Gemengde berichten.
Telegrafische berichten.
(Zel.)
TER NEUZEN, 25 November 1903.
Stormberichten.
van den heer Van Kol, onlkennend dat Nederland
de kosteu heeft te drageu van expedition.
De Minister meende, dat de debatten een aau-
genamen indruk moeten achterlaten bij hem die
het wel meent met Indie.
De algemeene beraadslagingen werden daarop
gesloten.
Zitting van Dinsdag.
Hoofdstuk II (uitgaven in Indie).
De Minister van Kolonien verklaart aan den heer
Fock, dat ook hij den Raad van Indie niet als
een specialiteitencollege beschouwt en die Raad
niet te veel in details heeft te treden.
De heer Troeistra komt, naar aanleiding van de
veroordeeling van den hoofdredacteur van het
z/Batav. Nbl.", den heer Scheltema, krachtig op
tegen de strenge, willekeurig toegepaste bepalingen
van het Indische Drukpersreglement, op herziening
waarvan hij aandringt, in het belang van onge-
hinderde kritiek.
De Minister van Kolonien verklaart, in antwoord
op verschillende opmerkingen, dat hij met den
heer Van Kol overtuigd is van de wenschelijkheid
om eenmaal de koelie-ordonnantie door het vrij
arbeidscontract te vervangen, maar dat het oogen-
blik daartoe nog niet is gekomen. Naar verbete-
ring van den toestand op Deli wordt gestreeft.
Aan de heeren Troeistra en Fock deelt spr.
mee, dat eerst als het nieuwe Indische Strafwetboek
wordt ingevoerd, herziening van het Drukpers
reglement aan de orde kan komen.
Den heer Van Kol deelde de Minister mee,
dat de noodzakelijkheid van meerdere controle op
de Indische geldmiddelen niet is gebleken.
De heeren Van Bylandt, Van Vlijmen, Fock,
Melchers, De Waal Malefijt en Van Kol kwamen
op tegen uitbreiding der opiumregie. De laatste
beweerde, dat dat verbruik door de regie is toe-
genomen. Verschillende dezer sprekers verklaar
den zich tegen aanplant van papaver voor export,
doch vddr papavercultuur voor eigen rekening.
De Minister van Kolonien verklaarde zich
eveneens tegen uitbreiding der opiumregie en tegen
papavercultuur voor export, en meende, dat niet
bewezen is, dat bet opiumverbruik is toegenomen
door de regie. Omtrent de wenschelijkheid van
papavercultuur van gouvernementswege moest de
Minister zijn oordeel opschorten. Voorts achtte
de Minister niet noodzakelijk buitengewone maat-
regelen tot verbetering der veiligheid op Java.
En een enquente naar den invloed van de parlicu-
liere industrie op den inlandschen landbouw, door
den heer Pijnacker Hordijk gewenscht, tot het
nagaan van de gegrondheid van de beschuldigingen
van den heer Van Kol, achtte de Minister voor
alsnog niet noodzakelijk.
Een amendement-Cremer, om te schrappen
f 18.000, voorgesteld als traktementsverhooging
voor 6 residenten 3e kl. op de buitenbezittingen
werd, na bestrijding door de heeren Pijnacker
Hordijk en Fock en den Minister, met 43 tegen
23 stemmen verworpen.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een
wetsontwerp tot wijziging der gemeentewet, rege^
lende de vrijheid om gemeentebedrijven te exploi
teeren, zonder concurrentie met het vrjje bedrijf.
Aan het dagelijksch bestuur verblijft opperbeheer
over het bedrijf, bijgestaan door een meer zelf-
standige raadscommissie.
meer, wat noodig is om rechtvaardigheid en naasten-
liefde te doen heerschen in Z.-Vl. en tracht dit doel
te beieiken
door de vorming en de werkzaamheid der
afdeelingen, voorlichting des volks bij monde en
geschriften, samenwerking met andere vereeni-
gingen, invloed uit te oefenen dat rechtvaardige
contracten worden gesloten met en door de leden,
alle verwijdering en geschillen tusschen de leden
onderling of met derden uit den weg te ruimen,
eenheid en samenwerking te bevorderen, ver-
gaderingen
b. door te bevorderen de oprichting van boeren-
spaar- en leeubanken, den gezamentlijken aankoop,
verkoop of verwerking van grondstoffen of voort-
brengselen, den gezamentlijken aankoop en gebruik
vau werktuigen, onderlinge verzekering van land-
bouwzaken, de oprichting van fondsen tot het
verleenen van steun bij ziekte of armoede of aan
weduwen en weezen, al datgene meer, wat ter
bereiking van het doel wordt nuttig geacht.
