A1 g o m e 0 a
Hieuws* en Advertentieblad
voor
2eeuwscb-71aaaderen,
Aanbssteding.
Aanbesteding.
aanbesteden
No. 4035.
Zaterdag 16 Februari 1901.
41® Jaargang.
De Electrische Centrale te Ter Neuzen.
Gemengde berichten.
aanbesteden:
Telegrafische berichten.
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
Bij deze conrant behoort eeu bijvoegsel.
Het onderhouden van en het
doen van herstellingen aan de
gebouwen en andere gemeente-
eigendommen gedurende 1901.
het aanleggen en gedeeltelijk ver-
harden van een rijweg -in den
Brakman, bij de buurt Mauritsfort,
ter-lengte van 200 M.
SEIIZESSCHE COIIRMT.
ABONNEMENT:
Voor
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco per post
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Yoor Amerika 1,82$.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven
bushouders.
ADVEBTRNTIEN:
Van 1 tot 4 regels f 0,40. Voor elken regel meer 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prR*
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
»l« blrtil verschijnt ilaandag., IVoenndai;. en Vrijilaaavnail, nHye»on«ler<l op Feettdagen, bij de Firma P. J. VA1 UK u«DS te Ter Seuea.
Burgemeester en Wethouders vanTERNEUZEN
zullen op Maandag 18 Februari a. s., des
namiddags 3 uren, ten gemeentehuize, in het
•penbaar bij enkele inschrijviug in 6 perceelen
Het bestek ligt ter inzage ter gemeente-secretarie
en is aldaar verkrijgbaar gesteld tegen betaling
ran 25 cent.
Inlichtingen zijn te bekomen bij den gemeente-
bouwmeester, door wien plaatselijke aanwijzing
zal gescbieden in de kom der gemeente, op
Woensdag 18 Februari a. s., des voormiddags
negen uren, te beginnen aan bet Gemeeutehuis
en te Sluiskil op Vrijdag 15 Februari a. s., des
Toormiddags elf uren.
Ter Neuzen, 30 Januari 1901.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. A. P. GEILL, Burgemeester,
J. W1SKERK.E, Secretaris.
Burgemeester en Wethouders van HOEK zullen
op Zaterdag den 23" Februari 1901, des
aamiddags te 4 ure, locale tijd, ten gemeentehuize
bij enkele inschrijving
Hunting 730,—.
Aanwijzing op Donderdag den 21" Februari
1901, des middags te 12 ure. 1.1., waartoe saam
te komen aan de haven van Mauritsfort.
Het bestek is tegen betaling of toezending van
iO cent verkrijgbaar bij den Secretaris.
Hoek, 2 Februari 1901.
A. WOLFERT, Burgemeester.
J. M. DREGMANS, Secretaris.
TER NEUZEN, 15 Februari 1901.
De lezing op gisteravond in het »Hotel de
Pajs-Bas" alhier, van den heer Van de Volkere,
uit Vlissingen, over electrisch licht en electrische
krachtoverbrenging is uitstekend geslaagd en, voor
een vrij talrijk publiek.
Eigenlijk was het meer dan eene lezing, want
het leek wel of de heer Van de Volkere den ge-
hcelen electrischen inventaris van leermiddelen
van eene Hoogere burgerschool meegebracht had,
tot zelfs een amenuensis incluis.
Hij ving zijne uiteenzetting aan, zoowat 600
jaar voor Christus en liep het geheele electrische
geding zoo door, alles met verrassende en aan-
gename aanschouwelijke proeven.
Het ligt noch in onze bedoeling, noch veel
minder op het terrein van onze kennis om deze
lezing nader voor onze lezers uit te werken,overluigd
dat het gros der lezers daar al even weinig aan
hebben zou als dat wij er van wcten of zeggen
kunnen.
Maar wat wij wel gaarne hier zeggen willen
is, dat de heer Van de Volkere een zeer aangenaam,
duidelijk, opgewekt spreker is, die zijn gehoor
in alle opzichten weet te boeien.
En wat zijn optreden nog te meer merkwaardig
maakt is ditde heer Van de Volkere is heel
gewoon ondervrijzer aan eene der openbaar lagere
scholen te Vlissingen; heeft in electriciteitszaken
nooit school gehad, in 't minst niet, maar heeft
zich dit alles door eigen studie verworven.
