No. 4613, Ter Neuzensche Courant. Zaterdag* 26 November 1904. 44e Jaargang.
Binnenland.
Telegrafische berichten.
Gemengde berichten.
FEUILLETON.
XDZEJIR/DIB ZBL-A-JO.
TWEEOE K A M E R.
Zittiug van Donderdag.
Indische bey rooting.
41) -
Daar werd hem een brief gebracht. Elke
onderbreking ran zijn werk was hem vandaag
welkom, dus deze o#k. Onmiddellijk opende bij
den omslag en las den brief
,i,Be8te Manfred", schreef zijn tante Hildegard,
„kom heden tegen den avond, als het mogelijk
is. Wij hebben iets gewichtigs met je te be-
apreken".
Daar had hij nu een goede reden om de dikke
boeken dicht te slaan en ait het duffe kantoor
de buitenlucht in te gaan. Nadat hij op zijn
horloge bad gekeken en wist, dat hij nog niet
bij zijn tante kon verschijnen in deo brief
atond //tegen den avond" besloot hij een
uurtje te gaan wandelen. In het park kon hij
aan zijn gedachten den vrijen loop laten, daarheen
wendde hij zijne schreden.
Wat mocht het wezen, dat zijn tante met hem
wilde besj reken P Had zij misschien treurige
berichten van zijn vader ontvangen en moest zjj
die aan hem bekend maken Of betrof het
Rena was zij misschien verloofd, zonder dat
TER NEUZEN, 25 November 1904.
Gisteravond hoorde men in het //Hotel Rotter
dam" van den heer I. S. Standaert alhier, eene
hevige ontploffing. Aan enkelen die in de gelag-
kamer vertoefden, leek het dat dit in een achter-
kamer plaats greep. Zij snelden toe en vonden
daar de vrouw van den heer Standaert hevig
versckrikt en met bloederld gelaat, terwijl een deel
van het plafond naar bencden was gevallen.
Mej. Standaert wilde de gasvlam aansteken (het
hotel wordt met acetyleengas verlicht) toen de ont
ploffing plaats greep; vermoedelijk zijn haar stukken
van de kap der lamp in het gelaat geslingerd.
Door enkele ter hnlp gesnelde persoBen werd
aan mejuffrouw Standaert hulp verleend en zij te
bed gebracht, terwijl inmiddels een geneesheer
was geroepen, die haar verbond.
Naar wij vernemen was de toestand van mej.
Standaert heden naar omstandigheden gnnstig.
Benoemd tot ontvanger der belastingen te
IJzendijke S. Doedens, thans te Baarle Nassau,
en te Wernhout N. de Vletter, thans te Breskens.
Benoemd tot onderwijzeres te Hoogmade
(Z.-H.) mej. R. van Maldegem, volontaire te Sluis.
Benoemd tot onderwijzeres aan de openbare
lagere school te Amerongen, mej. E. P. Wisse
te Breskens.
De ijzeren spits //Theodora", schipper Wal-
raven, geladen met beetwortelen, is voor de haven
van Hansweert in de Wester-Schelde gezonken.
De opvarenden zijn gered. Van het schip is
niets meer te zien.
lu Zeeuwsch-Vlaanderen blijken, nu de putten
geopend worden, vele aardappelen door de ziekte
te zijn aangetastop sommige plaatsen beliepen
de slechte aardappelen 25 pet. De prijzen zullen
nu zeer zeker wel eenigszins naar boven gaan.
Stoppeldijk. Onze Boerenleenbank, sinds een
maand of negen bestaande, begint hoe langer hoe
meer het vertrouwen der inwoners te winnen.
Aan spaargelden is reeds tusschen de /15000
en /16000 ingelegd, waarvan een deel als voor-
sehotten is geplaatst bij de leden.
Ook hier begiDt zich het watergebrek erg
te doen gevoelen en zou eene goede, lange regen-
bui ze?r gewenscht zjjn. Er zijn landbouwers,
die van af *De Vogel" naar den Margretschen
dqk om water voor hun vee moeten rijden, een
afstand van een groot half our.
