Nieuws- en A i g e m e e n Advertentiebiad voor Zeeuwsch-VIa a n d e r e n. SB BBFBEHAME. Binnenland. abonnehent FEUILLET ON. binnen Ter Neuzen 1,—Franco per postVoor Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,82£. alle Boekhandelaars, Postdirecleuren en Bneven- bij Inzending van adverienUen v6or 3 uren ADVERTENTIEN: 0,40. Voor elken regel meer f 0,10. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prija slechts tweemaal berekend. Grootere letters wordeu naar plaatsruimte berekend. op den dag der uitgava Van 1 tot 4 re: Kan te Ter1 Neuzen, Isehaiwe Scheepvaart, ook Slijver- heid tot bloei gebr,acht Borden De ooriog tusschen Sflaasland en Japan. TWEEDE KAtlflER. Per drie maanden Nederlacd f 1,10 Men abonneert zich bushouders. ISit blad verwchilnt Maandag-, WoenSd»g- en Vrijdagavond, nityexonderd op Keestdagen, bij de Firma J. VAM PE SANTOE te Ter Veozen. Om deze vraag te beantwoorden, dienen wij de oor- zaken op te sporen waardoor bet mogelijk is geweest, dat een bepaalde tak van nijverheid of industrie in het alu-emeen, zich in sommige plaatsen of streken van ons land ontwikkelen kon. VVelke waren de hoofdvoor- waarden voor baren bloei? Gaan wij in onze gedacbten terug tot den tijd, dat de eerste bedrijven allengs in opkomst kwamen, dan vinden wij, dat nijverlieid doorgaans daar ontstond en bloeide a. Waar grondstoffen, gescbikt tot vervaardigmg van zeker product van nature aanwezig waren b. Waar arbeidskraeht gemakkelijk, goedkoop, ver- kriigbaar was c. Waar goede verkeerswegen gevonden werden. Aannemende, dat deze punten als eerste eischen golden voor de levensvatbaarheid der nijverheid, dan was het echter niet altijd noodzakelijk, dat juist alle drie voor- banden moesten zijn, doeb bleek bet menigmaal dat de industrie, of voor zoover men hiervan in den vroegstentijd spreken kon, een booge vlucbt nam en toch maar aan een enkele der genoemde voorwaarden voldeed. Zoo b. v. ontstonden ijzergieterijen alleen in die streken waar steenkool en erts, om zoo te zeggen roor het opscheppen lagen. Glasblazerijen verrezen in hoogveen- streken omdat daar de grondstof (zand) veelal slechts onder de noodige brandstof (hoogveenscbe turf) bedolven was en men met gevinge moeite aldus een bearijf kon aanvangen. Ook ontstonden zij, evenals steen- en potte- bakkerijen, langs rivieren, die gescbikt zand of klei opleverien en waar brandstof, bout of tnrf, gemakkelijk kon aangevoerd worden. Zoo moesten zoutziederijen en kalkbrandenjen (sclielp- kalk) noodwendig aan zee gevonden worden. En waar vond men in den oorsprong b. v. meer oliemolens, pel- molens, weverijen, mattenvlechterijen, hoepelmakerijen enz. dan juist in die streken waar de bodem respectievelijk het noodige zaad, gerst, vlas, biezen en wilgenbout °PTeiiei opzichte van eiscli b, goedkoope arbeidskraeht, bebben wij in de eerste plaats bet oog te richten naar de bergstreken en vinden dan den Snellen stroom der beeken en riviertjes door middel van een enkel, simpel sebeprad, dien.stbaargemaaktaan alle mogelijke bednjven. Men zaagt er hout, maalt en plet en kneedt er granen en delfstoffen spint en weeft en bedrukt er wol, linnen, ziide; men slijpt, boort, draait en voert er m bet alge- m'een alle werkzaamheden uit, die noodig zijn tot ver- vaardiging van dnizenderlei artikelen. Er beerscbt welvaart, voornamelijk door de goedkoope dnjf kracht stroomend watar. In ons vlak, laag land kon van deze kracht niet zoo veelvuldig