Binnenland.
Telegrafische berichten.
Landbouwberichten.
(jiemengde berichten.
TER NEUZEN, 9 September 1903.
Russisch of Ameukaansch graau't mel acht francs
wordenDoor deze voorrechten, aan de
,/dochlers" van het Vereenigd Kouinkrijk te ver-
leenen, wil de heer Chamberlain bereiken een
nauweren band tusscheu Engeland en zijne kolo-
njen temeer, waar die baud in later lijden
steeds losser, steeds slapper is geworden.
Voor zoover men tot hiertoe kan nagaan lijkt
de openbare meening niet op de hand van den
vroeger gevierden Minister en valt men hem integeo-
deel meer en meer af. De machtige en invloed-
rijke roan van gisteren is niet meer de groote
fignur van heden.
Aanvankelijk was men algemeen van oordeel,
dat Canada, de eerste kolonie des Rijks, zich
ten gunste van de nieuwe fiscale plannen zou ver-
klaren. Het tegendeel is gebleken waar te zijn.
Een tolverbond zooals de heer Chamberlain zich
dien denkt, is in de practijk werkelijk niet te ver-
wezenlijken. 't Is een onmogelijk ding, althans
voor hetgeen zich nog altijd de Engelschman
voorstelt als nuttig en goed voor zijne belangen.
De heer Chamberlain heeft een grooten, groven
roisslag begaan. En zij, die hem t best van alien
kennen, bewereu, dat hij tot het laatst ook weigeren
zal, zijne dwaling te erkennen
Tegen het einde dezer maand zal de nainister-
president Balfour te Sheffield eene groote poli-
tieke rede uitspreken. Deze speech wordt met veel
spanning tegemoet gezien, want bij die gelegeu-
heid zal hij zijn standpunt tegenover Chamberlain's
plannen aangeven. Deze rede zou onverwijld eene
ministerieele crisis tengevolge kunnen hebben of
althans een gewichtige verandering in de thans zeer
wankele positie van den Engelschen Minister van
Kolonien.
Over de beteekeuis van de thans officieel aan
de Regeering meegedeelde onderwerping van de
Atjehsche hoofden Panglima Polem en Toeankoe
Radja Keumala, schrijft de Zutph. Ct., wier
redacteur een bevoegde beoordeelaar op dit terrein
mag genoemd worden, dat de Atjeh-oorlog met
deze onderwerping uit is.
Nadat de Pretendent-sultan zich had onder-
worpen, bleef met Panglima Polem nog altijd een
deel van het wettig gezag aan de zijde der ,/kwaad-
willigen." De /Sultan van het laagland" had
zich overgegeven de //Sultan van het gebergte
hield den strijd vol. En zoo lang hij het verzet
niet opgaf, was de heilige oorlog met verloren.
Men zou de positie, die de Panglima's Polem's
in Atjeh bekleedden, misschien het best kunnen
vergelijken met dien der Friesche stadhouders
onder de Republiek. Indien Maurits of 1 rederik
Hendrik den strijd tegen Spanje hadden opgegeveu,
maar de Friesche tak, met Friesland, Gromngen,
Drenthe en Overijsel achter zich, dien hadden
volgehouden, dan had Spanje niet kunnen zeggen
t u het verzet uit was. Zoo ongeveer was de
toestand ook op Atjeh, zoolang de Polem's niet
in onderwerping wareu gekomen.
Ongeveer, want geheel gaat de vergelijking niet
op. Dat de Polem's in naam de vazallen der
Sultans waren, doet niets ter zakewij weten dat
zij zich metterdaad daaraan niet stoorden. Maar
wel zijn het voorname factoren, dat de Polem-
familie rijk is, zeer wijd vertakt en zeer talrijk.
Men mag aannemen dat de groote meerderheid
der Panglima's, die in den laatsten tijd Polem's
zwervend leven deeldden, familieleden zijn, en de
manschappen bewoners der kampongs uit ziju
vroeger gebied, of uit dat zijner bloedverwanten.
Onderscheidene leden van de Polemfamilie waren
reeds in onderwerping, maar wanneer er een bode
van het zwervend hoofd der familie kwam, hetzij
om ondersteuning in geld of manschappen, hetzij
om bijstand of handlangersdiensten te vragen,
dan weifelden zij maar al te vaak tusschen huu
vrees voor de wraak der Kompanie en het ontzag
voor het familiehoofd en vaak won dit laatste het
van het eerste. De voorbeelden, dat hoofden,
behoorend tot de Polemfamilie, in stilte steun
verleenden aan de zwervende benden, zijn talrijk.