Onze fanfare //St Cecilia" heeft een schoone
Serenade gebracht aan 't nieuw gekozea raadslid
den heer J. de MaatLemsen, die tevens be-
stnurslid vaa 't moziekgezelschap is.
Begrijpelijkerwyze was er heel wat volk op de
been.
Zoowel muzikanten als bestuur werden door den
gekozene op gnlle wijze onthaald.
Boschkapelle. Op de landerijen waar de ge-
zaaide granen welig uitkomen, heeft men zooveel
last van kraaien die de stengeltjes afpikken en
stuk loopen, dat verscbeidene personen oppassers
er bij zetten om de schadelijke gasten te rerjagen.
Over slag. De gemeenteraad benoemde in zijne
vergadering van 1.1. Donderdag tot onderwijzer
aan de 0. L. school alhier den heer W. Imandt
te St. Jansteen. Er hadden zich vijf sollicitanten
aangemeld. De benoemde zal 1 December in
fnnctie treden.
Koewacht. Zooals bekend is wordt door de
klom pen makers, wonende in de gemeenten St.
Nicolaas, Kemseke, Vracene en St. Paulus, sterk
geprotesteerd tegen het invoerrecht van f 2,50
per honderd kilo klompen, hetwelk door onzen
Minister in zijn nieuw# Tariefwet wordt voorgesteld,
ofschoon Belgie sinds jaren invoerrechten heft op
onze klompen. Belgische klompen mochten hier
steeds vrij binnen komen, terwijl voor onze klompen,
hij eenig voorteeken had opgemerkt En zou
hem dan dezen avond het verloofde paar worden
voorgesteld f
Het angstzweet parelde op zijn voorhoofd, als
hij aan de mogeiijkheid daarvan dacht. A1
haastiger stapte hij voort, zoodat hij buiten adem
was, toen hij het tuinhek der villa biunenging.
z/Wees bedaard Toon dat je een man bent
klonk het vermanend in zijn binnenste, toen hij
in den salon druk hoorde spreken. Daar waren
vreemde stemmen, en vroolijk gelach klonk hem
in de ooren.
Ja, het is zoo, Rena's verloving wordt gevierd
en ik ben als toeschouwer genoodigd.
Hij klopte en trad haastig binnen.
Te vergeefs echter zochten zijne oogen den
gehaten jonkman, dien hem Rena had ontstolen.
Hij werd voorgesteld aan mevrouw Eredeburg, de
echtgenoote van een senator en hare doch ter Carols.
Na den nitgestanea angst roelde hij zich van
zulk een zwaren last bevrijd, dat hij in een
bnitengewoon vroolijke stemming geraakte en
tante Brinken schertsend vroeg
Je komt zeker wel ran een goed diner,
ManfredZoo vrooljjk heb ik je nog nooit
gezien
Neen, tante, maar het heerljjke voorjaars-
weer heeft me zoo opgeraonterd en ik heb een
naar Belgie vervoerd, een hoog invoerrecht moest
betaald worden. Daardoor was het voor onze
klompenmakers onmogelijk klompen in Belgie te
verkoopen, terwijl de Belgische klompenmakers ons
gemakkelijk een sterke concurrentie konden aaudoen.
Verschillende vergaderingen zijn door onze
zuidelijke naburen belegd en het gevolg hiervan
is, dat tal van adressen naar den Belgischen
Minister van Buitenlandsche zaken gezonden zijn om
hem te verzoeken in onderhandeling te treden
met ztjn collega in Den Haag om, desnoods onder
bedreigiDg van het nemen van represalle-maatre-
gelen, van hem te verkrijgen, dat dit invoerrecht
niet zal geheven worden.
De heer Raemdonck, volksvertegenwoordiger
van het district St. Nicolaas, heeft den Minister
in de Belgische Kamer over deze zaak geinter-
pelleerd en hem de volgende vraag gedaan
z/In de Nederlandsche Kamer is een wetsont-
werp hangende, waarbij invoerrechten worden ge
heven op klompen. Moest die maatregel doorgaan,
het zou een gevoeligen slag zijn voor de klompen
makers in het Land van Waes.
