A 1 g o a 0 e a
Hieuws* sa Advsrteatisblad
2eouwsch»YUaade?0a,
No. 4305.
Dinsdag 18 November 1902.
Gemengde berichten.
42e Jaargang.
V 0 0 t
"FTw"0N IN G W E T.
Binnenland.
Telegrafische berichten.
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
Herstemming
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
TER NEUZEN, 17 November 1902.
TER SEIIZEISCHE (MRAST.
ABONNBMENT:
Voor
Per drie maanden binuen Ter Neuzen f 1,—franco per post:
Nederlaud 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,82*.
Men abonueert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirectenren en Brieven-
bushouders.
ADVERTENT!®*:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken ragel mew 0,10.
Bq directs opgaaf van driemaal plaatsing derxalfde advertent words da prjjs
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsrnimte berekend.
Dtt
1,1 veruhljwt iMaandag-, W»e..dag. e» TrlJJagaroa*.^■ttgeaon.lerd op FeertJagea, bij de Firm* P. J.
Til Ok IAHDO tm Var Keuea.
Burgemeester en We thou der* van TEB NEUZEN raaken
bekenddatop^Tiaandas den 1 December l»08,ien
Kaadhuize van des voormiddags 11 tot des namiddags lure,
herstemming zal plaats hebben voor de verkiezing van een
lid der Kamer van Koophandel en Fabrieken, ter voorziening
in de vacature van den heer E. J. L. NOT,SON.
Ter Neuzen, 17 November 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JAP. GEILL, Burgemeester.
J. L. OOSTEKHOFF, Secretaris.
Reeds lang had ik plan een vluchtig over
sight te geven van verschilleude bepalingen der
Woningwet", sedert 1 Augustus 11. in werkiug.
Vooral omdat mij herhaaldelijk is gebleken dat
die wet velen geheel onverschillig is. En toch
kan die wet ingrijpend genoeg werken, omdat ze
qroote waardeoermindering van verschillende per-
ceelen kan tengevolge hebben, hetgeen met
alleen eigenaars maar ook hypothecaire en andere
schuldeischers kan treffen.
Aan dat plan werd ik herinnerd door een
artikel in het Weekblad voor Privaatrecht euz.
getiteld „Woningwet en Hypotheken."
De schrijver tracht een middel te vinden oin
de belangen van de hypothecaire schuldeischers
in de akte beter te verzekeren. Dit kan mer
evenwel onbesproken blijven.
Er is beweerd dat de Woningwet voor tal van
gemeenten niet zoo ingrijpend zal werken, omdat
men daar bouwverordeningen heeft met ineer of
minder strengf eischeu in den geest van die wet.
Maar zelfs in gemeenten, waar zulke verorde-
ningen zijn, laat soms samenstelling, inrichtieg
enz. van woningen veel te wenschen over en in
ieder gevaler zijn tal van gemeenten, waar men
precies bouwt, zooals men wil en waar hoegenaamd
geen voorschriften daarvoor bestaan en daarop
niet het minste toezicht wordt uitgeoefend.
Ik zal dit zeker niet goedkeuren, ofschoou ik
van oordeel blijf, dat, indien de algemeene belangen
of de belangen vat, omwouenden daardoor met
bepaald worden geschaad of niet kunnen worden
verkort, ieder zelf zijne wouing moet kiezeu en
inrichten zooals het hem het beste schikt.
Met de zoogenaamde sociale wetten waarvan
de Woningwet er eene is van de laatste jaren
ben ik niet bijster ingenomeu.
Ten eerste: omdat die wetten een groot deel
van de Nederlanders tot ambtenarru maakt om
de overige Nederlanders te controleeren en bij
slot van rekeniDg aan den rechter over te leveren.
Ten tweede: omdat vele bepalingen dier wetten
strijden met het gevoel van vrijheid, waarop wij
Nederlanders, ons steeds zoo hebben beroemd
maar dat we nu langzamerhand wel kunnen gaan
nalaten, omdat we meer en meer bekneld raken
tusscheu allerlei voorschriften, die nu eens gebieden,
dan weer verbieden en voor het groote publiek
zoo ingewikkeld zijn, dat er geen outkomen aan
eene botsing schijnt.
Werdeu nu die bepalingen noodzakelijk en
dringend door het algemeen belaug geeischt, dan
moest men natuurlijk zijn vrijheidsgevoel inbiuden
doch dat is m. i. volstrekt niet altijd het geval.
