren heb-
ffben aan de richtige uitvoering dient
yieder, die daartoe geroepen is, de hand
//te houden.
yEn dit is, meeuen wp, juist het beste
ffstandpunt dat zulke bezwaren kunnen
yinnemen.
Want hoe beter men de wet toepast
ifhoe meer hare gebrekenharemisschien al
n te strenge eischen aan het licht komen.
yEn hoe eerder men zal overgaan tot
„eene herziening, om de scherpe kantrn aan
„de wet te ovtnemen en haar meer in over-
„«m»temming te brengen met de eischen der
t}T(X fc tlj fc
yln het belang der kindeien eu der
„ouders, maar vooral in dat van het alge-
„meen, is het daarom noodig dat de katon-
„rechters aan de herhaalde klachten gehooi
ygeven en zoodoende steuneu hen, die de
22) -~-~
yAch, mijn lieve Audj," begon zij op homng-
zotrieu toou, ,o, mevrouw van Elverdaal, als ge
eens wist, wat ik heb uitgestaan, wat lk mede
geleden heb met het arme kiud, hoe het unj leed
gedaan heeft, te zien, dat haar kleine^geheuneu
'zoo aan het licht werdeu gebracht
„Wtl verduiveld, juffrouw, waarom hebt ge dan
Auny's brief opeugebroken eu aau miju man ge-
bractit, iu plaats van hem aau mij te geven?
Waarom deed ge dat, als ge er zooveel verdnet
van hebt
yAch, mevrouw Van Elverdaal, tk heb het ge-
daan, maar met een bloedend hart", betuigde
juffrouw Badsby, terwijl zij haar oogeuijverig
wreef. yUit eigen bewegiug heb ik het met gedaau,
dat rnoet ge niet gelooven. O God, wat moet eeae
arme vrouw doeu, die geheel afhankelijk is va:i
de gunst en geuade van haar meester Ik mocht
toch niet handeien in strijd met de^ bevelen, die
de genadige hetr mij gegeveu had!"
yleerplichtwet op flinke, eerlijke wijze wil-
ylen uitvoeren."
(De cursifeenng is van mij.)
Eigenaardigzegt de Middelburgsche Courant.
Wat niet alleen eigenaardig, maar zelfs nog
al laat ik maar zeggen vrijmoedig is,
het is dat de redactie van dit vrpzinnig-demo-
cratisch blad een lesje wil geven aan de kanton-
rechters.
De heeren moeten in 't vervolg maar bij de
Middelburgsche Courant gaan vragen hoe zp
recht zallen spreken in zake leerplichtwet-
overtredingen.
yln Zierikzee behoorlpke samenwerkmg
viugheid van behandeling en opleggen
yvan goede straffen.
yEn dit alles had het gewenschte ge-
yvolg.
yln de andere arrondissementen juist
yhet tegendeel."
In deze arrondissementen dus geen behoorlp te
samenwerking, geen vlugge behandeling en het
niet opleggen van straffen of het opleggen van
te geringe straffen altijd naar het oordeel
van de Middelburger Courant.
De heeren, nu zoo door dit blad bestraft,
zullen zich wel haasten om zich te verbeteren,
Maar de redeneering zelve
De wet moet op flinke eerlijke wijze worden
uitgevoerd, zegt de Middelburger, de wet,
die, zij zelve zegt het, gebreken, scherpe kanten
heeft, die niet in overeenstemming is met de
praktpk
En waarom die flinke, eerlijke uitvoering, ia
zelfs strenge toepassing
Opdat hare gebreken nog beter zouden uit-
komen 1
In Zierikzee, zegt het blad, is de kanton
rechter zeer streng, en dit heeft het gewenschte
gevolg.
Wil dit nu zeggen dat daar de gebreken nog
schitterender aan het licht zijn gekomen dan
ergens auders
Dat daar dus nog veelvuldiger dan ergens
anders geklaagd wordt
Of wat verstaat het blad dan ouder nhet
gewenschte gevolg"
Dat de wet daar goed werkt I
Maar dan zou bet zjjn
Strenge straffen
lo. omdat daardoor zulk gunstig resultaat
van de wet wordt verkregen
en 2°. omdat daardoor de gebreken der wet
zoo kostelrjk uitkomen.
En dus verder:
Gunstige resultaten van eene wet vo. gebreken
van eene slechle wet dus
Niet ieder snapt zulk eene fijne redeneenng.
lk althans begrijp er niets van.
Evenwel de hoofdbedoeling van mpn schrijven
is te wijzen op het volgende ingezonden stuk
yDurft ge dan beweren, dat mijn man u dit
gelast heeft P" vroeg mevrouw Van Elverdaal.