geprofiteerd worden, doeb juist de effenheid der streek bracht mee, dat wij gebruik tnnflpn maken van eene andere goede hulp n. 1. den vele windmolens zelts is om zijne wind, wind. Holland vermaard i Zijn de natuurkracbten, stroomend water en zeer belangrijke factoren, den mensch in zijn strijd om bet bestaan ten dienste, niet minder gewicbtig zijn ue krachten van den mensch zelf, waar hij bij den arbeid op het juiste oogenblik weet te scbikken, wenden, schiften en aldus de bewegingen zijner werktuigen leidt en regelt tot gunstig resultaat van het beoogde doel. Doeb in den arbeid van den een en deu anderen is vaak een groot onderscbeid niet zoozeer altijd in deug- delijkheid, maar vooral hoeveelheid in verband met den prij's dien hij voor zijn werk bedingt. En deze weer hangt ten nauwste samcn met den aard zijner behoeften. Is iemand groot gebraeht te midden van overvloed, dan stelt hij zijne levenseischcn Longer, dan wanneer sober- beid en ontbering bet deel zijn geweest. Groeide hij op in eene streek waar de vruchtbare bodem liem rijkelijk van alles opleverde, dan was dit van grooten invloed op zijne geaardheid en'vormde hij dikwijis eene sterke tegenstelling met zijne evenmenscben, die, minder be- •J 9^ i #Waar werd uw opvoeding 7oortgezet, toen ge op het vasteland waarl P" „Mijn opvoeding Nergens Zorgvuldig werd er gewaakt, dat ik niet verder leerde. Zij zeiden altijd, dat mijn verstand niet in orde was. dat ik zimieloos was." Deze eerste vrijwillige uiting van het meisje over de storing van haar verstand wilde Edith niet onopgeinerkt lateu voorbijgaan. Zij wilde door bescheiden vragen zich vergewissen, of Alice een duidelijk begrip had van den toestand, dien men haar toeschreef. Zij vroeg „En leerde u graag, miss?" ,0 ja, al te graag zoo graag dat ik des nachts in de boekeu zat te leeren, die mijn nicht gedurende den dag gebruikt had, terwijl men ilacht, dat ik sliep. Eerst t.wee jaar geleden, teen er een Duitsche juffrouw werd in dienst genomen om toezicht op mij te, honden, werd ik daarin verhinderd. Zij was vreeselijk streng voorrecbt, slechts leefden van de karige opbrengst hunner magere zandgronden. Eh toch, diezelfde schraal- heid des bodems, die de bewoners tot groote arbeid zaamheid dwong en bun weinig behoeften leerde keunen, is niet zeiden weder oorzaak geweest, dat zich in die streken uitgebreide industrien ontwikkelden. Als voor- beelden noemen wij de stedenTilburg, Eindhoven, Helmond, Enschede, Hengelo c. a. De derde levensvoorwaarde, gemakkelijke verkeers wegen, bood doorgaans niet zoozeer de gelegenheid, dat een enkele tak van nijverlieid zich bijzonder kon onderscheidenveeleer vestigden zich daar allerhande bedrijven, als gevolg van de verschillende behoeften, die zich vooral bij snijdingen van land- en waterwegen voordeden. Imrners op deze punten ontstond de eerste handelen waar bet vervoer voornamelijk te water gescbiedde, verrezen bij zulke plaatsen o. ascbeeps- timmerwerven, boutzagerijen, ankersmederijen, touw- slagerijen, zeilmakerijen, kuiperijen en dergelijken, en al naarmate de handel en bet verkeer er toenamen en de welvaart grooter werd, ontstonden er bedrijven, die zich meer toelegden op de vervaardiging van voorwerpen van weelde en smaak. Wei is waar vond men op deze kruispunten gewoonlijk niet onmiddcllijk het vereischte materiaal bijeen en was de arbeider er evenmin geuegen om tegen een gering loon te werken of vond men hulp bij snelstroomende