Landbouwberichten.
Gemengde berichten.
Binnenland.
Boerenspaar- en Leenbanken.
De Joden-kolonie in Britsch-
Oost-Afrika.
ii.
der Macedoniers krijgt des te noodzakelijker wordt
het voor de mogendheden om in de Oostersche
quaestie partij te kiezen. Dat de Bulgaarsche
Regeering voor den loop der gebeurteuissn ver-
antwoordelijk is, kan niet worden volgehouden
het wanbeheer der Pasjas wordt thans algemeen
erkend als de eenige oorzaak van de ontevredenheid.
En een oplossing is niet denkbaar, wanneer deze
niet iuhoudtde autonomie van Macedonia, en de
opheffing van het Turksche bestuur. Zoo lang
de Turksche autoriteiten met de uilvoering der
hervormingen belast blijven, komt er niets van te
recht. Een Europeesche interventie is onver-
mijdelijk. "Wanneer nu het Europeesche concert
maar niet doet als in de Kretenser; quaestie
Rusteloos en in alle stilte, naar den aard der
bevolking, werken de Bulgaren voort om de
macedouische moorden te wreken. W at geen
verwondering behoeft te wekken, daar toch de
helft der bewoners van Sofia nit Macedoniers
bestaat, emigranten of vluchtelingen. Dagelijks
bevatten de Bulgaarsche bladen lange lijsteu waarin
de dooden bij name genoemd worden.
Het geheele land door zijn inschrijvingen ge-
opend ten bate der slachtoffers en tot steun der
strijdenden.
Kolonel Yankhoff is met een groote bende
Macedonia binnengedrongen, lerwijl meer Bul
gaarsche troepen zullen volgen.
Studenten in de chemie houden zich bezig met
den aaumaak van dynamietbommen.
De Bulgaarsche regeering heeft het noodig
geoordeeld paal en perk te stellen aan deze hulp.
Twee bataljons zijn gemobiliseerd en naar de
grenzen gezonden, om te verhinderen dat nog
meer troepen Macedonia binnentrekken.
De Macedonische comites hebben een dringenden
brief gezonden aan vorst Eerdinaud, waarin hem
gevraagd wordt meer belang te stellen in de
ernstige quaestie. Zeker een zeldzaam voorkomend
feit, en niet zeer aaugenaam voor een souveretn
De Porte heeft aan de Oostenrijk-Huugaarsche
en Russische gezanten te Koustantinopel een nota
gezonden over den toestaud in het vilayet Adria-
nopel. Hierin wordt melding gemaakt dat den
24sten Augustus een bende van 30 opstande-
lingeu het dorp Hadwi-Damghmed, dicht bij
Adrianopel, heeft aaugevallen. De huizen werden
in brand gestoken, de bevolking sloeg op de
vlucht. Ook de regeeringsgebouwen giugeu in
vlammen op. Een detachement militairen werd
gezonden om de orde te herstellen. (Groot zal
het aantal regeeringsgebouwen wel niet geweest
zijn in een dorpje dat door 30 man in rep en
roer gebracht kon worden
Te Tirnovo hebben de revolutionairen de kazerne
aangevallen en de troepen steeds met geweer-
vuur bestookt.
Te Geortepe zijn in een grot verminkte lijken
gevondeu van zeven Turksche vrouwen en kinderen.
Enkele groote Duitsche bladen, de Koln. Ztg
b. v. en vooral de National Ztg. trachteu steeds
vergoelijkend op te treden tegenover de Turksche
regeeiing, zelfs waar haar wreedheden worden ver-
weten. Het laatstgenoemde blad zegt dat Turkije
zoo moet handelen, wil het den opstand krachtig
onderdrukken. #\\anneer de Sultan Macedonie
wil behouden, dan moet hij den comites doen
gevoelen, en dat wel zoo duidelijk dat misvatting
onmogelijk is, dat Turkije machtiger is. Een krack-
tige actie is noodzakelijk. Het is in het belaug
van Duitschland dat Turkije toont in slaat te zijn
de orde te herstellen in de Balkan-Staten. Slaagt
de Porte hierin dan is de waarde van het Duitsche
militaire onderricht en van de Krupp-kanonnen
gebleken. Slaagt zij hienn niet, dan zullen de
Europeesche vilajets moeten komen te staan onder
internationale coutrole, wat zeker niet in het belang
zou zijn van een uitbreiding van den Duitschen
invloed in het Ottomaansche Bijk."
