BIJVOEGSEL
Ter NeuzGnsche Courant
Dinsdag 16 September 1902. No. 4278.
Binnenland.
Gemengde berichten.
ZUID-AFRIKA.
VAN DE
VAN
In de Eogelsche pers is eeu veldtocht geopend
tegen de heffing van hooge belastingen op de
Zuid-Afrikaansche mijnen. De //Standard" had ge-
redeneerd, dat de mijneigenaars 't meest in staat
waren, oin eens fliuk wat op te brengende
//Times" en andere bladeu dachten er echter anders
over, en bestrijdeu uu het plan, bij inonde van
huu correspondeuten. Zoo waarschuwde dan eer-
gister, per lelegraaf, de correspondent van de
/rimes" te Johannesburg voor het ,/Standard"-
artikel, op grond dat de belasting de mijuindustrie
zou verlammen, en de kapitalisten zou afschrikkes.
Hij dringt aan op tenminste een spoedige vaststelling
van het bedrag en zegt dan, dat 600 millioeu
gulden in drie jaren het hoogste is wat Transvaal
betaleu kan.
We zullen rnoeten afwachten, hoe de regeering
hierover denkt.
In de Kaapsche Wetgeveude Vergadering sprak
Douderdag Minister Merriman tot verdediging van
zijn molie, afkeurende de voorgestelde schorsing
van de groudwet en hulde breugende aan de houding
van den premier, sir J. Gordon Sprigg. Hij keu-
schetste de houding der progressisten als //beneden
alle kritiek" en viel lord Miluer heftig aan over
diens brief aan den gouverneur sir Walter Hely-
Hutchinson, verklarende dat hij zich als partij-
ganger gemengd had in den slrijd. Hij zei, dat
lord Milner de kolouie beleedigd had door met het
laten voortduren van de krijgswet te dreigen, iudien
de schorsing der groudwet niet tot stand kwam.
Milner had daarmee een aanslag gedaan op de rech-
ten en vrijbeden van de kolouie. Een rijksregeering
mag de groudwet eener kolouie niet schorseu, zei
Merriman zij kan 't alleen doeu door geweld. En
hij prees het in Gordon Sprigg, dat deze zich zoo
flmk verzet had tegen het drijveu zijner eigeu
partij.
Ook heeft Merriman in deze vergadering ver-
klaard, hoe 't zat met die geheime telegraafcode,
die Dr. Te Water Minister in het kabinet Schreiuer
aan de Vrijstaatsche regeering zou hebbeu uitge-
leverd, een feit waarom de progressieven hem
wegens hocg^erraad wildeu vervolgd zien. De zaak
is deze. Vodr het uitbreken van den oorlog had
het kabinet Schreiuer al haar best gedaan om
samen met de Vrijstaatsche regeering een oorlog te
verhoeden. Daartoe moesten vertrouwelijke mede-
deelingen suil over en weer gtzonden kunnen
worden. De Kaapsche Minister leeude toen een
code aan de regeering van den Vrijstaat. lets
strafwaardigs kon daar moeilijk in worden gevon-
denintegendeel. De vergadeiing nam er dan
ook genoeger. mee, en Dr. Smartt de trouwe
discipel van Milner moest 't bij de (weerlegde)
insunuatie laten.
Hoe de uitzeuding van Engelsche vrouwen naar
Afrika in zijn werk gaat, leeren we uit't volgende
De Afrikaansche commissie,, genaamd Women's
Immigration Departmeut", werkt daartoe samen
met het „Expausjon Committee", dat te Londen
gevestigd is. Uit Afrika wordt dan van tijd tot
lijd naar Londen bericht, wat voor klasse van
vrouwen men noodig heeft. De Loudensche com
missie zoekt ze zorgvuldig uitvoorhands worden
alleen vrouwen gezonden, die in diensbetrekking
gaan, of een betrekkiug kunnen krijgen, waarbij
voor kost en inwoning gezorgd is. Elke bezeuding
vrouwen wordt begeleid door een //matrone". De
emigrante heeft zich slechts te verbindeu, van
haar loon 140 aan de regeering terug te zullen
betalen. De regeering belaalt dan verder het
passagebiljet, de reiskosten in Afrika, het logies
te Kaapstad en Johannesburg en de emigrante
wordt onderhouden, totdat zij in betrekkiug gaat.
De zorg van de regeering strekt zich zelfs uit
tot de betrekking zelve de patroon wordt onder-
vraagd over het logies en het loon dat hij ver-
strekt en het werk dat hij verlangt.