^Bewereo, mevrouw Het i» zoo, eu ik vmdt
dat zeer jammer, want met den besten wil kon
ik niet anders handeien. Gelooft ge, mevrouw,
dat ik de teedere gevoelens van een jong meisjes-
hart niet begrijp? lk hen ook jong geweest eu
heb ook de zoetheden van dien schoonen leef-
tijd gekend. Het zou mij veel meer geuoegen ver-
schaft hebben, als ik anders had kunnen hande
ien, maar ik ben slechts een arme dienaresse,
wier eenige verdienste gehoorzaamheid is.
Juffrouw Badsley suoot haar ueus, veegde langs
de oogen eu vervolgde toen yEn vooral in dit
geval durfde ik niet wagen, in strijd te handeien
met het strenge bevel vau den genadigeu heer.
Ik zou zeker miju betrekking bier verloren hebben,
als ik ongehoorzaam was geweest, want de plan-
nen voor Auny's toekomst
yPlannen voor Auny's toekoms' herhaalde
mevrouw Van Elverdaal verwouderd. yWelke
plaunen zijn dat. dan
Zij mcest hiervan kennis krijgen door haar
dienstboden, want haar man verwaardigde zich
reeds sedert lang niet meer met haar over ge-
wichtige zaken te spreken.
yWel, de geuadige heer heeft groote plaunen
van Mr. E. Prak, rechter in het kanton
Piuderkerk, voorkomende in de Telegraaf van
17 Oct. 11.
IJsselmonde, 14 Oct. 1905.
Aan de Leerplichtwet is door het vorige
ministerie uitvoering gegeven, al was zp een
product van een andere richting.
lk behoor tot de liberale partp die gemeend
heeft, met het tot stand brengen van deze wet
een nuttig werk te doen.
Na de genomen proef, en door mijne be
trekking min ol meer bekend met de werking
van deze wet, bijzonderlpk op het platteland,
ben ik thaus van meening, dat de proef niet
gelukkig is uitgevallen, en dat het wenschelpk
is de Leerplichtwet weder te laten vervallen.
Zonder me te willen begeveD in beginsel-
vragen, meen ik, dat practisch deze wet een
zwaren last legt op arme gezinnen, dat zij
krachten aan het onderwjjs onttrekt en eene
uitgebreide administratie en dus ambtenaren-
arbeid noodig maakt, alles met het magere
resultaat, dat een zeker aantal personen dat
tdch gebrekkig wordt onderwezen, i e t s
minder gebrekkig onderwps geniet.
En dat resultaat aeht ik niet belangrpk, niet
de offers waard.
Eene wpziging kan verbetering brengen, maar
ik meen, dat het beste is, geheel den ingeslagen
weg te verlaten. en dat de wetgever bier een
ongeschikt terrein heeft betreden.
Ook voor deze wet werd reeds naar de school
gestuurd of getrokken wat belang had bp de
kennis, die daar wordt verkregen en in het
algemeen gesproken, naar de mate van dat
belang.
Het doel van dit schrpven is echter niet, om
anderen te overtuigen, maar om hen, die even-
eens eene ongunstige meening hebben over
de werking der Leerplichtwet, te verzoeken dit
mede te deelen.
Of dit ministerie in deze richting iets zou
willen doen, kan ik niet zeggen.
Wel echter, dat de stemmencpfers bp de
jongste verkiezingen gnnstiger zouden zjjn ge
weest voor het afgetreden kabinet in districten
als Ridderkerk, indien dit de Leerplichtwet had
afgeschaft in plaats van haar loyaal nit te voeren.
Ik verzoek dan bljjken van instemming, bij
voorkeur van liberale zijde, om te kunnen
constateeren of er teekenen zijn die op eene
kentering wijzen op dit stuk.
De kantonrechter van Ridderkerk
te IJsselmonde,
E. PRAK.
Hier hebben we dus eindelijk eens iemand
van liberale richting, die den moed heeft te
erkennen we hebben gedwaald
Mp dunkt er zouden er meer zijn, indien
men niet meende dat men geen liberaal is als
men niet alles roernt wat uit de liberate regeerings-
bakkerp voor den dag komt.
Ik zelf ben van den aanvang af tegen de
wet gekant geweest, welke wet m. i. even goed
de vaccinatie dwangwet, is cmti-liberaal.
Het is waarwe worden ook in ons landje
meer en meer gewoon aan aanslagen op onze
persoonljjke vrpheid onder de leuze gemeen-
schapsbelang.
Er is in dit opzicht zoo'n verwording van
denkbeelden en gevoelens, dat men er soms
verbaasd over staat.
Het begrip vrpheid, persoonlpke vrijheid,
is voor velen nog sleehts een klank, een naam
van iets dat vroeger bestond en waarvoor zp
thans niets meer gevoelen.
Niemand zal tegenspreken dat het persoonlijk
belang, de persoonlpke vrpheid, ofschoon ons
hoogste en meest gewaardeerde recht, moet
onderdoen voor het algemeen belang.