Zeer duidelijk geredeueerd van een zuiver
Duitsch standpunt.
Uit een schrijven van het Engelsche departement
van Buitenlandsche Zaken aan den bemiddelaar in
zake de Joden-kolonie in Britsch-Oost-Afrika blijkt,
dat de Engelsche regeering een nader uit te kiezen
stuk land in het Protectoraat in huur of te koop
aanbiodt, o. a. onder de volgende voorwaarden
de kolonie zal zelfstandig zijn in inwendig bestuur
met een Israeliet aan het hoofd der regeering zij
regelt zelf haar gemeeutebestuurin godsdienst-
zaken is zij geheel vnj. De Engelsche regeering
oefeut algemeen toezicht uit. Zij betaalt niets van
de bestuurskosten van de kolonie, en mag het land
weer in bezit nemen als de volksplanting een
mislnkking blijkt.
Volgens een dagbladbericht, heeft de regeering
een bepaalde streek aangeboden. Zij strekt zich
uit tusschen Nairobi en Mau, twee stations aan
den Oeganda-spoorweg. Nairobi, op ongeveer 530
KM. van Mombas landinwaarts, ligt ongeveer 1800
M. boven de zeeMau, een 240 KM. verder het
binnenlaud in, ligt ruirn 2000 M. hoog. Volgens
een kenuer is deze stieek zeer goed geschikt voor
een volksplanting van Europeanen. Er is veel
water, een vruchtbare bodem, dichte wouden en
gedeeltelijk is 't onbewoond. Er staan veel gu-
tapertjaboomen en er is overvloedig ebbenhout
koffie groeit er in het wild. Ook vermoedt men,
dat de bodem rijk is aan delfstoffen.
Staatsblad n". 259 bevat een Kon. besluit
van den 22 dezer, houdeude vaststelling van het
bijzonder recht, te heffen van suiker, herkomstig
uit landen, die premien op de productie of den
uitvoer daarvan verleenen.
Dit besluit bepaaldArtikel 1. De uit de
hieronder genoemde landen herkomstige suiker,
welke na 31 Augustus het rijk wordt ingevoerd
of uit de entrepots ten invoer wordt aangegeven, zal
per 100 kilogram, aan het daarnaast vermelde
bijzonder invoerrecht onderworpen zijnDene-
marken ruwe suiker 0.84, geraffineerde suiker
1.68 Japan kandij 1.25 Roemenie ruwe
suiker 8,52, geraffiueerde suiker 10.80
Busland suiker van ten miuste 99 pet. gehalte
f 3,90, suiker van ten minste 88 pet. gehalte
f 3,43, suiker van minder dan 88 pet. gehalte
2,96 Argentijnsche Bepubliek alle suiker, be-
halve die uit dat land uitgevoerd, zonder betaling
van accijns f 24.
Artikel 2. Dit besluit treedt in werking met
den eersten September 1903.
Naar men verneemt wordt er binnenkort een
groote verplaatsing onder het korps ingeuieurs
van den rijks-waterstaat verwacht.
Wij hebben schrijft de Deutsche Wochen-
zeitung in den Niederlanden bij het ministerie
van W., H. en N. te s'-Gravenhage iulichtingen
ingewonnen omtrent het der Regeering toegeschreven
voornemen een Haudels-Iuformatiebureau op te
richten, waar belanghebbenden inzage zouden kunnen
krijgen van alle door de Nederlandsche consulateu
en gezantschappen ontvangen handelsberichteu enz. geliiksoortige
Hierop kregen wij ten antwoord, dat in afzienbaren I Men hoort
tijd niets van het plan zal komen.
Men schrijft uit Brussel, dat, naar de Staats-
courant van Zaterdag 29 Augustus vermeldt, bij
Koninkl. Besl. van 26 Augustus bepaald is, dat
uit den vreemde ingevoerde ruwe beetwortel- en
rielsuiker en geraffineerde suiker onderworpen zijn
aan eene bijbelasting van 5,50 frs. per 100 kilo.
Het maximum is dus terstond vastgesteld.
oorzaak, dat de landbouwer oogst en vee aan goedkoope
prijzen moet verkoopen om gereed geld te hebben.