Zij die goed loegezien en vooral goed toegeluisterd
hebben, knnneu nu overtuigd zijn dat de zoo
gevreesde gevaren die volgens sommigen over Ter
Neuzen hangen, eigenlijk volstrekt geene levens-
gevaren met zich voeren en dat bliksemgevaar
meer weggenomeu is over Ter Neuzen dan vergroot,
een en ander wat hij met statistiekeu van eerste
natuurkundigen, en genomen over vijftig jaren,
heeft gestaafd.
Met 'u zekere dankbaarheid en innige voldoening
hebben wij de heer Van de Volkere gevolgd en
wij hoorden diezelfde voldoening zoo algemeen
mogelijk, van alle aanwezigeu.
Zooals we reeds in ons vorig nummer konden
meedeelen zal van af hedenavoud de exploitatie
der straatverlichling van wege de electrische centrale
aanvangen. Verschillende malen reedshebbeu zij die
in den laten avond op straat verwijlden het alectrisch
licht naast onze oude petroleumverlichting kunnen
waarnemen (wat ook hedenavond nog het geval
zal zijn), doch dan gold dit steeds eigen proef-
nemingen der directie, om te kunnen nagaan of
het geleidingsnet en de lampen in orde waren.
Bij voormelde proefnemingeu kon men ontwaren
dat de lampen van voldoende lichtsterkte zijn en
inderdaad mooi licht geven. Of de lampen in
voldoende hoeveelheid zijn aangebracht om eene
goede verlichtiDg der straten te verzekeren is iets
dat nog zal moeten blijken, wanneer de petroleum-
lantaarns buiten dienst worden gesteld. Reeds nu
wordt dit door velen betwijfeld, doch wanneer
onze straten ongenoegzaam verlicht zullen worden
is dit niet de schuld der centrale. Deze plaatste
natuurlijk het van wege het gemeeutebestuur
geordineerde aantal lampen, die een lichtsterkte
hebben van L6kaarsen. Natuurlijk is deze capaciteit
niet voldoende voor het verlichten van uitgestrekte
terreinen en wanneer we, ondanks het electrisch
licht, nog te veel in het duister blijven, zal er
niets anders op overschieten, dan dat de gemseute
zich grootere offers daarvoor getroost en het
aantal lampen laat vermeerderen.
Welwillend daartoe in de gelegenheid gesteld,
kunnen we omtrent de stichting het volgende
meedeelen
De electr. centrale te Ter Neuzen levert tegen
voorwaarden, in hare reglementen van aansluiting
nader vermeld, electrische stroom voor licht of
voor beweegkracht. Te dien einde zijn van uit
de centrale een aantal leidingen op ijzeren masten,
door de geheele gemeente gelegd, bestaande uit
zuiver roodkoperdraad, waardoor het gebruik
maken van electrische stroom voor alle inwoners
van Ter Neuzen is mogelijk gemaakt.
De eigenaardige, wispelturige stratenaanleg van
Ter Neuzen, met zijne tallooze bochten en krorn-
mingen en de weeke bodem, waarin de masten
moesten worden gesteld, leverden bijzondere
moeielijkheden op bij de montage van het geheele
bovengrondsche net.
Tot opwekkiug van den electrischen stroom zijn
in de centrale twee stel machines geplaatst, elk
bestaande uit een gasmotor van 75 paardekracht,
welke door middel van een riem de #djuamo-
machine" aand ijft, dat is de machine waarin de
electrische stroom wordt opgewekt.
De gasmotoren worden gedreven door Dawson
gas, hetwelk in een bijzondere afdeeling der centrale
wordt gemaakt. Dit gas wordt verkregen, door-
dat men een mengsel van stoom en lucht, blaast
door een kolom gloeiende anthracietkolen. Het
zoo verkregen gas wordt dan nog eenigzir.s ge-
zuiverd eu gedroogd en direct gebruikt voor de
gasmotoren.
Behalve due twee stel machines bevindt zich
in de CeDtrale nog eene accumulatorenbatterij.
