A 1 g e m e e a
Hieuws- en Adrertentieblad
2eeuwsch*7Uand«r9
a.
root
No. 4377.
Zaterdag 9 Mei 1903
Gemengde berichten.
43e Jaar^ang.
ABONNEMENT:
Per drie ui&anden binnen Ter Neuzen f 1,Franco per post: Yoor
Nederland 1,10. Yoor Beigie 1,40. Yoor Amerika 1,82$.
Men abonneert zich bjj alle Boekhandeiaars, Poatdirecteuren en Brieven-
bushouderg.
ADVIBTBNTlSM:
Van 1 tot 4 regela 0,40. Voor elken regei meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing deraelfda adverientia wordt
slechts tveemttl berekend.
Grootere letters worden naar plaatsrnimt* berekend.
de prijs
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
nit blad vefithyat n«an<lag-, Woeaidaf- en Vfl]dega*QBil, ultitMiiailerd op Fee»«d»gea, bij de Klrmn P^JI^illBBjAWPa »emaen.
BEBSTE BLAD.
De Transvaalsche leening.
Londen, 6 Mei. Minister Chamberlain heeft
in het Lagerhuis een voorstel ingediend tot
waarborging van den interest en de hoofdsom
van de Transvaalsche leening, die binnenkort
tot een bedrag van 420 millioen gulden zal
worden uitgegeven. Hij verklaarde, dat de
waarborging van deze leening voorwaarde was
voor de betaling van een oorlogsschatting van
360 millioen gulden door Transvaal. Dit bedrag
zal betaalbaar zijn in 3 jaarlijksche termijnen
van 120 millioen en zou verkregen worden
door een leening, alleeu gewaarborgd door de
Transvaalsche hulpmiddelen. Men moest niet
meenen, dat deze leening tegen 4 pCt. zou
worden uitgegeven, hoewel onderhandelingen
op dezen grondslag zijn gevoerd, omdat de
algemeene toestand der Transvaalsche financien
mogelijk de uitgifte tegen een lager percentage
zou rechtvaardigen.
De bijdrage was billijk en een edelmoedig
bewijs van solidariteit tusschen de kolonien en
het moederland. De Minister kan het rente-
bedrag van de gewaarborgde leening van 420
millioen niet opgeven.
Een deel der leening zou worden gebruikt
ter afdoening der op Transvaal rustende ver-
plichtingen de conversie der oude Transvaalsche
schuld zou 30 millioen eischende aankoop
van bestaande spoorwegen werd geschat 156
millioen te zullen eischen60 millioen zou
noodig zijn voor de uitbreiding van het spoor-
wegsysteem, 30 millioen zou worden gebruikt
voor landaankoopen en 24 millioen voor publieke
werken.
Chamberlain merkte verder op, dat de buiten-
gewone toename van maand tot maand der
Transvaalsche inkomsten verbazingwekkend is.
Betreffende de stichting van een gemeenschappe-
lijk fonds voor Transvaal en de Oranje-kolonie
voor verschillende doeleinden, zeide de minister,
dat dit een begin was van een politiek van
federatie, waarop de regeering het oog gevestigd
hield, al wilde hij niet beweren dat federatie
het onmiddellijk gevolg van den maatregel zou
zijn.
Ten aanzien van de op de Bloemfonteinsche
conlerentie gegeven aanbeveling tot het ver-
leenen van preferentieele rechten voor Britsche
waren, zeide de Minister, dat de aanbeveling
bewijs was van oprechte loyaliteit. De leiders
der Afrikaanderpartij in de Kaapkolonie ver-
zekerden hem van de loyaliteit van de meerder-
heid der Hollandsehe bevolking. (Toejuichiugen)
Hij aanvaardde de verzekering als volkomen
oprecht. Al was het onmogelijk en ook niet
wenschelijk geheel en al de Hollandsehe en
Britsche rassen te assimileeren, zou het toch
mogelijk zijn voor beide rassen een vereenigings-
schakel te vinden in bun gemeenschappelijke
toewijding aan de rijksbelangen. (Toejuichingen.)
Hij raadde de aanneming van zijn voorstel
aan, niet alleen als een wijze maatregel van
staatsbeleid, maar ook als een vervullling van
een plicht jegens het rijk. (Toejuichingen.)
In den loop der verdere beraadslaging ver
klaarde Chamberlain, dat de regeering in onder-
kandeling was met de Portugeesche regeering
over den aankoop van de eigendommen der
Ned. Zuid-Afrikaansche Spoorweg-Maatschappij
aan de Delagoabaai.
Het voorstel werd aangenomen.
De troebelen op het Balkan-
Schiereiland.
