1
Gemengde berichten.
H. C. E. van IJsselsteyn.
I eiegrafssche barichten.
TER NEUZEN, 16 December 1901.
Minister van Binnenlandsche zaken den heer
Schaper, die constateerde dat sinds zijn redevoering
van 't vorig jaar de directeur dier drukkerij
humaner is ge worden voor zijn werklieden en op
herziening der loonen op de drukkerij aaudrong,
antwoordde, dat wanneer de tegenwoordige directeur
weldra den Staatsdienst zal hebben verlaten, de
herziening van hel regime der directie door den
Minister in nadere overweging zal worden genomen,
waarbij ook de onderdeelen als wtarop de heer
Schaper wees, nader zullen worden overwogen.
Voortgezel werd hierop de behandeling van
hoofdstuk V (Binnenlandsche zaken).
Bij de afdeeling Arbeid drong de heer Nolting
aan op toezicht van Staatswege op de porcelein-
giazuurarbeid te Maastricht, die gevaarlijk voor
de gezondheid is door de lood- en loodoxydedeelen,
voorkoinend in 'tglazuur; wees op net aautal
ongevallen, onder de bootwerkers te Amsterdam
voorkomend en op de misstanden in de Zuid-
Hollaudsche steenfabrieken aan den Ouden IJsel,
waar vrouwen en kiuderen veel te zwaar moeten
werken. Hij vergeleek hun toestand bij die van
de vrouwen en kinderen in de Zuid-Afrikaausche
concentratiekampen en werd door den voorzitter
tot de orde geroepen, toen hij de eigenaren dier
steenfabrieken ,/Otize Holl. Regouts" noeinde.
De heer Pastoors wees in aansluiting met den
heer Nolting op de ongelukken der bootwerkers
te Rotterdam, waarvoor hij de stuwadoors aan-
sprakelijk wilde gesteld zien. Spr. wenschte toe
zicht op de veiligheid aan boord der schepen
en maatregelen in 't belang der middenstand.
De heer Drucker sloot zich aan bij den beer
Nolting ten aanzien van de porselein-glazuurar-
beid en wilde wettelijke geregelde vervroegde
winkelsluiting op een bepaald uur.
De heer Schaper wilde verbod van vrouwenarbeid
in aardewerkfabrieken.
Voorts wil spr. de bepalingen der Veiligheids-
wet omtrent zindelijkheid enz. ook op die fabrieken
toegepast zien, terwijl ook hij vervroegde winkel
sluiting wenschte geregeld bij de wet.
Verder wenschte spreker arbeidsbeurzen bureaux
voor statistiek der wcrkeloosheid meer samen-
werking tusschen politie en arbeids-inspectie, welke
laatste ook meer met de vakvereenigingen moet
samenwerken, vrouwelijke opzichteressen achtte
spr. zeer gewenseht. De heer De Klerk wilde
beter toezicht op de veiligheid in strookarton-
fabrieken en klaagde over de vrijspraak van een
kartonfabrikant, wiens arbeider in de hakselma-
chine in stukken was gesneden omdat waar het
hoofd van den romp was gesneden niet kon blijken
dat de dood het gevolg van 't ongeval was. Bij de
klacht over de misstanden in steenfabrieken sloot
spr. zich aanook spr. wenschtte verbod van
vrouwenarbeid ik die fabrieken. De heer Van
Loben Sels, inspecteur van den Arbeid op non-
actieviteit, beaamde de klachten omtrent de mis
standen in de bedoelde steenfabrieken, waaraan
tot heden niets te doen viel meende dat vrijstelling
of verbod van arbeid voor vrouwen eenige weken
voor en na haar bevalling bij 't arbeidscontract
diende geregeld, drong aan op vereeniging tot het
bouwen van geschikte arbeiderswoningen en ver-
klaarde dat de arbeidsinspectie in Amsterdam
herhaaldelijk op initiatief der arbeidersvereeni-
gingen proces-verbaal had opgemaakt; de opge-
legde straffen wegens overtreding der Arbeidswet
achtte spr. over 't algemeen te geringhechtenis-
straf wordt schier nooit opgelegd. Spr. had sym-
pathie voor vervroegde winkelsluiting bij de "wet
als steun aan goedgezinden. De quaestie der
loodvergiftiging is in goede handen.