watertjes, maar de nijverheid bad hi'ervoor rnimscboots vergoeding in de gelegenheid, die er bestond om de verschillende grondstoffen aan en de vervaardigde producten af te voeren, zoodat hier de industrie niet altijd acbterbleef bij de plaatsen en streken, die begunstigd waren met aanwezigkeid van giond- stoffen of goedkoope arbeidskraeht. Thans, in onzen tijd, nu wij, bescbikkende over de meest volmaakte machines, gedreven door stoom, gas of electriciteit, de grootste afstanden waarover men vroeger maanden, jaren reisde, reduceeren tot een duur van boogstens enkele weken, en hetproductievermogen tot enorme boogte kunnen opvoeren, zijn de omstandig- heden beduidend gewijzigd. Aan de streek waar de benoodigde gronstoffen g»- vonden worden, is men door de snelle middelen van vervoer niet meer zoo gebouden als vroeger en ook de hulp van stroomend water en wind kan men vrijwel ontberen, al is bet dan waar, dat vele oude nijverheids- districten in afgelegen oorden nog steeds met eere hun roem bandbaven en er niet in 't minst aan denken bun zetel terwille van betere verkeerswegen te verplaatsen. Dit neemt echter niet weg, dat zij door nieuwe onder- nemingen, welke in de centra van het groote verkeer gelegen zijn, somwijien ernstig met acbteruitgang worden bedreigd. Wordt voor bedendaagsche industrie dus vooral uitgezien naar goede verkeerswegen, dan is het vreemd, dat onze streek, met name Ter Neuzen, daarvoor tot hiertoe nog zoo weinig in aanmerking kwam. Men kau zich bezwaarlijk een tweede plaats denken zoo gunstig gelegen aan rivier, kanaal en spoor, met zulk een scheepvaart, en die toch zoo goed als verstoken is van alle industrie. Het is waar, er was een goed begin de staalfabriek had kolossale plannen, die, jammer genoeg, in duigen vielen, doeb deze zou bij welslagen dan nog maar de eenige fabriek geweest zijn, boewel er toch nog ruimte te over is voor zoorele andere, kleinere ondernemingen. Bij groote scheeps- en wagonladingen worden dagelijks allerlei artikelen af- en aan- en doorgevoerd en niets daarvan is eigenlijk bestemd voor de plaats zelf, om er verwrkt te worden. Beseft men dan niet, dat het voor de industrie te dezer plaatse van onberekenbaar voordeel zou zijn verschillende grondstoffen, 't zij ruw of gedeeltelijk bewerkt, bier rechtstreeks te kunnen ontvangen van de plaatsen van herkomst en dat men eveneens direct weder de ver vaardigde of afgewerkte producten zou kunnen verzenden over de geheele wereld en met dezelfde gelegenheid Hebben wij geene arbeidskrachten Is de loonstandaard te hoog Niets van dat alles! 'tMoge dan zoo wezen, dat voor sommige industrie hier niet aanstonds geschikte arbeiders te vinden zouden zijn, dit is gntn blijymd bezwaar omdat door goede voorwerkers van buiten, na verloop van tijd flinke krachten gevormd kunnen worden. En wat betreft de macbinale beweegkracbt en hield mij dag en nacht in het oog zoo moest ik dan ook dat prettige leeren opgeveu." wHadt ge een i icht, die met u werd opgevoed t,O, zwyg over haar, Edith O, als ik u mijn vertrouwen schenken en vertellen kon, wat een duivelachfig weefsel die meuschen tegen mij gesponnen hebben j het is zoo heisch en listig, dat ik, arme, mij er nooit uit zal kunnen redden ,/Ge windt u te veel op, lieve Alice. Deze laatste dagen bebt ge zooveel rust gehad, ge hebt u zoo geheel in uw treurig lot gescbikt, dat ik u moet verzoeken, u te onttrekken aan berinneringen, die niets kunnen doeu, dan uw gozondheid