BIJVOEGSEL
Tsr Nsuzsnscrhs Courant
Zaterdag 5 September 1903. No. 4427.
FEUILLETON.
SIGNORA STELLA.
E n g e I a n d.
Rusland en het Zionisme.
De opstand in Macedonie.
De mogendheden en den opstand.
Duitschc politiek.
TER NEUZEN, 2 September 1903.
VAN BE
VAN
De zitting van den ministerraad, waarin de
fiscale plannen van Chamberlain zullen besproken
worden, is voorloopig tot half September uitge-
steld. Klaarblijkelijk staat de zaak voor den
Minister van Kolonien slechtin het kabinet
heerscht evenmiu eenstemmigheid als daar buiten.
En hoewel de hertog van Devonshire de gisteren
op gezag der Westm. Gazette medegedeelde
berichten beslist tegenspreekt, is het toch
bekend, dat er vele leden in het Engelsche kabinet
zijn, die van geen tornen aan het vrijhandelstelsel
willen weten.
Het slot zal toch wel zijn, dat er splitsing
komt in het ministerie en dat een beroep op de
kiezers wordt gedaau. In dit geval kan Chamberlain
bijna zeker zijn van een nederlaag. Onder de
unionisten zijn tal van tegenstanders der tariefpo-
litiek van den Minister van Kolonien, de liberalen
en de arbeiderspartij zijn beslist voor belioud van
den vrijen handel. En noch in Canada, noch in
Australia schijnt men erg ingenomen met de voor-
rechten, die Chamberlain aan de kolonien geven
•wil.
Nu is het waar, del Chamberlain een handig
staatsman en een meesleepeud redenaar is, die
vooral op de groole massa zeer veel invloeu heeft.
Uij vind steun bij een iuvloedrijk deel der
Unionistische partij en deze is reeds bezig in
millioenen exemplaren vlugschriftjes te verspreiden,
waarin de voordeelen van de preferentieele behan-
deliug der kolonien op sofislische wijze worden
uitgemeten.
Wanneer de liberale en vrijhandels-parUj zich
daartegen niet bijtijds wapent, en voor een goede
contra-beweging zorgt, kan men nog altoos niet
weten, wat er gebeuren zal.
Volgens de Daily Telegraph zal de Minister-
president, Balfour, in de eerstvolgende zitting van
den ministerraad voorstellen het parlemeut te ort-
biuden, en over de plannen vau Chamberlain de
meening van het laud te vragen.
De //Times" bevestigt het bericht, dat Plehwe
de Russische Minister van Binnenlandsche Zaken
een geheime aanschrijving tegeu het Zionisme heeft
uitgevaardigd. De Minister verklaart daarin, dat
het Zionisme ontaard is in een poging om de
nationale ideeen onder de Jodeu te versterken,
en schnjft daarom de volgende maatregeleu voor
1«. het verbieden van het optreden van mahids
of rondreizende agitators2°. van openbare ver-
gaderingen, van welken aard ook -3°. van confe
rences tusschen afgevaardigden eh leden van
Zionistische vereenigingen4°. van inzamelingen
voor het Joodsche Nationale Ponds.
Verder moeten de overheidspersonende Ziouis-
tische leiders dwingen, een stuk te teekenen, waaroij
zij zich verbinden om geen geld meer op te halen
en alle fondsen, die in bun haudeu zijn, over te
dragen aan het Odessasche genootschap tot hulp-
verschaffing aan Joodsche landbouwers en ambachts-
lieden in Syrie en Palestinade aandeeleu in het
Joodsche Nationale fonds moc-hn verbeurd ver-
klaard worden. Ten slotte moel de overbeid scherp
toezicht houden op scholen, boekerijen en andere
instellingen, waarin men het oude Hebreeuwsch
ondcrwijst, en verslag doen over de Zionistische
Vrij bewerlct door A MO.
z/Het is mij aangenaain dit te hooreu, mvlord
Met uwe milde gave nog in mijne handen, vraag
ik geen geld voor de amen, maar zij hebben nog
iets anders noodig, veel nuttiger dan geld. Ik
vraag werk voor hengebrek aan werk is de oor-
zaak van al hunue ellende."