Dit alles is nu uit.
Met de laatste der Panglima's Polem zal het
geheele geslacht zich onderwerpen.
En wie er met hem nog in verzet blijven, zijn
veeleer roovers en stroopers dan politieke tegen-
standers.
Het zal nog eenigen tijd duren, alvorens ook
dezen tot de werken des vredes zullen zijn terug-
gekeerd, maar dat is slechts een kwestie van tijd
en waarschijnlijk van niet zeer langen tijd.
Doch met Panglima Polem's onderwerpen is
de laatste schijn van een wettig gevoerd verzet
tegen ons gezag vervallende Atjeh-oorlog is
dan uit.
De hoofdredacteuren van het Nieuws van den
Dag en van het Handelsblad verzouden heden
naar aanleiding dier onderwerping aan generaal
"Van Heutsz het volgende telegram »Aan gene
raal Van Heutsz en het Indische leger hulde
Particulieren konden door het inzenden van hun
naamkaartje, benevens f 5, aan deze hulde deel-
nemen.
Bij de ,/Vereen. ter behartiging van de
belangen der Vrouw" is antwoord ingekomen van
de Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, dat
de Gemeenteraad van Vrijenban 12 Aug. de
Instructie voor het onderwijzend personepl ver-
anderd heeft, zoodat de door de vereeniging ge-
wraakte bepaling, //dat onderwijzeressen voor het
aangaan van een huwelijk haar ontslag moesten
aanvragen", daarin thans niet meer voorkomt.
Gedeputeerde Staten achteu die bepaling in
strijd met de wet.
De heer G. Tetenburg, secretaris van het
hoofdbestuur der schippers vereeniging//Schuttevaer"
komt in het orgaan der vereeniging op tegen de
beweging van //Algemeen Schippersbelang" te
Bruinisse om de meening ingang te doen viuden
z/dat Bruinisse de meest gewenschte plaats zou
zijn voor een eventueel van regeeringswege aan te
leggen vluchthaven in de Zeeuwsche stroomen."
Men tracht daarvoor adhaesiebetuigingen te
verkrijgen, en namens het Hoofdbestuur, de
afdeelingsbesturen en leden van //Schuttevaer"
waarschuwt de heer Tetenburg tegen het argeloos
onderschrijven van dergelijke betuigingen.
De vereeniging //Schuttevaer" toch, zonder de
beweging voor het denkbeeld Bruinisse te willen
tegenwerken zoo schrijft genoemde heer kan,
op grond van de te Deventer gehouden beslissing
(waarbij enkel sprake was van een aanvraag om
een vluchthaven op het Krammer), officieel niet
anders dan zich, wat het voorstaan van een plaats
betreft, nog onthouden van stem of steun in
welke richting dan ook zoo lang deze zaak
niet opnieuw te berde is gebracht in een algemeene
vergadering, waar de meerderheid duidelijk heeft
doen blijken van haar meening omtrent de vraag
aan welk punt de voorkeur moet worden gegeven
voor de plaats der vluchthaven.
Gaan nu sommige afdeelingsbesturen of leden
op eigen gelegenheid hun meening in een adhaesie-
adres te kennen geven, dan brengen zij onwillekeurig
in den loop der zaak een zekere verwarring, waarvan
het resultaat kan zijn dat de Regeering aanvankelijk
op een dwaalspoor wordt gebracht, hetgeen zeker
niet in het beiang dier zaak is te achten.
Hedenvoormiddag kwam alhier ter reede het
Engelsche stoomjacht /Alberta", thans in huur
bij Koning Leopold van Belgie. Z. M. die met
het jacht gisterenavond uit Ostende vertrokken is,
kwam hier aan wal en begaf zich, slechts door
enkelen opgemerkt, naar het station, om met den
Gentschen trein van 12,15 te vertrekken.
Naar we vernemen zal het jacht, dat thans
nog ter reede ligt, weder naar zee vertrekken en
heeft Z. M. niet het voornemen hier weer aan
boord te komen.
Dinsdag is te Vlissingen na een langdurige
ziekte in den ouderdom van 66 jaar overleden de
heer E. M. Chevalier, lid van den gemeenteraad
aldaar, en sedert 1 Juni 1886 directeur van den
provincialen stoombootdienst op de Wester-Schelde.
Ten teeken van rouw werd op de Prov. booten
en de wachtkamer alhier de vlag halfstok geheschen.