Terwijl de politiek als zoodanig buiten den bond
blijft.
Evenwel is de bond niet neutraal. Hij staat
op den grondslag dat voor het lidmaatschap wordt
vereischtdat men in Christelijken geest erkenae
God, huisgezin en eigendom, en er naar leve.
De Katholieke boeren en boerenarbeiders hebben
in deze reeds hun wil getoond door de oprichting
op verschillende plaatsen en willen nu met de
protestanten samenwerken mochten deze hiertoe
niet genegen bevonden worden (waaraan de schrijver
evenwel niet twijfelt) dan zal een Katholieken
boerenbond worden opgericht.
De Midd. Ct. schrijft
Voor zes jaren werd in het kiesdistrict Oostburg
eene Roomsch Katholieke Kiesvereeniging opge
richt, die alleen in dat jaar aan den verkiezings-
strijd deelnam door de candidatuur te steunen van
den heer Glinderman tegenover het aftredende
lid, den heer Hennequin. Sedert '97 gaf deze
kiesvereeniging geen teekenen van leven meer. Nu
Zondag jl. te IJzendijke eene vergadering ge-
houden vau eenige R. K. notabelen uit het district
met het doel eene nieuwe vereeniging op te richten.
De beweging daartoe gaat, evenals in 1897, uit
in den heer Kerstens, pastoor te Ter Neuzen.
Omtrent het resultaat van deze bijeenkomst is
ons nog niets gemeld."
Naar wij vernemen was deze vergadering uitge-
schreven door de voorzitter der Centrale R. K.
Kiesvereeniging voor het kiesdistrict Oostburg der
Tweede Kamer. Er is dus geen aprake van eene
nieuwe vereeniging, wjjl deze reeds bestond.
De vergadering had ten doel, de centrale z66
in te richten, dat de besturen der beide afdeelingen
de Oost- en Westzijde van den Braakman,
De vergadering geeft door applaus van haar
groote instemming blijken, en op verzoek van den
voorzitter zal aan het hoofdbestuur worden ver-
zocht dit adres zoo krachtig mogelijk te steunen,
terwijl adhaesie zal worden gevraagd aan de andere
afdeelingen van de maatschappij van landbouw,
evenals aan de gemeentebesturen iu Zeeuwsch-
Vlaanderen, Zuid-Beveland en Schouweu- en
Duiveland.
Een en ander heeft de algeheele instemming
der vergadering.
aan
Bij de Geref. kerk te Baarland is als predi-
kant beroepen de heer A. Scheele P.Jz., theol.
candidaat alhier.
Bij de gisteren gehouden verkiezing van
drie notabelen van de Ned. Herv. Gemeente
alhier, werden uitgebracht 95 stemmen. Van
onwaarde 2.
Gekozen werden de heeren F. Dekker Wz. en
R. Scheele.
Herstemming tusschen de heeren M. Verbrugge
die 45 en H. J. van den Ouden die 30 stemmen
bekwamen.
Door de cooperatieve Landbouwver-
eenigingen Oosterland, Nieuw- en St. Joostland
en Nieuwdorp zijn deze week aanbesteed de
leveringen van de volgende partijen superphos-
phaat, respectievelijk groot 32000, 71000 en
73000 K.G.
Minste inschrijver was de heer A. Hamelink,
De Jongestraat, Ter Neuzen (agent voor de
heeren Desmazures Lambert te Parijs) res
pectievelijk voor den prijs van 2,58, 2,51
en 2,51.
Alle leveringen zijn gegund.
Onder verwijzing van hetgeen door hem
en den Eerw. heer Buijsrogge, kapelaan te St.
Jansteen, reeds met groot succes is verricht om
te geraken tot oprichting van een Christelijken
boerenbond voor Zeeuwsch-Vlaanderen en van
boerenleenbariken, richt de heer H. A. van Dalsum,
notaris te Hulst, thans een oproep tot de geloovige
protestanten, om aan die oprichting mede te werkeD,
onder verwijzing naar andere plaatsen en streken
waar protestanten en katholieken voor een ge-
meenschappelijk doel samenwerken.