Door de bijzonderheden, welke langzamerhand
bekend worden, aangaande dynamietaanslagen,
welke in den loop der vorige week te Saloniki
van Macedonische zijde hebben plaats gehad,
wordt men er hoe lauger hoe meer van over-
tuigd, dat de belagers gehandeld hebben naar
een te voren zorgvuldig beraamd en bestudeerd
uitgebreid plan. Dat blijkt ook uit het vol-
gende
Tegen het vallen van den avond sneden de
3aamgezworenen de water- en gasleidingen door
en lieten de brug in de lncht vliegen, die van
het station te Saloniki toegang geeft tot de stad.
Bovendien trachtten anderen de opslagplaats
van petroleum in brand te steken. Aldus werd
de stad in duisternis gedompeld op hetzelfde
oogenblik, dat getracht werd, de stad onder
water te doen loopen en haar in brand te steken.
Vervolgens werden in alle richtmgen bommen
geworpen. Door de voornaamste straten reden
in dolle vaart rijtuigen, waarin samenzweerders
zaten, die al maar met bommen wierpen. In
de afgelegen wijken opereerden zij te voet,
waarbij zij hun speciale aandacht wijdden aan
de openbare plaatsen, die door Europeanen
bezocht worden, in het bijzonder aan de ver-
eenigingslokalen der Duitschers, die, als beste
vrienden van de Turken, gehaat zijn, en aan
de Ottomaansche Bank, die de Europeesche
financierswereld vertegenwoordigt.
Terwijl de aandacht van de politie en de
troepen werd afgeleid door ontploffingen in alle
deelen der stad, werd de hoofdaanval gedaan
op de Ottomaansche Bank. Later is onder het
bankgebouw een groote mijn ontdekt, die bestemd
was, om de Bank, het Turksche postkantoor
en de geheele Europeesche wijk in de lucht te
laten vliegen. Van een vleeschhouwerswinkel
tegenover de Bank leidde een onderaardsche
gang, die bijna twee meter hoog en een meter
breed was en met hout was bekleed, onder het
bankgebouw en van daar verder onder de huizen
van de Europeesche wijk. Onder de Bank vond
men een groote hoeveelheid dynamiet, een elec-
trische batterij, werktuigen van allerlei aard
en een electrische geleiding.
Bij den aanval op de Bank werden verschei-
dene bommen in de tuinen geworpen, nadat
den directe ur op het laatste oogenblik was aan-
gezegd, dat hij zich met vrouw en kinderen
had te verwijderen. Toch werd het gezin later
met groote moeite uit het brandende gebouw
gered. Bij de ontploffing van een buitengewoon
groote bom stortte een muur van het gebouw
in en waarschijnlijk is daardoor de onderaardsche
electrische geleiding vernield, waardoor een
ontploffing van de mijn is voorkomen.
Uit de vensters van een Bulgaarsch hotel
tegenover de Bank werden inmiddels kleine
bommen met brandende lonten op straat ge
worpen. Een gendarme, die op wacht stond,
werd met een revolverkogel gedood. Een stuk
muur, dat door de ontploffingen omstortte,
maakte slachtoffers in de Duitsche Club, die
reeds door de samenzweerders was gebom-
bardeerd. Drie aanvallers werden door hun
eigen helsche machines gedood.
Inmiddels werden de ontploffingen in andere
straten voortdurend menigvuldiger. Zij richtten
zich tegen de Duitsche school, de Katholieke
kerk en andere Europeesche gebouwen. Tot
middernacht duurde deze toestand van anarchie
voort, toen volgden afzonderlijke straatgevechten
met de troepen. Deze laatsten moeten geweldig
hebben huisgehouden en zich zelfs hebben
vergrepen aan vreedzame bewoners, die zich
in hun huizen hadden gebarricadeerd tegen
eventueele aanvallen van de samenzweerders.
Van hun kant verdedigden de Macedoniers
zich wanhopig. De Servische bladen gewagen
van ergelijke en gruwelijke repressalien, welke
de Turksche troepen op de opstandelingen
zouden hebben genomen.
De Turken zouden namelijk de Bulgaren, die
hun in handen vielen, eerst met sabels gemar-
teld, hen daarop doodgeschoten hebben met
revolvers en ten slotte de lijken als aas voor
de honden en de roofvogels hebben geworpen
op het Bulgaarsche kerkhof. Eenige honderden
Bulgaren zouden op deze wijze omgekomen zijn
en afschuwelijke bizonderheden worden er van
verteld. De slachting moet bijna de bloederigheid
hebben bereikt van de beruchte Armenische
gruwelen. De berichten in de Servische bladen,
die op zichzelf al zeer tendenzieus lijken, worden
echter beslist door correspondenten van Euro
peesche bladen van gezag tegengesproken.