Ten derde: omdat te voorzien is, dat die
nieuwere zoo ingrijpende wetten der laatste jaren,
welke in hare uitvoering over zooveel radereu
loopen en moeten loopen en zoo verbazend veel
omslag, formaliteiten, geschrijf, rapporten, adviezeu,
besluiten etc. medebrengen omdat te voorzien
is dat die wetten in de verschillende gemeenten
of landsdeelen zeer uiteenloopend zullen worden
toegepast en wij daardoor een nog ongelijkmatiger
rechtstoepassing krijgeu dan we reeds hebben.
Die nieuwere wetten (ook bijv. onze nieuwste
belastingwetten) geven van den eersten dag af
reeds aanleiding tot zooveel verschil van gevoelen
en z6oveel geschillen voural als menschen, die
nooit iets aan studie van wetten hebben gedaan
belast zijn met de uitvoering en dus ook met
uitlegging daarvan dat zelfs reeds voor eene
wet in werking is gebracht, daayoor toelichtingen
worden geschreven niet alleen, maar en dat
is het treurige bepaald noodzakelijk zijn.
Eene wet moest duidelijk en klaar zijn voor
iedereen.
Men heeft in het vrij treurige staaltje van
wetgevingskunst der laatste jarende beruchte
h Leerplichtioet" een prachtig voorbeeld van eene
wet, die onmogelijk volkomen kan uitgevoerd
worden. Wetten, welke aan dit gebrek lijden
en waarmede in de toepassing zoo zonderliDg en
zoo verschillend wordt omgesprongen, kunnen
tnoeilijk tot eerbied voor en gehoorzaamheid aan
de wet dwingeu.
De theorie is zeker mooi.
Men moet het volk beschaven en ontwikkelen,
men moet het gezonde woningen geven enz. enz.
Maar de praktijk
We moeten nu afwachten wat de vruchten
zullen zijn.
Goedkoope vruchten zullen het in geen geval
wezen, want de uitvoering der wetten zalelkjaar
eene groote som kosten.
Volgens art. 77 der Grondwet zal het formulier
van afkondiging eener wet ook bevattenude
beweegredenen der wet."
Wat vinden we nu bij de Woningwet" van
22 Juni 1901 als motief aangegeven Een
voudig dit
yAlzoo Wij in overweging gennmen hebben,
i»dat het tuenschelijk is bepalingen vast te
„stellen betreffende de volkshuisvesting".
Wat vinden we als motief bij de ,/Gezondheids
wet", die een dag ouder is, n. m. van 21 Juni
1901? Dit:
yAlzoo Wij in overweging genomen hebben,
wdat het noodzakelijk is, met intrekking der
„wet van 1 Juni 1860, gewijzigd bij de
^wetten van 16 April 1867, 15 April 1886
yen 15 April 1891 het staatstoezicht op de
uvolksgezondheid nader bij de wet te regelen
Men merke op: dat in het motief der Woning
wet wordt gesproken van ttwenschelijk"in dat
van de Gezondheidswet van vnoodzakelijk"
Mag men hieruit afleiden dat de regeering niet
bepaald overtuigd was van de ynoodzakelijkheid
der Woningwet Mij dunkt men kan tot geen
andere conclusie komen.
Maar voor eene wet, die diep kan ingrijpen in
de persoonlijke vrijheid, die zelfs iemand van zijn
eigendom kan ontzetten daarvoor dient toch
wel een sterker motief te bestaan dan de een-
voudige wenschelijkheid.
Doch de wet is er nu
worden toegepast, zij het
zeer, zeer vrijgevig.
(Wordt vervolgd
werken te Ter Neuzeu, dat de Minister spoedig
m|atregelen zal nemen teneinde verplaatsing van
den handel naar Gent te voorkomen en de spoorweg-
toestauden te Ter Neuzen te verbeteren. Aange-
drongen werd op openbaarmaking van het verslag
der betrokken commissie, terwijl men ook gaarne
zou vernemen, welke indrukken de Minister heeft
opgedaan, toen hij Ter Neuzen bezocht.
eenmaal en ze moet
dan ook voorloopig
v. D.
M.
Uit het voorloopig verslag der Tweede Kamer
op de Waterstaatsbegrooting blijkt o. m. dat
Sommige leden in verband met de door de
Kamer aaugeuomen motie van den heer Van Giju
c. s. hadden verwacht dat de peiliogen en opme-
tingen, waarvoor in verband met het ontwerp der
verbeteringen van den waterweg van Dordrecht
langs Brouwershaven naar zee ten vorigen jare
eene som van f 8000 werd aangevraagd en toe-
gestaan, spoedig zouden hebben plaats gehad. In-
tusschen schijnt het onderzoek eerst in September
jl. ingesteld te zijn, te laat om nog bij deze be-
grooting een voorste. tot veroatering van den
waterweg aauhaDgig te maken.
