Buitenland.
Li-Hoeng-Tsjang. f
Gemengde berichten.
BCfRGERLUKE STAND.
Hoogwatergetij te Ter Neuzen.
bet dan toch eem. Bij goede aanweuding moet
ook gij goede resultaten hebben.
Met opzet schreven we ubij goede aanwending,"
want in 't verkeerd aanwenden zit het reeal, dat
men geen goede of zelfs slechte uitkomsten ziet.
Daarom willen we trachten over het aanwenden
van kunstmest enkele aanwijzingen te geven en
wel in de eerste plaats onze aandacht schenken
aan het Chilisalpeter. »Naast het water" zoo
ongeveer zegt de practische Duitiche landbouwer
Schulz-Lupitz, ris de stikstof de krachtigste factor
in het worden, groeien, en voortbrengen van de
naiuur." En wij voegen hier aan toe, dat het
Chilisalpeter ongetwijfeld de meest aanbevelens-
waardige stikstofmest is. Wegens zijue gemakke-
lijke oplosbaarheid in 't bodemwater werkt hij
haast onmiddelijk na 't uitstrooien. Daarom
gebrnike men hem niet in tijden dat er geen
groei is. Maar op wintergranen, die men graag
krachtig ziet v<5<5r de vorst invalt, kan het salpeter
zeer heilzaam werken. Van de 150 tot 800 KG.
per H. A. voor de wintergewassen kan men bij
guustige weersgesteldheid gerust het derde deel
in 't najaar toedienen. Vooral, wanneer de akker
niet in al te goede conditie verkeert is 't stellig
aan te bevelen.
In Duitschland volgt men deze methode sedert
eenige jaren en met het beste succes. Ook de
Rijkslandbouwleeraar voor Drente meent op grond
van genomen proaven, dat het chilisalpeter het
allerbest tot zijn recht komt, wanneer eeu gedeelte
er van in den herfst wordt aangabracht. De
voorzitter van de landbouwvereeaiging te Klooster-
veen, handelt ook sedert een paar jaren alzoo en
met zeer bevredigende uitkomsten.
Chilisalpeter kan men zoo maar uitstrooien.
Alleen mag dat uitstrooien nimmer bij regenachtig
weer geschieden.
Li-Hoeng-Tsjang is Woensdagavond om elf uur
overleden. Te Peking, waar hij ziek lag, werd
het einde reeds enkele dagen geleden tegemoet
gezien.
Met Li-Hoeng-Tsjang gaat de grootste man
heen, dien China in deze eeuw heeft opgeleverd,
de Chineesche Bismarck, een persoonlijkheid van
breede beteekenis, niet alleen voor zijn land, maar
voor heel de wereld.
Gedurende ruim 35 jaren is hij altijd de on-
misbare man geweest, die zoowel den binnen-
landschen toestand van China beheerschte, als
China's betrekkingen tot de buitenlandsehemogend-
heden regelde. Zooals ergens terecht werd opge-
merkt#De diplomatieke geschiedenis van het
Hemelache Rijk is, in al dien tijd, de geschiedenis
van Li, den grootsecretaris.
Hij werd geboren in 1822 te Hofei, in de
de provincie An-Hui. Van zijn jeugd weet men
weinig meer dan dat hij naar oud gebruik voor
den gelfetterden stand bestemd, een ijverig en
werkzaam scholier was, die zich vooral onder-
scheidde door zijn fraai schrifteen groote ver-
dienste in China. Al zijn examens deed hij met
lof en in 1846 legde hij 't eind-examen af aan
de keizerlijke hoogeschool te Peking.
Korten tijd was hij toen corrector van de
^Peking Gazette", maar de Han-Lin Academie,
de Chineesche Academie frangaise, ruimde hem
al spoedig een zetel in. Daarmee was feitelijk
bepaald, dat Li in het binnenlandsch bestuur van
China treden zou en zich verwarren in al de
haarklooverijeH der mandarijnen.