De samenwerking der arbeidsinspectien met de
politie is een zeer levendige. De arbeidswet dient
gewijzigd in dien zin dat de werkgever recht-
streeksch aansprakelijk worden gesteld en niet
voor doen werken zooals thans in de wet staat.
De heer Goeman Borgesius was het oneens met
de verklaring van den heer Van Loben Sels dat
in de mistanden in de steenfabrieken bij de regeling
van 't arbeidscontract dient te worden voorzien.
Dit dient z. i. door een wijz'ging in de Arbeidswet
te geschieden.
De Minister antwoordde ten voile overtuigd te
zijn dat de misstanden in de aardewerkfabrieken
en steenfabrieken dienen weggenomeu te worden
en dat voor winkelbedienden een afdoende regeling
in zake vervroegde winkelsluiting gewenseht is,
welke zask echter bij de justitie behoort. Veilig-
heids-maatregelen bij het lossen en laden zullen
overwogen worden. Ter verkrijging van kleinere orn-
vang en oorzaak van werkeloosheid zal aan de
burgemeesters een circulaire worden gericht.
Strafverhooging voor arbeidsovertredingen en
het in dienst stellen van vrouwen bij de arbeids
inspectie acht de Minister wenschelijk.
Apeld. Dagbl. deelt mede, dat onderstaand
adres aan H. M. de Koningin is verzonden
»Aan Hare Majesteit de Kouingin
Geven eerbiedig te kennen de ondergeteekenden,
alien ingezetenen van de gemeente Apeldoorn
le. dat zij Uwe Majesteit eerbiedig verzoeken
aan de regeering van Groot-Brittanje en leriand
te doen voorstellen, dat deze aan de vrouwen en
kinderen in de concentratiekampen in Zuid-Afrika
vergunning verleene, 't oorlogsterrein te verlaten
en aan hen, die dit wenschen, toe te staan zich
naar Europa te begeven
2e. dat volgens hun overtuiging de aanleiding
tot dit hun eerbiedig verzoek aan Uwe Majesteit
ten voile bekend is
3e. dat adressanten zich bereid verklaren ora
naar hun vermogen bij te dragen tot het benoodigde
voor overtocht naar Europa van genoemde vrouwen
en kinderen en voor hun verblijf aldaar, totdat
zij naar hun land terugkeeren
4e. dat het medegevoel ook in andere landen
de overtuiging wettigt, dat alien op afdoende wijze
verzorgd zullen worden.
Redenen waarom zij hopen, dat het Uwe Majesteit
moge behagen hun zeer eerbiedig verzoek in
gunstige overweging te nemen."
De grondwerken bij den bouw der nieuwe
schutsluis alhier, zijn dezen winter zoo goed als
afgeloopen. De excavateur (de yijzeren man")
is thans met het graven van den grooten sluis-
put gereed gekomen. Het terrein waar deze komt
is 10 Meter diep uitgegraven, terwijl in de
omgeving hooge dijken zijn verrezen. Circa 260,000
Ms. grond zijn »erwerkt. Naast den sluisput zijn
voorts reeds duizenden metselsteenen opgestapeld,
om in het a. s. voorjaar met het metselen aan te
vangen.
Men is nu met vijf stoomheistellingen begonnen
aan het slaan der palen. Het benoodigd aantal
wordt ook bij duizenden geteld en deze worden
rechtstreeks uit het Noorden met stoomschepen
hier aangevoerd.