Gisteren werd de heer P. J. Scheele alhier
te Goes aannemer van de levering van 20500 Kg.
superphosphaat en 25000 Kg. ammoniak-super-
phosphaat, voor de vereeniging //Help u zelven"
te Ovezande, en 13000 Kg. superphosphaat en
20000 Kg. ammoniak-superphosphaat ten behoeve
der vereeniging //Ons beiang" te Nieuwdorp, voor
resp. 2,51 en 7,26 per 100 Kg.
Volgens mededeeling van den Minister van
Waterstaat, Handel en Nijverheid, zijn maatregelen
in voorbereiding, om, met ingang van 1 October
a. s., den dienst op de telegraafkantoren Vlissingen,
Neuzen, Hansweert en Walsoorden zoodanig in
te richten, dat ten alien tijde telegrammen, be-
trekking hebbende op ongevallen, het ontbieden
van assistentie en dergelijke, zullen kunnen worden
verzonden en ontvangen.
De heer P. J. Vercouteren, onderwijzer aan
de bijz. Chr. School te Axel, is tegen 1 Novem
ber a. s., als zoodanig benoemd aan eene Chr.
school te 's Gravenhage.
De heeren C. Bakker en E. van de Bilt,
eertijds leerlingen der Rijks-normaallessen te Axel,
slaagden Zaterdag te Haarlem, beiden voor de
akte als hoofdonderwijzer.
Zaterdag slaagde o. a. voor de hoofdakte
mej. L. P. van Jole van Hontenisse, thans in het
klooster te Oudenbosch.
Bij de Maandag jl. te Hulst gehouden Rijks-
keuring van hengsten werden van de 39 aangegeven
dieren 34. gekeurd, waarvan er 4 wegens uitwen-
dige gebreken werden afgekeurd en 1 werd uitge-
steld voor inwendig gebrek.
Voor den Rijkslandbouw-wintercursus te
Hontenisse, Molenstraat, hebben zich 17 leerlingen
aangemeld, zoodat de oprichting verzekerd is.
Te IJzendijke had Zaterdagavond een nood-
lottig ongeluk plaats. De landbouwer D. uit
Waterlandkerkje, die met zijn rijtuig naar IJzen
dijke was gereden, kwam een fiets tegen, waardoor
het paard zoodanig schrok, dat het op hoi sloeg en
D. uit de phaeton geslingerd werd. In zeer be-
denkelijken toestand werd de man opgenomen en
naar Dr. Schouten te IJzendijke gebracht. Dadelijk
werden hem de H. Sacrementen toegediend. Men
vreest nog steeds voor ziju leven.
De boerenknecht, van wien we de vorige
week meldden, dat hem hevige messteken werden
toegebracht, verkeert in bedenkelijken toestand.
Hij is thans in het hospitaal te Middelburg op
genomen.
Sas van Gent, 9 Sept. Gisterenvoormiddag
werd alhier op de veemarkt ten nadeele van een
koopman uit Bassevelde een fiets gestolen. Al
dadelijk viel de verdenking op een zekeren De
Schrijver, een Belg, die zich hier pas sedert Zondag
met zijn gezin gevestigd had. Een onderzoek werd
door rijks- en gemeentepolitie in zijn woning gedaan
doch zonder gevolg. Des avouds werd De Schrijver
omtrent zijne woning gearresteerd en achter slot en
grendel gebracht. Bij zijn confrontatie met ver-
schillende personen, die hem met de fiets hadden
zien wegrijden, werd hij niettegenstaande zijn gelaat
reeds eene verandering had oudergaan, door het
afscheren van zijn baard, herkend, en kwam men
tot de ontdekking dat hij zooals vermoed was in
Belgie de fiets had verkocht. Een gedeelte van
het geld en een geit, die hij daarvoor gekocht had,
werden bij zijne vrouw in beslag genomen.
De verdachte was opgesloten in een hokje op
de achterplaats der marechaussee's-kazerne.
Toen men hem dezen morgen weder wilde gaan
confronteeren met andere personen, vond men tot
aller verbazing het hok ledig, de vogel was gevlogen
door het uitwringen van een ijzeren staaf had hij
zich een uitweg gebaand en zal zich nu wel niet
meer zoo gemakkelijk laten vangen.
Naar men ons meedeelde is het meer voorgekomen
dat uit die bewaarplaats een arrestant ontsnapte.
Niet onwaarschijnlijk is het dat de verdachte
ook onlangs de fiets van den heer Oole heeft
weggekaapt.