Gelukkig voor hem, brak toen evenwel de opstand
der Taipings in Zuid-China uit en Li wist zich
daarbij door een kloek en degelijk optreden met
een klein legertje zoodanig te onderscheiden dat
de onderkoning van Huk-Wang hem een plaats
aanbood bij zijn lijftroepen. Aldus werd Li van
ambtenaar krijgsman en wel een zoo geducht krijgs-
man, dat hem de zwarte veer en de witte man-
darijnen-knoop werd verleend, dingen die minstens
onze Europeesche grootkrnizen evenaren.
Groot werd zjjn invloed. En de schrandere
scherpzinnige man had in de ramp, die China in
1860 trof, toen de Engelsche en Fransche legers
na herhaaldelijk de keizerlijke troepen te hebben
verslagen, eindelijk Peking innamen, gelegenheid
kennis te maken met de Europeesche bestuurs-
en vechtmanieren en te begrijpen, waarom de
Chinees zoo in alle opzichten de mindere van den
Europeaan was.
Zijn omgang met den Engelschen generaal
Gordon, tijdens den opstand der Typings, heeft
Li nog dieper doordrongeu van het bewustzijn
dat er hervormingen noodig waren. Bij dezen
opstand, waartegen Li optrad in zijn qualiteit van
gouverneur van Kiangou, onderscheidde hij zich
zdodanig, dat hem, als bewijs van hooge keizerlijke
goedkeuring, de titel werd verleend van ^Beschermer
van den Troonopvolger" en het recht tot het
dragen van het gele buis.
Iutus8chen bad hij als alle in aanzien stijgende
mannen, zijn vijanden gekregen, vijanden die hem
later telkens hebbeu bestreden, altijd in het ge-
heim en die nu, na den opstand ia Shangtung,
verkregen, dat de keizer hem al zijn waardigheden
afnam en als gouverneur naar Woorhang verbande.
Doch, Li-Hoeng-Tsjang liet zich niet aldus behan-
delen. Hij ging naar Peking en wist zich bij den
keizer, persoanlijk zoo volkomen te verantwoorden,
dat hij in al zijn waardigheden hersteld en benoemd
werd tot vice-groot-secretaris en Eersten Voogd
van den Troonopvolger. Tevens werd hij benoemd
tot onderkoning van Huk-Wang.
Als staaltje van Li's zonderlinge begrippen
over rechtspraak, uit dezen tijd, vertelt men dat
er op zekeren dag een man \66r hem werd ge-
bracht, die een telegraafdraad had doorgesneden.
De man zag daarin geen kwaad en snikkend
beloofde hij dat hij't niet meer doen zou. Huil
maar niet zoo, goeie man, zei Li, ik zal wel maken
dat het niet meer gebeuren zal. En zich tot de
gerechtsdienaars wendend, riep hij Kop af
De man werd onthoofd.
In 1869 werd Li benoemd tot Tsai-Hsiang of
minister zonder portefeuille te Peking, in ditzelfde
jaar tot onderkoning van Pet-Chi-Li, de gewich-
tigste der Chineesche provinciin in welker hoofd-
stad, Tientsin, ernstige onlusten tegen de Christen-
zendelingen waren uitgebroken. Het gelukte Li
deze onlusten te dooven en een schikking met de
Europeesche gezanten te treffen, waarbij geen
mandarijnen behoeften te worden opgeofferd. Als
bewijs van dank werd Li Maudarijn eerste klasse
met den rooden knoop en bij de pauweveer met
twee oogen en het buitengewoon lidmaatschap
van den Grooten Raad.
Van nu af was Li's streven gericht naar een
behoorlijk leger en een vloot. Men vertelt, dat
Li's groote militaire maatregelen in Peking onrust
wekten en dat hij tot driemaal toe gesommeerd
werd in de hoofdstad zich te komen verantwoor
den. Op de derde sommatie antwoordde Li
Ik kom, maak legerplaatsen in orde voor 60,000
man troepen die ik meebreug.