,/Werk Hoe zou ik hun werk kunneu ver-
schaffen vroeg lord Asherton moedeloos.
„Het onderhoud en de verbetering aan uw park
en tuin zouden aan vele handen werk verschaffen,
antwoordde Mr. Howard, doch ziende, dat de lord
daarover de schouders ophaalde, vervolgde hij
,/Als het niet buitenshuis kan, misschieu is er
dan binnenshuis wel werk te vinden, mylord. Uw
kasteel is vol met vreemde werklieden, tot groote
droefenis van uw eigen volk, dat vurig verlangt
te werken, om in zijn onderhoud te voorzien.
De lord zweeg eenige oogenblikkeu en vroeg
toeu //Ge hebt zooeven gesproken van werk bui
tenshuis. Hoe zou ik hun dat kunnen geven, Mr.
Howard
//O, mylord, daartoe is geiegenheid genoeg. Wat
zou hier bij vootbeeld eeu prachtig terras aan-
gelegd kunnen worden voor deze vensters En de
mime vlakte beneden wat zouden daar mooie
rij- en wandel wegen kunnen gemaakt worden, met
fraaie standbeelden hier en daar tusschen de bosch-
neigingen van alle candidaten voor de betrekkiug
van rabbi, enz.
Er zijn thans weinig berichten uit Macedonie
en uit die welke ontvangen zijn spreekt een over-
drijving, die samenhangt met de paniek welke in
verschillende plaatsen op het Balkanschiereiland
schijnt te heerschen. Zoo wordt uit Belgrado
gemeld, dat Addanopel in brand staat, een bericht
waarvan noch te Konstantinopel, noch bij de
directie van den Orient-Express te Weenen een
bevestiging ontvangen is.
Terwijl de Bulgaren zich, overal waar zij kun
nen, meester maken van den toestand en zich aan
het hoofd der beweging plaatsen, om zoodoemle
den opstand algemeen te maken, houden Serviers,
Albaneezen en Grieken zich nog tamelijk rustig.
Maar daarmede is niet gezegd, dat zij den loop
der zaken onverschillig aanzien.
Edith Durham heeft in de Monthly Review
een artikel over den toestand in Macedonie ge-
publioeerd, waarin zij, op grond van eigen aan-
schouwing als gevolg van eeu reis door Macedonie,
mededeelt, hoe men daar over den toestand denkt.
Volgens dit opstel zijn alle niet-Turksche bewoners
vau die streek het daarover eens, dat de eemg
mogelijke hervorming moet zijn de verdrijving
der Turken uit Europa.
Van de mogendheden verwachten de Balkan-
bewoners niet veel. Een der mannen, met wie
Edith Durham sprak, zeidcEuropa weet niels
van oris, bekommert zich niet om ons, begrijpt
ons niet. En als niemand ons helpen wil, moeten wij
ons zelf helpen. De orgauisatie in Macedonie is
goed. Wij hebben sedert jaren agenten in iedere
stad, in ieder dorp. Wij zijn volkomen gewapend.
llet volk is zich vrij te vechten of voor de vrijheid
te sterven. Alle- is klaar en wij kunnen beginneu".
Dat was in Juli, en sedert zijn zij begounen.
Maar er bestaat nog steeds, ondanks deze pessi-
mistisehe opvatting; bij de opstandelingeu hoop
op hulp van Rusland. Voor Duitschlaud, en
daaronder verstaan zij ook Oostenrijk, hebben zij
een afschuw. En van de overige Europeesche
mogendheden hebben zij niet de minsle verwachting.