Een vreeselijk tooneel moet tijdens de aan-
slagen zijn afgespeeld in een klein huis, nabij
de Ottomaansche Bank. Zekere Georges, die
zich onder den naam Jourdan verborg, had er
een volledig atelier voor bommen ingericht.
Hij woonde daar sedert een jaar gestoffeerd bij
een oude Italiaansche vrouw. Hij zeide, Servier
te zijn, sprak Turksch en Fransch, en droeg
Turksche kleeren. Men meent, dat hij vroeger
officier in Bulgaarschen dienst, of schoolmeester
is geweest. In ieder geval beschouwt men hem
als een van de hoofden der samenzwering. Op
aangifte van zijn hospita omsingelde een troep
Turksche soldaten ter sterkte van ongeveer
30 man het huisje, op het oogenblik, dat
Georges er zich met drie zijner vrienden bevond.
De weerstand, die den Turken werd geboden,
was buitengewoon hardnekkig. Georges wierp
van een balcon af bommen onder de Turken,
terwijl zijn vrienden de soldaten aanvielen met
hun revolvers. Langen tijd werd van weerszijden
geschoten. Toen Georges eindelijk gewond was,
schoot hij zich een revolverkogel door het hoofd,
onder den uitroepwDe vrijheid of de dood."
Een zijner vrienden deed hetzelfde, terwijl hij
riep//Zoo sterft een BulgaarDe twee
overige samenzweerders zetten den strijd nog
eenigen tijd van het dak af voort. Ten slotte
vielen zij omlaag, doorboord door kogels.
Nog wordt uit Saloniki gemeld
Goedgekleede jongelieden hebben getracht het
gebouw van de Ottomaansche Bank binnen te
dringen. Zij werden aangehouden en gefouilleerd
en men vond bommen bij hen.
De huiszoekingen te Saloniki worden nu dage-
lijksch voortgezet. In enkele gevallen werden
dynamietpatronen zelfs bij vrouwen en kinderen
gevonden. Tal van arrestatien hebben plaats
gehad. De meeste personen, wier schuld vast-
staat, zijn Bulgaren uit Macedonie, die geholpen
zijn door te Saloniki woonachtige landgenooten.
De rapporten van de consuls te Saloniki
heeten de aanslagen voor te stellen als een laatste
wanhopige daad van de opstandelingen, maar
menschen, die met den toestand volkomen op
de hoogte zijn, meenen, dat zij de eerste uiting
zijn van een algemeenen opstand.
Zooveel is zeker, dat nu ook uit andere
deelen van Turkije weder onrustbare berichten
komen. Te Okarida heeft Zaterdag der vorige
week een treffen plaats gehad tusschen een sterke
bende opstandelingen en een Turksch bataljon.
70 opstandelingen zouden bij die gelegenheid
gedood en 21 gewond zijn, terwijl aan Turksche
zijde 10 officieren en 6 soldaten gewond werden.
Een honderdtal Turksche soldaten werd gedood.
Te Boergas moeten ernstige ongeregeldheden
zijn uitgebroken en de Bulgaren zouden er
verscheidene Turken en Grieken hebben ver-
moord.
Terwijl de gezanten van Frankrijk, Italie,
Engeland en Duitschland te Konstantinopel der
Porte hebben medegedeeld, dat zij voornemens
zijn aanspraken op schadevergoeding voor
hun landgenooten te Saloniki te zullen doen
gelden, heeft de Turksche commissaris te Sofia
den Minister-president Danneff een nota over-
handigd, waarin de Porte voor de eerste maal
zich over den invoer van ontplofbare stoffen
uit Bulgarije beklaagt.
Daneff weigerde, de nota aan te nemen. Hij
verklaarde aan den correspondent van de Frank
furter Ztg., dat hij elke verantwoordelijkheid,
hoe gering ook, die men Bulgarije zou willen
opleggen voor de gebeurtenissen in Saloniki,
zeer beslist van de hand wijst. De groote hoe
veelheid dynamiet, welke bij de aanslagen in
Saloniki werd gebezigd, kon onmogelijk uit
Bulgarije zijn gekomen. De telkens herhaalde
beschuldigingen, tegen Bulgarije gericht, zijn
onuitstaanbaar. Daneff beweert zeker te weten,
dat de te Saloniki gepleegde aanslag niet op
bevel van de revolutionnaire comite's zijn ge-
schiedt, maar op rekening van een groep driftige
heethoofden moeten worden geschreven.