De excavateur, die na het verrichte graafwerk
wel eenige herstelling behoeft, zal nadat de repa
ration zijn gedaan, vermoedelijk naar Sas van
Gent worden overgebracht, om ook daar bij het
voornaamste graafwerk gebezigd te worden, en
daarna weer hier terugkeeren om het graven van
het verbindingskanaal en andere grondwerken uit
te voeren.
Bij kon. besluit is benoemd tot predikant
bij de protestantsche gemeente in N.-I. de heer
F. T. K. Steller, predikant bij de Herv. gemeente
te Hoek.
Door Gedeputeerde Staten van Zeeland zijn
voorloopig t^delijk benoemd tot stuurlieden bij
den Prov. stoomboot.dienst op de Wester-Schelde,
de dekknechts J. Gazan en L. de Bakker.
Zaamslag, 14 Dec. In de Vrijdag j.l. gehonden
raadszitting, waarin alle leden behalve de heer
Geelhoedt tegenwoordig waren, werd o. a. mede-
deeling gedaan van een schrijven van Gedeputeerde
Staten, houdende goedkeuring van het raadsbesluit
van 29 Oct. 1.1. tot regeling van de jaarwedden
enz. der onderwijzers. Het suppletoir kohier van
den hoofdelijken omslag werd vastgesteld met 10
aanslagen tot een totaal bedrag ad 43,68, dat
wegens de belasting op de honden met 11 aanslagen
tot een totaal bedrag ad f 14,50. Besloten werd
de commissie voor de nieuwjaarsgiften niet langer
te bestendigen en wel hoofdzakelijk omdat de be-
deelden dezelfde zijn, althans enkel behoeven te
zijn, die van een der instellingeu van weldadigheid.
Het burgerlijk armbestuur werd ten behoeve van
een ruimere bedeeling wegens het gemis huuner
bedeelden der zoogenaamde nieuwjaarsgiften, een
hoogere subsidie toegezegd, terwijl de ingezetenen
die anders hnn gift gaven aan de nieuwjaars-
commissie, wel zoo eerlijk zullen zijn door een
mildere gave de kerkelijke diacooie in staat te
stellen ruimer te bedeeleu, opdat ook die bedeelden
de ondersteuning die zij noodig hebben, ontvangen.
Aan M. L. Joris werd op zijn verzoek vergund,
boomen te planten voor zijn woning aan den
Reuzenhoekschen weg. Tot derde ambtenaar van
den burgerlijken stand werd benoemd de heer
M. de Jonge met 5 van de 9 geldige stemmen,
welke benoeming hij echter niet aannara. Bij een
nieuwe stemming werd de heer P. J. Wortman
benoemd met 7 van de 9 geldige stemmen. Ten
slotte werd door den heer De Ruijter voorgesteld
halverwege de losplaats nog een oprit aan te
brengen, ten gerieve van het rijden naar en het
terugkeeren van de losplaats welk voorstel werd
aangenomen.
Heinkenszauil. De voordracht voor onder-
wijzer alhier bestaat uit de heeren A. W. Kruijsse
te Axel, C. de Koeijer te Xerseke en J. van Loo
te Driewegen (Z.-B.)
JL
Zaterdagochtend verspreidde zich door onze
stad de droeve mare, dat de heer H. C. E. van
IJsselsteyn in den lateu avond van Vrijdag was
overleden. Hoewel de pijnlijke ziekte, waaraan hij
leed, en die hem met steeds kortere tusschenpoozen
aan het ziekbed kluisterde, een noodlottig einde
deed voorzien, kwam de tijding toch nog eenigszins
onverwacht; reeds meermalen kwam het voor dat
de overledene, na een ernstigen aanval van zijne
kwaal, weer spoedig herstelde.
De gevreesde slag is thans echter gevallen, en
daarmee is een einde gemaakt aan een zeer werkzaain
leven, waarvan ook de stad onzer inwoning ruime
vruehten heeft geplukt, een slag die niet alleen
diep zal gevoeld worden door zijne naaste betrekkiii-
gen, maar ook door velen daar bniten, een slag
die in onze gemeente Cene leemte zai doen ontstaan
die vreezen we niet spoedig zal aangevuld
worden.
