A I y e m e e n
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 4412.
Zaterdag 1 Augustus 1903.
Gemengde berichten.
43e Jaargang.
Binnenland.
ABONNEMENT:
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave
RECHTSZAKEN.
De moord te Amsterdam.
r.wrnwr-r ,nv nfir
TKR lEUZEKSCHE (III RUT.
Per drie maanden binDen Ter Neuzen f 1,Pranco per postVoor
Nederland 1,10. Voor Belgie f 1,40. Voor Amerika f 1,32$.
Men abonueert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
ADVERTENTlEN:
Van 1 tot 4 regels f 0,40. Voor elken regel meer _/"0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Uit lilticl versrliijnt Haandag-, Woeasdag- en Vrijdag-avonil, nitgezonderd op Feesldagen, bij de Firma P. J. VAI DE 8ASDE «e TerA'euieo.
De diensttijd van het blijvend gedeelte der
lichtingen 1903 zal niet, zooals vroeger, in twee
ploegen worden verdeeld, doch zullen de tot den
dienst aan le wijzen miliciens, na het volbrengen
van hunuen eersten oefeningstijd, nog aeht maanden
achtereen voor het blijvend gedeelte onder de
wapenen worden gehouden.
Den 18 Januari j.l. is in de algetneene
vergadering van den Algemeeueu Bond voor
Nederlandsche Marine-matrozen besloten, te ageeren
tegen de tegenwoordige wijze van werving bij de
zeemacht. Dienvolgeus is een brochure verschenen,
op last van het hoofdbestnur satnengesteld. Als
motto is de verpletterende verklaring gekozen
van kolonel J. P. van Rossum uit het Marine-
blad van Februari 1902, die oordeelde dat de
verbintenis van een kind bij onze marine //het
cachet krijgt van zielverkooperij." Zoodra een
jongen de schoolbanken heeft verlaten, kan hij
in dienst bij onze marine. Hij is dan 13$ en
moet zich verbinden voor minstens 12 jaar, doch
die diensttijd begint pas te loopen, wannner hij
16 jaar zal zijn. Een kind verbindt zich dus
tot een leven waar hij niets van kent, niets van
weet, enkel iets uiterlijks van gezien heeft het
sjieke pakjen en zoo tot zijn 28" jaar. En
geen dag proeftijd wordt hem gegeven. #Een
schooljongeu weei niet wat hij doet, wauneer hij
z'n naam zet onder het document, waarbij hij
zich zonder voorbehoud osergeeft tot z'n 28" jaar.
Hij wil graag naar zee, hij vindt zoo'n matrozen-
pakje zoo sjiek staan en als de regeering tegen
hem zegt//gij moet tot uw vijftigste jaar teekenen",
dan zegt-ie /<Mij goed, geef maar hier die pen
Hij beseft eenvoudig niet wat-ie doet, heeft alleen
oog voor t oogenblik, en denkt er niet verder
over na, dat deze stap hem later als 't te
laat is kan berouwen en ook de ouders of
voogden, die toestemmiug moeten geven, beseffen
dat niet."
zrTot het verleenen van ontslag heeft kolonel
Van Rossum geschreven op grond van slecht
gedrag, wordt eerst zeer laat overgegaan, in den
regel niet voor dat het kind, door vele en zware
straffen, volmaakt bedorven is." De brochure
vertelt schrikkelijke dingen van wat jongens doen,
om uit dit leven uit te raken. Een jongen mengde
elken dag een kleine hoeveelheid fijn gemalen
gebrande blauwsteen tusschen zijn eteu, wat
hartklopping veroorzaakte. Het duurde niet
laug, of de knaap moest naar't hospitaal. Maar
ook hier bleef hij zijn blaHwsteen uemen, en zoo
werd hij afgekeurd. Jubelend»> over het feit, dat
hij nu vrij was, keerde hij in de ouderlijke
woning terug. Den volgeuden dag was hij een
lijk.
Ook andere grieven willekeur bij comman-
dauten, bij rechtspleging enz., worden in de brochure
besproken. De conclusie isEindigeu moet
de toestand van heden, om plaats te maken (indien
men toch een opleiding van jongens wil behouden)
voor een stelsel, berustende op dezen groudslag,
dat de jongens na het eindigeu der opleiding de
keuze wordt gelaten, om zich al dan niet bij de
marine te verbinden, en dat de verbintenis in
geen geval langer dan zes jaren duurt. Kan dat
niet, dan moet de recruteering van jongens eindigeu.
koste wat het wil
TER NEUZEN, 31 Juli 1903.