Kan de heer Minister niet aandriDgen bij de
regeering van H. M. de Koningin der Nederlanden
om haar aan te zetten bedoeld wetsontwerp niet
goed te keuren
De Minister, de heer Tavereau, heeft op deze
vraag het volgende antwoord gegeven
z/Onlangs heeft de Nederlandsche regeering een
nieuw ontwerp van toltarief opgemaakt. Voor
de blokken, die thans in Nederland vrij worden
ingevoerd, voorziet het een tolrecht van 2,50
per honderd kilos.
De Belgische regeering heeft hare aandacht ge-
vestigd op dien toestand, tot welken het instellen
van een recht zou aanleiding geven voor onze
fabrikanten. Er dient overigeus te worden vastge-
steld, dat dusdanig recht nogal in ruime mate
de begrooting zou belasten van de arbeidersbe-
volking in Nederland, die de blokken van die
fabrikanten aankoopt.
Waarschijnlijk zal er nog een zekere tijd ver-
loopen, vooraleer het ontwerp van tarief door
de Nederlandsche Kamers zal behandeld worden.
Met de meeste nauwgezetheid zal mijn departe-
ment het vraagstuk nagaan, waarop de heer Raem-
donk heeft gewezen."
Men ziet, den vrager wordt door den Minister
met een klnitje in het riet gestuurd.
Intusschen is door de klompenmakers uit Ooste-
lijk-Zeeuwsch-Vlaanderen een adres naar onze re
geering gezonden om het voorgestelde invoerrecht
te handhaven en goed te kenren.
'8 Gravenhage, 25 Nov. Tweede Kamer.
Indische begrooting. De Minister van Kolonien
was aan het woord. Hij verklaarde onze weer-
middelen, ter zee in verband met de verwikkelingen
in het Oosten voldoende en kwam op tegen de
beschnldiging imperialistische neigingen te koes-
teren. Nimmer zal de Minister medewerken tot
oorlogvoeren, wanneer de ouTermijdeljjkheid niet
absolnut vaststaat. Ons optreden in de Gtjoe-,
Albas- en Battiklanden, was noodzakelijk, door
ons in de plaats treden van den Sultan van Atjeh
en om het verzet der Atjehers te breken, die
nit die landen steun kregen.
De Minister kwam krachtig op tegen de een-
zijdige voorstelling door den heer De Stuers van
het voorgevallen# gegeven, betreurde't vallen van
vele kostbare levens en gevoelde eerbied voor den
gevallen vjjand, maar tevens voor het kleine
troepje onzer dapperen, die onder moeitevolle
omstandigheden grooten moed, veel beleid en
ernstige gematigdheid toonden, overigens verdedigde
de Minister zijn beleid. Daarna vingen de re-
plieken aan.
Men meldt nit Scherpenisse
Het schip De drie gebroeders, behooreude aan
beetje vlug geloopen, omdat ik vreesde te laat
hier te komen.
We zijn ook reeds met onze besprekingen
begonnen, zeide tante Hildegard en mevrouw Erede
burg voegde er bij Eu ook hebben wij reeds
eenigszins over u beschikt.
Ja, mijnheer Romer. Ge moet zingen, viel
de kleine bevallige Carols in. Ge moet zingen
ten bate van onze armen en tot ons aller genoegen.
Ge hebt slechts te bevelen, ik ben gelijk
was in uwe hand antwoordde Manfred met een
welgevalligen blik op de sierlijke blondine, die
aardige kuiltjes in de zachtroode wangen had.
Rena en hij hadden nog geen woord met elkaar
gesproken, ofschoon zijn ziel geheel vervuld was
van Rena. Nu wendde hij zich rechtstreeks tot
haar met de vraag
En hoe staat het met u,Rena? Ge werkt
toch zeker ook mee op het weldadigheidsconcert
Alleen zing ik zeker nietDaaTtoe ben
ik veel te ongeoefend, maar als gij een duet met
mij wilt zingen
Wel, natnurlijk Dat moet dan het mooiste
nomouer van den geheelei avond wordenriep
hij vol geestdrift uit.
