A i g e m e e n
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Viaandere
Dinsdag 12 Juli 1904
44e Jaararano:.
SBMSBSTESAAP.
Binnenland.
Van den generaal Van Heutsz.
,M
O
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEN:
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave
De oo^iog tusschen RusJand
en Japan.
^sreyggasgy^ .r: ^^yr^^T^aMg^.aarsyawagirggtfaaaEffl^i'a^v^aiW^ :i^y.»!aa-rTrr
Per drie maanden binnen Ter Neuzen /I,—. Franco per postVoor
Nederland /1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,S2£.
Men abonueert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
Van 1 tot 4 regels f 0,40. Voor elken regel meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driein&al plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar .plaatsruimte berekend.
nit blail verschijnt Dfaandag-, Woensdag- en Vrijdagavoml, aitgeiopderJ op Feestdagen, l>ij de Firma P. J. VA1 PK IA1BE te Tee Weazen,
De Burgemeester der geraeente TER NEUZEN
maakt bekend, dat eene Openb are V ergaderi ng
van denGemeenteraad is belegd tegen llonderdag den 1-i
JTuli 1904, des voormiddags te half elf ure.
Ter Neuzen, den 11 Juli 1904.
De Burgemeester voornoemd,
J. A. P. GEILL.
Kaiping, ten zuidwesten van Haitsjing, is door
de Japanners genomen en Port Arthur staat. op vallen
wordt gemeld. Als 'teen beetje wil zullen de
.Japanners op die manier op 6en dag op tw& plaatsen lau-
weren behalen in Mandsjoerije en in de lang bedreig e
Russische zeevesting. Men weet, dat (te Japannei die
niet geringe iliusie al lang koestert.
Voor 't oogenblik beletten regens in Mandsjoenje
Ingrijpende krijgsoperatien echter aanmerkelijk.
Renter seint nit Tokio Operation van gewicht worden
op bet oorlogsterreiu voojbereid, maar de re-
geeriner slaagt er in ze bijna volkomen geheim te noiiden.
Sedert het bezetten van Dalny bewaart de regeenng een
volkomen stilzwijgen betreffende bet beleg van 1 ort
Arthur. Zoo nu en dan bereiken lplichtingen uit ver-
schillende bronnen, voornamelijk van Chineezen, Japan,
maar de verdere verbreiding wordt bij strenge straffen
lii°1sngeen enkel vreemdeling bij de strijdmacht die
Port Arthur belegert, of bij het leger van Okoe en van
Takoeshan. De oorlogseorrespondenten en de vreemde
attaches, die bij het "leger van Koeroki zijn, moeten
Pinnen een kring van twee kilometers in doorsnee
blijven.
Te^enover dit blijk van de op alles lettende zorg van
de Japanners deze staaltjes van moordende zorgeloos-
Jieid hunner vijanden. Uit Sosnowice wordt gemeld,
dat daar en in andere plaatsen van Rusland, den post-
beambten is aangezegd alle uit Mandsjoerije komende
brieven voor te leggen aan de directie, voor zij bij de
De censuur op het oor-
OOpl
voor, gelijk Janus Tulp al zei, en Japan heeft iiog genoeg
adressanten gegeven worden.
logsterrein was onvoldoende, zoodat in Rusland zelf
nog geeensureerd dient te worden.
En het tweedeBij keizerlijk be3luit is gelast de
mobilisatie van alle marine-reservetroepen in gebeel
Rusland, uitgezonderd Finland en Orenburg, om alle
schepen, vooral die van de vrijwillige vloot, te kunnen
bemannen. Maar geoefende manuen zijn de meesten
allerminst. Er zijn er zelfs uit de tnidden-gebieden,
die nooit een oorlogsschip of de zee hebben gezien
Nog een niet t minste.
Den Czaar werd dezer dagen meegedeeld, dat Rusland
in het verre Oosten maar 18 bergkanonnen had, wat
hij niet wilde gelooven. Onmiddellijk werd aan de
geschutgieterij van Poetilof gevraagd, of de bestelling
van 80 bergstukken dan nog niet klaar was. Toen
bleek, dat deze al lang waren afgeleverd, maar niemand
had er nog over gedaeht ze naar het oorlogsterreiu te
sturen. De Czaar was woedend. Maar daar schiet men
niet mee op.
En nu eindelijk weer een bewijs van Japansche
leukheid, tot in den krijg toe Men seint uit Nioetsjwang
dat Koeroki met zijn hoofdmacht plotseling verdwenen
is. Men weet niet waarheen.
