BIJV0EG3EL
Ter Heuzensche Courant
Ztierdag 24 September 1904. No. 4589.
Binnenland,
Gemengde berichten.
TWEEDE KAMER.
Zittiug van Donderdag.
Tijdelijk voorzitterde heer Van Alphen.
Ingekomen zijn o. a. de volgende wetsontwerpen
Yestingbegrooting voor 1905 aanvulling en wijzi-
ging der wet tot regeling van het militair onderwijs
bij de landmacht enz.wijziging en aanvulling
van het wetboek van s1r*frechtverhooging van
den accijns op het gedistilleerd.
Voorta is ingekomen het koninklijk besluit van
de benoeming van baron Mackay tot voorzitter
gedurende dit zittingjaar.
De tijdelijk voorzitter, de heer Van Alphen,
hield daarop een toespraak, waarin hij o. a. het
volgende zeide
yflooggeachte heer Mackay
u Qe Kamer heeft u erkentelijk te zijn voor uw
arbeid in de voorbereiding en in de leiding van
z66 aanhoudend en lang urig samenziju en ik
mag het voor ons als een voorrecht rekenen, dat
gij uiet aarzelt onder deze inderdaad zo6 zware
taak, opnieuw den krachtigen schouder te zetten.
De Kamer toonde op uw bereidvaardigheid daartoe
eeD vrijmoedig beroep te doen en Hare Majesteit
de Koningin bekrachtigde, door uw benoeming,
het verlangen dezer vergadering.
Ik heb de eer, u te verzoeken, den voorzitters-
stoel van mij te willen o/ernemen."
De heer Mack'«y aanvaardde daarop het voor-
zitterschap met de volgende rede
vMijneheeren
ffDoor H. M. de Koningin, op uw voordracht
voor dit laalste jaar van de vierjarige zitting-
periode, benoemd tot uw voorzitter, ben ik bereid,
de hiding dezer vergadering wederom op mij te
nemen, in het vertrouwen dat ik daarbij ook
thans op uw steun en uw welwillende medewerking
zal kunnen rekenen.
Zullen wij het in de Troonrede uitgesproken
vertrouwcm op ouze voortvarendheid uiet teleur-
stellen, dan zal bij de te voeren discussies zelf-
beperking, waartoe ik u bij een vrcegere gelegenheid
reeds aanspoorde, meer dan tot nog toe betracht
moeten worden.
Niet alleen dat, zooals een onzer Staatsleden
onlangs schreef, onze redevceringen in lengte en
breedte winnen wat zij in diepte verliezen, maar
vooral dreigt het parlementaire stelsel in diskre-
diet te komen, als door te veel praten te weinig
resultaten van onzen arbeid worden gezien. Het
is een schrale troost te wijzeu op andere parle-
meuten, die in nog sterker mate aan hetzelfde
euvel lijden, maar men vergete daarbij niet, dat
reeds hier en daar maalregelen en daaronder zeer
krasse, moesten worden genomen om het kwaad
te keer te gaan, door o. a. slechts een beperkt
aantal dagen beschikbaar te stellen voor de be-
handeling van een wetsontwerp en na het ver-
strijken van den daarvoor gestelden termijn, alle
discussie onverbiddelijk te sluiten en onmiddellijk
over te gaan tot de stemming, ook over de niet
behaudelde en niet besprokeu artikelen. Wij zou-
den bijkans geneigd zijn te zeggen ffque le remade
est pire que le mal", maar dat men tot zulke
middelen de toevlucht moet nemen bewijst wel
het hoog ernstige van de kwaal.
Bij gebreke van dergelijke bepalingen zijn wij
genoodzaakl, willen wij althans ten deele met het
werk gereed komen, den arbeidsduur te verlengen
hetgeen afmatting veroorzaakt en daardoor van
schadelijken invloed is op het werk. En toch
wordt door velen, ook door veien onder u, erkend
en beleden, dat juist verkorting van arbeidsduur
ten goede komt, zoowel quantitatief als qualitatief
aan den te 7errichten arbeid.
Welnu, waarom dan niet dieu gulden regel in
de eerste plaats toegepast, bij den arbeid op dit
parlementaire arbeidsveld, waar gij als arbeiders
zelven het voor een goed deel in de hand hebt,
den arbeidsduur te regelen en te verkorten, zonder
dat gij in het minst bevreesd behoeft te zijn dat
u zulks kwalijk zal genomen worden door den
werkgever.