De werkzaamheden voor het leggen van de
tram BruggeAardenburg ziju Dinsdag begonnen
te Middelburg (Belgie) met het vullen eener kreek,
waarover een dam met heul moet worden aangelegd.
In een Dinsdag gehouden buitengewone
vergadering van ingelanden van den polder Bewester
Eede bezuiden, werd in plaats van wijlen den heer
C. J. B. Wijffels tot dijkgraaf benoemd de heer
,1. B. de Brujkere, en tot afgevaardigde van het
waterschap der Sluis aan de Wielingen de heer
A. A. de Rijcke.
Het program voor de tentoonstelling te
Aardenburg, vanwege de //Maatschappij van Ooft-
en Tuinbouw in het voormalig IVe district van
Zeeland", bij gelegenheid van het 25jarig bestaan
der Maatschappij, op 26, 27 en 28 September a. s.
te houden, is verschenen. Dit program bevat
twee afdeelingen.
Het eerste omschrijft den wedstrijd, waaraan
iedereen kan deelnemen, behalve bloemisten,
boomkweekers en handelaars in ooft, bloemeu en
vruchten. Deze wedstrijd bestaat uit drie afdeelin
gen, nl. een voor bloemen, een voor fruit en een
voor groenten.
De tweede afdeeling omschrijft den wedstrijd,
waaraan ook de in de eerste afdeeling uitge-
slotenen kunnen deelnemen, benevens buiten-
landers.
Den 28° September zullen ter gelegenheid van
de tentoonstelling te Aardenburg verschillende
volksspelen gehouden worden.
Giften en toezegging van medailles voor deze
tentoonstelling ziju ontvangen van de heeren
J. Erasmus te Cadzand, J. G. Gerritsen te
Breskens, W. A. Graaf van Lijnden te Koudekerke,
J. A. van Rompu te Ter Neuzen, F. C. O. M.
Hombach te Hulst, Jhr. Mr. J. Roell te's Hage,
Jhr. Mr. A. P. Snouck Hurgronje te Middelburg,
C. A. H. Wagtho te Tholen, H. A. Hanken te
Wilhelminapolder, rnevr. de wed. Bomme-Van den
Broecke te Aardenburg, H. G. Hammacher te
Groede, Mr. F. J. N. van Dam te Oostburg, Mr.
P. C. J. Hennequin te Aardenburg, H. M. Henne-
quiu te Sluis, P. J. Siegers te Vlissingen, B. G.
van der Have te Ouwerkerk, Jhr. Mr. K. A.
Godin de Beaufort te Maarsbergen, J. L. I. de
Bats te Biervliet, M. M. Meijer te Oostburg,
G. A. Vorsterman van Oyen te Aardenburg en
I. Steenhart te Oostburg, samen tot een bedrag
van f 180, waarvan 95 is gesteld ter beschikking
van het bestuur en het resteerende hetzij in
geldprijzea, hetzij aan medailles ter verhooging
van bepaalde afdeelingen is bestemd.
Woensdag is door den notaris Immink te
Oostburg een akte gepasseerd tot opriehting eener
Boereuleenbank. De duur is bepaald op 30 jaar
en 74 leden uemen eraan deel.
In de vergadering, geleid door den heer G. A.
Vorsterman van Oyen, die uitdrukkelijk verklaard
had geen andere betrekking te willen bekleeden
dan die van secretaris waartoe hij bij accla-
matie benoemd werd werden eveneeus op zijn
voorstel bij acclamatie benoemd de heer J. I).
Risseeuw, te Zuidzande, tot kassier, en de heeren
Mi. P. C. J Hennequin te Aardenburg, Anth.
Luteijn te Schoondijke en J. de BruijneDe Die
te SIais tot leden van den Raad van Toezicht.
Bij stemming werden als leden van het bestuur
gekozen de heeren M. J. de Muijnk te Aarden
burg, E. F. Bonte te Sluis, Iz. de Hulster te
Schoondijke, E. V. de Milliano en Abr. Verhage
te Groede, Joh. RisseeuwDe Hullu te Cadzand,
L. B. Sturm te Waterlandkerkje, J. W. de Zwarte
en D. LuteijnKotvis te Zuidzande.
De bank zal waarschijnlijk half Augustus in
werking treden.
De tot standkoming dezer bank is te danken
aan den heer G. A. Vorsterman van Oyen, die
het initiatief nam voor deze voor den boerenstand
zoo belangrijke zaak en die ook al de voorberei-
dende werkzaamheden verrichtte. (M. Ct.)