benadeelen." wWees niet bezorgd voor mijn gezondbeid, Edith. Ik heb me nog nooit zoo wel gevoeld, als sedert het oogenblik, dat uw broeder mij in huis bracht. Zeg mij liever openhartig Heb ik, zoolang ge mij kent, iets gezegd of gedaan, dat reden gesft tot denken, dat ik mijn voile verstand niet heb »Neeu, zeker niet, lieve Alice! Maar willen wij nu over iets anders spreken Over iets aangenauiers dan uw treurig lot?' #Ge outwijkt mij, in plaats van mij tegtmoet te komen. Dat is juist bet verscbrikkelijkste, dat ik niemand kan vinden, die vertrouwen in verkregen door stoom, gas of electriciteit, die is bier natuimijk even voordeelig in toepassing te brengen Is in iedere andere plaats. Zelfs b:edt Ter Neuzen voor de ontwikkeling der klein-industrie nog een belangrijk voordeel boven vele andere steden in» ons land, door de aanwezigheid eener electrische centrale. Hierdoor is bet mogelijk, dat een gewoon, alledaagscb bedrijfje zich langzamerhand kan uitbreiden tot grooter omvang, zonder onmiddellijk tot aanschaffing van meerder personeel of kostbare stoommachines, gas- of oliemotoren te moeten overgaan. Want om hiermede met succes te kunnen werken is het noodig, dat men veel werk heeft en dat mankeert bij nienwe onderne mingen wel eens, terwijl een electrische motor niet alleen minder kostbaar is bij aankoop, maar ook voor- deeliger bij den arbeid, daar deze machine op elk gewenscht moment terstond werkt, weinig onderhond vereiscbt en niet meer kracht verbruikt dan strikt noodzakelijk is. Ziedaar, in onze veste niet edne, doeb zoo goed als alle drie der bij den aanvang genoemde levensroor- waarden tot ontwikkeling van nijverheid aanwezig. Inderdaad, men moet erkennen de gelegenheid is bij uitstek gunstig! Wie dit niet ziet, hem gaathetalsde bewoners eener schoone landstreek. Ook zij hebben geen oog meer voor de grootsche natunr, die hen om- ringt en met een ietwat onnoozel schouderophalen wordt vaak de vreemdeling beantwoord, die zijne be- wondering uit over zooveel prackt. Doeb eindelijk komen er meerdere vreemdelingen, die aandacbt weiden aan de piek en bouwen er fraaie woningen en hotels, leggen trams, maken waterleidingen, exploiteeren er verlichting enz. enz. en plnkken zij alzoq de vruchten van bet schoone, dat de eenvoudige bewoner eertijds over 't hoofd zag. Ter Neuzen, Maart 1904. O. DE KLEIJN. Volgens het Russisch telegraafagentgebap is bij het bombardement van Wladiwostok nergens ernstige schade aangericbt. Bij een bouten buisje van een werkman, dat door een kanonschot werd doorboord, is een vrouw gedood. In de woning van den overste Sboekof drong een kogel binnen, doeb sprong eerst, nadat bij door de kamer wat gevlogen. De scbildwacbt, die ongekwetst bleef, riep, dat men bet vaandel uit de woning moest redden, hetgeen dan ook gesehiedde door de ecbtgenoote van den regimentskommandant met behulp van de soldaten. Een granaat ontplofte op de plaats van de marinekazerne, waardoor vijf matrozen iicht gewond werden. Anders is niemand gswond. Brand brak nergens uit. De Russische batterijen beantwoordaen bet vijandelijk vuur niet, wegens den grooten afstand en omdat mfln den vijand niet noodeloos haar plaats verraden wil'de. Aangenomen wordt, dat bet vijandelijke eskader bestond uit een pantserschip, vier gepantserde en twee niet gepantserde kruisers. Volgens den „Times"-correspondent te Nioe-tsjwang is er echter schade toegebracbt aan de westelijke dokken. Over de gevolgen van de beichieting wordt verder nog dit aan bet Russ. tel.