A 1 g e a e 8 n
Hieuws« ea Advertentisblad
7 o a r
Zeeuwsch'Vlaaadirea,
No. 4248.
Dinsdag 8 Juli 1902.
PIETER VAN STRAUSS,
42e Jaar&ang.
FEUILLETON.
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
Kanaal Gent—Ter Neuzen.
i)
de omroeper.
TER SEIIZESSCHE MI RIYT.
ABONNEMENT
Voor
Per drie ma&nden biunen Ter Neuzen f 1,Franco per post:
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,824.
Men abonneert zich by alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
ADVERTINTtfiKs
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer f 0,10.
By directs opgaaf ran drieniaal plaatsing derzelfd? advertenii# wordt 1* pr|s
slecbts treemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsrnimte berekend
l>it bind veri.kijut jdHaodag-, IVaenmla^- eu Vrijdagavond, ■Itge^oiiileKl «p Feeitdaaen, bij de Firms IP. M- VII DM USBB t« Ter Ie»em.
(Uittreksel uit het afdeelingsverslag over het
wetsontwerp houdende goedkeuring van de met
Belgie gesloten overeenkomst tot wijziging der
overeenkomst van "29 Juni 1895, betreffende de
verbetering van het Kanaal GentTer Neuzen).
Waar bij de gesloten overeenkomst groote
belangen voor de streek van Nederland, door
welke het kanaal Gent—Ter Neuzen loopt,
zijn betrokken, achtte men niet alleen door het
Staatsbelang en de billijkheid geboden, in deze
niet met overhaasting te handelen, maar zoude
men ook prijs stellen op voorlichting van ter
plaatse bekende personen en corporaties.
In aansluiting aan het reeds opgemerkte in
het Verslag der Kamer omtrent de overeenkomst
met Belgie voor vrijdom van militie- en schutter-
plicht der wederzijdsche onderdanen, gaven
sommige leden er hun leedwezen over te kennen,
dat de overeenkomst, zooals zij in afdruk bij
het wetsontwerp is gevoegd en aan de goed
keuring wordt onderworpen, in de Fransche
taal is gesteld.
Andere leden, ofschoon niet onbekend met
de omstandigheid, dat ook bij de wet van .50
December 1901 in een tractaat met Belgie alleen
de Fransche taal is gebruikt, wezen er niettemin
op, dat daartoe thans te minder aanleiding had
bestaan, waarbij de wet van 29 Januari 1891,
houdende goedkeuring van de op 29 Juni 1895
gesloten overeenkomst betreffende de verbetering
van het kanaal Gent—Ter Neuzen, die overeen
komst in afdruk is gevoegd in den Nederlandschen
en ook in den Franschen tekst.
Vele leden waren van oordeel, dat uit de aan
goedkeuring thans onderworpen overeenkomst
geenszins blijkt, dat men er op bedacht is
o't*weest om te trachten naast de Belgische ook
onze belangen bevorderlijk te zijn, waar geen
andere uitkomst is bereikt, dan dat bij de
gesloten overeenkomst onzerzijds alles wordt
toegestaan, wat verlangd werd en geenerlei
voorziening ten onzen behoeve is verkregen.
Men doelde o. a. op eene regeling omtrent den
vee-invoer en op concessies betrefl'ende de in-
komende rechten op landbouwproducten.
Eigenlijk is behoudens de bepaling omtrent
de inrichting van niiddelen tot mechanische
beweging en electrische verlichting der werken
te Ter Neuzen het geheel der bepalingen
in deze overeenkomst uitsluitend welwillendheid
onzerzijds. Geheel ongehouden openen wij de
Belgische Regeering de mogelijkheid, in de bij
de overeenkomst van 1895 vastgestelde af-
j Dat ineisje is zeker van uwe religie vroeg
de dame met een glimlach, die niet veel aanspraak
<had op ware rechtzinnigheid.
»Zij en ik behooren evenals u tot de ware
■Christelijke religie," autwoordde Van Stralen
ietwat boos. //Maar dat doet er niet toe, en al
ware zij eene jodin of heidene, ik zou haar bij-
staau, want ik ben overtuigd dat zij onschuldig
en eerlijk is."
^Dwaasheid, auders niet," sprak de freule.
^Bedriegelijk is de liefelijkheid en ijdel de schoon-
heid. Foei, een oud man ala gij rnoest beter br-
stand zijn tegen dergelijke verlokkingen. Zij heeft
u bestrikt met vele redeneu ende met smee-
kingen van hare lippen heeft zij u voortgetrokken."
Van Stralen kon zich niet langer bedwingen.
Hij storid haastig op van zijn stoel en daardoor
viel zijn hamer op den kop van Joli, die in de
laatste oogeublikken om hem heen had gesnuffeld.