Het gerechtshof te 's Gravenhage handhaafde
Woensdag de niet-ontvankelijaverklaring van het
openbaar ministerie der rechtbank te Dordrecht,
in zijn vervolging van den boekhaudelaar, wegens
uitstalling voor zijn raam van een plaat van //Het
Volk", en wel omdat in deze ontbrak de vereischte
klacht van Minister Kuvper.
Verscheidene boeren in den Eemnesserpolder
steken het hooi, dat na de overstrooming is blijveu
liggen, in brand. Dit is namelijk zoo geheel
en al bedorven, dat het de moeite van het naar
huis brengen niet waard is.
Vrijdag is het gezin van den landbouwer
P. de Boer te Ruigezand na het middageten onge-
steld geworden. De geneesheer, die dadelijk
werd ontboden, constateerde verschijnselen van
vergiftigiug. De vrouw is Zaterdagochtend reeds
overleden, terwijl de andere huisgenooten op de
dienstbode na thans weer zoo goed als hersteld
zijn. De oorzaak is niet bekend.
De hoofdcommissaris van polilie te Rotter
dam waarschuwt jonge meisjes, die niet aldaar
bekend zijn, zich niet in betrekking te stellen
met het verhuurkantoor van dienstboden van vrouw
Koppes, geb. Otten, eerder wed. Pelz, wonende
Botersloot 38, aangezien gebleken is dat deze
vrouw er haar werk van maakt meisjes in ver-
dachte huizen te plaatsen.
Reeds sedert eenigen tijd bestaat te Ouddorp
(Flakkee) onder het volk een outevreden geest,
die zich Z&terdagavond uitte in het ingooien van
ruiten in de woning van den heer K. Lodder,
wethouder, en van den rustend predikant Haage.
Naar men verneemt is de outevredenheid te
wijten aan een artikel in de verordening omtrent
de niet-toelating van vrouwelijke personen in de
tapperijen.
Woensdagnacht laat had op de O. Z. Voor-
burgwal te Amsterdam een brutale aanranding
plaats. Twee bewoners van die gracht keerden
naar huis terug, omstreeks half twaalf, toen
plotseliug twee personen op hen toetraden en
pogingen deden tot berooviug. De beide heeren
verdedigden zich tegen de aanranders, die door
de politie bijtijds werden gegrepen. Het bleken
twee inwoners te zijn van Haarlem. De beide,
aangehouden personen werden in voorloopig arrest
gesteld aan een der politiebureaux.
Opmerkelijk is het, zoo schrijft //Piscicul
ture", hoeveel snoeken den laatsten tijd in Utiuge-
radeel worden gevangen met den zg. loophenge),
een langen stevigen stok met een sterk snoer en een
hoek, waaraan tot aas een kikvorsch wordt be-
vestigd.
Onderscheideue personen, ziet men vooral
Zondags met deze visscherij in de hoofdvaarten
bezighouden, en herhaaldelijk tien en meer snoeken,
meestal klein van stuk, als buit naar huis brengen.
Twee van dezen vingen op de laatste Zondagen
tot 16 en 36 stuks.
De beroepsvisschere beginnen steen en been te
klagen, dat zij door deze visscherij erg benadeeld
worden.
De omstandigheden van den afschuwelijken
moord in de Celebesstraat beginnen hoe langer
hoe ingewikkelder te worden, aangezien de
getuigen, die verklaringen voor de justitie hebben
afgelegd, nog al eenigszins met elkaarverschillen.
Als nieuwe getuige heeft zich Dinsdag o. a.
opgegeven de melkboer, die gewoon was bij
H. van der Laan melk te bezorgen. Deze heeft
dat Zaterdagavond te kwart voor zeven uur
ook gedaan, en de melk werd door juffrouw
Van der Laan in ontvangst genomen in een
pannetje. Dat pannetje is tot nog toe niet
teruggevonden. Voorts heeft een buurvrouw
een getuigenis afgelegd, waarin zij moet ver
klaard hebben, dat zij omstreeks 6 uur Zaterdag
avond juffrouw Van der Laan nog heeft gezien.
Hoe het mogelijk is, dat de misdaad zoolang
verborgen is gebleven, is een raadsel.
Wij vernamen Woensdagmorgen, dat familie-
leden reeds Zondag tegen elkaar gezegd moeten
hebben, dat hun de zaak bij Van der Laan
niet pluis voorkwam. Zij hadden Zondag
bemerkt, dat de gordijnen van de voorkamer,
waarin Van der Laan zijn sehoenmakerij
uitoefende, half geopend waren, terwijl het de
gewoonte was de gordijnen Zondags te sluiten.