De voorgenomen Christelijken boerenbond heeft
ten doel een degelijken en welvarenden boeren-
jstand in Christelijken geest te vormen en datgene
en die der onderafdeelingen, zich zoo weinig
mogelijk behoeven te verplaatsen.
De organisatie der centrale is dus in hoofdzaak
dezelfde gebleven.
Zaamsliig, 24 November. Door Kerkroogden
en Notabelen van de Ned. Herv. gemeente alhier,
is besloten om de aloude muur, scheidende het erf
hunner kerk van het plein der gemeente te doen ver
vangen door een ijzeren hek. Zeer zeker is dit be
sluit toe te juichen daar het nog bovendien zal
strekken tot versiering van het plein. Het is nu
maar te hopen dat de gemeente het goede voor-
beeld zal volgen en een beter oog doet geven op
den nu in vervallen staat zijnden muur van den
brandput.
Hulst. In de Maandagnamiddag gehonden
vergadering van de afdeeling jrHulst" van de
Maatschappij tot bevordering van Landbouw en
Veeteelt in Zeeland, werd eene zeer interessante
lezing gehouden over ^Veeloos bedrijf en groen
bemesting" door den Rjjkslandbouwleeraar voor
Zeeland, de heer 1. G. J. Kakebeeke te Goes.
Daarna werd de algemeene vergadering van
leden door den voorzitter, de heer Jules Vogel-
vanger, geopend en werden 14 nieuwe leden
aangenomen. De notulen der vorige vergadering
werden goedgekeurd, de ingekomen stukken voor
kennisgeving aangenomen en de aftredende be
stuursleden de heeren Levinus de Foijter Jz. en
Pieter van Hoeve Sz. te Axel en Jules Vogelvanger
te Hulst bijna met algemeene stemmen herkozen,
terwijl de heer Jules Vogelvanger met algemeene
stemmen tot voorzitter werd herbenoemd
De heer Oggel, burgemeester vsd Axel, gaf zijn
leedwezen te kennen dat de landbouwteutoonstel-
ling het volgende jaar wederom te Hulst zal
worden gehouden, hij had gaarne of de gemeente
Axel, of de gemeente Neuzen, of de gemeente
Zaamslag daarvoor aangewezen gezien. Na de
mededeeling van den voorzitter dat de meerderheid
van het Dagelijksch Bestuur, Hulst had aange^
wezen, wordt deze aangelegeuheid niet verder be
sproken.
De heer Jos. van Waesberghe, lid der Provinciale
Staten, verkrijgt daarna het woord en houdt een
kernachtig, degelijk en welsprekend pleidooi tegen
de tollen welke ten bate van de Provincie worden
geheven.
Hij belichaamt zijn rede in een gemotiveerd
adres door de afdeeling aau de Proviuciale Staten
te richten verzoekende
1°. dat de gemeente Goes, en de gemeenten
in Schouwen en Duiveland zullen worden vrijge-
steld van hare bijdrageu voor afkoop van tolrechten
2°. dat de thans ten bate der provincie nog
bestaande tolheffingen zullen worden afgeschaft,
een en ander met ingang van 1 Mei 1905.
>S Gravenhage, 25 Nov. Een ontwerp tot
uitbreiding der ongevallenverzekering tot de
zeevisscherij is gereed en om advies aan het
college voor de zeevisscherijen gezonden.
Tweede Kamer. Indische begrooting. De
heer Van Kol bepleitte de bevordering van kan-
toreb-aanplaut in Indie en het belang daarbij
voor de Twentsche industrie."
De Minister erkende het nut van de bevorde
ring der katoencultuur ook in Ibelang van het
scheppen eener textielindustrie in Indie.
Middelburg, 25 Nov. Het onderzoek naar
de geoefendheid der lotelingen naar het bewijs
voor militaire bekwaamheid enz. en naar de ge
oefendheid der jongelieden naar het getuigschrift
voor eene verbintenis bij het reservekader, wordt
gehouden in het tijdvak van 416 Januarivoor
hen wonende in Oostelijk en Westelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen te IJzendijke.
De Minister van Justitie heeft op verzoek
verlof verleend aan een gedetineerde in de straf-
gevangenis te Aruhem om zijn kind, dat ziek is
en volgens verklaring van den geneesheer iu
levensgevaar verkeert, te gaan bezoeken te A mster-
dam. Hij is onder geleide derwaarts gebracht.