Omgaand volgende het beleefd verzoek aan
Litoch liever in Tientsin te blijven.
Ondanks alien tegenstand bleef Li-Hoeng-Tsjang
toch de vertrouwde des keizers. En toen deze
in 1875 stierf, spoedig gevolgd door de jonge
keizerin, werd hij evenzeer de vertrouwde van de
keizerin moeder, die als regentes optrad over den
minderjarigen zoon van prins Ch'un. Zelfs de
moeiel(jke situatie, waarin de hofkliek hem bracht
bij de strubbeling met Rusland in 1879 wist Li
te overwinnen en naar zijn wensch werd in 1880
een tractaat gesloten tusschen Rusland en China.
Van nu af aan werkte Li voornamelijk als
hervormer in binnenlandsche aangelegenheden,
hoewel de quaesties met Japan om Korea gerezen,
ook door hem in hoofdzaak moesten worden
behandeld. Men weet dat ten slotte de oorlog
tusschen beide staten uitbrak en dat China
smadelijke nederlagen leed.
Li-Hoeng-Tsjang werd de zondebok, hem trof
de keizerlijke wraak zwaar. Ontzet werd hij uit
al zijn betrekkingen, hij verloor het gele buis,
den rooden knoop en de drie-oogige pauweveer.
Doch toen Japan zijn zegetocht voortzette en
minister-president Ito met niemand wilde onder-
handelen dan met Li-Hoeng-Tsjang, was de
de Chineesche regeering wel verplicht hem in al
zijn waardigheden te herstellen. Trouwens het
bleek nu voldoende, dat Li de meest vertrouwbare
raadgever der kroon was geweest.
En Li werd de redder van zijn land. Hij
maakte de reis naar Japan, waar hij hartelijk
ontvangen werd. Een moordaanslag op hem in
de straten van Simonoseki gepleegd, waarbij een lid
van de Soski hem it bout portant een kogel in de
wang schoot, was zeker niet van geringen invloed
op de vredesonderhandelingen.
Op 17 April 1895 teekende Li het tractaat.
Nu werd Li de groote man, hij kreeg te Peking
het ambt van Chung-Tang (groot-kanselier) en
ernorm is de invloed, dien hij in het Chineesche
rijk van nu tot aan zijn dood gehad heeft.
In Mei 1900 werd Enropa verontrust-door den
Bokseropstand, een gevolg van de anti-vreemde-
lingen agitatie, die in het Hemelsche Riik meer
en meer was toegenomen. Daarop volgde de be-
legering der gezantschappen, die 8 weken duurde,
gedurende welken tijd de vertegenwoordigers der
mogendheden te Peking geheel en al bleven afge-
sneden van verbinding met hun regeeringen. De
belegering eindigde met ontzet door een inter-
nationale troepenmacht na eenige kleine gevechten
op den weg van Tientsin naar Peking.
Inmiddels had Rusland een groot deel van
Mantsjoerije bezet en nadat een internationaal leger
van 50,000 man in Petsjijli was bijeengebracht,
konden de mogendhedsn beginnen met het stellen
van schadeloosstellingseischen voor zichzelf en haar
onderdanen. Een groote moeilijkheid was, dat
het Chineesche hof bij de nadering der ontzettings-
macht Peking had verlaten. Doch Li-Hoeng-Tsjang
en prins Tsin werden door de gezanten geaccepteerd
als gevolmachtigden des keizers, om over de
vredesvoorwaarden te onderhandelen.
Li heeft zich daarhij weer den man getoond
die het welmeende met zijn land. Aan zijn beleid
heeft China het hoofdzakelijk te danken, dat het
niet dieper vernederd werd en verdeeling onder
de mogendheden ontging.