Tegeuover deze mededeelingen van Edith Durham
staandeze feiten, dat noch Albaneezen, noch Grieken
zich bij de opstandelingen zulleu aansluiteu. De
Albaneezen zijn over het algemeen te goede
Mohammedanen om zich van Turkije te willen
afscheiden zij waren het, die zich verzetten tegeu
de iuvoering der hervormingen, en die hun haat
tegen de Europeesche mogendheden uitten door
den moord op den Russischen consul te Mitrowitza.
Evenmin willen de Grieken thans wat van de
vrijmaking van Macedonie weten. Dit blijkt nog
eens weer uit een open brief door proffessor
Kasatis, rector der universiteit te Athene aan prof.
Michailowsky te Sofia. In dit schrijven zet prof.
Kasatis uiteeu, welke redenen er voor Griekenland
bestaan om zich te verzetten tegen het ,/Bulgaarsche
gevaar". De schrijver betreurt het dat Griekenland
daarbij als bondgenoot van Turkije optreedt.
Maar de Bulgaarsche opstandelingen hebben de
grootste fouten begaan, en vooral, zij hebben
honderdeu weerlooze en onschuldige Grieken ver-
moord, en daardoor in Griekenland een soort afkeer
van hun beweging doen ontstaan.
Het ergste is echter, naar prof. Kasatis uiteenzet,
dat de Bulgaren het plan hebben om geheel
Macedonie bij hun rijk te voegen, hoewel zij daar
in de minderheid zijn, en door de Grieken ver
in aautal worden overtroffen. Prof. Kasatis hoopt
op deze wijze de houding van Griekenland goed
te praten. Maar het is toch zeer opmerkelijk,
dat Griekenland niet wil meewerken om het
Christelijk Macedonie van het Turksche juk te
bevrijdeu uit zulke kleinzielige overwegingen als
prof. Kasatis aanvoert.
jes Het zou eeu prachtige Italiaausche villa kun
nen worden, en uit dit venster zoudt ge al die
veranderingen kunnen gadeslaan."
Dit denkbeeld viel bij den graaf in goede aarde.
z/Ik zal onmiddellijk een bekwamen tuin-architect
ontbieden," zeide hij. //Maar dit zal geen werk
der Christelijke liefde zijn, Mr. Howard Dat doe
ik alleen voor mijn eigen genoegen."
»Ge besteedt dan uw geld op een waardige
wijze en bewijst een weldaad aan uwe medeschep-
selen, mylord. Zooveel te beter, wanneer het tevens
tot uw eigen genoegen strekt. Ge behoeft een
goed werk niet na te laten, omdat het u tevens
genoegen verschaft."
Mr. Howard vertrok en lord Asherton stapte
dadelijk naar de schilderijeugalerij, waarin hij
zooveel geld had besteed aan buitenlandsche kunst-
werken, waarin hij zooveel loon had betaald aan
buitenlandsche werklieden. Die vreemden hadden
hier rondgezwermd als bijen in een korf. De
oude familieportretten waren op den zolder ge-
bracht, terwijl andere schilderijen en marmeren
beelden in de plaats waren gesteld.
Laat de huishoudster bij me komen," bev&l
hij Achille.
Outsteld keek de knecht zijn meester aan.
z/Versta je me?" vroeg de graaf scherp, en
Achille gehoorzaamde. Geheel opgaande in zijne
nieuwe plannen, vergat lord Asherton zijn afkeer
tegeu de vrouwen en tegen alien, die buiten zijn
naaste omgeving stonden. Hij wilde inlichtingen
vragenwie ze hem gaf, kon hem niet schelen.
z/Ik heb verkeerd gehandeld," sprak hij tot zich
zelf, terwijl hij in de galerij heen en weer stapte.