Het mormel liep jankend naar zijn meesteres.
Zij koesterde streelde, kuste het en overlaadde den
omroeper met verwijtingen, die doorspekt waren
met Bijbelteksten.
De omroeper was bleek geworden zoowel van
schrik als verontwaardiging. ffHet schijnt," zeide
hij, kdat de freule om zoo te zeggen meer over
heeft voor dieren dan voor mcnschen. Een hond,
metingen van de kunstwerken en het profiel
van het kanaal zoodanige wijzigingen aan te
brengen en de kunstwerken en het kanaal
zoodanig in te richten en te verlichten, dat het
voor de vaart van zeer groote en diepgaande
schepen geschikt zal zijn en de Belgische be
langen in het algemeen en die van Gent in het
bijzonder beter dan tot dusverre zal kunnen
dienen. En opdat Belgie van dit alles reeds
dadelijk nut zal kunnen trekken en op het
bouwen van de nieuwe in artikel IB der
overeenkomst van 1895 bedoelde sluis van
groote afmetingen te Ter Neuzen niet zal
behoeven te wacht^n, ja misschien zelfs dezen
kostbaren bouw zal kunnen nalaten, staan wij
toe, dat de capaciteit van de bewesten Ter Neuzen
in aanbouw zijnde schutsluis door verwijding
en door verdieping van den binnenslagdorpel
voor zeer groote en diepgaande schepen wordt
geschikt gemaakt. Ontkend kan niet worden,
dat wij daarmede tegenover Belgie een bewijs
geven van welwillendheid en dit land diensten
bewijzen, die op prijs mogen worden gesteld.
Dat deze gelegenheid niet is aangegrepen en
tegenover de toeschietelijkheid, die onzerzijds
zonder eenige gehoudenheid in zoo menig opzicht
is betracht, niets van Belgie is bedongen, was
voor de bovenbedoelde leden eene reden tot
teleurstelling en zou voor sommigen hnnner
reeds op zich zelf eene aanleiding kunnen zijn
om aan het wetsontwerp hunne stem te ont-
houden.
Omtrent den aard der praestatien, die van
Belgie moesten zijn bedongen, bleek men van
gevoelen te verschillen.
Allereerst werd de regeling genoemd van
onzen vee-invoer in Belgie.
Als tweede aangelegenheid, die voor het
treffen van eene regeling zich zou hebben
geleend, noemde men dezerzijds de heffing door
Belgie van hooge inkomende rechten op landbouw
producten als haver, boter en beetwortelen,
waarop alleen ten behoeve van Belgische onder
danen, die hier te lande gronden in gebruik
hebben, uitzonderigen worden toegestaan.
In de derde plaats werd dezerzijds gewezen
op de slechte spoorwegtoestanden in Zeeuwsch-
Ylaanderen. Naar men meende, ware het sluiten
van de thans ter goedkeuring aangeboden
overeenkomst eene geschikte gelegenheid geweest,
om aan allerlei misstanden by het spoorweg-
verkeer te Ter Neuzen met medewerking der
Belgische Regeering een einde te maken en om
althans voor een deel tot oplossing te brengen,
wat door den Minister van Waterstaat bij de
die een mensch in de beenen bijt, wordt vertroeteld,
omdat hem bij ongeluk een hamer op den kop
valt. En op het hoofd van een oud man, die
zich belaDgloos het lot van een braaf arm ineisje
aantrekt, wordt een karrevracht scheldwoorden en
beleedigingen geladen. En dat durft zich nog
wel op het woord Gods beroepeu. Foeihet is
Gods woord misbruiken. Een spin baalt om zoo
te zeggen, met hetzelfde doel veniju uit de bloemeu.
Ik zou u raden om dat boek vooreerst maar aan
den kant te zetten en om zoo te zeggen eens in uw
eigen hart te lezen, want daar staat, vrees ik,
maar al te veel in over znre druiveu en meer
andere dingen, die ik heb moeten hooren. Ik ben
maar een eenvoudig man, die hard moet werken
voor zijn brood. Al wat ik bezit is een eerlijke
naam, maar dien laat ik mij niet zoo gemakkelijk
ontnemen, zelfs niet door freule's. De freule heeft
het recht niet om te zeggen, dat ik met dieven
samenspan en nog veel minder om een braaf
meisje, al is het arm, te lasteren en dat zeker
oubarmhartig aan de politie zou worden overge-
leverd, als de freule om zoo te zeggen niet bang
was voor haar zenuwen. Ik zeg mogelijk meer
dan mij past, want ik ben wat warm geloopen,
dat wil ik wel weten. Maar wie drommel kan
ook bij zulke dingen bedaard blijven. Ik ben
niet gewoon dieven in mijn hart te smoren."