Volgens mededeelingen in het Marineblad is de
toestaud achteruitgegaan, en in het weekblad
De Ingemeur is betoogd, dat bij de opening van
den Nieuwen Maasmond verzanding te vreezen is.
Op spoedige verbetering van dezen waterweg,
welke niet alleen voor Dordrecht, maar ook voor
de proviucie Zeeland van groot belang is, werd
met nadruk aangedrongen.
Gevraagd werd, of onder het thans aangevraagde
bedrag weder eene som is begrepen voor hetdoen
van peilingen en opmetingen in dezen waterweg.
Men hoopte, bij de besprekiug van de haven
Door den Commissaris der Koningin in
Zeeland zijn benoemd in de gezondheidscommissie
voor de vereeniging van gemeenten welke haren
zetel heeft te Ter Neuzen tot lid en voorzitter
de heer A. Moerdijk, fabrikant, en lid der Provin
ciate Staten van Zeeland, te Zuiddorpe, en tot
leden de heeren Mr. F. C. van Deiuse, advocaat
te Ter Neuzen, Dr. R. P. Offringa, arts te Axel,
A. J. Klaassen, apotheker te Ter Neuzen, en J.
Wisse, bouwkundige te Zaamslag.
Bij de Vrijdag te Graauw gehouden stemming
voor een lid van den gemeenteraad, ter voorziening
in de vacature ontstaan door de ontslagneming
van den heer H. Frauken, zijn uitgebracht 188
stemmen. Hiervan verkregen de heeren P. A.
van Kampen 98, en A. Plasschaert 83 stemmen.
Van onwaarde waren 2 briefjes. Gekozen is dus
de heer Van Kampen.
Volgens mededeeling van den hoofdingenieur
van den waterstaat is in het verlengde van den
Oosthavendam van de buitenhaven van Hansweerd
een oudiepie gevonden met 28 d.M. minste water,
zoodat het daar aanwezige baken op grooter afstand
dan 70 M. moet gepasseerd worden.
Hulst. Zondag had in het hotel De Graanbeurs
alhier de voortzettiug plaats van den tooneel- en
voordrachteuwed8trijd, uitgeschreven door de letter-
lievende vereeniging K Ernst en Luim." Des middags
waren reeds de meeste plaatsen van den lattn rang
en ook vele van den 2den rang al besproken en
toen de voorstelling begon was de groote zaal
stampvol en moest menigeen zich met een staauplaats
behelpen. Om circa 5 uur begon de wedstrijd
met yDe politieke Dorpskleermaker" comische
voordracht. Het zou ons te ver voeren, als wij
iedere voordacht afzonderlijk gingen bespreken.
Daarbij past het ons niet hier een oordeel over de
voorgedragen stukken te vellen. Wel mogen wij
mededeelen, dat er Zondagavond genoten werd
door het talrijk publiek en dat er aan het daverend
applaus soms geen eiude kwarn.
Een paar heeren uit Gent, die een 4tal stukken
zouden voordragen, waren niet opgekomen. Mej.
Alida Ringler uit Leeuwarden, die de vorige week
te Meppel den eersten prijs (een gouden medaille)
behaalde in een wedstrijd in het reciteeren was
zoo bereidwillig voor de weggevallen nummers
een paar stukken van haar uitgebreid repertoire
te geven. Deze stukken werden natuurlijk buiten
de wedstrijd voorgedragen. De wijze waarop mej.
Ringler optrad, baar beschaafde manier van voor
dragen en haar heerlijke taal brachten menigmaal
de bezoekers in verrukking. Geen wonder, dat
haar optreden telkens met een daverend applaus
begroet werd. Het stukje getiteld „Het goud-
viscbje" viel bijzonder in den smaak. Het laatste
nummer van het programma was een blijspel met
zang in 2 bedrijven, getiteld: Kermisavond."
Dit stuk, waarin veel aardige passages voorkomen,
werd gespeeld door de tooneel vereeniging „De
Vreugd" nit St. Gilles (Waes).
Koewacllt. In het begin van de maand
Januari zal het 25 jaar geleden zijn, dat de heer
C. Dierick alhier voor de eerste maal in handen
ran den Commissaris der Koningin den eed als
burgemeester sflegde.
Zooals te begrijpen is, zal dit feit niet onopge-
merkt voorbijgaan. Er heeft zich reeds eene feest-
commissie gevormd, waarin de leden van den
gemeenteraad, de hoofden der beideopenbare scholen
en de voorzitters der hier bestaande vereenigingen
zitting hebben. Deze commissie zal voorzeker al het
mogelijxe doen om het feest zoo luisterrijk mogelijk
te maken.