Rusland heeft tot nu toe voor den oorlog 8 buiten-
landsche stoombooten aangekocht, Japan 24. Duitschland
leverde er 7, Engeland 1 aan Rusland Japan kocht er
van Engeland 17, van Duitschland 4, van Nederland,
Ttalie en Noorwegen elk 1.
Dat loopt in de papieren, maar het geld is er goed
in kas.
■Juist heden wordt bericht, dat't weer 4 nieuwe stoom-
schepen er bij heeft overgenoinen 2 Britsche van te
zamen 4913 tonnen, een Duitsch van 2821 en een Noorseh
van 2123 ton.
Dat Kai-ping na een driedaagsch gevecht - waarbij
oogenscliijnlijk het geheele leger van generaal Okoe
een groot eind noordwaarts opgeschoven is den
Japanners in handen is gevallen, bewijst in de eerste
piaats dat de aanhoudende regens van den laatsten tijd
de Japanners geenszins tot werkeloosheid hebben genoopt.
Het is een wel overlegde, omzichtig uitgevoerde, en
ook volgens de Russische lezing met goeden uitslag
bekroonde manoeuvre geweest een zet die in 't bij-
zonder naar het oordeel van de Duitsche deskundigen
de gewichtigste gevolgen zal hebben Hoewel de Japan
ners ook bij deze gelegenheid weer een aantal kanonnen
buitgeraaakt schijnen te hebben, en de mogelijkheid
bestaat dat de Russen bij het //hardnekkige gevecht"
om Kai-ping aanzienlijke verliczen geleden hebben, ligt
daarin tocli niet het voornaamste gewicht van dit nieuwe
ecliec der Russische troepen dat ligt in het strategische
belang van de piaats.
yMet het bezit van Kai-ping, zoo schrijft de Kbl-
nische Zeitung zijn alle passen welke oostwaarts
door het gebergte loopen, in de macht der Japanners,
in 'tbijzonder de Hai-fa-ling en de Tejin-pang-ling.
Ook de Ta-ling wordt in den rug bedreigd, en het leger
uit Ta-koe-sjan, dat daar zich aansloot bij den linker-
vieugel van Koeroki's armee, kan nu met goede leans
op succes westwaarts optreden, om de taak van het 2e
legercorps te verlichten. Russische sehattingen stellen
de vereenigde vijandelijke strijdmacht in deze streek op
50,000 man. Uit een Japansch telegram bleek, dat de
garde en de lOrle divisie om de Ta-ling pas gevochten
hadden, maar bovendien zullen de Japanners nog ten
minste een divisie tot bun bescliikking liebben, zoodat
tegen de steliing Kai-ping Ta-sji-tsiao op zijn minst vijf
vijandelijke divisies kunnen convergeeren. Tegenover
het oprukken ran zulk een strijdmacht zullen de Russen
liet niet kunnen houden het kustgebied tot aan Ta-
sji-tsiao zal ontruimd moeten worden. Daarmede is dan
Nioe-tsjwang en de gemeenschap met de zee aan de
Japanners overgelaten, en deze kunnen zich een nieuw
steunpunt kiezen voor de verzorging van het leger te
velde."
De telegrammen uit Petersburg duiden aan, dat men
in de Russische hoofdstad den toestand ook niet roos-
kleurig inzietmen schijnt zich daar vooral ongernst
te maken over de mogelijkheid dat reeds thans een
sterke Japansche legermacht bezig is, langs^ den weg
naar Moekden op te rukken, om Koeropatkin in den
rug te vallen en zijn verbindingslijn met Charbin af
tesnijden. Deze vrees is zeker geen hersenschim, en het
is bekend dat de Japanners ook reeds meester zijn van
de toegangen die uit het gebergte naar het midden van
de Russische steliing, bij Liao-jang vocren.
Zetten de in het zuiden saamgetrokken Japansche
troepen den tocht noordwaarts langs den spoorweg
voort, en blijven zij aanvallenderwijs optreden, dan
dwingen zij Koeropatkin, daar een good deel van zijn
legermacht beschikbaar te houden. Wordt er nu tege-
lijk, op een gunstig oogenblik en het is te voorzien
dat de Japanners, en niet de Russen, in staat zijn om
het oogenblik van een grooten aanval te kiezen een
beweging uitgevoerd tegen het centrum te Liao-jang en
tegen den Russischen linkervleugel te Moekden, dan
schijnt inderdaad de kans groot dat aan Koeropatkin
de mogelijkheid ontnomen wordt van de beste tactiek
die liij zou kunnen volgen achtereenvolgens met een
grootere macht de Japansche afdeelingen op 'tlijf te
vallen. Immers, hij zal dan zijn troepen moeten verdeelen
overde 150 KM.langelijn tusschen Kaiping en Moekden, en
zijn aid us naar de vleugels sterk uitgerekt leger kan
in dat geval moeilijk een overmacht stellen tegenover
den vijandelijken aanvaller.