Uit Den Hasg deelt men mede
Bij al het ijselijke, dat het schouwspel van een
schipbreuk oplevert, was aan dat van Zondag te
Scheveningen nog eene humoristische zijde. Op
het wrak van de Henriette zag men later, nadat
het reddingswerk was afgeloopen, twee katten heen
en weer loopen, trachtende de golven welke er
over heen spoelden, te ontkomen. De arme beesten
hielden zich taai, maar moesten 't tegen 4 uur
opgeven. Instinctmatig sprongen zij toen van het
wrak op een plank en lieten zich naar den wal
drijven, worstelende tegen de golfslagen, dan
boven, dan onder water, tot ze te bereiken waren
door eenige jongens en door dezen overgegeven
werden aan eenige der geredde schipbreukelingen
Na wat eten en drinken genoten te hebben, knapten
de poesjes geheel op.
Te Arnhem is zekere I., wonende in de
Molenstraat, betrapt op het houden van een
geheime branderij. Behalve verschillende werk
tuigen en ingredienten werden bij hem in beslag
genomen ongeveer 200 L. gedistilleerd, gereed om
afgeleverd te worden.
Te Leeuwarden werd gedurende den jongsten
storm een bijna twee en halve meter hooge dahlia
door den bliksem getroffen. De plant was geheel
verschroeid, doch bleef staan.
Naar aanleiding van de meermalen uitge
sproken weuseh, dat een verbod tot spuwen in de
trams worde opgehangen, zendt men aan het ILbl.
uit Breda een kaart, die daar vanwege de veree
niging //Het Groene Kruis" in de rijtuigen der
verschillende tramlijnen is geplaatst en (in grootere
afmetingen) ook in voor het publiek toegankelijke
lokalen is opgehangen. Met sprekende letters in
verschillende kleuren leest men
De Tuberculose
(Tering)
doodt jaarlijks
3,000,000 menschen.
Zij verspreidt zich door het spuwen.
Laat ons daarom niet spuwen op den grond,
noch op straat, noch in onze woningen.
Toen Zaterdagavond het personeel aan het
station 's-Heer Arendskerke met een trein aan het
rangeereri was, had men de ouvoorzichtigheid het
achterste deel van den trein ongeremd te laten
staan, met het gevolg, dat de wagens door den
fellen wind aan het rijden werden gebracht en zij
tot Goes doorliepen. Hier zag men ze aankomen,
en werden zij opgevangen. Spoedig daarna werden
zij teruggehaald.
De soldaat De V., uit Den Haag, gister met
zijn moeder te Loosduinen op familiebezoek
is daar 's avonds aan den Houtweg, naast de nieuwe
trambrug hij Alkemade, te water geraakt en ver-
dronken. Wel werd de jonge man op het angst-
geschrei der moeder door de omwonenden spoedig
opgehaald, maar het mocht den te hulp geroepen
geneesheer toen niet meer gelukken de levensgeesten
op te wekken.
Uit Dinxperlo wordt dd. 18 November aan
de Arnh. Ct. gemeld
Heden waren de meeste arbeiders alhier door
den boetedag die in Pruisen gevierd werd, van
hun fabriekswerk vrij. Van hun vrijen tijd hebben
een aantal hunner hedenmorgeu een nuttig gebruik
gemaakt. De klompenmaker Ter H. wilde zijn
werkplaats verplaatsen in de nabijheid zijner
woning. Daar het hem te kostbaar was deze af
te breken en weder op te bouwen, zag men
hedenmorgen een 20tal arbeiders bedoelde werk
plaats al dragende vervoeren, daar ze te groot is
om op een wsgeu te laden. Een heele tijd ging
hiermee gepaard, doch zonder ongeluk kreeg de
klompenmaker zijn werkplaats thuis gebracht,
wat geheel op Amerikaansche wijze geschiedde.
- Dezer dagen had de koetsier van de omnibus
van Bocholt naar Dinxperlo, die de Duitsche
postzending meeneemt, het ongeluk op korten
afstand van Bocholt zijn zweep te lateu vallen.
De man ging aan het zoeken, doch bet paard
stoorde zich daar niet aan, en de omnibus met
passagiers en inhoud kwam toch behouden te
Suderwick aan. De koetsier moest te voet zijn
reis vervolgen.
Droge turf is tegenwoordig een artikel,
dat buitengewoon duur betaald wordt. Voor
blauwe turf besteedt men in Drente tot f 40 per
dagwerk. In gewone jaren is de prijs daarvan
ongeveer de helft.