Een mannelijk familielid zou toen, op aan-
raden van zjjn vrouw, naar de ouders van
juffrouw Van der Laan in de Van Hogendorp-
straat, gegaan zijn, om het geval mede te
deelen.
De schoonouders F. Jongsma en echtgenoote,
hadden niet veel ooren naar die mededeelingen
van het familielid, daar ze wisten dat hun
dochter en haar man niet in te goede ver-
standhouding leefden. De schoonouders zouden
verklaard hebben dat de familie Van der Laan
waarschijnlijk uit was aan iets verduchts ge-
loofden zij niet.
De familie, die kwade vermoedens had, was
echter niet van haar verdenkingen af te brengen
en kon 's nachts volstrekt niet gerust slapen.
Maandagmorgen omstreeks 4 uur stond de man
reeds op en ging eenigen tijd later een agent
waarschuwen, hem zeggende dat hij wel eens
zijn aandacht mocht schenken aan het huis
van Van der Laan. De agent moet toen ook
het vermoeden geuit hebben dat de familie
waarschijnlijk uit was.
Het stond bedoelde familie volstrekt niet aan,
dat de politie niet even een onderzoek instelde,
en zij werd steeds ongeruster, waartoe niet het
minste bijdroeg het feit, dat Maandagmorgen
ook alles in huis was gebleven zooals zij het
Zondag hadden gezien.
Omstreeks 12 uur kwam de zuster vanjuffrouw
Van der Laan, die in den Haag dienstbode is,
bij gezegde familie en zeide dat zij bij Van
der Laan aan de deur was geweest en ver
scheidene malen had gescheld, zonder antwoord
te krijgen. Daarop vroeg men of Geertruida
(de vermoorde) dan niet bij hare ouders was,
wat door deze zuster ontkennend werd beant-
woord. De zuster wilde evenwel geen verdere
pogingen aanwenden, ofschoon zij het vreemd
vond, dat zij niemand bij Van der Laan thuis
vond, terwijl men daar toch van hare komst
afwist.
Op aandringen van de familie is toen de
zuster van juffrouw Van der Laan nogmaals
gaan bellen, en toen zij nog geen gehoor kreeg,
is zij een agent van politie gaan waarschuwen,
die dadelijk met haar medeging en dezelfde
ondervinding opdeed als de zuster. De agent,
die hierdoor ook kwaad vermoeden kreeg, begaf
zich daarna door het huis van den melksalon-
houder Offemeier naar den tuin en klom op
een tegen de schutting opgezette trap om de
achterplaats van het perceel 24 te kunnen zien.
Daar merkte hij den verdroogden plas op,
die eerst voor koffie werd gehouden, doch later
bloed bleek te zijn. Wat er toen geschied is,
hebben wij reeds breedvoerig meegedeeld.
De verdachte, Luier van der Laan, is tot nu
toe nog niet in handen der politie. Men heeft
niet de flauwste vermoedens waar hij wel kan
wezen.
Volgens verklaringen van menschen, die hem
goed kenden en veel met hem in aanraking
kwamen, was zijn grootste plezier iemand tot
booswordens toe te sarren. Ook deed hij het
vaak zijn schoonzuster, die dan wit van kwaad-
heid kon worden. Het moet zelfs eens zijn
voorgekomen, dat zijn schoonzuster, die zich
alles niet straffeloos liet welgevallen, hem een
blauw oog heeft geslagen. Zijn zucht tot sarren
strekte zich niet alleen tot zijne schoonzuster
uit, maar ook tot anderen, en de kleine kat,
die Van der Laan er op na hield, moest
menigmaal er de gevolgen van ondervinden.
Dat aangenomen dat Luier van der Laan
de moordenaar zou zijn, wat natuurlijk niet
vaststaat onzedelijke drijfveeren aanleiding
tot den moord gegeven zouden hebben, wordt
door menschen, die Luier van zeer nabij kennen,
in twijfel getrokken. Iemand verklaarde ons,
dat hij volstrekt daarvan niet verdacht kon
worden.
Het justitieel onderzoek wordt nog steeds
voortgezet en strekt zich ook over het buitenland
uit. De vermiste heeft tijd genoeg gehad zich
een eindweegs uit de voeten te maken.
(Tel.)
Uit Amsterdam meldt men
Volgens de laatste berichten zou Luier van
der Laan, de verdachte in zake den moord in
den Celebesstraat alhier, naar Belgie zijn ge-
vlucht. In die richting wordt dan ook door
de justitie een onderzoek ingesteld.
Het Hdbl. meldt
Gebleken is dat Luier van der Laan zich voor
zijn vertrek uit de woning in de Celebesstraat
Zaterdagavond geheel heeft gewasschen en ver-
