A I g e m e e n
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 4407.
Dinsdag 21 Juii 1903.
43e Jaargang.
De vesting Terneuzen
FETTILLETON.
SIGN OR A STELLA.
ABONNEMENT:
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave
L. M. A. VON SCHMIDT.
VII.
Paus Leo.
gr.amTVgKC - V ,fc ism-tw*
KEEZESSCBE COlIBAFf.
Per drie maanden biniien Ter Neuzen 1,Franco per post: Voor
Nederland /1,10. Voor Belgie 1,40. Vcor Amerika 1,82^.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
houders.
ADVERTENTlEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer /"0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden uaar plaatsruimte berekend.
Hit blad verscliijnt ilaandag-, Woenadag- en Yrijdagavoml. uitgezonderd op Feealdagen, bij de Firma P. J. VAS' Df) SAIDE te TerA'rnzen.
- - -- Ml ..Ml I—I.a mill—inuiiaamnn nwi ill IIII ilin lllilflt I I
DOOR
Waimeei' Nederland neutraal is, moet het alle han-
<lelsseliepen, ook die, welke toebeliooren aan onderdanen
van de oorlogvoerende partijen, in zijn havens en op
zijn binnenwateren en voor zoolang zij znlks wenschen,
toelaten. Waren wij niet ingevolge tractaten in bet
bijzonder daartoe verplicht, dan zou die verplichting
reeds'; voorlvloeien nit het internationaal gebruik, dat
aan koopvaarders dit zoogenaamd asyl nimmer weigert.
Ten opzichte van het toelaten van oorlogsschepen der
oorlogspartijen in neutrale wateren kan men minder
algemeen van een internationaal gebruik spreken. Van
de vroeger bestaande gewoonten is men in de laatste
helft der vorige eeuw bij toenemin'g afgeweken. De
Nederlandsche regeering is in 1870 op dit punt in
artikel 4 van haar neutraliteits-voorschnften, nog naar
den ouden trant vrijgevig geweest. Krachteris dit artikel
was het, behoudens de nakoming van eenige volken-
reehtelijke regelen, aan de oorlogsschepen van Frankrijk
en Pruissen, zonder beperking van aantal vergund, voor
onbepaalden tijd in tie havens van Nederland te ver-
wijlen. Ilet is niet waarschijnlijk, dat onze regeering,
wanneer andermaal tot een gewapende neutraliteit moest
worden besloten, voor de oorlogspartijen de havens van
den staat op denzelfden voet zou beschikbaar stellen.
Zelfs in gewone tijden zijn sedert voor vreemde oorlogs
schepen belangrijke beperkingen gemaakt. Hetkoninklijk
beslnit van den 2 Februari 1895, Stbl. no. 46 heeft deze
stof opnieuw geregeld. In die regeling is bet aan
oorlogsschepen van bevriende machten toegestaan de
Nederlandsche zeegaten, met ilitzondering van dat aan
den Hoek van Holland, binnen te loopen deze schepen
mogen in het betrokken zeegat op de reede van de
dichtst aan zee gelegen plaats ankeren, 1) met dezen
verstande, dat er nooit meer dan drie schepen onder
I'cnzelfde vreemde vlag zich op een Nederlandsche reede
mogen ophouden. Voor het binnenloopen in versterkte
havens 2) en voor het bevareu van de binnenwateren,
waartoe de Wester-Schelde behoort, 3) hebben vreemde
oorlogsschepen een vergunning noodig van den Minister
van Marine, terwijl het verblijf op een reede of in een
binnenwater van eenzelfde vreemd oorlogsschip niet
langer dan veertien dagen mag duren. 4)
Indien bij bet aannemen van eene neutrale houding
tot een verhoogden graad van wapening wordt besloten,
zal bet mijns inziens dikwijls aanbeveling verdienen,
urn behoudens zeegevaar en averij, aan geen oorlogs
schepen der oorlogspartijen in onze havens, op onze
reden en in onze mnnenwateren toegang te verleenen.
Een j modern pantserschip vertegenwoordigt een macht,
die op een onbescliermde reede gevaarlijk kan wezen.
Wanneer een staat zijn neutrale positie met een mili-
1) Bedoeld zijn de reeden van Vlissingen, Veere,
Zierikzee, Brouwershaven, llellevoetsluis, Briele en Texel.
2) Bedoeld zijn de havens van Hellevoetsluis, van
Umuiden en van het Nieuwediep.