In het voorjaar vooral staat de landman voor groote
uitgavenhet land moet bewerkt wordenhij heeft
arbeiders noodig mest en zaadgoed kosten hem handen
vol geld en alle deze uitgaven worden gedaan voor den
oogst, die nog groeien moet, en waarvoor hij als alles
meegaat in het najaar slechts contanten kan ontvangen.
Wonder is het dus niet, dat vele landbouwers in het
voorjaar court d'argent zijn en moeite hebben den zomer
door te worstelen.
Van deze eigenaardigheid in den boerenstand wisten
de beetwortelsuikerfabrikanten partij te trekken. Zij
gaven voorschotten op den oogst, die nog groeien moest
en dit was voor vele landbouwers eene verlokking om
producten te telen, welke hij anders van zijne akkers
verwijderd zou hebben gehouden, en waardoor hij zich
meestal zonder het te begrijpen of ten minste te willen
vatten overgaf aan den fabrikant, die hem in het vervolg
zelf de wet voorschreef, zelf de prijzen regelde, zelf het
zaad gaf om lichte bieten te krijgen met veel suiker-
gjhalte, kortom zelf allerlei voordeelen naar zich toehaalde
ten koste van den landbouwer.
Het is de suikerbietenteelt met zijn voorscliotstelsel,
afkeurenswaardig om zijn renten, die het vergt torn
zijn vele slechte praktijken, waartoe het aanleiding
geeft, die een sprekend be wij s is van den credietnood
onder den boerenstand. Daar echter, waar boeren-
leenbanken opgericht zijn, krijgt het voorsehotontvangen,
zeer ten voordeele van den landbouwer, den bons.
Uit het tijdelijk geldgebrek van den boer sproot mede
voort de woekerde landbouwer moest geld hebben en
Men schrijft uit Zeeland aan de N. B. Ct
Op sommige plaatsen in deze provincie doen
zich ziekteverschijnseleu in de suikerbieteu voor.
Een der landbouwonderwijzers zoud eenige zieke
planten naar het laboratorium voor plantenziekten
te Amsterdam Willie Commelin Scholten en het
antwoord op de vraag, met welk ziekteverschijnsel
men hier te doen had luidde als volgt
,U» bieten zijn aangetast door eeu zwam, die
den groei van de biet belemmert en door het dood
rnaken van de zijworteltjes de plant verhindert
voedsel uit den bodem te nemen. Daardoor sterven
de bladeren af en rotten zij weg. De zwam is
waarschijnlijk een Tusariumsoort. Aanbeveling
verdient het in de eerstvolgende jareu geen bieten
te verbouwen op het besmette land, terwijl het
bovendien nuttig zou zijn de zieke planten uit den
grond te trekken en te verbrauden. Maar ik be-
grijp wel, dat dit laatste moeilijk uit te voeren is.
Deze ziekte vertoont zich dit jaar voor het eerst,
naar het schijnt. Vroeger jaren hebben wij er nooit
van gehoord, terwijl eenige weken geleden ons uit
Sommelsdijk dezelfde kwaal werd toegezonden."
De inrichting der boerenspaar- en leenbanken berust
eeheel op de schoone leer, die het ullelpt elkandertot
levies heeft gekozen, doch die in onze tegen woordige
maatschappij met haar fellen strijd om het bestaan,
niet zoo heel veel strijders onder dit vaandel heett
vereenigd. Hoe weinig vindt dat „helpt elkander" zijne
toepassing Hoe velen toch trachteu op alle en daardoor
dikwijls oneerlijke middelen zich thans zoo veel doenlyk
te bevoordeelen en wat het hoogst afkeurenswaardige
daarvan is, meestal ten koste van zijn evenmensch, van
zijn concurrent, die hij op alle mogelijke wnzen zoekt
te benadeelen en ten onder te helpen. Bij den boeren
stand is echter de vrees voor concurrents met zoo
groot, daar kan een edelen wedijver ontstaan, die met
ontaardt in een vaak doodende concurrentiede land
bouwer kan alien brood verschaffen en het is daarom,
dat een dergelijk stelsel, hetwelk elders onuitvoerbaar
zou. zijn, hier op ziine plants is, bet stelsel namelijk,
dat de groote en kleine landbouwer zijn geld tegen
matige rente afstaat om het voordeelig te laten gebruiken
door zijn collega, die het op zeker oogenblik noodig
heeft.