Te Weenen is het volgende officieuse commu
nique bekend gemaakt
Reeds sedert een tijd stond het bezoek van den
Czaar aan het Weensche hof vast. Het schijnt
echter dat het vervroegd zal worden. Men zal
niet ver bezijden de waarheid zijn, door te ver-
onderstellen, dat deze vervroeging in verband staat
met de gebeurteuissen in Macedonie en dat de twee
monarchen, die zich in de eerste plaats borg hebben
gesteld voor de berrediging van den Levant,
behoefte hebben met elkaar over den toestand te
beraadslagen, vooral nu de zaken anders loopen
dan men gewild had. Men denkt dat, behalve
de beide vorsten, ook de voornaamste ministers
raad zullen plegen, om het Macedonische vraag-
stuk nog eens van alle kaoten te bezien. Het
schijnt ook vast te staan dat de Czaar zijn reis
met, zooals eerst het plan was, over Weenen
naar Rome zal voortzetten, maar dat hij van
Weenen rechtstreeks naar St. Petersburg zal terug-
keeren en de beslissing over andere bezoeken later
zal vallen.
Thans, met den Macedonischen opstand, ziet men
in Duitschland eeuzelfde schouwepel als tijdens dea-
Transvaalschen oorlog. Toen wilden de bladen,
die steeds de regeering naar de oogen kijken, geen
kwaad van Engeland hooren en van de Boeren
wprd allerlei leelijks verteld. De //Kiiln. Ztg." en
de //Nat. Ztg." waren daar sterk in. Diezelfde
bladen zieu we nu weer de wreedhedeu van het
Turksche leger verdedigen.
Er werd dezer dagen melding gemaakt van een
officieuse nota, waarin Duitschland zich zoo ver-
ontwaardigd toonde dat de Oostenrijksche bladen
van die wreedheden melding durfden te maken.
Turkije moet zoo handelen, zegt de//Nat. Ztg."
nu, wil het den opstand krachtig onderdrukken.
//Wanneer de Sultan Macedonie wil behouden,
dan moet hij den comites doen geroelen, en dat
wel zoo duidelijk, dat misvatting oumogelijk is,
dat Turkije machtiger is. Een krachtige actie is
noodzakelijk. Het is in het belang van Duitsch
land dat Turkije toout, in staat te zijn, de orde
te herstellen in de Balkan-Staten. Slaagt de
Porte hierin, dan is de waarde van het Duitsche
militaire onderricht en van de Krupp-kanonnen
gebleken. Slaagt zij hierin niet, dan zullen de
Europeesche vilajets moeten komen te staan onder
internationale controle, wat zeker niet in het be
lang zou zijn van een uitbreiding van den Duit-
schen invloed in het Ottomaansche Rijk."
De verklaring laat aan duidelijkheid niets te
weuschen over. Alles is geoorloofd, als wij er
maar voordeel uit slaan," is de Duitsche leus.
Dat noemen ze //Real Politiek."
Ouder gewoonte willen wij, daartoe wel-
willend in de geiegenheid gesteld, aan de belang-
stellende lezeresseu en lezers, zoo kleinen als
grooten, meedeelen wat juffrouw kermis, die na
een paar weken haar jaarlijks bezoek komt brengeu,
in haar gevolg zal meevoeren. Daaruit zal blijken,
we kunnen't wel aanstonds zeggen, dat Ter Neuzen
hetzelfde lot zal deelen der andere Zeeuwsche
kermissen, en de bezetting maar matig zal zijn.
Men zal een aantal oude bekenden kunnen
ontmoeten. Princelli Schentke is voornemens met
zijn Theater Nationaal te komen. Nieuwe ge-
zichten zijn Krammeijer met een //theater illusion"
en Bohme met de //luchtkoningin." H. Geissler
is voornemens zijn, naar we hoorden zeer schoon,
panopticum naar hier over te brengen, en de
bekende Damman komt met zijn panorama, waar
voorzeker weer verschillende vreeselijke gebeurte-
nissen die in den loop van het jaar zijn voorgevailen,
in beeld zullen zijn te aanschouwen.