3) Met de binnenwateren worden in het koninklijk
beslnit voorts gelijk gesteld, het Friesche zeegat, de
zeegaten van Vlleland en Terscbelling, de Zuiderzee
met haar toegangen van de reede van Texel en van het
Marsdiep, en het zeegat van den Hoek van Holland.
4) De beperkingen zijn niet van toepassiug: a. op
divisien of smaldeelen, die een staatshoofd, een regeercnd
vorstelijk persoon of familie-lid daarvan begeleiden
h. indien op een der vaartuigen een bij ons hof geac-
crediteerd gezant of een gezantschapslioofd van een
vreemden staat aan boord isc. bij zeegevaar of averij,
in dit geval zijn de beperkingen buiten werking voor
een duur door den Minister van Marine, in verband
met de belioeften, te bepalen.
Vrij bewerkt door A MO.
20)
Percival maakte eene bulging. Het was hem
onmogelijk, op dat oogenblik met de gewichtige
bekentenis van zijn lot voor den dag te komen,
en alzoo volgde een poos \an stilte.
z/Ik heb papa laten roepen," sprak Gwendolin
nu, //Mr. Craven wenscht hem te spreken, hem
en n, mama
z/Uw vader is tocb van morgen met u uit lijder,
geweest, niet waar vroeg hare moeder, zonder
acht te slaan op den titrl, dien Gwendolin bezigde.
//Waar sprak ik over? O ja, nu weet ik het
wrer. Over dien goeden ouden lord Asherlon
Het is wel vreemd, iemand te condoleeren en hem
te gelijker tijd geluk te wenschen, maar in dit
geval doe ik zoowel het een als het ander oprecht,
lord Asherton
Percival ble.ef zwijgen waarschijnlijk wachtte
bij op de komst van lord Avonmore, om niet
tweemaal dezelfde pijhlijke verklaring te moeten
doen. Gwrndolin, die even zwaar leed als haar
verloofde, kwara hem nu te hulp en zeide /,Mama,
Mr. Craven is hier gekomen ora ons te zeggeu,
dat bij niet lord Asherton is."
taire wapening waarborgt, dan kan daarmede het toe
laten van oorlogsschepen van de oorlogvoerenden op
de reeden en in de havens, niet in overeenstemming
zijn. Het zou een overvalling gemakkolijk maken on
haar onder sommige omstandigheden zelfs kunnen uit-
lokken. Ook de sedert 1870 zoo zeer vermeerderde
maritieme toerusting der natien zal voor het vervolg
tot afdoende voorzorgen aan de zeezijde nopen. Het
ontbreekt trouwens voor de uitsluiting van oorlogsschepen
der oorlogvoerenden niet aan antecedenten. Een gewichtig
document is onder andere het reglement van den 31
Januari 1862, door de Engelsche Regeering uitgevaardigd.
Dit reglement is den 19 Juli 1870 opnieuw onder de
aandacht der Engelsche autoriteiten gebracht en is ge-
durende den Fransch-Duitschen oorlog in toepassiug
geweest. Het behelst onder meer, dat het aan eenig
oorlogs- of tot kaapvaart gewapend schip, behoorende
aan de oorlogspartijen, met is toegestaan om de reeden,
havens of wateren van het vereenigd koninkrijl: binnen
te loopen en daar langer dan 24 uren te verblijven,
uitgezonderd zeegevaar, averij of gebrek aan levens-
middelen.
Intusschen, een algemeen internationaal gebruik bestaat
in zake bet al of niet toelaten van oorlogsschepen op
neutraal gebied niet. Een algemeene regel zal zich
ook niet licht vestigen. De omstandigheden, die zeer
kunnen uiteenloopen, zullen voor ieder geval de gedrags-
lijn van een neutralen staat moeten bepalen. In den
eenen oorlog zal een verbod noodzakelijk, in een anderen
ondoelmatig kunnen zijn. Men mag eehter wel als
vaststaand'beschouwen, dat Nederland, als Belgie oorlogs-
partij ware, geen oorlogsschepen of transporten der in
geschil zijnde staten, op de Wester-Schelde zal mogen
toelaten. Zeeramp en averij vorderen onder alle omstan
digheden tegemoetkoming, maar overigens moeten wij
er rekening mede houden, dat in het veronderstelde
geval bet verschijnen van oorlogs- of transportschepen
van een der partijen op de Wester-Schelde, geen andere
beteekenis zou hebben. dan een poging om een oorlogs-
doel te bevorderen. En dat moeten neutralen op hun
territoir tegengaan.