In den laatsten tijd onderhandelde Li-Hoeng-
Tsjang met Rusland over de Mansjoerije-quaestie
en daar hij steeds sympathie heeft getoond voor
het czarenrijk, was het hem gelukt een tractaat
met Rusland tot stand te brengen, regelende
de ontruiming der Mantsjoe-provincien op voor
China vrij gunstige voorwaarden. De keizerin-
weduwe van China echter wilde een spoediger
ontruiming van Mantsjoerije en Li kreeg in
opdracht, de onderhandelingen in dien ziu op nieuw
te openen met den Russischen gezant.
Midden in dit werk heeft de dood hem verrast.
Hoofdzakelijk aan de vermoeienissen bij deze onder
handelingen wordt de dood van Li-Hoeng-Tsjang
toegeschreven.
Te Hulsberg (L.) reed een wielrijder in zoo
dolle vaart tegen een boom a*n, dat zijn borstkast
werd ingedrukt en hij op de plaats dood bleef.
Overvloed van tijd.
De gemeenteveldwachter te Oudehaske (Fr.) is
tevens wegwerker en barbier.
Te Maastricht heeft de wed u we Tellings
haar gouden feest gevierd als schoonmaakster van
het stadhuis. Uit haar woning ging zij om 12
uur met haar acht zonen en dochters naar het
stadhuis de Batterijstraat, die zij moest passeeren,
was huis aan huis bevlagd. In de burgemeesters-
kamer wachtten de burgemeester en de wethouders
het moedertje op. Nadat de burgervader eenige
hartelijke woorden tot haar gericht had, over-
handigde hij haar namens de gemeente een
stotfelijk bewijs van hoogachting. Namens de
verschillende afdeelingen gemeente-ambtenaren
voerde de gemeente-secretaris, mr. van Oppen,
het woord en schonk haar een fauteuil, een lamp
en een bloemstuk. 'tis, natuurlijk, niet te ver-
wonderen, dat een paar dikke tranen over de
gebruinde wangen der vrouw rolden, die heusch
niet gedacht had dat men haar zoo zou vereeren.
Een bewoner van een bovenwoning aan de
Oosterweg te Groningen kwam Dinsdagavond naar
huis gaande tot de minder aangename ontdekking
dat zijn huisdeur verdwenen was achter een paar
meter hoog planketsel. Wel is waar bevond
zich ook in dit planketsel een deur, doch deze
was door een hangslot zoo stevig gesloten, dat
aan openen niet te denken viel.
Wat te doen
Talrijke omstanders wisten raid, de een zei dit,
de audere dat, maar de bewoner vond het raad-
zaarnst, de hulp der politie in te roepen. Doch
het bleek, dat deze haar ,/sterken arm" niet kon
leenen.
Wat toch is het geval
Toen voor een paar jaar het huis gebouwd was,
bleek een gedeelte te staan op een particuliere
gang, toebehoorende aan een ander persoon. Deze
eischte schadevergoeding, welke geweigerd werd.
Gevolg een procedure welke eenigen tijd geleden
eindigde.
De eischer werd in het gelijk gesteld, de huisbaas
moest dat gedeelte van 't huis op genoemde
gang staande; op pi. m. 11/3 M. breed, binnen 4
weken na het beteekenen van het vonnis afbreken.
Deed hij dit niet, dan had de eischer het recht
hiertoe.
De huisbaas weigerde en zoo werd Dinsdag op
last van den eigenaar van de grond de deur
,/geblokkeerd." Voor den huurder, die op deze
wijze gedupeerd wordt, natuurlijk alles behalve
aangenaam.
Men werd medegedeeld dat hij en zijn gezin met
behulp van een ladder door een raam het huis in
en uitgaat.
Omtrent het tramongeluk bij Turnhout
schrijft men nader, dat de wachtmeester der
marechaussdes er in geslaagd is de daders op te
sporen, die de boomen op de rails gelegd hebben.