,/Ik had geen recht om de nagedachtenis en de
schatten van mijn voorouders met miuachting te
bejegeuen, en evenmin had ik het recht om het geld,
dat hier te lande is bijeengebracht, te laten ver-
dieuen door vreemde werklieden."
De graaf sloeg weinig acht op de buigingen en
vriendelijke glimlachjes van de huishoudster, die
zich zeer vereerd gevoelde. //Juffrouw Jenner,"
zeide hij, ffkunt ge mij zeggen, waar al de familie-
portretten, het porcelein en andere kunstvoorwerpen
gebleven zijn, die vroeger in deze galerij waren
geborgen
i/O, mylord, mijn hart breekt, als ik er aan denk
die ziju bij den ouden rommel op de zolders
geborgen."
De portretteu van al de lords en hunne vrouwen
staan met het gelaat naar de muren gekeerd. Ach,
ik herinner me nog zoo goed de vroegere dagen
nog niet zoo heel lang geledeu toen dit
kasteel de verzamelplaats was van alle voorname
lieden uit den omtrek, en de bezoekers met ge-
spannen aandacht luisterden naar mijne verhalen
uit het verleden vau het edele geslacht der Asher-
tons
Juffrouw Jenner zuchtte, toen zij die laatste
woorden sprak; waarschijulijk golden hare zuchten
meer de groote fooien, die zij in die goede dagen ont-
ving, dan de edele lords, die nu op zolder stonden.
z/Mylord, u moest zelfs eens zien, hoe die mooie
portretteu daar als waardelooze dingeu staan,"
voegde zij er nog bij. Iuderdaad ging de lord zelf
kijken; het gevolg was, dat de portretten van den
zolder verhuisden, dat deze door Engelsche werk
lieden werd verbouwd tot een galerij zooals de zaal,
waar ze vroeger geprijkt hadden, eu toen werden
Voor draaierij zal gezorgd worden door L. van
Bergen met ziju stoomcarroussel, door Erantantuano
met zijn stoom-velocipedemolen en door F. Janvier
met zijn voor de jeugd zoo aantrekkelijke draaimolen.
De koninklijke wafelbakkeP Smits wil hier
tijdelijk voor versterking van deniuwendigen mensch
komen zorgen, waarin hij, men kan er vast op
aan, trouw zal worden bijgestaan door een aantal
oliebollenbakkers of -baksters.
Koek-, suiker- en galanteriekramen zullen niet
ontbreken, evenmin gelegenheden om z'n portret
te laten maken, en ook de tentjes waar men
terecht kan om een blik in z'n verleden, heden
en toekomst te werpen.
Naar we vernamen zal ook door verschillende
ingezetenen wederom worden gezorgd voor ver-
makelijkheden in hunne lokalen.
Ons werd toegezonden n°. 113 van //Hol-
landia", geillustreerd weekblad voor jongens en
meisjes, onder redactie van Marie van Amstel,
uitgegeven door de heeren Delwel Co. te
Rotterdam. Waar redactie en uitgever alles aan-
wenden om het tijdschrift, dat een keur van
verhalen en illustraties biedt, aantrekkelijk te maken,
ook door prijsraadsels en prijsvragen, zal het zeker
zijn weg naar de huiskamer vinden. De prijs is
ST1!;, cent per 3 maanden.
Volgens mededeeling van den inspecteur over
het loodswezen zullen, wegens verondieping van
den Oostelijken uitloop, de stompe ton No. 5
en de spitse tonnen Nos. 6 en 7 in het Schaar
van Waarde worden opgenomen en de steekbakens,
aan den steilen Noordkant gezet, worden weg-
genomen. In verband hiermede wordt de rood
en zwart horizontaal gestreepte kogelton No. 43
met kegel in het Nauw van Bat vervangen door
een stompe ton No. 43.
Ligging ongeveer 51° 28'5 N.br. en 0° 43' W.l.