Engeland kan in enkele opzichten wel koloni-
seereu.
Zaterdag is de sitting der Staten-Generaal in
vereenigde vergadering der Eerste en Tweede
Kamer door den Minister van Biunenlandsche
Zaken gesloten met de volgende rede
Mijne Heeren
z/Het heeft H. M. de Koningin behaagd, mij
op te dragen, deze zitting van de Staten-Generaal
in haar naam te sluiten.
»Hoezeer het nieuw opgetreden Kabinet de in-
diening van de belangrijke wetsontwerpen, die in
nitzicht zijn gesteld, nog sleehts kon voorbereiden,
en zich bij die voorbereiding in geen geringe
mate belemmerd zag door den omvangrijkea arbeid,
vereischt voor de invoering van de Militiewet,
van de Gezondheidswet, van de Woningwet, van
de Ongevallenwet ea van andere wetten, is noch-
thans ook in dit zittingjaar niet geringe inspanning
van de Staten-Generaal gevorderd.
//Met name de zes militaire wetsontwerpen, die
in behandeling kwamen, hebben op een aan-
merkelijk deel van uw beschikbaren tijd beslag
gelegd. Vier dier ontwerpen ziju reeds tot wet
verheven, de beide overige wachten nog op de rnede-
werking vau de Eerste Kamer. Herzien zijn
thaus de wettelijke voorschriften omtreut de be-
vordering, het ontslag en het op pensioen stellen
van de officieren zoo bij de zee- als bij de land-
inacht, terwijl die pensioenen zelve opnieuw wette-
lijk geregeld zijn.
z/Voorts is onder uw medewerkiug een overeen-
komst met de Duitsche regeering gesloten, waar-
door eeu nieuwe telegrafische verbinding met
Ned-lnditi zal tot stand komen.
z/lnsgelijks werd wettelijke bekrachtiging ver-
leeud aan interuationale overeenkomsten tot doel-
treffender bescherming van den industrieelen
eigendom, terwijl eveuzoo bekrachtigd werd een
overeeukomst met Belgie, gesloten ter vrijwaring
der wederzijdsche onderdauen vau militie- en
schutterplichl.
//In verbaud met de voorbereiding van de
invoering der nieuwe wetgeving op de vaderlijke
macht en de voogdij, werden in sommige wetten
nog nadere verauderingen aangebracht.
z/De Eaillissementswet onderging een wensehelijk
gebleken wijziging.
//Tot betere verzekering van de heffing van den
acc-ijns op het gedistilleerd zijn nadere bepaliugen
voorgeschreveu.
z/Ue verkeersbelaugen worden bevorderd door
onderscheideue wetten, strekkende tot outeigening,
noodig voor den aauleg of de exploitatie vau
spoor- en tramwegen.
//Door weitelijke bekrachtiging vau een nadere
overeeukomst met de Maalschappij tot Exploitatie
vau Staatsspoorwegen, is een definitieve regeling
tot stand gekomen van de aauspraken van het
personeel der vourmalige Rhijnspoorwegmaat-
schappij.
z/De bcvoegdheid vau de besturen der water-
schappen, veeuschappeu en veenpolders werd
uitgebreid.
z/De regeling van het beroep in zake fe On
gevallenwet kau, dank zij buitengewone inspanning
nog dit zittingjaar bij de Tweede Kamer in be
handeling komen.
z/Uw medewerkiug werd verleend voor het tot
stand brengen vau eeu geregelden stoomvaarldieust
tusscheu Nederlandsch-Indie eu Oost-Azie.
*De uitvoerrechten op indigo eu koffie in
Nederlandsch-Iudie werden afgeschaft.
u Door goedkeuring vau veischillende begrootings-
ontwerpen hebt gij de Regeering de uitvoering
vau gewiehlige maatregeleu mogelijk geuaakt.
//Voor de door u verleende medewerkiug en
voor uwe toiwijding aau 's Lauds belang, heb ik
de eer, daartoe door de Koningin gemachtigd, u
Harer Maj^steits dank over te brengen.
z/En th.ns verklaar ik, in naam der Koningin,
deze zitting vau de Staten-Generaal te ziju ge
sloten."
In de Temps weer het verslag vau eeu
interview, thaus onderteekend //Al. C." De
ge'interviewde is de heer Travaglino.
De heer Travag'ino, afgevaardigde voor Druten,
een vriendelijke, bedeesde, ietwat plechtstatig
doende grijsaard zoo wordt hij gekenschetst
is de oudste in jaren, maar niet de oudste in
zittingsjaren, van de katholieke afgevaardigden.