En nu aan het werksprak mevrouw
Eredeburg, die als presidente van de vrouwen-
vereeniging gewoon was de leiding te nenen.
schipper De Zeeuw te Mtddeiburg, d«t met LitUu
geladen zijnde bij den jongsten storm, op
weg naar Bergen op Zoom, in de nabijheid
van de groote suatiesluis van het calamiteuze
waterschap Scherpenisse, is gezonken en in diep
vaarwater zit (pi. m. 40 meter diepte), is gebleken
bij nader onderzoek niet meer te lichten te zijn,
daar het doormidden is gebroken en reeds ge-
deeltelijk onder het zand is geweld.
Men meldt
Als juist is het bericht in de Leeuwarder
Courant, dat de politie daar proces-verbaal heeft
opgemaakt tegen een koffiehuishouder, wegens
het toelaten in zijne localiteit, waarvoor /yvergun-
ning" is verleend, van een twaalftal knapen be-
neden den 16jarigen leeftijdj anders dan in ge-
zelschap van een meederjarige, dan kan de
geverbaliseerde gerust zijn, want het eerste lid
van art. 43 der Drankwet, dat hij zou hebben
overtreden, blijft blijkens art. 73 tot 1 Juli 1905
buiten toepassing.
Men meldt aan de Ass. Ct.
Een molestatie De heer H. ffuizer, chef van
de boek- en eourantendrukkerij Oldambt te Win-
schoten, is eergisteravond, bij het verlaten van
een vergadering aldaar, aangevallen door twee
stakende typografen, zeer nabij zijne woning. Op
het geroep van //moord" kwamen buren hem ver-
lossen. De politie heeft de zaak in handen.
Dinsdagavond is een goederentrein van Breda
by het binnenrijden van het station Rozendaal
aangereden door een rangeerende trein waardoor
eerstgenoemde trein in 't midden doorbrak. Een
hevige botsing volgdeeen zestal geladen kolen-
wagens zijn geheel aan splinters geslagen en
schoven hoog op elkaar. Alle hoofdlijuen waren
versperdalleen de uit de richting Rotterdam
komende treinen konden achterom het station be-
reiken. In het personen vrrkeer ontstond een
groote stremming. Persoonlijke ongelukken zijn
niet voorgekomende materieele schade is echter
groot.
Een 60jarige bruiloft. Te Kamgen hadden
deze week Harm Reurslag en Aaltje Wejjers,
kostgevers in het gast- en proveniershuis, het
voorrecht hnn 60jarige echtvereeniging te her-
denken. 't Was een ware feestdag voor die nog
vlugge oudjes. 's Avonds hadden ze zich met
familieleden in de eetzaal vereenigd, waar ook
alle kostgevers bijeen waren en waar alien ont
haald werden op chocolade met beschuitjes.
Het chr. mnziekcorps voerde eenige nummers
uit. Voor alien was het een hoogst prettige a road.
- Een fabrikant te Tilbnrg heeft een groot#
hostelling ontvangen ten behoeve van het Ras-
sische leger.
Zondagnacht werden onder Aarschot een
viertal jonge mannen uit Haterbeek op de heid#
aangevallen door andere jongelieden. Een der
Haterbekers werd met een mes zoo hevig gestoken,
dat hij in den ochtend bezweek. De politie is
den moordenaar op het spoor.
Sedert eenigen tijd heerschte te Nieuw- en
St. Joosland tusschen den rentenier V. d. W. en
een gepensioneerde, zekere G., eene gespannen
verhouding, die zoo hoog liep dat de laatste den
eerste met den dood bedreigde.
Toen nu Woensdagavond zekere D. naar V. d.W.
ging om met hem huishuur af te rekenen, dacht
de dienstbode van V. d. W. den persoon van G.
te ontmoeten en waarschuwde dadelijk haar mee*ter.