Bij de jl. Woensdag te's Heer Arendskerke
gehouden aanbesteding vau 94000 Kg. en 5800 Kg.
superphosphaat, 14 °/0 oplosbaar, was minste
inschrijver de heer A. Hamelink te Ter Neuzen
(agent der heeren Desmazures en Lambert te Parijs)
voor resp. 2,48 en 2,51 per 100 Kg., aan
wien de levering werd gegund.
Maandag namiddag ontstond, vermoedelijk
tengevolge van het stoken van den oven, brand
in het woonhuis van den heer A. Adriaansens te
Walsoorden. Door spoedig toegesnelde hulp
mocht men er in slagen het vuur in den aanvang
te stuiten.
De heer C. A. van de Bilt te Eede is met
algemeene stemmen benoemd tot onderwijzer aan
school 3 te Helder.
De benoemde stond no. 1 op de voordacht en
kwam ook voor op de voordrachten aan school 4
en school 6 in genoemde gemeente.
Tot onderwijzeres aan de openbare lagere
school A te Breskens is benoemd mej. E. J.
Weisfelt te Aardenburg, thans als tijdelijke onder
wijzeres aan bovengenoemde school werkzaam.
Te Retranchement ontstond Dinsdagmiddag
brand in een schuurtje van een werkman, en wel
dy.or het omgaan van kinderen met lucifers. De
krachtdadige hulp, terstond door velen verleend,
deed het woonhuis^en een paar andere schuurtjes,
alles dicht bijeen staande, behouden blijven. Een
groot varken kon gered worden, twee kleinere zijn
een prooi der vlammen geworden. Alles was
tegen brandschade verzekerd.
Bosckkapelle. De heer E. B. Modde, aftredend
lid, en de heer G. van Kampen, nieuw gekozen
lid, zijn in de laatstgehouden zitting van den
gemeenteraad beeedigd.
Tot wethouder werd gekozen de heer P. Mel.
Naar verluidt zou er kans bestaan, dat hier
een hulpkantoor der posterijen wordt opgericht.
geplaatst in hunne vorige schikking en volgorde.
Tot hare groote zelfvoldoening werd juffrouw
Jenner aangewezen om den architect met raad bij
te staan, opdat volgens haar beste weten alles weer
zou worden ingericht als voorheen. Zoo waren al
de voorouders weer evengoed onder dak als vroeger
ze waren alleen iets hooger boven den grond.
Terwijl een groot getal ambachtslieden in het
kasteel aan het werk was, waren vele landarbeiders
bezig om het terras en de grasvlakten aan te
leggen volgens de plannen van den geestelijke.
Aanvankelijk keek lord Asherton door de ruiten
zijner kamer naar de vorderingen van het werk, doch
toen het weer zachter werd en de dagen langer,
bracht hij het grootste deel van den dag in de vrije
buitenlucht door en bemoeide zich ook met het werk
en met de arbeiders. Door deze verandering van
levenswijze verbeterde zijn gezondheidstoestand zoo
snel, dat de Italiaansche dokter, die gaarne zijne
familie wilde bezoeken een laugdurig verlof kreeg.
Ziju patient maakte zich niemendal bezorgd, ofschoon
hij nu en dan wel eenigszins ongesteld washij
had het nu veel te druk om ziek te zijn.
Omtrent het midden van den zomer maakte
de lord 's avonds groote rijtoeren in een rijtuig
met vier paarden. Postiljons en voorrijders waren
er ook bij. Deze veranderde wijze van doen stemde
de bevolking van het stadje Asherton tot groote te-
vredenheid. Soms keerde de lord eerst laat in den
avond terug, ja, soms bleef hij wel een paar dagen
uit. Doch waarheen hij ook ging, steeds werd hij
vergezeld door zijn gunsteling signor Giotto, en
den onmisbaren Achille.
(Wordt vervolgd.)