Koewacht. Bij gelegenheid van de kermis
gaf de handboogmaatschappij //St.Sebastiaan"Zondag
en Maandag een paar schietingen. Vooral die
van Zondag met 100 francs vooruit was
druk bezocht. Van de 77 schutters schoot Zondag
den hoogvogel de heer C. Bleijenberg te St. Jan-
steen. De zijvogels werden geschoten door de
heeren Ch. v. d. Velde te Hontenisse en Gustaaf
Baert te Stekene, de kallen door de heeren Fr.
Weemaes te Axel en Jules Fassaert te Hontenisse.
Maandag waren er 45 deelnemers. De hoog
vogel werd geschoten door den heer J. van Hoeije
te Stekene, de zijvogels door de heeren Th. van
Goethem te Stekene en Aug. Baes alhier.
Hontenisse. Verleden Vrijdag is alhier nit
de woning van zekeren B. outvreemd een harmo
nica van 10 a 12 gulden waarde. Hiervan wordt
verdacht gehouden een zekeren Van P. een Belgisch
deserteur, die hier in deze omgeving in den
laatsten tijd rond zwierf.
De politie tracht hem op te sporen.
Rotterdam, 9 Sept. Het alhier gehouden
wordend congres van den handeldrijvenden midden-
stand werd bijgewoond door den Minister Kuyper,
die eene welsprekende rede hield.
Aan de H. M. de Koningin en Z. K. H. den
Prins werden telegrammen van dankbetuiging
gezonden.
's Gravenhage, 9 Sept. De heer K. J. A.
G. Baron Collot d'Escury, burgemeester van
Hontenisse, is benoemd tot lid eener door den
Minister van Financien ingestelde commissie
tot onderzoek van den toestand en de vooruit-
zichten der Nederlandsche ruw-suikerindustrie
en naar eventueele maatregelen van Staatswege.
Van de Belgische grenzen schrijft men aan
de N. R. Ct.:
Wegens de schaarste van vet vee in Belgie en
den daarmee gepaard gaanden buitengewoon
hoogen prijs van het rundvleesch was er in den
laatsten tijd in deze streken groote vraag naar
vette varkens. Vlaamsche koopliepen gingen
van hof tot hof en besteedden hooge prijzen-
niet alleen voor vette varkens, doch ook voor
biggen. Vette varkens werden verkocht tegen
45 a 48 cent per kilo levend gewogen, en
biggen van 6 weken golden 10 a 12 per
stuk.
Ofschoon de invoer van levende varkens in
Belgie verboden is, gingen deze geregeld over
de grenzen, zonder dat men van bekeuring
veel vernam. De ambtenaren hadden het zoo
druk met de veesmokkelaars, dat zij van het
varkenssmokkelen niets bemerkten. Daaren-
boven wordt er voor het inbeslagnemen van
varkens, uit Nederland aflromstig, geen premie
aan de ambtenaren betaald, maar voor rundvee
wel, en nu willen sommigen dat dit ook van
invloed is. Hoe het zij, wekelijks gaan er
ongestraft een groot aantal Nederlandsche
varkens frauduleus over de grenzen, dit is een feit.
Aan de Belgische regeering, is dit natuurlijk
niet onbekend. De landbouwer-afgevaardigde
de heer Fr. van Brussel, die zelf aan de Neder
landsche grens woont, heeft er de regeering
laatst nog over geinterpelleerd, en de Minister
van Landbouw beloofde met zijn collega van
financien //de zaak in ernstige overweging te
nemen." En thans heeft men aan het ministerie
van landbouw een maatregel genomen, die wel
niet direct aan het varkenssmokkelen een einde
maakt, maar die het kwaad in zijn oorsprong
zal aantasten. De voornaamste oorzaak toch,
waarom de Belgische varkenshouder bij ons ter
markt kwam, was gebrek aan goed fokmateriaal
ten zijnent. En hierin tracht de Minister thans
te voorzien. Hij heeft namelijk bepaald, dat
voortaan de landbouwschool te Gem bloux tegen
niet te hooge waarde varkens van een deugdelijk
ras zal afleveren aan de Belgische landbouwers.
De prijs is bepaald op 1,25 francs per kilo.
Doch aan landbouwfokkers is eene belangrijke
prijsvermindering toegestaan, welke voor zeugen
25 procent, en voor beeren 50 procent beloopt.
Deze maatregel der Belgische regeering zal
zeker den Belgischen landbouwer ten goede
komen doch aan onze grensbewoners weer een
schadepostje bezorgen. Vooral de kleinere land
bouwers in deze streken verdienden in den laat
sten tijd met het leveren van biggen voor de
markten veel geld, en te vreezen is het, dat
dit langzamerhand zal verminderen.