Het zijn twee jonge mannen van 20 en 22 jaren
oud beiden hebben bekend.
De verongelukte machinist heette Frans Gijsen,
was gehuwd en vader van zes jonge kinderen.
Te Havelterberg (Dr.) is een arbeider van
16 jaar, Jan Molenkamp, bij 't graven onder
instortend zand bedolven. Hij kon er niet meer
levend onder worden uitgehaald.
Te Zandvoort bestaat nog het gebruik, op
St. Maarten vuurtjes te stoken van oude manden,
die de jeugd bemachtigt of aan haar worden
afgestaan.
Een oud liedje herinnert aan dit gebruik.
Menschen pas op je manden,
We zullen ze gaan verbranden,
In Pikken Zendel
(Een plaats in 't duin)
Versta je me wel,
En je zul er eens zien hoe het branden zei.
Tegenwoordig worden de manden op het strand
verbrand en de jeugd danst om het vuur.
Dit jaar zijn de jongelui te ver gegaan en
hebben nieuwe manden weggenomen, waarover
klachten bij de politie waren ingekomen. Uit
een onderzoek is gebleken, dat er verschillende
ploegen van mandenkapende jongelui bestonden,
die ieder een bergplaats hadden. In een dier
bergplaatsen werden ruim 50 manden gevonden,
gedeeltelijk stukgetrabt en gedeeltelijk in goeden
staat. Het vuurtje stoken zal dus dit jaar minder
zijn dan in vorige jaren.
De groote landbouwvereeniging te Antwerpen,
waartoe honderden landbouwers, veehouders en
slagers behooreu, die het Nederlandsche vee niet
missen willen, heeft, volgens de N. R. Ct. besloten
eene beweging op touw te zetten om van den mi-
nistsr van landbouw te verkrijgen, dat de bepalingen
op den invoer van Nederlandsch vee verzacht
worden of geheel worden opgeheven.
Men zou graag de lastige en kostbare quaran
tine aan de grenzen afgeschaft zien en die willen
vervangen door eene quarantaine van drie dagen
in de stallen der koopers. Indien later mocht
blijken, dat een uit Nederland ingevoerde koe aan
pokziekte lijdt, zou dan bij afmaking schadeloos-
stelling geweigerd kunnen worden. Op die wijze
zou ieder kooper, in zijn eigen belang, er zelf
voor waken slechts gezond vee aan te koopen.
Medewerking zal verzocht worden van alle
landbouwersvereenigingen en den grooten Boeren-
boud van Leuven en binnenkort zal eene gecom-
bineerde vergadering gehouden worden van afge-
vaardigden van alle landbouwersvereenigingen, die
hare medewerking willen verleenen om te komen
tot betere bepalingen omtrent den invoer van
Nederlandsch vee.
Een van de comity's in Londen, die zich
speciaal bezighouden met het inzamelen van klee-
deren voor de concentratiekampen, heeft een brief
ontvangen, die wel bewijet welk een indruk het
publiceeren van de sterftecijfers in de concentra
tiekampen om het hart van menige Engelsche
moeder gemaakt heeft. De vertaling van dezen
brief luidt als volgt
"Wilt gij deze kleedingstukken in ontvangst
nemen, die wij thuis gemaakt hebben voor de
arme, kleine Boerenkinderen Ik dacht, dat het
het beste zou zijn u die kleeren te zenden, daar
ik wil dat zij uitsluitend voor gesehenken bestemd
zullen worden voor de kleinen van de Boeren.
Onze kleine jongen wilde hun wat chocolaadjes
sturen, want hij zeide mij, dat hij hen zoo zeer
beklaagde. Het is zeker, dat het voor ons een
groot genoegen was deze kleine voorwerpen te
maken. Gij zult ingesloten ook wat katoen en
naalden en spelden vinden, die voor sommige van
de moeders van dienst kunnen zijn.