Conservatief in alles, is hij 't ook en met
welk een jeugdige onverzettelijkheid ten aaD-
zien der volstrekte onafhankelijkheid van zijn
vaderland. Reeds bij mijn eerste woord springt
hij op maar zachtjes
Wat ik denk van een verbond of van een
staatkundige toenadering van mijn vaderland tot
Duitschland of eenige andere mogendheid
Ik ben tegen, mijnheer, tegen! Enikben
tegen omdat ik Nederlander ben. Dat is alles,
mijnheer
Ik heb (zoo gaat de interviewer voort) eenige
moeite om den heer Travaglino, die mijn vraag
alleen reeds boos gemaakt had, tot bedaren to
brengen. Ik vertel hem van de reis van Dr.
Kuyper, de opmerkingen tot welke de reizen van
den eerHe-Mimater aanleiding gegeven hebben in
de buitenlandsche pers, de scherpe polemiek in de
Hollandsche bladen
Wat zal ik u zeggen Al dat geschrijf
gaat buiten ons om, buiten het parlement dat,
zoo 't geval zich voordeed, alleen bevoegd zou zijn
om de kwestie te behandelen. Maar wees gerust.
Ik zie ons nog niet aan dat vernederende werk
bezig. Zeker, mijnheer, vernederend Ik beschouw
iedere stap in die richting als een stap in de
richting der vernietiging onzer onafhankelijkheid.
Dat moet er van komen, onvermijdelijk. Waarom
zouden wij een verbond sluiten of medewerken
tot een toenadering, als wij daar niet alleen geen
profijt van kunnen trekken, maar er het voorspel
van den ondergang onzer natie in zouden rnoeten
zien Als Nederlander, beschouw ik het be-
ginsel onzer onafhaukelijkheid als voor geen
discussie vatbaar.
En indien deze onafhankelijkheid eeus be-
dreigd werd Wat zoudt gij, een kleine, ge-
isoleerde natie, kunnen doeu tegen een, altijd
denkbaren, aanval van een der groote mogendheden?
Wat wij ertegen zouden kunnen doen
Vechten Hebben wij niet het voorbeeld voor
oogen van die bewonderenswaardige Boeren, man-
nen van onzen eigen stam, die twee en een half
jaar Jang het machtigste rijk ter wereld het hoofd
geboden hebben 't Is mogelijk dat wij over-
wonnen worden, maar wij zullen dan ten minste
niet onteerd zijn. Ik ben het eens met mijnheer
Reitz (En hij liet mij het vers vau den
Transvaalschen staatssecretaris zien
Though many a sigh and tear it cost
For those who rose at Freedom's call,
'T is better to hare fought and lost
Than never to have fought at all.
In de bladen is ook sprake geweest van
een conventie, en zelfs van een tolverbond, die
tusscheu Nederland en Duitschland gesloten kon-
den worden. Wat denkt u daarvan
Ik ben er beslist tegen, minder nog uit
oeconomische overwegingen dan uit beginsel.
Met verscheiden van mijn collega's der katho
lieke partij ben ik protectionist, en wat mijzelf
betreft, ik deel zoo ongeveer het gevoelen van de
Duitsche agrariers. U begrijpt dus dat de pro-
tectionistische politiek vau Duitschland, waarbij
wij ons, zoo wij een tolverbond met dat rijk aan-
gingen, zouden rnoeten aansluiten, mij niet af-
schnkt. Maar in een Zollverein met een groote
mogendheid zie is, evenals in elke andere derge-
lijke conventie, het begin vau den ondergang van
ons volksbestaan.
Nu ik u gesproken heb van mijn protectionis-
tische neigingen, wil ik ook zeggen dat hoewel
ik ten aanzien van de moreele beginselen onver-
zettelijk ben, ik in andere opzichten wel wat zou
kunnen toegeven. Zoo zouden mijn oeconomische
theorieeu gewijzigd worden wauneer ik bemerkte,
dat de toepassing daarvan in strijd zou komen met
de belangen der natie. Ik zeg opzettelijk //van
de natie", niet//van mijn district." Want ik
beschouw mij als een der vertegenwoordigers van
het geheele Nederlandsche volk. Als zoodanig
ben ik een beslist tegenstander van iedere staat
kundige of oeconomische toenadering tot andere
mogendheden.