Bij de beraadslaging over het al of niet in stand
houden van werken aan de Wester-Schelde in de Tweede
Kamer, is door drie sprekers, de heeren Van Eck, Van
Zuylen van Neijeveld en Van Lijnden van Sandeuburg,
die toegaven- dat wij als neutralen geen marineschepen
voor oorlogsdiensten op de Wester-Schelde mogen dul-
den, de zienswijze verdedigd, dat men bij een even-
tueele schending van dit neutraal gebied, met een
protest daartegen zou kunnen volstaan. Uit de alge
meene beschouwing, dat het niet noodig is op alle pun ten
van het neutraal gebied tegen iedere schending ge-
weldmiddelen te gebruiken, werd door hen afgeleid of
beaamd, dat Nederland, ten opzichte van de Wester-Schelde
na een protest de gebeurtenissen zou kunnen afwachten.
Die meening is zoowel uit den boezem der Kamer als
door de Regeering kraclitig bestreden. De beer Cremers
zei o. a.: »,Of wij aan de Wester-Schelde versterkingen
hebben, ja dan neen, of zij voldoende zijn, laat ik
in het middenmaar het verandert niets aan onze
verplichting om in elk geval schepen, die daar mochten
binnenvallen om een aanval op Antwerpen te doen, met
de ter onzer beschikking staande middelen te bestrijden.
Wij mogen in dat geval niet toelaten, dat ons grond-
gebied wordt geschonden, zonder ons, naar mate van
onze krachten, daartegen te verzetten". De heer Cremers
sprak alleen van schepen, die een aanval op Antwerpen
beoogen. De Minister Weitzel nam de kwestie ruimer
»De neutraliteit, die wij hopen te handhaven, bestaat
in het niet-deelnemen aan een oorlog, die tusschen
derden wordt gevoerd en in het handhaven van den
vrede op zijn eigen grond. Een onzijdige staat mag
niet toelaten, dat de oorlogvoerende partijen gebruik
maken van zijn grondgebied ter verwezenlijicing hunner
oorlogsplannen. Het moet hun derhalve worden ont-
zegd en desnoods verhinderd, over of door zijn grond
gebied te trekken."
z/Niet lord Ashertou Wat bedoelt ge daarmee,
Gwendolin Is de doodstijding van den ouden lord
dan voorbarig geweest vroeg zij een weinig
teleurgesteld, slechts een weinig daar zij meende,
dat Percival dan toch wel binnen korlen tijd lord
Asherton zou worden.
z/Neen, mevrouw," antwoordde Percival nu.
z/De doodstijding van mijn oom is helaas maar al
te waar, maar ik ben toch niet lord Asherton.
Het is nu aan bet licht gekomen, dat mijn oom
Henry in het geheim getrouwd is geweest, wettig
getrouwd, en uit zijn huwelijk is een zooii gesproten,
die nu de ware lord Asherton is."
Op datzelfde oogenblik trokken de bewegiogen
van de vogels in de groote kooi zoozeer de aan
dacht van den Italiaanschen page, dat bij daar
wat nsderhij ging staan, doch door onachtzaamheid
trapte hij op den sleep van mevrouw, zoodat deze
eenigszins achteruitgetrokken werd.
In de verbazende teleurstelling, door Percival's
verklaring veroorzaakt, werd lady Avonmore door
deze onhaiidigheid vreeselijk geprikkeld. Zij verloor
alle zelfbeheersching en onder het uiten van een
driflig woord sloeg of stompte zij den knaap zoo
heftig, dat hij viel en met het hoofd legen den
scherpen kant van een kabinet terechtkwam. Het
bloed gutste den arrnen jongen uit het voor-
hoofd.
//O, mijn japon, er zullen vlekken op komen
riep de markieziu, terwijl zij aan haar sleep trok,
Ik meen dat dit standpunt het juiste is. In het
voornemen om het bij een protest te laten, kan een
oorlogvoerende staat, die onze neutraliteit zou willen
eerbiedigen, voor de gedragslijn ten deze van haar tegen-
partij geen waarborg zien. Daarom is het moeilijk,
in te stemmen met de fornmleering, die de heer De Roo
van Alderwereldt gaf, blijkbaar daartoe uitgelokt door
de beschouwingen van den heer Stieltjes over het partij
kiezen voor Belgie. //Neem aan" zei de heer De Roo,
z/dat de stelling van Antwerpen belegerd wordt door
een Fransche macht en Engeland Belgie wenscht te
hulp te komen, zullen we dan zonder directe nood-
zakelijkheid partij kiezen en aan de Engelschen den
toegang tot de Schelde verleenen of dien aan de Frenschen
weigeren Wij moeten aan de Wester-Schelde noch
schepen, noch forten hebbendan kan men, ja, onze
neutraliteit schenden, maar men kan ons nimmer van
medeplichtigheid met een der partijen aanklagen."