De boerenspaar- en leenbank gaat uit van het be-
ginsel, dat de landbouwer even zoo goed als de koopman
en fabrikant op tijd crediet noodig heeft, dat het crediet
niet alleen de ziel is van den handel en de nijverheid,
maar ook van den landbouw.
En goed beschouwd er is bijna geen stand in de
maatschappij, welke meer behoefte heeft aan eene regeling
van het credietwezen dan juist de landbouwstand.
Hot bedrijf van den boer tocb is aan tal van wisscl-
vallighedenj dikwijls onafhankeiijk van hem, onder
worpen. Nu eens heeft de landbouwer geld in kas,
dan weder heeft hij er gebrek aan een zekeren tijd
heeft hij belangrijke inkomsten herhaaldelijk heeft hij
groote uitgaven.
We zullen dit met een enkel woord nader toelichten.
Het bedrijf van den landbouwer is wisselvallig en
hangt van vele en velerlei omstandigheden af, ja zijn
bezit kan in den enkel uur vernietigd worden.
In het voorjaar vertrouwt hij het zaad goed aan den
grond. Nu eens wil het niet ontkiemen wegens gemis
aan regeu, dan weer verrot het in het land wegens
overvloedig hemelwater. Zijn de plantjes eenmaal opge-
schoten, dan kan vocht, droogte, nachtvorsten veel schade
berokkenen om nog niet te spreken van hagelslag, die
in enkele minuten alles kan vernielen, waarop de
landman zijn hoop gesteld had. Een bliksemstraal
doodt het vee in de weibesmettelijke ziekten houden
opruiming in den staldaling der marktprijzen is
daaruit werd munt geslagen door den geldschieter.
Wie van nabij bekend is met den toestaud van hulp
bij geldgebrek in verschillende landbouwstreken moet
erkennen, dat de woeker mteer allerlei vorm schrik-
barende afmetingen heeft aangenomen.
Wat zien we dikwijls gebeuren op onze boerenkoop"
dagen. De kleine landbouwer koopt een stuk vee o
iets anders voor veel te hoogen prijs, betaalt bovendien
nog 10 a 12 procent opgeld, alleen omdat hij contanten
mist. Wij hebben gezien, dat een kleine pachter eene
koe kocht voor 200 gld. en ze een paar unr daarna
van de hand deed voor 175 gld. Hij verloor dus
25 gld. -)- 2 X 10 gld. 45 gld. Maar hij had 175 gld.
in zijn hand, waarmee hij zich op het oogenblik redden
kon. Doch bereken eens tegen welke rente25 procent
voor enkele maanden. Dit voorval is met tal van
te vermeerderen.
soms op vergaderingen, natuurlijk met
loffelijke bedoelingen spreken over den aankoop van
degelijke veesoorten, het aanschaffen van kunstmest en
krachtvoeder, het draineeren van den bodem, het invoeren
van nieuwe werktuigen, maar men vraagt niet, heeft
de boer geld voor dat alles. En men verschaft hem
ook niet de gelegenheid het te verkrijgen.
Als de landbouwer, vooral de kleine landbouwer en
de pachter het geheele jaar door geregeld over geld
kon beschikken, dan zou hij heel wat beter door de
wereld komen hij kon zijn land steeds ilink bemesten
en laten bewerken, geschikt zaadgoed koopen, het vee
beter en krachtiger voedsel geven, noodzakelijke her-
stellingen verrichten aan huis en stal, meer vee aankoopen,
als de voorraad voedsel dit toelaat. Doch wat ziet men
nu zoo vaak, doordat de boer niet over voldoende geld-
middelen kan beschikken De veestapel wordt niet
veredeld, de grond niet verbeterd, de oogsten brengen
niet op, wat zij onder gelijke omstandigheden zouden
kunnen doen.
Is eenmaal de noodzakelijkheid erkend, dat de land
bouwer op tijd moet kunnen leenen, waar kan hij dan
beter crediet verkrijgen dan bij eene installing in zijn
eigen gemeente, waarvan de Ieden elkander door en
door kennen en die voor elkaar borg kunnen blijven,
terwijl er strikte geheimhouding bestaat van de personen
aan wien geld ter leen gegeven wordt.