Van Stralen was al sprekende in het midden
der kamer gekomen, de deur genaderd. En de
freule, die aan zulke outmoetiugen niet gewoon
was, zat schier ademloos in hareu stoel. Zoodra
zij aan het woord kon komen, zeide zy//Ga heen,
i man, gij zult mijn zenuwen van streek brengen.
behandeling der loopende Staatsbegrooting als
„een lastige spoorwegquaestie" is aangeduid,
waaraan hij toen beloofde spoedig zijue aandacht
te zullen schenken.
Van de zijde der leden die ten aanzien van
het bedingen van praestatien van Belgie minder
ver gingen en van oordeel waren, dat deze in,
zij het dan ook eenigermate verwpderd, verband
hadden moeten staan met de aangelegenheid
zelve, in de overeenkomst behandeld, werden
behalve de bovenbedoelde regeling der spoorweg
toestanden in Zeeuwsch-Vlaanderen, nog de
volgende voorbeelden van regelingen genoemd,
die konden zijn getroffen, alseene bepaling
krachtens welke de Nederlandsche Regeering
bevoegd zou zijn, de inrichting voor verlichting
door electriciteit op zoodanigen voet te maken,
dat zij niet uitsluitend voor de nieuwe sluis-
werken, doch ook ten bate der geheele handels-
inrichtingen van Ter Neuzen gebruikt zoude
kunnen wordenvoorts eene interpretatieve
regeling, speciaal voor de kosten der werken
in de overeenkomst van 1895 bedoeld, alsook
voor die, welke zullen moeten voorgeschoten
worden voor de werken, in de thans gesloten
overeenkomst bedoeld, rentevergoeding te be
dingen.
Waar tegenover al hetgeen door ons ten
behoeve van Belgie geheel ongehouden wordt
gedaan, geene met de overeenkomst al dan niet
in middellijk verband staande praestatien van
Belgie zijn bedongen, moet, naar men meende,
de vraag worden beantwoord, of dan wellicht
de overeenkomst in zich zelve, door de wijze
waarop daarin de materieele belangen van het
bij het kanaal GentTer Neuzen betrokken
deel van Nederland zijn behartigd, eenige contra-
praestatie bevat. Door vele leden werd deze
vraag in ontkennenden zin beantwoord. Naar
men betoogde, bestaat ook te dezen aanzien
verschil tusschen de overeenkomst van 1895 en
de thans ter goedkeuring aangebodene. Kon
men toen meenen, dat het belang van Neder
land mede bracht, dat de overeenkomst tot
stand kwam, omdat door de werken, waarvan
de geheele aanleg en het grootste deel van
het onderhoud krachtens hare bepalingen ten
koste van Belgie zou zijn, eene betere verbinding
van de haven van Ter Neuzen met de Schelde
zou worden tot stand gebracht, en kon toen
worden gezegd, dat de overeenkomst ook voor
Nederland voordeel aanbood, thans is dit anders.
Nederland heeft bij de nu gesloten overeenkomst
geen belang, omdat door hare bepalingen op
zich zelve, de verbinding van de haven van
z/Ik ben niet haatdragend, freule; ik wil nog
mijn best doen."
wGa heen, manklonk het andermaal.
Van Stralen gehoorzaamde en werd tot aan de
deur gevolgd door de blaffende mopshonden.
Zoodra de man vertrokken was, vouwde de frenle
de handen, sloot de oogen en prevelde: //Hij
heeft zijn razende gramschap tegen mij vergaderd,
ende mij dreigende heeft hij gekrijzeld tegen mij
met zijne tandem Heere, ik dank U dat ik niet
ben als deze."
De //heerenknecht" stond in den gang om hem
uit te laten //Hoor eens, mesjeu", zei de om
roeper, //je freule heeft er slag van om iemands
eten koud en zijn hoofd warm te maken. Het is
heel mooi en deftig, maar ik zou om zoo te
te zeggen niet graag mijn klankbord voor je
mooie vest ruilen, man."
Zoodra hij op straat kwam, zong een jongen
achter hem
//Van Stralen, Van Stralen, wat heb je'h glim-
menden hoed."
De oude man glimlachte. //Ga je gang maar,"
dacht hij, //ik hoor dat veel lievermijn hoed
kan er tegen. Maar van mijn eerlijken naam
blijven ze af."
In den avond van dezelfden dag, waarop Van
Stralen een bezoek bij de freule gebracht had, bevond
hij zich op weg naar de groote kerk. Er werd
bidstond gehouden. Vlak bij de kerk, waar het
flauwe schijnsel van een lantaam eenig licht ver-
spreidde, hoorde hij zachtziju naam uitspreken. Zich
omkeerende stond hi] voor Leentje uit de T-steeg.