Men voelt zich ontzettend treurig bij het lezen
over de vreeselijke toestanden, die in sommige
kampen heerschen en over .de hooge sterftecijfers.
Ik wenschte van harte, dat het Britsch publiek
wakker werd bij het vernemen van die vreeselijke
feiten en niet zoo onverschillig bleef.
Ik hoop dat uwe edele pogingen om het volk
wakker te schudden met succes bekroond zullen
worden en God zegen op u moge rusten voor uw
onversaagd optreden tegen dezen vreeselijken
oorlog."
Te Aken heeft een man, die aan vervolgings-
waanzin scheen te lijden, zijne vrouw het hoofd
afgesneden. De ongelukkige is vader van zes
kinderen en zijne vrouw was op het punt hem het
zevende te schenken. In verzekerde bewaring
gebracht, beweerde hij dat het landloopers waren,
die zijne vrouw vermoorden en dat zij ook hem
wilden dooden.
DAGEN.
Voorm.
Nam.
Zaterdag 9 November
0.81
12.50
Zondag 10
1.7
1.24
Maandag 11
1.42
1.55
Dinsdag 12
2.12
2.27
Woensdag 13
e
2.43
2.58
Donderdag 14
3.14
3.30
Vrij dag 15
3.47
4.8
ZEET1JD1NGEN.
Van 6 tot en met 7 Nov.
o|
7
7
28)
Van 6 tot en met 7 Nov. werden langs de
Oostsluizen alhier 48 binneuvaartuigen op- en 30
afgeschut; door de Wests!. 4 op- en 2 afgeschut.
Hulst. Huwelijks-aangiften. '24 Oct. Joannes Adolphus
de Witte, oud 48 j., weduwn. en Clarisa Maria Freijser,
oud 22 j., jd.
Geboorten. 23 Oct. Elisa Maria, d. van Jacobus Antonins
Maria Coraij (overl.) en Johanna Stolwerk, (wonende te
Bergen op Zoom). 25 Oct. Gustaaf Coleta, z. van Gregorius
de Bruijn en van Maria Judoca de Zaeger. 26 Oct. Maria
Charlotta, d van Victor de Bruijn en van Maria Ludovica
Muller. 28 Oct. Catkarina Johanna Rosalia, d. van Bernard
Temmerman en van Johanna Catharina de Smit. 31 Oct.
Stephania Maria, d. van Johanna Martina Engels.
Overlijden. 18 Oct. August Augustinus Prenen, oud 5 d.,
z. van Leonardos en van Maria Coleta Strijdonk. 26 Oct.
Anna Apolonia Reijniers, oud 19 d., d. van Alojjsius en
van Amelia Volleman.
it
t
u
t
it
es
VLAG.
NAAM.
M'.
Van en naar
Lading.
Voor Ter Xeaiea i
6
Duits.s.s.
Llmia
3631
Husem
bout
7
Noor. s.s.
Dagbjorg
1797 Dieppe
ledig
Voor
(«ent i
6
Deen. sch.
Hekla
479
Marone
gerst
Fra. s.s.
Margeurite
4763
Kotka
hout
Belg. s.s.
Neystton
534
Ostende
ledig
Eng. s. s.
Warkworth
1862
New-Castle
stukg.
Belg. s.s.
Kupel
2561
Methil
kolen
Eng. s.s.
Sea Gull
2762
Londen
stukg.
Van Men*
6
Eng. s.s.
Kinghorn
1993
Leith
stukg.
Zweed. s.s.
Brittania
3001
New-Castle
ledig
Eng. s.s.
Sea Serpent
2553
Londen
stukg.
idem
Hero
2194
Hull
idem
Duits. s.s.
Sparta
3501
Antwerpen
ledig
idem
Horta
4878
W.Hartlepool idem
Duits. bark
Jozefa
2394
Antwerpen
ballast