Moge kortheid en bondigheid uw streven zijn
en moge God mij de kracht geven om nog voor
dit jaar uw vergaderingen te leiden.
Hiermede aanvaard ik het voorzitterschap
dezer Kamer."
De heer Troelstra vroeg en verkreeg verlof om
op nader te bepalen dag tot de Ministers van
Binnenlandsche Zaken, Justitie en Buitenlandsche
Zaken eenige *ragen te richten, naar aanleiding
van het optreden der Amsterdamsche recherche
in zake de Russische afgevaardigden op het
luternalionaal Socialistisch Congres.
De vergadering werd geschorst tot half vier,
als wanneer de Staatsbegrooting voor 1905 werd
aangeboden.
Daaruit blijkt dat bij de begrooting voor 1905
de uitgaven zijn geraamd op 174,883,595, de
gewone middelen op 146,970,720 en de overige
op f 19,045,432, zoodat de totale ontvangsten
geraamd worden op 166,016,152.
De begrooting sluit mitsdien met een tekort
van 8,867,443.
Minder wordt aangevraagd voor Buitenlandsche
zaken, Justitie, Marine en Kolonieo, doch meer
voor Hooge Colleges van staat, Binnenlandsche
zaken 197,668), Nationale Schuld 624,283),
Financien 952,839), Oorlog 212,664),
Waterstaat, Handel en Nijverheid 923,673).
Het geraamde tekort kan vermiuderd worden
met 5,693,000 voor z. g. buitengewone uitgaven,
zoo noodig door leening te dekken, zoodat het
tekort op den gewonen dienst feitelijk bedraagt
3,174,443.
Dit is weder te verminderen met 1 millioen
door mogelijke besparingen, waar tegenover echter
weder staan vermoedehjke suppletoire begrootingen,
o. a. in verband met de reorganisatie van het
personeel der posterijen, de reorganisatie van het
korps mariniers en voor laboratoriums ten behoeve
van den centralen gezondheidsraad.
De Minister rekent dus ten slotte op een on-
gedekt tekort van ongeveer 3 millioen en 4 ton.
Hij betoogt dat in het licht dezer cijfers het
budget voor 1905 een weinig bevredigendeu indruk
maakt, te meer teleurstellend omdat met buiten
gewone krachtsinspanning uitzetting van de uit
gaven is tegengegaan.
Ter dekking van het tekort kondigt de Minister
aan eene verhooging van den accijns op het ge
distilleerd tot 70 per hectoliter en eene ver
hooging der indirecte belastingen met 5 opcenten
op bedrjjfs- en vermogingsbelasting.
De directeur-generaal van landbouw doet in
de Stct. (n°. 223) mededeeliugen omtrent de ver-
strekking van entstoffsn tegen het boutvuur der
runderen en tegen de varkenspest. Men zie
de Slct.
van Axel geleid werd, tot hiertoe niet alleen aan
het licht gebracht, dat het zoonfje van Van de
Wege den brand zelf gesticht heeft, maar ook dat
het geheel uit eigen beweging heeft gehandeld.
In Augustus heeft een ander landbouwer alhier
een paar brandbrieven ontvangen. Dit feit, dat
druk besproken werd, schijnt den jongen z66
aangetrokken te hebben, dat hij iets dergelijks
ook wel .eens wilde uithalen. Zoo heeft hij het
eerste briefje geschreven en toen dit gevonden
werd en men vermoedens begon te opperen, ja
zelfs buren begon te verdenken, heeft hij er zich
over vermaakt, dat hij en zijn huisgenooten en
de politie ,/Zoo lekker misleide", zooals de jongen
het uitdrukte. Toen het nu met het eerste briefje
zoo mooi was afgeloopen, kreeg hij er hoe langer
hoe meer pret in om er nog meer te schrijven.
Het is gebeurd, dat de jongen mee hielp waken,
stilletjes een briefje gauw ergens neersmeet en
dan de anderen riep om te zeggen, dat er weer
iemand een neergeworpen had.
Eindelijk meende hij, dat het briefjes-schrijven
nu lang genoeg geduurd had en dat het nu maar
eens branden moest. Wel gevoelde hij eenig be-
rouw, dat hij den brand gesticht had, tcmeer
daar in de vlammen ook zijn geitje was omge-
komen, doch overigens was hij zeer kalm onder
het gebeurde. Ook zijn transport naar Middelburg
maakte niet den minsten indruk op hem. Een
snuggere jongen was hij niet j op school behoorde
hij tot de hardleersche, niemand verwachtte van
hem, dat hij een vlieg ooit kwaad zou doen.