Ter Neuzen met de Schelde geen verdere ver
betering zou ondergaan en de scheepvaart aldaar
niet zou toenemen. Immers de zeer groote en
diepgaande schepen, waarop, ingevolge de over
eenkomst, sluis en kanaal thans zouden worden
ingericht, zouden wel gemakkelijk rechtstreeks
naar Gent kunnen doorvaren, maar de losplaats
te Ter Neuzen zouden zy of in bet geheel niet
of in elk geval niet dan na eene moeilijke
manoeuvre kunnen bereiken.
En mocht ook van onzentwege het bereiken
van Ter Neuzen voor deze zeer groote schepen
minder bezwaarlijk worden gemaakt, dan nog
zouden de havenwerken aldaar, aan welker
verbetering en uitbrerding tot dusverre nog
niets is gedaan, voor dergelijke schepen niet
zijn ingericht.
Naar sommige leden meenden heeft Nederland
niet alleen by de gesloten overeenkomst geen
belang, maar zoude het daarvan geenszins on-
beteekenende nadeelen kunnen ondervinden. Nu
het kanaal een grootere diepte zou verkrijgen
en de breedte in den bodem tenminste 24 M.
zou bedragen, zou het bezwaar van doorsijpe-
ling of doorkwelling en daarmede de overlast
van water voor de betrokken streek kunnen
toenemen. Verder zou blijkens de Memorie
van Toelichting, tegen de bij de overeenkomst
aangegeven verdieping geen bezwaar bestaan,
op grond van het ten aanzien van het kanaal
aangenomen stelsel van boordvoorziening, be-
staande in een aaneengesloten verankerden dam-
palenwand van 5,5 M. diepte, Men twijfelde
evenwel of de Regeering in deze wel juist ziet
en of niet, waar de kanaalboorden aan de in-
vloeden van de vaart met zeer groote schepen
hlootgesteld zouden zijn, de dampalen te kort
zouden blijken. In dit verband werd ook ge-
vraagd, welk maximum vaartsnelheid voor de
zeer groote en diepgaande schepen, waarop
voortaan het kanaal zou zijn ingericht, zou
worden bepaald.
Sommige leden herinnerden aan de verklaring,
door den Minister van Waterstaat bij de be
handeling van het wetsontwerp tot goedkeuring
van de overeenkomst van 29 Juni 1895 afge-
legd, dat er geen bezwaar zou zijn om het
ontwerp der bij Sas van Gent uit te voeren
werken in dier voege vast te stellen, dat de
over den nieuwen kanaalarm, in den weg van
Sas van Gent naar Westdorpe te bouwen draai-
brug zou voldoen aan den eisch, dat daarover
eventueel eene stoomtram zou kunnen worden
gelegd. Zij zouden gaarne vernemen, of de
tegenwoordige Minister bereid is deze toezeg-
ging gestand te doen, ook nu in de afmetingen
der brug wijziging zou worden gebracht. Te-
vens vroegen zy, of de breedte der brug zoo
danig zou worden, dat twee rijtuigen elkaar
daarop kunnen passeeren.
Van meer dan eene zijde gaf men zijn leed
wezen er over te kennen, dat in deze overeen
komst niet eene bepaling is opgenomen als
voorkomt in artikel 7 van de overeenkomst met
de Duitsche Regeering, betreffende het tot stand
brengen van kabelverbindingen, waarbij de be-
slissing van alle geschillen over de uitlegging
of de uitvoering der overeenkomst, aan het
Permanente Hof van Arbitrage is opgedragen.
//Zoo zijt gij daar, zusje," sprak de oude man,
z/hebt gij wat te zeggen."
z/Neen," antwoordde zij, //ik ga troost zoeken
in den gebede. De Heer zal het gebed eener
dochter voor haar vader niet versmaden, hoop ik."
Van Stralen glimlachte goedig. //Dat zijn
heel andere woorden als ik van middag gehoord
heb,die taal versta ik beter. Gij zijt een
braaf kinddoch is het wel goed dat gij van
huis gaat
»Zij komen eerst om acht ure van hun werk
en dan ben ik we6r thuis," fluisterde zij.
z/Het moet spoedig voor den dag komen, hoor,
anders loopt het mis," zeide hij haar zacht aan
het oor.
Het meisje slaakte een diepen zacht. //Ik hoop-
dat de Heer mij genadig zal-wezen."
z/Ga met God," hernam de omroeper en toen,
gingen beiden de kerk in.
(Wordt vervolgd).