Meenen wij hiermede de noodzakelijkheid eener goede
leenbank aangetoond te hebben, dan rest ons nog de
inrichting van de boerenleenbauk, zooals die uoor
Raffeisen gesticht is, nader uiteen te zetten.
Door den „Fotografenbond" wordt aan H. M.
de Koningin, ter gelegenheid van haar verjaardag,
een album aangeboden met, voornamelijk, gezichten
op de hoofdtoreus van verschillende steden in ons
land. Het is een prachtige verzameling van 75
uitstekend geslaagde en mooi afgewerkte fotogra-
fieen. De verzameling is vervat in een mooi lede-
ren band met zilvereu slot. De voorzijde vertoont
het wapen van de Koningin, de achterzijde het
Nederlandsche wapen. Dit bindwerk is vervaardigd
door de firma G. Oostenbroek te Haarlem.
Het titelblad geeft een fraaie calligrafische
opdracht van de hand van den heer A. Engtl
te 's Hage.
De 23e verjaardag van H. M. de Koningin
werd heden te Botterdam met tal van feestelijk*
heden gevierd.
Beeds gisteravond werd de Koninginnedag in-
gewijd met een groot concert van Botte's Mannenkoor
en de muziek der Weerbaarheid in het Beursgebouw
en muziek met vuurwerk in den Doele.
Hedenmorgeu had de stad een vroolijk aanzien
door de vele vlaggeu van de openbare gebouwen,
particuliere huizen, consulaten en vaartuigen in
de rivier en de havens.
Te half 8 uur in den morgen werd de burgerij
herinnerd aan den blijden dag door een reveille
van tamboers en pijpers, die door de stad trokken.
Des middsgs werd parade gehouden en hadden
plaats volksspelen op het Schuttersland en in het
Wandelpark Borenburg op den Oudendijk, ring-
rijderij in Oud-Kralingen, orgelconcerten in twee
kerken, terwijl hedenavond in fraai verlichte tenten
muziek wordt gemaakt op 7 pleinen der stad.
Door het gemeentebestuur en tal van vereeni-
gingen zijn adressen van gelukwensch aan H. M.
de Koningin verzonden.
Hedenavond is er ook een dankstond in de kerk.
De Vijversteeg aan het Achterklooster te Rotter
dam, waar echte Oranje-klanteu wonen en vroeger
Kaat Mossel, zag er heden feestelijk uit, daar
tegelijk de gouden bruiloft werd gevierd van het
echtpaar SchenkElserman.
De verdraagzaamheid en eenheid in de
landbouwkolonie te Blaricum moeten in den laatsten
tijd zooveel te wenschen hebben overgelaten dat
de kolonisten, op een na, zich hebben terugge-
trokken. De een, die nog aanwezig is, volgt
spoedig.
Dinsdagmiddag kwam te Breda uit Venloo
een pakje aan van het Openbaar Ministerie te
Roermond aan den inspecteur van den arbeid.
Bij het uitladen van de poststukken voor Breda
op het stationsterreiu liet een postbeambte bij
ongeluk het pakje vallen. In eens vliegt het
met een geweldigen knal uiteen en stijgen er
dikke, benauwende rookwolken uit op.
Eenige omstanders zetten 't op een loopen,
denkende aan een anarchistischen aanslag. Maar
zoo erg was 't niethet pakje bevatte vreemd-
soortige lucifers met groote dikke koppen en
de toezending hield dus waarschijnlijk verband
met de „Luciferswet," die geen fosfor-lucifers in
ons land toelaat.
De timmerman J. v. d. W., werkzaam aan
de stoomolieslagerij te Leiderdorp, had het ongeluk
van een zolder te vallen. Zwaar gekwetst is hij
naar het ziekenhuis te Leiden overgebracht, waar
hij Vrijdagavond is overledeo.
Men schrijft aan het Hblad
In den morgen van den 26cn Augustus werden
op de terugreis uit Tromsd, a. b. Hr. Ms. pant-
serdekschip Koningin Wilhelmina der Nederlauden,
in de Noordzee noodseinen opgemerkt van den
Russischen schoener Mary, koersende om de West.