Te Sluis is eene Roomsch Katholieke kies-
vereenigiug opgericht. Het bestuur bestaat uit
de heeren P. Albregts, voorzitter, Th. Aernaudts,
secretaris, Ch. Bonefaas, penningmeester, J. B.
Calus, E. de Meijer, Ch. van Damme en Jos.
Verschoore.
De brand moet omstreeks half^en zijn uitge-
broken in het benedengedeelte van het perceel in
het Noordeinde, waarin sedert kort gevestigd was
een wasch- en strijkinrichting van den heer Gul-
demond.
Deze sliep met vrouw en twee kinderen boven,
op de eerste etage.
Ouverwacht werd hij wakker door een zonder-
linge gewaarwordiog, welke hem overviel.
De vlammen zag hij reeds in de nabijheid.
Met een jongetje van tien jaren sprong hij door
het raam op een vlak achterdak van de aangren-
zende woning van den kapper Hagemans, denkende
dat zijn vrouw het meisje van vijf maandeu uit
de wieg had gehaald en daarmede uit het raam
was gesprongen. Toen zij op het vlak stonden
meende echter de moeder, die bij den sprong een
verwonding aan den voet had gekregen, dat de
vader ook het meisje had gered.
Hun toestand was verschrikkelijk, want het
was onmogelijk weer de kamer, die reeds een
zee van vuur vertoonde, binnen te gaan.
Door het gerucht was de heer Hagemans ook
eerst nu tot de ontdekking gekomen dat er brand
was.
Aan redding van het kind viel niet meer te
denkem
Later werd het in het wiegje onder neergevalleu
steenen dood en geheel warn teruggevonden.
Op de verdieping daarboven woonden een
45jarige moeder en haar 17jarige zoon, die eveu-
eeus in den slaap door het vernielende element
zijn verrast geworden.
Hun verkoolde lijken werden teruggevonden voor
het le-Rkant uaast elkaar, 166 dat de zoon nog
een zijner arrnen om den hals zijner moeder had
geslagen.
Veroudersteld wordt, dat zij door den rook be-
wusteloos waren geworden na vooraf nog getracht
te hebben zich te redden, waarbij zij het niet
verder dan tot vlak bij het ledikant hebben
kunnen brengen.
Vreeselijk was het gezicht toen hun in lakens
gewikkelde lijken langs de brandladder naar be-
neden werden gelaten.
De lijken werden naar het drenkelingenhuisje
overgebracht.
De vrouw woonde met haar zoon, die tot het
Leger des Heils behoorde, gescheiden van haar
man, P. I., die vroeger student in de medicijnen
was en thaus in Rotterdam woont, waar hjj kenuis
aan een andere vrouw heeft.
Om twee uur was men den brand meester.
Het perceel is geheel uitgebrand. De huizen van
de overzijde zijn geheel geblakerd.
De brandweer werkte alleen met de kleine
stromspuit, de handspuit der weesburgers en twee
brandslangen.
Dezer dagen deden twee personen, die van
de kermis te Schinveld kwamen, eenige gasten
van Eigelshoven per dogcart uitgeleide tot Bruns-
sum. Daar wilde men nog iets gebruiken maar
bij bet eerste cafe, waar men kwarn, vondmen
het te druk en bij bet tweede bleek de her-
bergierster reeds te bed te zijn. Daaromkeerde
men terug, doch nanwelijks was het rijtujg
gezwenkt of er vielen eenige schoten. Een
dame, uit Eigelshoven, die voor op den bok zat,
viel, doodelijk verschrikt, van het karretje. Zij
kwam echter met den schrik vrij. Een onder-
wijzer echter, die naast haar zat, kreeg een
kogel in de zijde. Bij onderzoek bleek de wond
niet doodelijk, maar was toch opname van den
getroffene in het gasthuis te Maastricht noodig.
Men beweert den dader van de laffe misdaad
op het spoor te zijn.
Diosdagmi Idag had op de Schelde een bot-
sing plaats tusschen het Rijnschip //Wilhelmina
Elisabeth" en de overzetboot vSud Autwerpen".
Aan het Hbld. van Antw. outleenen wij de
volgende bijzonderheden
,/Met buitengewoon geweld botste de steven
der Rijnkas op stuurboordboeg, zoodat het dek,
buiten den eigenlijken romp uitstekend, geheel
werd weggeoroken.