Oorspronkelijk was de overledene bestemd voor
Jen zeedienst, en kwam, nadat hij uit den dienst
van Zr. Ms. marine ontslag had bekomen, in deze
streek, waar toen juist de spoorwegen waren
aangelegd, die eene communicatie van onze plaats
met aangrenzende landen daarstelden.
Voordeel doende met hetgeen hij door den
dienst bij de marine in verschillende plaatseu had
aanschouwd, deed zijn ruimen blik hem begrijpen,
dat het thans door de spoorwegen met de landen
van Europa's vasteland verbonden Ter Neuzen,
door zijn verdere natuurlijke Jigging een uit
muntende gelegenheid bood voor de zeevaart.
Met het oog daarop vestigde hij nu circa 30
jaren geleden, alhier een expediteurskantoor, en
werkte met de hem eigen energie en doortastend
heid, om alhier te krijgen dat, w-t naar zijn
meening, hier goed bestaan kon. Zooals veelal,
werden ook hem teleurstellingen niet gespaard,
maar toch mocht hij de voldoening smaken dat
de buitenlandsche zeevaart hier vasten voet kreeg
en dat zij meer en meer uitbreidde, dat ook anderen
de voordeelen gingen beseffen van de Jigging van
Ter Neuzen en zijn voorbeeld volgden, waardoor
de zeevaart die hier vdor het zich vestigen van
den overledene niet bestond zoodanig toenarn
dat Ter Neuzen, wat betreft het aantal binneu-
gekomen zeeschepen, in enkele jaren de derde
havenplaats van Nederland werd.
In Sept. 1889 gekozen tot lid van den ge-
meenteraad, waarvoor hij in 1895 en nu Sept.
1.1. werd herkozen, was hij ook in die functie
steeds ijverig voor de belangen der gemeente
werkzaam, van 1894 tot 1899 ook als wethouder.
't Meest echter trokken hem de handelsbelangen
en 'twas dan ook op zijn voorstel dat alhier
eene Kamer van Koophandel en Fabriekeu werd
opgericht, waarin hij tot lid werd verkozen en
door de verder beuoemde leden tot voorzitter,
welke functie hij nog steeds bekleedde, en waaruit
o. i. voldoende blijkt, dat dit college van hm-
delsmannen hem den eersten in hunne kringen
beschouwde.
Het is thans niet de gelegenheid om te be
spreken het voor onze gemeente meer of minder
no idige van het stichten dier instelling, meer
malen werd deze sterk bestreden. Maar wel
mag gezegd worden dat de Kamer in het algemeen,
doch de voorzitter in het bijzonder, zich ijverig
heeft bezig gehouden om te trachten de belangen
van den transito-handel albier te bevorderen, en,
waar de gemeente door het ontbreken van finan-
c en onmachtig was tot het nemen van maatregelen,
niets onbeproefd heeft gelaten om daarvoor steun
te krijgen daar, waar die te vinden is. En het
is thans nu groote diugen voor de deur staan
des te meer te betreuren, dat de slag juist
nu gevallen is, dat de mond, die in deze veeltijds
tot vraagbaak diende, voor altijd gesloten is. En
wanneer w&ar mocht zijn wat nu nog een ver
gerucht is, en wat we grondig hopen, dat de
Ter Neuzensche handel op flinke wijze zal worden
geholpea, zoo zou wel de man die daarvoor zoo
geijverd heeft de vruehten van zijn werk niet
meer mogen aanschouwen, doch zullen die eventueel
uit te voeren werken voor hem als 't ware eene
eerzuil vormen, en zijne nagedachtenis levendig
houden.