Wat de betrekkingen tusschen Turkije en
Bulgarije aangaat, is de Minister overtuigd, dat
de Porte er in 't geheel niet aan denkt, om
Bulgarije den oorlog te verklaren.
Te Sofia is men zeer ontstemd over de
pogingen, welke van Turksche zijde worden aan-
gewend, om de Bulgaarsche regeering aan-
sprakelijk te stellen voor het gebeurde te Salo
niki. Men verklaart, dat het kabinet Daneff
getracht heeft naar handhaving van orde en
rust, zelfs ten koste van zijn populariteit en
dat het de grens zorgvuldig heeft doen bewaken.
De Bulgaarsche regeering moet voorts zeer ver-
wonderd zijn, dat de Turken, die over zooveel
meer strijdkrachten beschikken dan de Bulgaren,
er niet in geslaagd zijn de Macedoniers tegen
te houden, welken zij den Bulgaren verwijten
te hebben doorgelaten.
De nota, door de Porte aan de Bulgaarsche
regeering gericht, wordt door sommigen be-
schouwd als een demonstratie van Turksche
zijde, dat men tot een gewapend conflict bereid
is en het zal dus nu de taak der vredesengelen-
spelende mogendheden zijn, Sultan Abdul-Aziz
te kalmeeren.
Saloniki, 6 Mei. Er heeft een gevecht plaats
gehad in het dorp Banitza bij Serres. De
Boelgaarsche bende had 50 dooden, ook de
aanvoerder sneuvelde. De Turken hadden 5
dooden en 3 gewonden. Dertig huizen werden
verbrand.
Een bende van 12 man onder Petrof is ver-
jaagd in den omtrek van Krapetitza bij Fiorina
met een verlies van 7 man aan dooden, en achter-
lating van buit en ook van dynamietbommen.
Konstantinopel, 6 Mei. Hassan Femir pasja
seint dat rust en orde teruggekeerd zijn te
Saloniki.
Ristovatz, 7 Mei. Een telegram uit Saloniki
zegt, dat er van verscheiden botsingen in
Monastir gewag wordt gemaakt. De stad Bania
is door de Turksche troepen in brand gestoken
na een waren veldslag tegen een zeer talrijke
bende.
Uit den Qaag meldt men
Tegen een persoon, Uijttenbogaardt genaamd,
die reeds herhaaldelijk door de justitie werd ge-
hoord als verdacht van den moord eenige jaren
geleden op een bejaarden man en diens huis-
hondster te Berkel gepleegd, is thans te dezer
zake een bevel tot gevangenneming verleend. De
verdachte zou Dinsdag nit de strafgevaDgenis te
Scheveningen zijn ontslagen waar hij uit anderen
hoofde een straf van vier jaar gevangenis onder-
ging. Hij is nu naar het huis van bewaring te
's Hage overgebracht.
Yalsch geld. Het Vad. bevat het vol-
gende bericht
Oppassen
Er zijn valsche guldens in omloop, wel 10,000
wordt er beweerd. Men herkent ze hieraan,
dat de y in het randschrift (in het zy") geen
Grieksche y is, maar gevormd wordt door een
i en een j.
Bij het Hbl. kwam tot dusver in als een
hulde aan de plichtsvervulling van wie bij de
jongste spoorwegstaking het werk niet neerlegden
totaal f 16,545,22^.
Uit een mededeeling van het Landelijk
Comite tot ondersteuning van de slachtoffers der
algemeene werkstaking, blijkt, dat bij de eerste
opgave het aantal slachtoffers was 4495 met 7655
kinderen. Amsterdam komt in die lijst voor met
2663 slachtoffers en 4763 kinderen.
De tweede lijst gaf aan 3383 slachtoffers, van
wie alleen te Amsterdam 2177. Er waren toen
dus ongeveer 1000 weder aan den arbeid gegaan.
Daar niet alle plaatsen inzonden, acht het
comite bovenstaande getallen niet overschat.
De eerste uitkeering geschiedde 22 April. Op
30 April kon per hoofd f 2,50 worden uitgekeerd.
Naar »Het Yolk" mededeelt, heeft het
partijbestuur der Duitsche sociaal-democratische
partij 5000 Mark beschikbaar gesteld voor de
slachtoffers der algemeene werkstaking hier
te lande.
Een twee weken geleden sneed een kappers-
hediende te Haarlem zich in de hand, waardoor
een hevig bloedende wonde ontstond. Een ver-
bandje werd gelegd, dat de jongeman echter den
volgenden dag verwijderde. Hij liep nu eenigen
tijd met de open wondeer ontstond bloedver-
COURAlf