Het zou voor de hand liggen, dat de Russische opper-
bevelhebber zoo snel mogelijk het gros van zijn troepen
noordwaarts, bij Moekden terugtrok. Maar het ligt
voor de hand, dat dan de belangrijke stellingen ten
zuiden van die hoofdstad prijsgegeven moeten worden,
en van eene poging om aan de benarde veste Port
Arthur eenige afleiding te verschaffen, is dan in 't ge-
heel geen sprake meer. Bovendien kunnen er nog andere
hier niet te bevroeden redenen zijn, waarom Koeropat
kin dien uitweg slechts moeilijk nemen kan.
Tsjifoe, 8 Juli. Een volkomen vertrouwbaar Chinees,
die hier aankwam aan de oostkust van Liaotong in de
nabijheid van Port-Arthur meldt, dat een Japansche
divisie Dinsdag de noordoostelijke helling van het
Takoesjan-gebergte bereikte, welks toppen minder dan
drie mijlen van Port Arthur gelegen zijn. Deze divisie
scheidde zich van een andere divisie af op den grooten
weg benoorden Port Arthur en trok door het bergaclitige
gebied de andere divisie zette den marsch voort langs
den hoofdweg naar het marinekamp. Om dit lcamp te
bereiken moet een vlakte worden overgetrokken, onder
het vijandelijke vuur. Doch nu een Japansche divisie
op den Takoesjan is, is het marinekamp onhondbaar.
Het Russische fort No. 16 van de hoofdverdedigings-
lijn is gisteren genomen.
Parijs, 8 Juli. Uit Petersburg wordt geseind aan de
»Libert6"Nadat Japanners de nieuwe nederlaag van
Kamimoera vernomen hadden, plunderden en staken zij
het huis van den admiraal in brand.
Het gezin kon zich van een wissen dood redden door
onder den grond te vluchten.
Tsjifoe, 10 Juli. Vluchtelirigen uit Port Arthur be-
richten, dat in het oosten een Japansche divisie door
de vloot gesteund, een gevecht zonder ophouden voert
om een steliing te veroveren, welke de stad en het
maritieme bekken helieerscht. De Japansche vloot
bombardeert den ganschen dag zonder ophouden. Ge-
dooden en gekwetsten worden elk oogenblik aange-
dragen. Particuliere imizen zijn tot ambulances inge-
richt. Schermutselingen hebben alleen in het noorden
piaats. Toch staan er verkenners uit Port Arthur in
de buurt van het marinekamp. De Japansche vloot
heeft de forten beschoten in de nacblen van 2, 3 en
4 Juli uit het zuiden, zonder scliade aan te richten.
Volgens een Rus hebben de Japanners den top van den
Ta-koe-sjan-berg in den nacht van den 6en bezet en er
een batterij gesteld. De Novik is den 7en uilgevaren, ver-
gezeld van vier kanonneerbooten en heeft de Japansche
een batterij beschoten, die door de Russische infanterie
omsingeld en genomen werd. De Russen houden vol, dat
de Japanners minstens tien torpedobooten liebben ver-
loren, door te trachten de Russische booten te bereiken,
die beschut worden door al de schepen welke de Ja
panners hebben laten zinken met het doel het havengat
te verstoppen. Maar de opening van den hals is nog
open. De bazis van den Gouden Berg blijft de ingang
zij is afgezet door een staketsel, waar geen torpedo
booten kunnen doorkomen. Eenige aanvallen van
Japansche torpedobooten waren vrijwel fanatiek. Zij
beproeven wat duidelijkerwijze onmogelijk is te doen
en wanneer zij zinken weigert de bemanning alle hulp.
De Japansche zeelieden openen zich den buik ofweren
de redders af.
Tsjifoe, 10 Juli. Een man van een Chineesclie jonlt,
die uit Port Arthur komt, zegt, dat er meer dan 800
Russen gesneuveld zijn, onder wie twee officieren van
lioogen rang, die den 5en dezer maand door Chineesclie
dragers in de stad gebracht waren.
Hij zegt ook, dat een gedeelte van de Japansche
strijdmacht tot binnen de zes mijlen van Port Arthur
kwam en nog een fort aan den oostkant nam.
Het R. N. schrijft
Nu de genpraal hier komt, zou ik u graag ook
eens vertellen met hoeveel plezier ik onder den
generaal gediend heb zoo introduceerde zich
bij ons een oud-wachtmeester bij de cavalerie in
Indie, die sedert kort in 't moederland terug, in
onze stad de functie van liaRknccht bij een familie
vervult.