De diep geladeu Rijnkas voer verder en bleef
onder de overzetboot vastzitten. De kapitein
dezer laatste deed oogenblikkelijk met voile kracht
vooruitmaleu en bracht zoodoende de Rijnkas en
ziju schip terens in vollen stroom, dus meer on-
gelukken vermijdende, want het Rijschip was nog
in voile vaart, en had zeker nog met geweld
tegen de verder liggeude ,/N. D. Lloyd"-boot
aangevaren.
Door den geweldigen schok werd bijna alles
wat op de overzetboot was, omver geworpen. Een
alleenstaand paard werd over de reeling geworpen
en bleef bijna een half uur lang op den rug
met de pooten omhoog op het dek liggen.
Dat natuurlijkerwijze een begin van paniek
op de overzetboot ontstond, laat zich begrijpen,
verschillenden hadden reeds een reddingsboei ge-
grepeu.
Gelukkig mag men het heeten, dat de boot
slechts weinige passagiers had, want zoo de botsing
moest hebben plaats gehad wanneer deze stamp-
vol was, zou er een verschrikkelijke ramp hebben
kunnen plaats grijpen.
Sleepbooten snelden oogenblikkelijk toe en
terwijl anderen de passagiers overnamen, sleepte
de jfLouis Guchjar" de overzetboot van de Rijn
kas lo8 en bracht haar terug aan de kaai, waar
TER NEUZEN, 23 September 1904.
Tot deskundige schatters der pachtwaarde
van grouden gelegen, in het calamiteuze water-
schap Walzoorden, zijn benoemd de heeren C.
van Esbroek te Hengstdijk door den dijkraad,
P. Moes te Ter Neuzen door Gedeputeerde Staten
en C. M. Nijsten te 's Heerenhoek door de
arrondissements rechtbank te Middelburg voor
het rijk.
Zondag jl. had te Hulst in de Graanbeurs
eene vergadering plaats van de afdeeling voor-
malig 5e district van de Pensioenvereeniging.
Een 30 leden waren ter vergadering aanwezig,
terwijl 6 nieuwe leden toetraden. Tot afge-
vaardigde naar de algemeene vergadering op
25 dezer te Utrecht, werd benoemd de heer
G. Hemmes te Hontenisse, als diens plaats-
vervanger de heer A. Poppe te St. Jansteen.
In de eerste helft van deze maand werden
langs de grenskantoren Zeeuwsch-Vlaanderen
naar Belgie gezonden 154 Nederlandsche melk-
koeien en drachtige vaarzen en wel langs
Clinge 95, langs Sas van Gent 24 en langs
Yeldzicht (gem. IJzendijke) 35. De uitvoer
langs al de grenskantoren bedroeg 869 stuks.
Men schrijft aan de Midd. Ct.
Door den Miuister van Waterstaat fnz. is aan
het comite ter bevordering van de tolstandkomiug
van den stoomtramweg HontenisseSelzaete te
kennen gegeven, dat hij niet bereid is de bruggen
over het kanaal GentTerneuzen voor rekening
van het Rijk geschikt te maken, doch wel om te
bevordereu dat voor de hoofdlijn met den zijtak
(bruggen inbegrepen) een renteloos voorschot uit
's Rijks schatkist worde verleend ten bed rage van
een derde in de kosten, mits de provincie en de
naaste belanghebbenden ook een derde als subsidie
beschikbaar stellen.
Daar de Minister wenscht, dat de zijlijn naar
Sas van Gent gelijktijdig met de hoofdlijn tot
stand kome, dringt hij er op aan, dat het comit^
pogingen aanwendt om de vereischte subsidie voor
die zijlijn te verkrijgen.
De zijlijn zal verraoedelijk loopen van uit de
ontworpen hoofdlijn in de gemeente Zuiddorpe
langs de Molenverkortiug naar Westdorpe en
vandaar langs den Graaf Jansdijk naar het spoor-
wegstation Sas van Gent. Zij heeft een lengte
van ongeveer 8 K. M. De kosten, berekend als
voor de hoofdliju op 20,000 per K.M.
met die van de versterking der bruggen, door den
Miuister geraamd op hoogsteus f 60,000 zullen
ongeveer 220,000 bedragen.
Ingevolge het schrijven van den Minister heeft
het comite nu aan de Provinciale Staten en aan
alle belanghebbende gemeente- en polderbesturen
een adres gericht om de reeds toegezegde subsidie
met een derde te willen verhoogen. Altijd in de
veronderstelling, dat de gemeenten en polders,
die bij de zijlijn in de eerste plaats betrokken
zijn, zich bereid verklaren hun aandeel in de
gevorderde subsidie te willen dragen.