Ik geloof dat het overbodig is u te vragen
wat uw oordeel is over den afstand van een
koienstation in Indie, aau Duitschland. Daar is
ook over geschreven. Zelfs zijn er namen genoemd
Riouw, tegenorer Singapore
Ja, dat weet ik. Ik heb er geen meening
over. Of juisterik wil geen meening hebben
over al wat zou raken aau de onaautastbaarheid
van het groudgebied in Europa of in de kolonien.
Om eens iets te roemen onze bezittingen in de
Antillen en in Zuid-Amerika Curasao en Suriname.
Die kolonien brengen niet alleen niets op aan het
moederland, maar wij leggen er geld op toe.
Verscheiden malen is er sprake geweest van ver-
koop, en het ontbieekt met aau liefhebbers.
Welnu, ik zou den verkoop daarvan beschauwen
als een schande, en mocht men ooit zoo iets
voorstellen in het parlement, dan zou ik mij er
tegen verzetten uit alle macht.
Om kort te gaan, ik herhaal 'tIk ben
Nederlander, en als zoodanig een tegenstander van
ieder verbond met een andere mogendheid.
Iu de Rotterdamsche raadszaal zullen worden
geplaatst de bustes vau de beide Kouinginnen naaat
het borstbeeld van Koning Willem III. Pier
Pander is reeds lezig de busten van HH. MM.
te vervaardigen.
De Staatssecretaris Reitz vertrekt per Stalen-
dam naar Amerika om daar lezingen te houden over
Transvaal.
Aan de Holl. spoor in Den Haag zijn
aangehouden twee jongetjes van ongeveer twaalf
jaar, die vau Leiden waren komen loopen en de
wijde wereld in wilden. Zij vroegen den spoorweg-
beambte om reisgeld en werden toen aan de politie
overgeleverd, die de reislustige snuiters naar de
familie te Leiden zal terugbrengen.
Te Haarlem is Donderdagavond een ongehuwd
leidekker gevallen van de R. K. kerk op het
Spaarne, waar hij werkzaam was. De man was
terstond dood.
Een lljarig meisje werd Vrijdagmiddag
aan dsn Bezuidenhoutschenweg in Den Haag door
een bierwagen overreden, met het noodiottig
gevolg dat het kind terstond dood was.
In het Lamgroen in Den Haag moest
Donderdag eeu man worden gearresteerd, die
gevangenisstraf had te ondergaan. De vrouw van
den man en eene andere vrouw verzetten zich
zoodanig tegen die arrrstatie, die bovendien ook
nog door het publiek bemoeilijkt werd, dat ds
man wist te untsnappen.
Volgens raming is alleen te Scheveningen
gedurende de maand Augustus omstreeks vicr en
zestig duizend gulden minder verdiend dan verleden
jaar, toen het al door allerlei oorzaken in de
eerste dagen bepaald leeg was. Met name de
strandwinkeliertjes hebben het hard te verant-
woorden gehad.
In een der laatste nachteu werden de bewouers
van het perceel 172 aan den Oostzeedijk te Rotter
dam wakker door gestommel op het dak. Men
dacht natuurlijk aan inbrekers en de politie van
het bureau Hohaan werd outboden. Intusschen
waren de dienstboden van het aangrenzend perceel,
die alleen thuis waren eok doer het geraas wakker
en deze ijlden naar een anderen politiepost om hulp
te halen. Aan twee zijden werd het dak beklommen
en weinig had het gescheeld of de agenten hadden
elkaar gearresteerd, als niet op het kritieke oogen-
blik vier katers hals over kop de respectieve dak-
vensters invlogen, zoodat meteen het nachtelijk
rumoer was opgelost en de bewoners rustig konden
slapen.
In het gebouw van het kantongeredit op
het Binnenhof te 'a Gravenhage, waar Vrijdag
burgerlijke terechtzitting werd gehouden, heeft
's middags, omstreeks 12 uur, een moordaanslag
plaats gehad, waaraan de bedreigde echter gelukkig
wist te ontkomen.
Het had reeds voor den aanvang der zitting
de aandacht getrokken dat eene Zeeuwsche vrouw,
die zich in de gang ophield, niet goed gezind
bleek tegen den zaakwaarnemer B., die voor den
kantonrechter een zaak te behandelen had. Her-
haalde malen werd zij door ambtenaren van de
griffie gewaarschuwd zich rustig te houden, wilde
zij niet uit het gebouw verwijderd worden, en
voor alle zekerheid werd een politieagent gewaar
schuwd, die dan ook in het gebouw kwam om
een oogje op haar te houden.