Dat iemand die, als hij, aan het openbaar leven
deelneemt, ook wel aan critiek bloot stond, wie
zal 't verwonderen Buitendien wie is zonder
gebreken en men zeu kunnen zeggen hij had 't
gebrek zijner deugden. Een man van't oogenblik,
rondborstig van aard, liet hij zich in zijne
uitingen wel eens door den indruk van 't oogen
blik meeslepen, wat hem tegenstanders bezorgde.
Buitendien, steeds vonden juist zij de meeste bestrij-
ding, die zich met ijver voor eene zaak interes-
seeren, daar juist hetgeen zij uitvoeren gelegenheid
geeft tot critiek. Wanneer het anders is doet men
geen kwaad, maar ook geen goed.
Dat de overledehe door met de hem eigen
energie voor zijne belangen te werken tevens in
ruime mate die van de plaats zijner inwoning
heeft gediend, is buiten kijf. Ons is het nog
bekend, hoe hij tot 't laatst toe voor de belangen der
plaats ijverde en hoe zijne plotselinge ongesteld-
heid oorzaak was, dat een plan beraamd ter
bevordering daarvan niet tot uitvoering is gekomen.
Aan Ter Neuzen is een ivaar burger ontvallen.
Hij ruste in vrede 1
's Graveilliage, 16 Dec. Tweede Kamer. Woens-
dagochtend zal worden opgemaakt de voordracht
voor een lid der rekenkamer. Morgen wordt rond-
gedeeld de nadere sollicitantenlgst.
Het hoofdstuk Nationale Schuld is aangenomen.
Het algemeen debat over de oorlogsbegrooting
is voortgezet. De heer Tydeman wenschte dat
overal gelegenheid zou worden gegeven tot het
houden van schietoefeningen, vroeg toelating voor
officieren en kader der schutferij bij de landweer
en een onderzoek naar de mogelijkheid van be-
zuiniging op de oorlogs-uitgaven.
De heer Schaper protesteerde tegen het tyrannisch
optreden der militaire autoriteiten, tegenover de
anti-militairistische vereeniging te Delfl, die eeue
enquete naar den invloed van het kazerneleven
wilde instellen.
Een vierjarig meisje op den Molendijk te
Goes, dat Maandag van de vorige week in een
ketel met kokend water vie], en zoo ernstige
brandwonden bekwam, dat opname in het gasthuis
noodig werd geacht, is Woensdagavond' in dat
gesticht onder vreeselijke pijnen overleden.
De 54jarige schaapherder G. te Bern, (ge
meente Herpt) bezig zijnde hooi van een mijt te
steken, is daarvan vermoedelijk achterover ge
vallen terwijl de hooisnijder hem is nagevallen,
welk zwaar voorwerp op de keel is terechtgekomen.
Men vond den ongelukkige dood, het hoofd is
bijua geheel van het lichaam geacheiden.
Omtrent het drama te Oud-Beierland
wordt nader gemeld dat het onderzoek aan het
licht heeft gebracht dat de daad moet gepleegd
zijn in een aanval van waanzin. Ook moet het
meisje tegenstand geboden hebben.
Te Loenhout, aan de Belgische grens, is de
smid J. Voormeulen bij het beslaan van een paard
zoodanig door het dier tegen de borst getrapt,
dat hij een hevige bloedspuwing kreeg en kort
daarop aan de gevolgen is bezwekeu.
Te Arnhem is de meesterknecht eener leer-
looierij in de Roggestraat door een onbekende
oorzaak in een twee meter diepe waterkuip geraakt.
Toen men den ongelukkige vond, was hij reeds
verdronken.
Eene in de Lange Leidsche Dwarsstraat te
Amsterdam wonende vrouw viel, met haar l£jari»
kind op den arm, van de trap. Het kind kwam
onder de moeder terecht, en was onmiddellijk
dood. De moeder werd in bewasteloozen toestand,
hevig bloedende aan het hoofd, naar het gasthuis
gebracht met haar overleden kindje.