Er is wel al heel veel over Vau Heutsz ge-
schreven, maar de 1 ui weten eigenlijk nog altoos
niet wat een groot krijgsoverste hij is
Ofschoon de lectuur omtrent den generaal daar-
over nu juist niet in 't onzekere laat, kon er
moeilijk reden zijn, om den oud-soldaat die
//lnaandenlaug vlak in de nabijheid van Van Heutsz
mee oorlog gevoerd heeft" niet te Jaten babbelen
ei al vertelde hij misschien niet zooveel nieuws,
het geldt den held van den dag en daarom is
't de lectuur waard.
U kunt je niet voorstellen, aldus onze oud-
wachtmeester, hoe razend veel de soldaten van
den generaal hielden. Je hadt altijd geluk als
je met Van Heutsz uitgingt. Hij bracht je overal
in, in de moeilijkste en gevaarlijkste dingen, maar
hij voerde je er toch altoos met succes weer uit.
Er hoefden, als Van Heutsz meeging, nooit vrij-
wiliigers opgeroepen te worden, iedereen wilde
even graag met hem mee, je vondt het gewoon
ellendig als je niet mee mocht.
En vdor de generaal er was, ging dat heel
anders. Dan hoorde je telkens van verraderlijke
overvallen en hinderlagen ik wil niet zeggen
dat de bevelvoerders voor Van Heutsz niet alle
zorg besleedden aan de verkenning maar zoo
goed als Van Heutsz, zoo goed en zoo zeker
deden zij 't toch niet, dat is wel heel zeker.
Om u een voorheeld te geven hoe Van Heutsz
zijn troepen in de stemming hield we waren in
de buart van de Wojla-rivier aan 't werk en we
waren op twee heuvels gebivakkeerd, terwiil het
regende dat het goot. In bakken stortte het van
den hemel. Toen kwam de generaal met ziju
altoos even opgewekt gezicht en hij liet iederen
man een borrel geven en de inuziek inoest buiten-
komen en vroolijke moppen spelen en zoo, in
dien regen, Hep de generaal met zijn officieren en
manschappen gearmd rond, een voorbeeld van
vroolijkheid. Den voJgenden dag gingen we als
hoentjes zoo frisch tegen den vijaod in en als de
generaal er niet zoo de stemming in gehouden
had, waren we stijf en verkleumd geweest en tot
vechten volstrekt Diet in staat.
Hij is de eenvoudigste man dien u je kunt
voorstellen, niets hdog, en een geslagen vijand
van alle vertoon. Zooals je hem ziet zoo is ie.
En altijd in een goeie luim. Of ie te paard zat,
uren achtereen en aan de spits van de troepen,
of ie stond bij een gevecht te voet te kijken in
die ouveranderde huuding den buik vooruit eu
de handen achter op de dijen (zoo kon je'm wel
nitteekenen), of ie in't felste vunr was of rustigjes
thuis, op z'n gezicht was altijd een vriendelijke
glimlach.
In 't bivak was hij steeds in ons midden.
Wanneer er geen hutje was, sliep ie net als wij
gewoon c-p stroo. Natuurlijk, als er een hutje
stond, was dat voor den generaal, maar in de
open lucht vond hij 'teven goed.
Eu zoo gemeeuzaam als ie wezen kon, zoo
rovaal in wat ie zei en toch vergat nooit iemand
dai hij de generaal was, de aanvoerder. Jougeus
nee', 't respect voor dien eminenten officier be-
waarden ze allemaal met eerbiedigen schroom.
Van toespraken hield ie niet. Maar op z'n ge
zicht kon je wel lezen hoe hij er over dacht, hij
had geen woorden noodig om je dat te zeggen
Onze oud-wachtmeester vertelde ons van ge-
vechten, die hij onder Van Heutsz had meegemaakt,
in de Pidie-expeditie, op den tocht naar Tangse en
dien in de Gajo-landen (bekend uit de couranten-
verslagen), en zijn bewoudering voor zulk een
aanvoerder was groot.
En wat ie een dadelijken kijk op de dingen
had 'k Herinner me dat we een kampong na-
derden aan de Oelinsrivier, waar 't er toch zoo
gewoontjes uitzag, zoo rustig en zoo gemoedelijk.
De Chineezen en de kampongvrouwen liepen rond
in hun dagelijksch werk. 't Leek alles pais en
vrede.
Maar daar gaf Van Heutsz plotseling bevel om
de gevechtsformatie aan te nemen, snel en oogen-
blikkelijk. Ik geloof dat de officieren al net zoo
verbaasd waren over dat bevd als wij...