Stoppeldijk, 15 Nov. In de afgeloopen week
is hier kolossaal in de beeten gewerkt, vooral als
gevolg van de aanschrijving der Union Sucriere,
dat uiterlijk den 21 Nov. de gecontracteerde
beeten geleverd moeten zijn. Het natle wee* der
laatste dagen was een treurige hiuderpaal. We
hebben gezien, dat vier paarden uit alle inacht
moesten trekken voor een wagen met pi. m. 2200
kilo, een vracht, waarmede bij droog weder een
koppel paarden gemakkelijk wegloopt.
Ook 't arbeidsloon stijgt en men besteedt reeds
tot 7 ct. per roede, tegen 4 a 5 ct. in andera
jarentoch wordt het daggeld niet groot, want
het zijn uitzanderingen, als er meer dan pi. m.
12 roeden per dag door een arbeider gedolven
wordt. De oorzaak schuilt in en in de kollossale
wortels en voornamelijk in den vettigen kleveri-
gen grond, die niet wii scheuren of breken.
's Grayenhage, 17 Nov. De Hooge Raad
handhaafde heden de veroordeeling van J. F. B.v.E.,
meubelmaker, en P. Z., arbeider te Rotterdam,
tot 8 en 9 jaar gevangenisstraf, wegens diefstal
in vereeniging met braak en inklimming en poging
daartoe te Ovezande in de R. K. kerk te Kwaden-
damme en in de kerk van de gemeente van wijlen
Ds. Bakker te 's Gravenpolder.
Door den burgemeester eener Noord-Hol-
landsche gemeente is een instructie geopend tegen
de vrouw van den hoofdonderwijzer aldaar, die
verdacbt wordt steenkolen te hebben ontvreemd
uit de gemeentelijke bergplaats der openbare school.
Verschillende getuigen en de verdachte zijn ge-
hoord.
Men meldt uit IJmuiden:.
Toen de bark Arjmiraal Tromp, kapitein Kuiper
van Malmo naar Hier, onderweg Dinsdag jl. ter
hoogte van Doggersbank met frissche koelte zeilde
viel er een jongen overboord. Men wierp hem
een reddingsgordel toe. 't Was 's avonds 7 uur,
doch bij het weinige maanlicht kon men toch zien
dat de jongen de gordel greep en zwom. Ln minder
dan geen lijd was een boot overboord gezet en
bemaud met 4 personen trok men op redding uit.
Een lantaarn werd meegenomen. Op het barkschip
gaf men ouafgebroken signalen, opdat men het
schip zou kunnen vinden en in het oog houden.
Tot 12 uur 's nachts bleef de bark daar zeilen
en wachten op de terugkeer van de boot, echter
vergeefs. Men heeft taal noch teeken er meer
van vernomen.
Meest waarschijnlijk zijn alle 5 personen ver-
dronken. De kans dat zij door een ander schip
of boot zijn opgenomen is zeer klein, nn er in
zooveel dagen niets dienaangaaude is bekend
geworden.
Aan boord der bark meende men een noordwaarts
sturend stoomschip gezien te hebben, doch het
was reeds ver weg van de plaats des onheils.
Van de 10 koppen bij vertrekken uit Malmo
waren er nu nog slechts 5 hierover. Een treurige
thuiskomst dus.
Men meldt uit Delft
Sedert eenige dagen miste een schipper zijn
schuit waarop een soort kajuit was gebouwd. De
politic vond het vaartuig en daarin drie jongens,
broertjes, oud resp. 8, 11 en 18 jaar. Deze
knapen waren reeds twee dagen varende en hadden
het zich aan Jboord comfortabel ingericht. Een
kleine vulkachel, op klaarlichten dag gestolen uit
een spoorwachtershuisje, zorgde voor warmte14
wittebrooden waren in de kast, natuurlijk uit
bakkerswagens gestoleneen bus met 5 liters
peteroleum en een lantaarn waren de middelen
om duisternis te keeren. Ook lectuur was aan-
wezigEen reis op dea rug van een walvisch,
door Gerard Keller, in prachtband, diende het
gezelschap tot verpoozing. Dit en nog veel meer
alles van diefstal afkomstig, vormde het hebben
eu houden van de knapen, die thans in arrest
zijn gesteld.
Men meldt uit Arnhem
Een noodlottig ongeluk had Vrijdagmiddag
plaats in de stoomwasscherij vau de firms J. Kruyt-
zer, aan de Schaapsdrift alhier. De centrifuge
welke dient om het waschgoed winddroog te maken