Deze conclusie gaat mijns inziens te ver.
Wanneer wij, bij het binnenloopen van een eskader
eener oorlogspartij, ons aan de Wester-Schelde tot een
gewilde afwezigheid bepaalden, dan bestaat er alle
kans, dat wij door haar wederpartij niet slechts als
medeplichtigen //aangeklaagd", maar als zoodanig in
de feiten van den oorlog betrokken zouden worden.
De beer De Roo zeide./men kan, ja, onze neutraliteit
schenden", maar dat is het immers. wat onze inter-
nationale verplichting uitmaakt niet zonder feitelijk
verzet te laten doen Zeker geldt dit voor bijzonder
kwetsbare punten. Ik kan niet anders inzien, dan dat
men op zoodanige punten, bij een schending zonder
daadwerkelijk verzet, naarmate men in staat zou zijn
daartegen machtsmiddelen te bezigen, buiten zijn neutrale
positie komt.
Wordt vervolgd).
De Paus heeft Vrijdag een zeer goeden dag
gehad. Het pleuretisch vocht nam niet toe; de
eetlust was iets opgewektero. m. gebruikte de
lijder wat groenten de geest bleef helder eu de
Paus zat weer eenigen tijd in zijn stoel.
Lapponi constateerde, dat de zieke nog wel
eenige dagen leven kon.
's Morgens woonde de Paus de mis bij. Als
hij de gebeden nazei en zich boog, ondersteunden
Lapponi en Centra hem het hoofd.
Hoe goed de veelbeproefde zieke zich overigens
ook nog Donderdag bevond, en hoe opgewekt
de toon is van de gesprekken die men met hem
voert, kan nog blijken uit de volgende anecdote.
Toen Mazzoni 's morgens bij den patient kwam,
zei de arts dat hij nu wel eens een oogenblik
niet dokter, maar fotograaf zou wenschen te zijn.
De Paus lachte en stond toe dat Mazzoni hem
fotografeerde. Twaalf kLkjes nam de gelegenheids-
fotograaf toen van Leo XIII.
Het ochtendbulletin vau Zaterdag, luidde //De
toestand ia niet verergerd."
Nu de z.g. exclusieve weer ter sprake is gekomen
bevat de //Popolo Romano" een blijkbaar geiu-
spireerd artikel, waarin wordt gezegd, dat Italie
het verouderde en zelfs door twee Pausen (Grego-
rius XVI en Pius IX) veroordeelde vetorecht niet
erkent. Italie waarborgde de bescherming van
de volledige vrijheid van het Conclave en elke
macht, die op deze vrijheid inbreuk zou willen
op een punt waarvan de knaap bewusteloos neder-
lag. //Wat een onhandig schepsel
vDat bloed zal op uw karmozijnroode japon
geen vlekken maken, mevrouw zeide Percival
Craven op strengen toon, en den knaap op zijne,
knie nemeude, begon hij de wond met zijn zakdoek
af te betten.
//O, mylord, gtj komt juist op tijd," riep lady
Avonmore haar echtgeuoot toe, die de kamer
binnentrad. //Wees zoo goed en schel even dan
kunnen een paar Lkeien dien lompen page hier
vandaan brengeu. Hij struikelde en viel met zijn
hoofd tegen dat kabinet."
De knaap was weer tot bewustzijn gekomen.
Hij sprong op, en driftig sprekende eu op zijn
wond wijzende, woelde hij met een hand in zijn
kleeren als zocht hij naar een wapen. Wanneer
hij dit gevoudeu had, zou hij op dat oogenblik
zeker de markiezin vermoord hebben.
De aanwezigen sprongeu eehter vlug toe en
verwijderden deu woedenden knaap, die ondertus-
schen zijne verontwaardiging in een stortvloed vau
Italiaansche woordeu lucht gaf.
AIshu werd lord Avonmore bekend gemaakt met
het uieuws, dat de markiezin eveu te voren had
vernomeu. De man outstelde er zeer vau, hij was
trotsch op zijn aanstaanden schoonzoon, niet alleen
om diens gravenkroou, maar ook om de schitte-
rende loopbaan, die hem door iedereen voorspeld
werd.
maken, vond niet tegenover zich den kleinen
Kerkelijken Staat, maar het groote Italie, dat tot
plicht had, de onafhankelijkheid en de geestelijke
rechten der kerk en het eigen historische en nati-
onale recht te verdedigen.