En nauwelijks stonden we, of daar barstte een
vuar los, meneer, ontzaglijk. 't L ek wel een
Europeesche oorlog.
Wat bleek P Achter de rivier lagea de Atjehers
in loopgraven en verschansingen op hinderlaag en
zonder Van Heutsz, die dat de hemel weet
hoe gezien of begrepen had, waren we er in
geloopen en de meesten van ons waren er om
koud geweest. Nu joeg onze artillerie de aan-
vallers op en de cavalerie dreef ze op de vlucht
en zonder een man te verliezen, kwameu we uit
dat gevaarlijk broeinest weg.
Als Van Heutsz er bij was, voelde iedereen zich
gernst. #Hij is er bij zei'en we tot elkaar.
Ik heb oud-gedienden gesproken die onder Van
der Heyden hebben gediend en bij dien kranigeu
generaal was 't niet eens zoo sterk.
Om rangen maalde de generaal niet zooveel.
De vent die in de uniform zit moet ik hebben
en niet de uniform, heb ik hem dikwijls hooren
zeggen.
Daden van moed wist hij altijd te beloonen.
Ik heb zelf eens met een kog^l in mijn been
acht uren te paard gezeten en den volgenden dag
ging ik weer mee op marsch. Dat merkte Van
Heutsz en hij liet me door den ritmeester een
mooi cadeau geven een gouden horloge.
Maar als er iets niet in den haak was, strafte
hij ouverbiddellijk. Als hij zich omdraaide, ineens
een harschen trek op zijn gezieht en hij zei
Schrijf dien man op dan wist je al dat er een
lang niet malsche straf voor den betrokkene opzat.
Wat ons, soldaten, vooral imponeerde was, be-
halve zijn eeuwige kernachtige opgeruimdheid, zijn
groote persoonlijke moed.
We vertelden elkaar van dien onverschrokken
tocht met een adjudant en twee ordonnansen,
dwars door het boschterrein van Beniet naar Beunca,
langs de Blang Malve, waar overal vijanden zaten.
En van dien anderen tocht met een adjudant
en een oppasser 15 K. M. de Keureutoe-rivier af
tot aan het strand, waar hij den nacht zonder
dekking doorbracht vlak bij een Atjehsche kampong.
Zoo'n held begeesterd je. Er gaan zich sagen
om z'n hoofd weven en als soldaat heb je de
overtuiging dat zoo'n man niet overwonnen kan
worden.
Met dat al was hij een voorbeeld van voor-
zichtigheid. Als er niet volop en rondom vertend
was, ging hij niet verder. Maar dan was er ook
zoo verkeod dat hij precies wist wat te doen
stond. Dikwijls jenkten ons, officieren en soldaten,
de handen als je den vijand in massa vlak voor je
zag, uitdagend en de generaal liet ons heen en
weer marcheeren zonder iets te doen. Maar dan
ineens zagen we hem met een paar Atjehers praten
en dan klonk er een bevel en door een nauwe
ravijn marcheerden we op, tot we plotseling achter
de vaste kanciunen vau deu vijand stonden, in
piaats van voor de mondeu, zooals hij gedaeht
had en zooals we allemaal hadden gedaeht, be-
halve de generaal, die het wist.
Hij is ijzersterk en onvermoeid. Geen marsch
is'm te lang en geen dagtaak te groot. Trouwens
dit is een eigenaardigheid van 'm de generaal
heeft eeB gezond slaapje Als hij op z'n gemak
gaat zitten, slaapt hij ook subiet en je kunt z'n
gesnork op een kwartier afstand hooren. Dit hield
hem in de grootste vermoeisnissen sterk.
En wat heeft hij bereikt
Als eenvoudig wachtmeester heb ik geen gezag
genoeg om het resultaat van zijn onverschrokken
campagne geheel te beoordeelen maar dit £ene
weet ik toch: Toen ik in 1897 kwam, kon ik
de Kraton niet uit en toen ik ging heb ik met
twee pelotons cavalerie dwars door het land van
Neord-Atjeh gereisd zonder een hindernis.
Ja, in Nederland kan men Van Hentsz moeilijk
te zeer bewonderen. En als er Maandag een groot
gejubel is bij z'n kornst, heeft hij niets meer dan
wat hij ten voile verdient.
TER NEUZEN, 11 Juli 1904.
In de op Donderdag a. s., des voormiddags
te half elf uren, te houden openbare vergadering
vau den gemeenteraad alhier, komeu de volgende
punten in behandeling
Ingekomen stukken voorstel Gedeputeerde