Deze, opgewonden en zenuwachtig, liep naar de
gang en ook van meeuing dat hij G. voor zich
zag de duiaternis belette hem den persoon te
herkennen loste hij a bout portant uit een
revolver een schot, waardoor van D. vier vingers
ernstig gekwetst werden, terwijl ook, daar hij zijn
hand in een zijner zakken hield, zijn been ver-
wond werd.
De dader moet veel spijt gevoelen over deze
schromelijke vergissing. Hij bood D. schadever-
goeding aan en kwam gisteren zelf de zaak b\j
den officier van justitie toelichten. (M. Ct.)
Dinsdagavond ougeveer een kwartier na
achten zat de vrouw van den pakhuisknecht J.
Gerritstn in hare achterkamer op de eerste ver-
Laten wij eens bespreken welke liederen zullen
gezongen worden en wanneer de oefeningen zullen
plaats hebben.
Ja, de oefeningen riep Carola, in de handen
klappende. De oefeningen zijn nog het prettigste
van alles. Gij kunt niet gelooven, mijnheer
Romer, hoe men zich dsarbij amuseert. Verleden
winter heb ik meegewerkt bij een tooneelvoor-
stelling en
Vertel dat later maar eens, kind, sprak
haar moeder terechtwijzend. Wij moeten dezen
avond nog een bezoek afleggen en voor dien tijd
moet alles besproken zijn.
Ach ja, bij mevrouw Von Eckhorst, fluisterde
Carola hare vriendiu Rena toe. Ik trek mijn
creme japon aan, er wordt stellig gedanst
Rena antwoordde niet, maar legde den vinger
op den mond. Mevrouw Eredeburg was weer in
vollen gang met hare beraadslagingen en zond
een bestraffenden blik op haar dochter af.
Dus, mijnheer Romer, ge zingt een ran d#
grootere balladen van Lowe, niet waar?
Als a het goedviadt, zal ik //Archibald
Douglas" zingen, mevronw, antwoordde Manfredr
(Wordt verrolgd).
By de voortzetting van de algemeene beschouwingen
•Tordt het woord gevoerd door den lieer Verhey, die in
tegenstelling met den heer De Stuers van dezen mili-
tairen Minister en dezen militairen Gouverneur-Generaal
1 geen opdrijving ran militaire uitgaren vreest. Ook hij
meent, dat men slechts in de uiterste noodzakelijkheid
gewapenderhand moet optreden. Alsde machtigste toch
keeft men edelmoedig te zijn en geduld te oefenen, tenzij
alleen het om de veiligheid gaat of het Nederiandsch
gourernement stelselmatig wordt gedwarsboomd.
De heer Verhey is voor een sterk auxiliair eskader,
de besparing op de flotielje-raartuigen zou roor ver-
betering van onderwijs kunnen worden besteed. Ook
deze redenaar betreurt het voorgevailene in de Gajoe-
en Alaslanden, maar de coionne-commandant was hier
wel verplicht, zijn instructie, het verzet te breken, nit
te voeren. Bij volgende gelegenheden zou het echter
beter zijn, vooraf de gevolgen beter te orerzien.
De heer Bos verdedigt, in het beiang van een behoor-
lijken financieelen toestand, het overbrengen van flinke
bijdragen van de Indische begrooting op de Nederland
sche. Dat is beter dan uitvoerrechten te heffen. Het
stelsel van den Minister is evenzoo geheel onvoldoende.
Telkens zai Indie weer in nood zijn en het bezwaar,
dat men intusschen productieve en niet-productieve uit
garen niet altijd juist kan onderscheiden, bestaat ook
in zijn systeem Sprek'er acht ook het bedrag, waarmee
geholpen wordt, onvoldoende, hij wil Indie helpen met
minstens 100 millioen.
Uitroerig zet hij uiteen, dat, wanneer tegen sprekers
denkbeeld overeenkomende met dat indertijd door
den heer Van Kol voorgestaan principieele bezwaren
zijn, die evenzeer tegen het stelsel ran de Regeering
zijn in te brengen.