Tijdens de lerechtszittiug nam de vrouw plaats
op de voor het publiek bestemde banken in de
zaal. Toen de zaakwaarnemer B., na behandeling
zijner zaak, de zaal verliet langs de voor de
practizijns bestemde uifgang, verliet de vrouw
tegelijkertijd de zaal. Plotseling werden de in de
zaal aanwezigen opgeschrikt door het knallen van
een schot in de vestibule, en toen bleek dat de
vrouw, op het oogenblik dat B. in de vestibule
verseheen, op hem was toegeloopen met een revolver
in de hand. B. vluchtte ijlings de naar de griffie
leidende trap op, maar tegelijk loste de vrouw
een schot.
Gelukkig miste zij en kwam de kogel terecht
in een der muren langs de trap.
Met de revolver omhoog gericht bleef zij toen
beneden aan de trap even staan. Dadelijk echter
sloeg de compagnon van den heer B. het wapen
neer, dat zij toen in haar zak stak. Het werd
haar echter door de politie eH de beambten van
het kantongerecht ontnomen. De agent arresteerde
haar en bracht haar over naar het bureau aan
de N. Haven.
Iu de vestibule weigerde de vrouw te zeggen
wat haar tot deze daad bewogen had. Dat zou
zij later wel voor de rechtbank zeggen verklaarde zij.
De vrouw is genaamd Nelly Lockerse en is
29 jaar oud.
In hoogst overspannen toestand werd zij over-
gebracht naar het politiebureau waar, wegens hare
opgewondenheid, vau een verhoor door den com-
missaris, den heer Dietz, voorloopig geen sprake
kon wezen.
Volgens een algemeen gerucht zou vroeger een
zekere verhouding tusschen den zaakwaarnemer
en de vrouw hebben bestaan en moet de houding,
welke hij daarna tegen haar aannam, haar tot de
daad hebben geleid.
Verschillende personen, die iH het kantongerechts-
gebouw vertoefden verzekeren dat de zaakwaar
nemer en de personen die hem vergezelden, zich
onbehoorlijke uitdrukkingen tegen de vrouw hebben
veroorloefd in het openbaar.
Op de revolver werden nog vier scherpe patronen
bevouden. Een stuk van den kogel werd terug-
gevonden in de wachtzaal, voor het publiek bestemd,
grenzende aan de audientiezaal. Dit stuk is
vermoedelijk bij het in aanraking komen van den
kogel met den muur tot daar teruggesprongen.
In het laatste Algemeen Politieblad werd
de aanhouding verzocht van den 33jarigen Hongsar
G. Roth, die voortvluchtig is in gezelschap van
zijn vrouw A. M. T. Giering en hun 5jarig
zoontje Gustaaf Adolf. Deze Roth, particulier
secretaris in Duitschland, heeft zich schuldig ge
maakt aan diefstal van een postzegelverzameling
ter waarde van 150,000 mark. Deze verzameling
is gevat in drie banden en de meeste zegels zijn
in twee exemplaren, den gebruikt en een ouge-
bruikt. Bovendien wordt hij verdacht van een
diefstal van munten, waaronder verscheidene zeer
zeldzame en oude exemplaren en voorts gouden
sierraden met edelgesteenten bezet. Op de aan
houding van de gestolen postzegelverzameling is
een belooning van 10,000 mark gesteld op iederen
band afzonderlijk 3000 mark en op die van den
verdachte, binnen een half jaar, 1000 mark.
Woensdagavond is er over het Zuidoosten
van Engeland een geweldige storm lesgebroken,
gepaard met zwaren regen en hagelslag. In het
Zuiden van Londen stonden de straten blank
en een aantal onderhuizen liepen vol. Zoo was
het ook te Kingston-on-Thames. In Kent is
groote schade toegebraoht aan den hopoogst. In
twee dorpen schat men de schade op een f 50,000
in Mid-Kent hebben vier groote kerspelen samen,
naar berekening ruirn een millioen gulden verloren.
Zware hagelsteenen sloegen den hop neer. In
verschillende deelen van het land zijn drie menschen
door den bliksem gedood.
De heer Kessel, in leven directeur-generaal
van de iBdustrieele ondernemingen van Henokel-
Donnersmarck, in Silezie, heeft het grootste ge-
deelte van zijn vermogen van een twee millioen
gulden bestemd voor de oprichting van een op-
voedingsgesticht voor kindereu van handwevers.
Kessel toch had in dit beroep de ellende onder
de handwevers in Silezie van nabij leeren kennen
en heeft nu bepaald, dat de jongeus in het ge-