Toen de beteekenis der seinen was verkend als te
zijnGebrek aan proviand hongersnood",
werd onmiddellijk een sloep gezonden, met een
officier, ten eiude zich van den toestand aan boord
van de Mary te overtuigen, en bleek men gebrek
te hebben aan drinkwater, terwijl ook de voorraad
petroleum totaal was uitgeput, hebbende de schoener,
met een lading hout bestemd van Riga naar een
Schotsche haven, reeds 29 dagen reis. De kapi-
teiu had inmiddels zelf ook reeds een sloepje naar
de Wilhelmina gezonden, met een briefje voor den
commandant, waarin werd verzocht om 30 liter
drinkwater en een kan petroleum. Onnoodig is
het te vermelden, dat de Mary ruim van al het
noodige werd voorzien. De bemanning bestond
uit 7 koppen en de afstand tot de plaats van be-
stemming was nog ruim 250 mij), zoodat kon
worden aangenomen, die plaats over ongeveer 4
dagen zoude kunnen worden bereikt en niet anders
kon worden gedaan dan de bescheidenheid van den
kapitein van de Mary te roemen.
Vrijdagnacht zijn te Amsterdam weer een
of meer inbrekers aan het werk geweest. Toen
Zaterdagochtend de werkster, die gewoon is de
kantoorlokalen van de tabaks- en sigarenfirma
Knoops Van Paddenburg, Rokin 43, schoon
te maken, binnenkwam, zag zij dat er alles overhoop
was gehaald en de lessenaars waren opengebroken.
De eigenaars van de zaak en de politie werden
gewaarschuwd en een onderzoek ingesteld.
Het bleek dat de onwelkome bezoekers waren
binnengeklommen door een raam, dat verbroken
was. Men is toen blijkens de voetstappen, op
een bureau gestapt en een onderzoek begonnen
in de lokaliteiten.
Blijkbaar wisten de inbrekers dat in een der
bureaux fijne merken sigaren waren geborgen en
werd daarvan een voorraad medegenomen. Uit
een der kisten namen zij alles mee, behalve een
paar gebroken exemplaren. Een klein bedrag aan
geld werd ook niet versmaad, maar de brandkast
was den heeren blijkbaar te solide.
Daar de voordeur aan het Bokin en de ver
schillende tusschendeuren alien gesloten bleken,
vermoedt men dat de dieven weer langs denzelfden
weg vertrokken.
Uit Vlaardingen meldt aan de Sch. Ct.
Donderdagmorgen zou het loggerschip Amicitia
III naar zee vertrekken. Negen van de veertien
manschappen wilden niet mede, omdat zooals zij
zeiden het spek zoo slecht was. Nadat ze door
de politie aan boord gebracht waren, vertrok de
logger naar zee. Bij gehouden inspectie werden
hij hen gevonden 2 revolvers, waarvan 1 geladen.
Toen het schip op stroom was, weigerde het volk
te werken, waarop de schipper naar wal terugkeerde.
Aan wal gekomen, deserteerden weder drie
matrozen, die wederom door de politie aan boord
gebracht werden. Weer vertrok het schip naar zee,
doch naderhand kwam er bericht uit Maassluis,
dat hetzelfde schip aldaar was binnengeloopen,
omdat de schipper tengevolge van opwinding en
overspanning ongesteld geworden was.
Onder het opschrift Staking van artilleristen
bevatte Het Volk Woensdag het volgende bericht
//Van twee zijden bericht men ons uit Amersfoort,
dat op twee man na de manschappen van de zesde
batterij veldartillerie aldaar het werk hebben neer-
gelegd en de plaat gepoetst. Ook onder de 4"
batterij vreesde men voor zoo ietser zijn reeds
maatregelen genomen tegen wegloopen. Het schijnt
dat er reeds geruimen tijd gisting heeft bestaan
onder die mannen, en wel in hoofdzaak wegens het
onmenschelijk optreden van den kapitein."
Het Hblad. informeerde bij zijn correspondent
te Amersfoort, die daarop de volgende lezing zond
Maandagochtend heeft een tiental manschappen
van de zesde batterij veldartillerie zich aan den
dienst onttrokken door de stad in te gaan denzelf
den avond nog meldden alien zich vrijwillig weer
aan. De oefening had intusschen zonder eenige
stoornis plaats.
Binnenkort zullen een 1000-tal socialisten
uit Vlaauderen en Brabant een contra-bezoek
brengen aan de socialisten te Amsterdam.