Men beweert, dat sommige schippers van huu
koopers of lastgevers in opdracht hebben tot elken
prijs te koopen. Toch kan, ondanks de hooge
prijzen welke geboden worden, op verre na niet
aan alle vraag voldaan worden. B ijft het weder
een tijd achter elkaar droog, dan zou nog veel
kunnen terecht komen, want er staan nog groote
voorraden te velde doch deze zijn nog niet droog
en kunnen dus niet verscheept worden.
Men schrijft uit Borger aan de #AsserCrt." t
»Naar wij vernemen, is in de groenlanden
tu«schen Westdorp en Ellertshaar eene oerdel-
verij begonneu. Arbeiders uit Westdorp zijn daar
dagelijks aan het werk gezet om de aldaar in
groote hoeveelheden aanwezige oer uit den grond
te halen en in hoopen op het land te plaatseD,
welke specie later per verplaatsbaar spoor naar
het Oranjekanaal zal worden vervoerd. Beant-
woordt deze oer aan de verwaclning, dau is hier
nog eene oerdelverij op veel grooter schaal te
verwaehten, want de groote voorraad in den bodem
daar wordt nu voor het eerst aangesproken. De
uitbreiding der ijzeroer-industrie in deze streken
zou voor den landbouw alhier van groote be-
leekenis kunnen worden.
Omtrent de in ons vorig nummer reeds onder
telegrafische berichten vermelde stranding van
het Oostenrijksche schip //Henriette", meldt de
N. R. C.
De pierwacht op het Wandelhoofd Koningin
Wilbelmina te Scheveningen verkende Zondag
in den vroegen ochtend een schip in gevaar
nabij de kust uit de richting van Katwijk, dat
ongetwijfeld 5f op 't strand zou worden gewor-
pen of te pletter zou stooten. H ij waarschuwde
de directie van het Wandelhoofd en het Zeebad,
welke onmiddellijk de politie en de afdeeling
Scheveningen van de Noord- en Zuid-Holland-
sche Reddingmaatschappij van het gevaar op
de hoogte stelde. Het was ongeveer 61/g uur
en spoedig was de reddingboot op het strand.
Het schip lag ter noordzijde op ruim 50 M.
afstand van de Pier, bij de z. g. gevaarlijke
Moerbank en werd zoo sterk geteisterd, dat men
elk oogenblik moest vreezen het naar de diepte
te zien gaan. Men zag de bemanning, bij
elkaar geschuild, wanhopige pogingen aanwen-
den om op dek te blijven en niet weggeslagen
te worden.
Inmiddels was de reddingboot, bemand met
een deel der vaste bemanning en met de ge-
broeders A. en J. Paardenkooper, zeewaarts
getogen, maar de boot had verschrikkelijk met
de branding te kampen, en het zou haar niet
gelukt zijn het doel te bereiken, zoo niet met
haar samengewerkt werd van het wandelhoofd,
van waaruit men tot tweemaal toe de boot met
lijnen verbond, waarvan een brak, maar de
tweede heel bleef, en door middel daarvan ge-
lukte het, de reddingboot op zijde van het in
hoogen nood verkeerende schip te krijgen.
Intusschen was de wagen met vuurpijltoe-
stellen van de Reddingmaatschappij met paarden
en al de Pier opgereden en konden, onder leiding
van den beheerder Thomas, van't uiterste punt
van 't rotonde-terras af vuurpijlen op 't schip
worden gericht. Enkele gingen er over heen,
terwijl 't zeer veel moeite kostte de bemanning
aan het verstand te brengen dat zij de touwen
moest grijpende menschen, die reeds twee
dagen op zee gezwalkt hadden, waren bovendien
uitgeput en op.
Eindelijk, na een vijfde poging, gelukte het,
met behulp ook van de reddingboot, een boei
met lijn aan boord te krijgen en met de boot
gemeenschap te maken. Nu was er alle kans
dat het reddingswerk zou slagen en gelukkig
werd 't met uitnemend resultaat bekroond.
Man voor man konden de zeelieden langs de
lijn in de reddingboot worden opgenomen. Het
was hoog tijd, want enkele minuten later ware
alles te vergeefs geweest, daar het schip in
drie deelen uit elkander sloeg.
De gedelegeerd-commissaris van het Zeebad,
de heer Ruys die, van den aanvang af aanwezig,
zich bij het reddingswerk van de Pier af met
veel ijver getoond had, bood terstond de gast-