Donderdagavoud is door de laatste tram
naar Hilversum, kr hoogte van het postkautoor
te Laren een man overreden en gedood. De man
is op een plaats wair de tram dicht langs een
heg gaat, er op gesprongeu. Door zijn val onder
het rijtuig ontspoorde dit. Ten einde de post-
aansluiting niet te missen, werden de passagiers
in den anderen wagen overgebracht en kon de
tram spoedig haar weg vervolgen. Daarna werd een
onderzoek ingesteld naar de oorzaak der ontsporing,
waarbij het lijk aan do zijde van de heg gevonden
werd.
Het lijk is herkend, als zijnde dat van J. Lam,
wonende in de Leeuwenstraat hoek Hertenstraat
te Hilversum. De overledene, een bejaard, op-
passend werkman, was de kostwinner van een
gezin, waaronder zich ook bevindt eene dochter,
weduwe met twee kinderen.
Het getal handteekingen, dat de burgemeester
van Amsterdam jaarlijks heeft te zetten, bedraagt
101.400, d. i. gemiddeld 338 per werkdag, en
bovendien worden er uog een 60,000 gestempeld.
Bij de invoering van de Woniugwet zal dit
getal nog aanmerkelijk toenemen.
Aldus heeft Mr. Th. Heemskerk in de Kamer
meegedeeld.
De Londensche correspondent van Het Volk
zendt aan zijn blad de volgende motie, die de
organisatie, welke haar aannam, hem verzocht in
Holland bekend te maken
„Wij, leden van den districts-, vak- en arbeids-
raad van Ashton-under-Lyne, veroordeelen na-
drukkelijk het voorstel van de Amsterdamsche
transpoitwerkers tot een algemeenen boycot van
Britsche scheepvaart en handel wij meenen, dat
de dokwerkers onbekend zijn met de werkelijkc
beteekenis van vakorganisatie, en slechts de dupe
van kapitalisten en politiekers, die de werklieden
zoeken te exploiteeren voor een benadetling van
den Britschen handel en ten gunsfe hunner zelf-
zuchtige doeleindenen zijn van oordeel, dat
elke leider van of beambte in de Hollandsche
arbeidersbeweging, die steun en kracht van uit
voering verleent aan den voorgestelden boycot, on-
waardig is om voortaan door de werklieden van
Groot-Brittanie erkend te worden."
De correspondent verzekerd, dat deze motie
de denkbeelden van zeer vele Britsche arbeiders
uitdrukt.
Zaterdag nacht werd te Dordrecht door de
politie op straat aangehouden een lSjarige knaap,
thuisbehoorende te Rotterdam, die de ouderlijke
woning was ontloopen, met het voornemen zich
naar Parijs te begeven, om zich daar bij het circus
Barnum en Bailey te verhuren. Gisteren is hij onder
behoorlijk geleide naar zijne woonplaats terug-
gebracht, waar hem zijne acrobatische neigingen
voorloopig wel zullen worden afgeleerd.
Een colporteur van 't schendblaadje „De
Amsterdamsche Lantaarn", zekere Aart Vos of
de Vos, was bij een bewoonster van de Ceintuur-
baan gekomen, en had haar gedreigd allerlei
leelijks van haar in zijn blaadje te zullen schrijven,
als zij hem geen vijf en twintig gulden gaf. Hij
zou die juffrouw, die destijds verloofd was eu
sedert. gehuwd is, van ongeoorloofde handelingen
en van een slechten levenswandel beschuldigen
en met het blaadje, waarin dat alles zou staan,
luidkeels venten voor haar woning en die harer
ouders.
De bedreigde liet zich echter niet bang maken,
maar diende, ook op aansporing van haar ver-
loofde, een aanklacht in, die tot een gerechtelijke
vervolging van den colporteur leidde.
Eergister stond de man terecht en werd twee
jaren gevangenisstraf tegen hem geeischt.
In Engeland verbranden jaarlijks gemiddeld
1600 kinderen. De regeering overweegt de moge
lijkheid, om in het wetboek een strafrecht ten