Maar dan moet zich dit algemeen belang toch
zeker eerst onomstootelijk, duidelijk en klaar,
als het ware tast- en voelbaar voordoen.
Het algemeen belang eischte, meen ik, bp
den vooruitgang van het onderwps en bp het
gestadig verminderen, ook zonder kunstmiddelen,
van yongeleerden" volstrekt niet zoo'n harde
greep in de vrpheid der burgers, als men met
de schooldwangwet heeft gedaan.
Waarbij dan nog komt dat de wet door hare
gebreken de stempel draagt van het vrij treurige
wetgevende talent van het ministerie, waaronder
zij is geboren.
Het spreekt van zelf, dat ik de poging van
den kantonrechter te Ridderkerk toejuich en
dat ik liberalen, die het met Z.E.A. eens zijn,
wil aansporen om hem een bewijs van instem
ming te zenden.
Ter Neuzen, 23 October 1905.
TAN DER MOER.
met zijn dochter," deelde juffrouw Badsley op
geheimziiiDigen toon mede. y Het huis Van Elver
daal moet met nieuwen glans schitteren om vasten
voet te krijgen in de hooge kriogen, en tegelijker-
tijd kan voor eene schoone, gelukkige toekomst
®oor Anny gezorgd worden. Met e^n woord, de
geuadige heer is van plan zijn dochter uit te
huwelijken aan den jongen markies d' Aigre
yMet dien Frauschen windbuil vroeg mevrouw
Van Elverdaal ten uiterste verbaasd.
yHij is van ouden adel, mevrouw," antwoordde
juffrouw Badsley. yZija voorouders zijn in de
geschiedboeken aau te wijzen tot in de elfde
eeuw, en markies Gaston is een toonbeeld van
ridderlijkheid. Hij heeft Anny innig lief dat
weet ik uit duizend kleinigheden, en de vorige
week heeft hij mij tien pond sterling geboden
voor een zwarte fluweelen band, die Anny om den
hals heeft gedragen. Natuurlijk heb ik hem flink
terechtgewezen, geloof dat gerust, maar ik zeg u,
Anny, hij is een voorbeeld van ridderlijkheid."
yEn wat zeg jij daarvan, Anny vroeg haar
moeder.
ylk ken den markies nog zeer weinig, mama.
yWelnu, ik ken den uaarkies a] wat beter,"
zeide mevrouw Van Elverdaal, yen ik wil u maar
zeggen, jnffrouw Badsley
De verhoudiug tusschen deze beide landen is
weer alles bebalve vriendschappelijk. Niet het
minst is dit te wijten aan de steeds stokende bladen
nu heeft de y Daily Miil" weer heele artikelen
over Duitschlaud en de Duitsche pohtiek. Het
blad laat zich o. a. uit Weenen seinen dat het
wachtwoord, dat't Duitsche Ministerie van Buiten-
landsche Zaken aau zijn organen heeft gegeveu,
luidty Bedektelijk Koning Edward aanvalien,
maar in 't pnbliek lord Lansdowne (Bngelands
Minister vau Buitenlandsche Zaken) bet doelwit
maken van alle schimpscheuten."
Het blad klaagt er voorts over dat 't steeds
bloot staat aan aanvalien van de Dnitsche pers,
yHij behoort tot den ouden Franschen adel
yAl stamde hij van de apen af, dan wil ik
u toch zeggen, juffrouw Badsley, dat ik hem voor
een verloopen gelukzoeker, voor een zweudelaar
houd en nooit hoort ge wel nooit miju
toestemming zal geven tot een huwelijk tusschen
mijn dochter en hern Nooit, zoolang ik leef.
Ge kunt heengaau."
Eenige oogeublikken bleef de brave gouver-
nante als versteend staan. Zulk een dreigende
openhartigheid, als mevrouw Van Elverdaal ver-
toonde, deed haar denken aan haar overleden
echtgenoot, die ook zijn meening niet onder stoelen
of banken stak. Maar wat was er nu van hem
overgebleven Hij lag begraven wat zijn mee-
ningen waren tijdens zijn leven, deed nu niets
meer ter zake. Zoo dacht zij nu ook over mevrouw
Van Elverdaal. Die dame kon een hindernis zijn,
maar hindernissen kunnen uit den weg geruimd
worden haar meening over eene echtverbintenis
tusschen Anny en deu markies kou misschien met
eenige handigheid wel worden aangewend om juist
dat huwelijk te bevorderen. Juffrouw Badsley
verstoud namelijk zeer goed de kuust, den trots
en de halsstarrigheid van ydeD genadigeu heer"
te prikkelen door hem alles te ,vertellen, wat zijn
vrouw afkeurde. (Wordt vervolgd).