In 1896 werd bijna 6 millioen kilo boter
in Belgie ingevoerd, waarvau ruim 41/* millioen
ait Nederland.
la 1902 waren deze cijfers gedaald tot 31/., en
bijna 23/4 millioen.
Volgens het jaarverslag van ouzen consul te
Brugge, de heer P. C. Dumon, is de oorzaak
dezer vermindering te zoeken in de buitengewone
ontwikkeling, in Belgie gegeven aan de melkerij.
Op het platteland ziju overal scholeu opgericht,
waar de jonge dochters ingewijd worden iu het
bereiden van boterop verscheiden plaatsen zijn
boterfabrieken ontstaan, terwijl de landbouw-
commissien en de regeering alle pogingen aanwenden
om het Belgische vee te verbeteren
z/Ik geloof nochtans niet, zegt de consul,
dat dit de eenige oorzaak is der vermindering vau
den boterhandel met Nederland deze is voorwaar
voor een groot deel te wijten aan de vermeerderiog
van den invoer van margarine, die niettegenstaande
alle pogingen, merkelijk vorderingen in Belgie
ma
Te Watergraafsmeer, bij Amsterdam, ziju een
paar gevallen van pokken voorgekomen.
Ook eeu statistiek. Naar men verneemt
zijn in de laatste vijf weken bij de politie te Am
sterdam niet minder dan vijf-en-dertig rijwiel-
diefstalen aangegeven.
Maandagavond is de 20jarige parlevinker
Punt uit Alblasserdam, die de groentenveiling te
Zwijndrecht bezocht had en daarua met zijn schuitje
naar hais voer in de Noord, terwijl hij een sleep
wilde grijpen, over boord gestagen en verdronken.
Maandag is op de raijn Oranje-Nassau te Heerlen
een mijnwerker, die zich op den uitersten rand
van het wagentje, dat hem hem naar beneden zou
brengen, had geplaatst, door eeu schok er van af-
gevallen en verpletterd.
Twee mannen Teden Maandag op den weg
van Harlingeu naar Kimswerd op een wagen,
Toen de stoomtram juist zou passeereu, kreeg de
wagen een schok, tengevolge waarvan een der
beide mannen naar beneden viel en met het hoofd
onder de tram terecht kwam, zoodat dit nagenoeg
van den romp werd afgesneden.
Te Utrecht is gisterochtend een schilders-
knecht, genaamd H., van een ladder gevallen,.
waardoor hij zijn hals brak. Een inmiddels ge-
roepen geneesheer, Dr. B., kon slechts den dood
vaststellen.
De Groote of St. Bavokerk te Haarlem is
heden maar ternauwernood ontsnapt aan het gevaar
van in vlammen op te gaan. Aan de zijde van
de Oude Groenmarkt hebben loodgieters op het
dak gewerkt, waarbij waarschijnlijk gloeiend lood
is gevallen op het zeer oude en vermolmde hout
van daklijst en dakbekleeding, waardoor een begin
brand ontstond. Gelukkig werd dit opgemerkt
door den heer Van den Broek, vrijwilliger van
Spuit 10, die onmiddellijk de brandweer waar-
schuwde. Binnendoor heeft men toen het vuur
weten te bereiken en te blusschen.
Pijnlijk verzuim 1
Toen de vorige week te Vlissingen eeu vrouw
zou worden begraven, moesten de familieleden
bij aankomst op den doodenakker tot hun groote
ontsteltenis ontwaren, dat geen graf in gereedheid
was gebracht. Door dit schromelijk verzuim vau
den betrokken ambtenaar waren de familieleden
verplicht drie kwartier te wachten alvorens het
stoffelijk overschot van haar, die naar haar laatste
rustplaats werd gebracht, aan den schoot der
aarde kon worden toevertrouwd.
Op 2 Augustus werd een woning op een
derde verdieping in de Ferdinand-Bolstraat te
Amsterdam verhuurd aan een heer, die sedert
niets meer van zich liet hooren. Toen zich gister
een andere huurster voor de woning opdeed, begaf
de eigenaar zich met deze naar het perceel, om
het huis te zien. Terwijl men de benedeu-etages,
die ook niet verhuurd zijn, bezichtigde, werd een
verdachte geur waargenomen, en boven werd die
verpestend. Bij het openen van een kast vond
men de oorzaak daar lag het lijk van een man,
in verregaanden staat van ontbinding. Bij onder
zoek bleek, dat de betrekkelijk jonge man door
ophanging een eind aan zijn leven had gemaakt.
Op het lijk vond men o. a. een goudeu horloge
met ketting.