Te hopen is nu, dat deze laatsten van hun
belangstelling doen blijken, of mocht dit onver-
hoopt niet het geval zijn, de enkele polder
besturen, die het idee van een zijlijn opperden,
hiervan afzien, opdat spoedig een verbinding tot
stand kome, die welvaart en verkeer zal brengen
in een landstreek, bekend en berucht door zijn
isolement.
Omtrent de oorzaak van den brand te Axel
schrijft men aan Het Volx
Naar ik verneem heeft het onderzoek naar de
oorzaak van den brand, dat door den wachtmeester
IJzendijke. De bewaarschool aan de bijz.
Christelijke school voor meisjes alhier, geniet vange-
meentewege sinds vele jaren een subsidie, dat voor
eenige jaren tot 500 is verhoogd. Behalve dat
die bewaarschool voor kinderen van iedere ge-
zindheid toegankelijk is, en door zoodam'ge kinderen
ook wordt bezocht en dus in eene werkelijke
behoefte voorziet, komt er bij, dat de bijz. school,
waaraan die bewaarschool is verbonden, aan de
gemeente een derde openbare school, dus eene
uitgaaf van duizenden, uitspaart.
Het is vooral van het hoofd onzer gemeente, dat
een voorstel om dat subsidie voor 1905 tot f 200
te verm'nderen en voor 1906 geheel in te trekken,
uitgaat. Uit hetgeen ZEd.Achtb. in de laatste
gemeenteraadsziltiug daaromtrent uitliet, blijkt,
dat hij deze subsidieering in strijd met de wet
acht en vreest, dat Ged. Staten haar deswege niet
zouden goedkeuren, waaruit verder blijkt, dat
ZEd.Achtb. noch de wet, noch ten deze de praktijk
hier te lande kent.
Men verwacht dan ook stellig, dat ZEd.Achtb.'s
voorstel met algemeene stemmen door den Raad
zal worden verworpen.
Men schrijft ons uit Biervliet
Iu den Ameliapolder, de minst vruchtbaren
polder der gemeente, bevindt zich een hofs ede,
ongeveer honderd gemelen, die langzamerhand
berucht is geworden.
In een kwarteeuw zag zij vier malen een wisseling
van bewoners. In denzelfden tijd hadden twee
gerechtelijke inbeslagnemingen plaats. Op dit
oogenblik is zij onbewoond te weten tot Mei 1905.
Dezer dagen is zij in perceelen verpacht aau den
minderen man, die natuurlijk veel meer pacht
belooft dan de vertrokkeu pachter kon betalen.
Een andere hofstede, die ook van rechtsgedingen
getuigen kan, is de Gemethoeve. Of er oneeuig-
heden gerezen zijn tusschen eigenaar en pachter,
of de eerste een Belgisch mijnheer te weinig
pacht naar zijn zin geniet bij de stijgende pacht-
prijzen vergelekenin elk geval is de goede
verstandhouding afgebroken. Want dezer dagen
kwamen drie personen met lastgeving de landerijen
inspecteeren. In Biervliet zijn op bijna alle akkers
ougerechtigheden te vinden. Een dozijn jaren
geleden werd door denzelfden eigenaar met den
toenmaligen pachter om geljjke redenen een proce
dure aangevangen, die ten eigen nadeele eindigde.
RECHTSZAKEN.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
De rechtbank heeft in hare zitting van 23 Sept.
de volgende vonnissen uitgesproken
M. H. G., oud 29 j., varensgezel te Ter Neuzen,
is wegens mishandeling veroordeeld tot 7 dagen
gevangenisstraf.
J. B. D., oud 29 j., bootwerker te Ter Neuzen,
is wegens vernieling veroord. tot 1 maand gevang.
M. L. B., oud 23 j., huisvrouw van F. d. H.,
veldarbeidster te St. Jansteen, is wegens over-
treding van 's rijks belastingen veroord. tot 1
dag gevang.
J. v. d. K oud 24 j., boschwerker te Olinge,
is wegens overtreding van 's rijks belastingen,
veroord. tot 5 boete, subs. 10 dagen hechtenis.
Drie menschen verbrand.
Hedennacht heeft te Leiden een brand gewoed,
waarvan de verschrikkelijke gevolgen van dien
sard zijn als aldaar sedert menschenheugenis zich
niet hebben voorgedaan.
VAN DE
VAN