Wanneer men nu 4 millioen voor noodige werken op
•de begrooting brengt, komt dat overeen met de rente
ran 100 millioen.
De heer Heemskerk bespreekt de rede ran den heer
De Stuers. Deze heeft, meent de heer H. niet
4-representatief" gesproken, noch voor zijn politieke groep
aoch voor het land en de bevolking ran Nederland in
haar verschillende sehakeeringen. De term »bloed-
lionden" is een beleediging voor het leger, die de heer
De Stuers niet had mogen gebruiken. Spreker leest
eitalen voor uit niet-ministerieele bladeu, die rerklaren,
dat de bedoelde expedities behoorlijk in de stukken
zijn gemotiveerd.
Men kan van soldaten niet eischen, dat zij per se
nooit bloed van vrouwen en kinderen vergieten, wel,
dat zij geen weerloozen en in het algemeen nooit on-
■oodig dooden, doch men heeft het rerzet ran den
fegenstander te dooden en eigen leven te beschermen.
Generaal Van Heutsz is juist gekuldigd omdat hij eerst
krachtig het militaire geweld had gebruikt doch on-
middellijk nadat dit niet meer noodig was, een goed
burgerlijk bestuur had gevoerd. Spreker rerlieugt er
zich over, dat men nu met den Atjeh-oorlog klaar of
nagenoeg klaar is, zelfs wanneer daarran grootere uit-
breiding van ons gezag op Sumatra het gevolg moest
zijn.
De heer De Stuers zoo klaagt de heer H. wil
au het werk vanden generaal Van Heutsz halrerwegen
doen staken. Zendeiingen daarheen te zenden, zoolang
de regeering dezen nog aiet behoorlijk kan beschermen,
ware niet wenschelijk. Onze sourereiniteit- over de
Gajoelanden staat vast, de heer De Stuers had de uit-
spraken daaromtrent niet als fapenkool" mogen quali-
liceeren.
Spreker gelooft zoowel in de rechtmatigheid ran de
Gajoe-expeditie, als in die van de Alas-expeditie, maar
teii opzichte van de laatste vraagt ook hij nog eenige
nadere inlichtingen.
••Militarisme" acht hij zoowel den Minister als den
gouverneur-generaal en den gouvernenrvan Atjeh rreemd.
De heer Van Vlijmen juicht de maatregelen in het
beiang van den economischen toestand voorgesteld toe,
maar dringt aan op een voorzicbtig gebruik van het
toe te stane geld. Den afgevaardigde Van Kol weer-
gpreekt hij, dat militaire expedities lichtvaardig in Indie
worden ondernomen.
Omtrent het gerechtraardigde van de onderneming
tegen de Gajoe- en Alaslanden sluit hij zich aan bij
de rede ran den heer Heemskerk. Hij leest de instructie,
aan overste Van Daalen gegeven, voor en betoogt, dat
dat deze zich daaraan heeft gehouden.
De heer Lohman protesteerde krachtig tegen de rede
van den heer De Stuers. Hij had moeten bedeaken dat
zijn lust om satyriscli te zijn een anderen indruk maken
moest dan indertijd toen die lust zijn inedestudenten
en mede-ambtenaren amuseerde waarom heeft de heer
De Stuers niet vooraf comit6 generaal gevraagd
De heer Kolkman protesteerde namens de Katholieke
Kamerleden tegen het optreden van dea heer De Stuers,
die doorziju rede geen dienst heeft bewezen aan het
vaderland.
Ook de heer Van Dedem kwam op tegen het werpen
van modder op het Indische leger.
Zaterdag ook zitting en in December ook's Maandags
en 's Zaterdags.
Woensdag afdeelingsonderzoek der Hooger-Oaderwijs-
wet. Lohman trok zijn destijds ingediende motie ter
zake Hooger-Onderwijswet in, nadat de heer Drucker
de vrees had geuit, dat het sectie-onderzoek anders voor
het oogenblik te oinvangrijk zon zijn.