Accumulatoren bestaan in hoofdzaak uit looden
platen, welke in verdund zwavelzuur staandeze
platen bezitten het vermogen om electr. stroom,
welke door hen geleid wordt, in zich op te ■emen
en deze stroom te kunnen bewaren en later wederom
te kunnen afgeven. Als dus over dag door de
inwoners van Ter Neuzen, hijna geen stroom
wordt gebruikt voor verlichtiug, dan zendt de
machine hare geproduceerde stroom in de accu
mulatorenbatterij; des nachts, als de machines
uiet loopen, geeft de batterij hare ingeladen
stroom wederom af, voor de lampen die's nachts
moeten branden. Deze accumulatorenbatterij is
dus te beschouwen als een voorraadschuur van
electrischen atroom welke ook bij mogelijk defect
raken van eenig deel der machines, alhoewel
een dubbel stel machines voorhanden is, steeds
bereid staat om zonder eenige voorbereideude
werkzaamheden direct stroom te kunnen geven.
De regeling en de controle van de sterkte der
electrische stroomen, gaande in of uit de accumu
latorenbatterij, of uit de machines direct in het
net, of in de accuminulatorenbatterij, geschiedt
in de machinekamer der centrale, alwaar op een
groot wit marmeren bord zijn opgesteld diverse
meetinstrumenten, schakelapparaten enz., dienende
om een konstanten stroom te leveren.
Vanaf dit marmeren bord loopen de leidingen
direct naar de stad cd verspreiden zich daar in
alle richtingen, langs de huizen der inwoners.
De bovengrondsche geleidingen worden door
circa 50 bliksemafleiders beschermd tegen het
inslaan van den bliksem, terwijl boveudien door
de geheele gemeente op de koppen der masten
een koperdraad is gespannen, dat overal met de
aarde in directe verbinding staatdeze draad is
noodig voor het verdeelingssymsteem van electrische
stroom te Ter Neuzen toegepast, maar vormt
boveudien, buiten de 50 reeds genoemde afleiders,
nog een groote geuerale bliksemafleider voor de
geheele gemeente, welke, evenals de andere blanke
koperdraden van het net, een waarborg tegen het
inslaan van den bliksem in de huizen geeft.
Zooals gisteren de heer Van de Volkere in zijne
lezing over electriciteit ons heeft medegedeeld, is
volgens officieele statistiekeu, in Duitscbland eu
Holland verkregen, het gevaar voor het inslaan
van bliksem in gemeenten met bovengrondsche
geleidingen veel geringer dan in gemeenten zonder
deze leidingen, ungeveer in verhouding van 1 4,6.
Wij zullen geene theoretische beschouwingen
houden over de mogelijkheid hoe en waar een
bliksemstraal zal of kan inslaande officieele
statistieken geven ons echter aanleidiug genoeg,
om niet m&rdere vrees te hebben voor het
bliksemgevaar, nu in Ter Neuzen bovengrondsche
geleidingen zijn aangelegd, integendeel, onze vrees
kan zich in verhouding als door de officieele
statistieken is verkregen, vermiuderen.
Wat verder betreft de meermalen geopperde
vrees voor ongevallen bij het breken of springen
van boven de straat gespannen draden, naar aan-
leiding van ongelukkeu elders, tooude de heer
Van de Volkere gisteravond ook duidelijk aan dat
daarvoor geen vrees behoeft te bestaan, daar,
wanneer zich dat geval mocht voordoen, en iemand
door zoo'n draad getroffen worden, de stroom,
die hier door de centrale gebruikt wordt, niet
sterk genoeg is om ernstig letsel toe te breugen.
Hoek, 14 Febr. Bij de verkiezing voor een
lid van den Raad, ter vervulling van de vacature,
ontstaan door het bedanken van den heer H.
Wolfert Sr., zijn candidaat gesteld de heeren
G. Dees en F. Kaan.
Zaamslag, 14 Febr. Meer dan vroeger wordt
door bewoners van buiten de kom gebruik gemaakt,
hetzij door uitscheiding van bedrijf of anderzins,
zich door aankoop van een huis, in de hoofdkom
te vestigen.
Dat dit, gevoegd bij het nijpend gebrek aan
bouwgrond, en de toename der bevolking, ten
gevolge heeft, dat thans buitengewone hooge
prijzen besteed worden voor huizeD, en dat iudien
men zoo gelukkig is, bouwgrond te koopen, men
soms meer dan het dubbele der waarde betaald.
Dat de lust er bij velen in zit hunne panden
te verkoopen, is met het oog op de hooge prijzen
te begrijpen, doch ieder is zich bewust er geen
auder voor in de plaats te kunnen krijgen.