-agentschap bericht De stemming van bevolking en troepen it buitengewoon geestdriftig. In de geheele stad wordt een klopjacht gehoudea op Japanners. Door proclamaties aan de bevolking wordt bekend gemaakt, dat de politie voor elke kennisgeving van de aanwezigheid van een Japanner belooningen uitdeelt. Personen, die Japanners bij zich verbergen, worden voor den krijgsraad gebraeht I Minder prettig voor de Japanners te Wladiwostok, die part nocb deei aan bet bombardement bebben. In afwaehting van meer beslissend nieuws, houdt men zich na bezig met gissingen over de plannen der Japanners. Er is veel te zeggen voor de veronderstelling dat de Japanners een beslissing zullen zoeken aan den Oost-Chineeschen spoorweg, loopende van Portb-Arthur over Dalni, Kaitsjou, Nioetsj wang, Moekden naarCharbin. Daartoe zou de insluiting van Port-Arthur aan de land mij stelt. Uw broeder vraagt, dat ik vertrouwen in hem zal stellen, maar hij outhoudt mij het zijne; gij laat het niet zoover komen dat er een band van vertrouwelijkbeid tusscben ons ontstaat, en uw mama houdt vast aan de gedachte, dat ik zinneloos ben. Wat een beklagenswaardig schepsel ben ik toch Diepenen, waaraan i mijn hart gehangen heb, omdat ik weet dat zij goed en edel zijn, diezelfden stooten mij van zich af." »Als het u tot kalrate brengt, wanneer ge openhartig met mij spreekt, lieve Alice, houd er dan niet mee op, bid ik u. Ik sloeg alleen een ander gesprek voor, uit vrees dat ge weer in zeouwachtige spanning zoudt komen, waar ge d laatste dagen gelukkig niet in verkeerd hebt.: ,/Laat, ik u dan eens vertellen, in welken eigen- aardigen toestand ik Zij bleef sti ken en volgde met beangst gelaat een rijtuig, dat zij had hooren aankomen. Het rijtuig hield stil voor het huis een heer stapte uit en liep den voortuin door. Een enkele blik was haar voldoende, om hem te herkennen. ,/Het is te laat, Edith riep zij klagend uit. Mijn noodlot wordt vervuld,mijn vervolgerisdaar! Bij deze woorden sprong zij op. De oude angst en schuwheid vertoondeu zich weer in haar zijde noodig zijn en bovendien een opmarseh langs de spoorlijn tegen de ten zuiden van Charbin gelegerde Russische hoofdmacbt. De Rnssen moeten reeds een stelling bij Haitsjeng, ten bosten van den spoorweg, versterken. De Japanners kunnen binnenkort, wanneer het ijs gaat smelten, als punten voor een landing ge- bruiken Nioetsjwang, waar de Oost-Cbineescbe spoor de zee nadert, en Pitsewo, a'an de oostkust van bet scbiereiland Liao-tong. Terwijl een legerkorps dan naar het zuiden gaat om Port Arthur af te sluiten, zouden de andere strijdmacbten noordwaarts kunnen oprukken. Volgens sommigen wordt Liao-jang, volgens anderen Moekden bet hoofdkwartier van Koerapatkin. Voorts zal ter wille van despoorwegverbinding tusscben Moekden en Port Arthur de vlakte ten westen van Tasjetsjou verdedigd worden en zal de iijn Haitsjeng-Liao-jang de uiterste grens zijn, waarop men zal terugtrekken. De Russen gelooven nu vast, dat Port Arthur zal worden ingesloten en belegerd. De bevolking meent, dat er mijnen onder de vesting worden gelegd en dat er Japansche spionnen zijn. Te Jinkou verhuist de Russiscb-Chineescbe Bank naar Moekden. Vrouwen en kinderen staan klaar, weg te trekken voor de Japanssbe vloot komt, die men binnen een paar weken verwacht, als de rivier los komt. De Russen zijn, wegens de onmogelijkheid om de kust te verdedigen, zoo