De politie te Rome heeft in overleg met't Vati-
caan besloteD, dat onmiddellijk na't bekend worden
van het overlijden van den Paus het Pietersplein
door 1000 karabiniers zal worden afgezet. Bij den
dienst in den St. Pieter, waar het lijk ten toon
zal worden gesteld,zullen de karabiniers hunhelmen
en kepi's ophouden. 't Gevaar dat deze, wanneer de
mannen ze in de hand hielden, op den grond zouden
vallen en voor de voeten van de voorbijtrekkende
menigte zouden komen te liggen, is te groot.
Er zullen vijf geneeskundige //stations" in het
kerkgebouw worden ingericht. Na den dood van
den Paus zal niemand, die niet in 't bezit is van
een specialen penning, in het Vaticaau worden
toegelaten. Bereden patrouilles zullen dan de
straten om 't Yaticaan doorkruisen.
Rome, 17 Juli. De #Giornale d'ltalia" spreekt
van een stilstand in de verergering van de ziekte
des Pausen. Tot Woensdag is die verergering
voortgegaan. De Paus leek zoo zwak, dat zijn
organisme geen weerstand meer scheen te kunnen
bieden. Maar sinds is de toestand niet erger
geworden. Dit neemt niets weg van den ernst
van den toestand des Heiligen Vaders. Alleen
zou de toestand nog een groot aantal uren kunnen
voortduren, misschien eenige dagen.
Rome, 17 Juli. De Paus heeft vandaag mis
schien den besten dag van zijn ziekte doorleefd.
Deze toestand kan eenigen tijd duren, daar het
pleurisvocht na een snel toenemen in de vorige
dagen, nu gebleven is wat het was, terwijl al
andere functien regelmatig blijven, hoewel eeniger-
mate gedrukt. De Paus heeft zich heden ook
gevoed met consomme en een weinig lamsvleesch.
Hij heeft niemand ontvangen, behalve vanavond
Rampolla, dien hij heeft laten roepen. Verne-
mende dat eenige kardinalen zich in het zijvertrek
bevonden, heeft Lij hun zijn zegen gezonden. Hij
herinnerde zich, dat het heden Sint-Leodag was
en diensvolgens heeft hij een mis doen vieren
door een geheim kapelaan in de groote kapel.
Rome, 17 Juli. De Paus heeft zich vanochtend
verscheidene malen met zijn biechtvader Pifferi
onderhouden.
Het bezoek van Mazzoni en Lapponi heeft van
avond een twintig minuten geduurd. Zij vonden
deu Paus te bed liggende en achtten het beter
hem niet te vermoeien met vragen. Met de
urineloozing is het iets beter gesteld, evenals met
den algemeenen toestand. De geneesheeren ver-
bergen niet, dat deze lichte verbetering morgen
kan verdwijnen. In elk geval schijut het gevaar
voor de catastrofe verdaagd.
■mi nmii—viw* ■mill«a—^—
De markies was een goedaardig oud man, een
beetje ijdel van aard, niet bijzonder wetenschap-
pelijk ontwikkeld eu met een zwak karakter.
z/Wel, goede Hemel, Craven Het spijt mij zeer
dat de zaken z66 staan, ja, dat spijt me en
het verbaast me ook bijzonder. Op mijn woord
ik ben bijzonder verbaasd ten zeerste ver-
baasd."
Lord Avonmore had de gewoonte zijne woorden
te herhalenwaarschijnlijk deed hij dat, om ze
meer iudruk te doen maken.
z/Ja, natuurlijk, wij zijn beiden zeer verbaasd,
en het spijt ook ons beiden," sprak zijne vrouw
op koelen toon, //maar ongelukkigerwijze verandert
dit niets aan het betreurenswaardige feit. Naar
hetgeen ik van u verueem, Mr. Craven, is het
geval zoo gemakkelijk te beoordeeleu, dat ge een
proces nutteloos acht, niel waar
z/Een proces zou geheel nutteloos zijn, mevrouw."
»Thans is dus uw positie dezelfde als van een
jougeren zoou, na al uwe schoone verwachlingen
z/Juist, mevrouw, juist dezelfde positie."
z/Hoe pijb 1 ijk die taak mij dan nu ook moge
vallen, dan gevoel ik het toch mijn plicht, een
beroep te doen op uw uitmuntend verstand eu
gezond oordeel, en u te vragen of bij deze onge-
lukkige wending in uw levenslot er iets anders
mogelijk is dan het verbreken der betrekking, die
tusscheu u en mijue dochter Gwendolin bestaat
(Wordt vervolgd.)