Indien eigenaren van gronden, grenzende aan
de kom, overgingen tot verkoop van bouwgrond,
zou hierdoor voor de ambachtslui een goede tijd
aanbreken.
Het is te begrijpen, dat het onder deze om-
staiidigheden, ook moeilijk is een huis te huren,
en dit soms bij sterfgevallen de huizen voor de
begiaving aan andereu zijn verhuurd.
De vijf voorgenomen nieuw te bouwen huizen,
zullen al bitter weinig verandering in dezen toestand
te weeg brengen, zoodat vooreerst geen uitzicht
bestaat, op voldoende huisvesting.
IJzendijke. De twee knechten van den land-
bouwer C. te Biervliet, maakten van de afwezigheid
huns meesters gebruik om van vier paarden
het haar uit hunne staarten te trekkeu om dat
haar te verkoopen.
Door de marechaussee is tegen de knechten,
E. van der M. en B. de S. genaamd, proces-
verbaal opgemaakt en het haar, tot een gewicht
van circa drie kilogram, in beslaggenomen.
Men moet als dienstknecht al zeer weinig
eerbied voor zijn meester hebben, nog veel minder
voor de paarden waarmede men zelf moet oin-
gaan, om die dieren hunne staarten uit te trekkeu,
hun eenigste wapen waarmede zij in den zomer
de menigvuldige insecteu trachten te verdrijven.
's Gravenhage, 15 Febr. Tvreede Kamer. De
heer Van Raalte verdedigde nader de motie tot
verbetering van het cosulaatwezen in het algemeen
belang, dcor aanstelling van beroepsconsuls, cen-
tralisatie en vormiug van een staatsinlichtingen-
dienst.
De Minister van Buitenlaudsche zaken achtte
de klachten overdreven het, consulaircorps in
vele opzichten geschikt, en het bestaan van
honoraire consuls noodzakelijk. Hij had tegen
de organisatie in den geest van den heer Van
Raalte overwegend bezwaar, om principieele en
financieele redenen.
Onder groote deelneming uit alle maaUchap-
pelijke klassen en staatkundige richtingen werd
het kamerlid, de heer Mr. Hartogh, heden be-
graven. Aan de groeve spraken de Minister
Pierson, het kamerlid Pijnappel, de Mb ister Cort
van der Linden, de heer Patijn, onderdirecteur
der eerste Nederlandsche leveusverzekeriiigmaat-
schappij en de heer Barusteijn voor de Arnster-
damscbe Handwerkers-vriendenkriug.
Andermaal, binnen betrekkelijk korten tijd,
was gisteren de vestibule van den Grooten Schouw-
burg aan de Aert van Nesstraat te Rotterdam in
een rouwkapel herschapen, woei de vlag van het
gebouw halfstok en waren de lantaarus brandeude
in rouwfloers gehuld.
Andermaal zou dau ook weder het stoffelijk
overschot den schouwburg worden uitgedragen
van eeu der mannen die een der grootste sieradeu
van het Nederlaudsch Tooneel mocht geuoemd
worden.
Willem van Zujlen wiens naam op aller lippen
zweefde, die men met recht mocht noemen den
lieveling van het volk, niet alleen in Rotterdam
maar door geheel ons laud, wiens naam ook in
het buitenland met eere geuoemd werd, had dan
ook eeu dergelijke eervolle uitvaart ten voile ver-
diend.
De vestibule van den schouwburg was door
de goede zorgen van den heer J. J. Poutsma in
het vierkant omhangen met zwarte draperieen,
afgezet door witte randen en koorden. Op het
zwarte fond waren te midden van klimop de
letters W. v. Z. aangebracht. Onder een hemel
van zwart crepe, versierd met klimop en witle
rozen, sfond de katafalk waarop de lijkkist mat
het stoffelijk overschot geplaatst zou worden.
Hoe meer het tijdstip naderde groeide het aan
tal belangstellenden welke hem mede de laatste
eer wenschten te bewijzen tot honderdea, ja tot
duizenden aan, zoodat de menigte op straat als
opeengepakt stond.
Het aantal kransen dat reeds van af den vroegen
morgen toestroomden uit alle oorden des lands was
legio. Van schier alle tooneelverbonden, tooneel-
vereenigingeu, liefhebberijgezelschappen waren
huldeblijkeu ontvangen, en onnoemelijk was het
aantal door particnliere vrienden toegezonden^
Het was in een woord een bloemeuberg gelijk aa