dat de dooi bet maken van versterkingen niet toelaat, genoodzaakt, terug te trekken op den spoorweg. De prijzen der levensmiddelen te Port-Arthur stijgen met den dag. Voor de petroleum wordt op bet oogenblik 7 roebels per 40 liter betaald in plaats van 21 roebel. Voor 12 flesschen champagne moet 46 roebels worden igeven, in plaats van 32. Generaal Stoessel heeft de ficieren, die de handelingen van bun meerderen durfden bespreken, een standje gemaakt. leder, die op deze wijze de kostelijke uren, welke alle bebooren te worden besteed aan het verdedigingswerk, ongebruikt laat voorbijgaan zal streng gestraft worden. De bevolking van Dalni is van 1500 op 1000 inwoneri teruggebracht. Alle beambten van de Oost-Chineesche paketvaart zijn evenals die van de Russisch-Chineesche Bank naar Liao-jang en Moekden vertrokken. Er zijn te Dalni 700 zieken, zoodat het hospitaal binnenkort uitgebreid zal moeten worden. De prijs der levensmiddelen is er gewoon en er is nog voorraad voor maanden. Het wegzenden van "krijgsvoorraad uit het Russische hoofdkwartier Nioe-tsjwang en bet weghalen van alle onnoodig rollend materiaal van bet eindpunt van den spoorweg en het wegzenden van het zilver van de Russisch-Chineesche Bank, schijnen er op te wijzeu, dat de Russen van plan zijn de plaats te ontruimen. Volgens particuiiere brieven hebben bij bet onlangs geleverde gevecht in Korea, tusschen de Jaloe en Ping-jang, de Russen met een overmacht de Japanners verslagen, maar zelf zware verliezen geleden. Vluchte- lingen uit Port-Arthur melden, dat net werk op bet droogdok, waar de Russen het pantserschip //Tsesare- witsj" haddeu willen herstellen, opgegeven is. De arbeid is drie dagen geleden gestaakt. De buitenlandsche ingenieur, die beproefd heeft de cRetwisan" weer vlot te krijgen en daar niet in geslaagd is, verlaat Port- Arthur met den eenigen Engelschman, die er nog gebleven was. In de zitting van gisteren waren ingekomen de geloofsbrieven van het nieuwgekozen lid voor Elst, den heer Van Wijnbergen. Zij werden gesteld in handen van een commissie. Daarna worden de beraadslagingen voortgezet over de wet op het Hooger Onderwijs, waarbij de heer Bos toelicht verschillende door hem voor- gestelde amendementen. De bedoeling van die amendementen is, om de voorwaarden voor toelating tot de exameus en de vrijstelling van examens, trekken. Wild zag zij in de kamer rond, als zocht zij een wapen ter verdedigiug of een schuil- plaats om zich te verbergen. jHij zal naar uw mama gaan," riep zij bevend uit. //Zij zal mij aan hem overleveren, ik weet het, ik heb er een voorgevoel van. Waar is de vriend, die mij beschermen, waar de sterke hand die mij redden kan Wee mij, die vriend is verre Is er geen redding mogelijk, Edith Kunt ge mij niet redden Neen, ge zijt een zwakke vrouw als ikhij zou u en mij tegelijk ten gronde richten, de schurk. Birmhartige G >d, wat moet ik doen Te vergeefs traehtte Edith het vreeselijk opge- wouden meisje tot kalmte te brengen, door er op te wijzen, dat men de diugen moest afwachten voor men bpgon te wanhopen dat haar mama wel voor hare belangen zou optreden. Nog meer dergelijke troostgronden bracht zij bij, doch alles tevergeefs. Handen wringend liep het ongelukkige meisje weeklagend in de kamer rond haar aan- doening werd zoo hevig, dat ieder, die haar zoo gezien had, met reden gedacht kon hebben, dat zij krankziunig was. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1904 | | pagina 1