xilJVOEGSEL
Tsr Keuzenschs Courant
Zaterdag 2 Juni 1990. No. 3926.
Engeland en de Z.-A. Republiek,
D,
Geinengde beriehten.
Te midden van al de wanhopige telegrammen
is er bbn uit Pretoria, dat wat beter klinkt en dat
moed zou geven, als het al niet zoo oud was.
Maar de oorlog wordt nu door Roberts met zoo
groote snelheid gevoerd, dat een bericht van een
paar dagen geleden missehieu alle beteekenis reeds
verloren heeft. Er wordt dan geseind, dat Maandag
de Engelschen bij Witwatersiand met goed gevolg
en met zware verliezen door de republikeinen
onder Louis Botha zijn afgeslagen. Is dit nog
een stroohalm, waaraan we ons vast kunnen klam-
pen P Helaas, we vreezen, dat het een succes
geweest is, dat door bet snelle oprukkeu van
Roberts verloren is gegaan. Wei hebben we nog
geen officieel bericht, dat Johannesburg is bezet,
maar toch schijnt dit al gebeurd te zijn. Immers
we lezen in een telegram uit Pretoria van den
30", dat Engelsche officieren te Johannesburg zijn
en de Engelsche voorhoede tusschen die stad en
Pretoria. Ja, de //Daily Mail" gaat nog verder
en voorziet binnen een paar uren de bezetting
van Pretoria zonder eenigen tegenstand. Waar
blijven nu Botha en zijn dapperen?' We zouden
bang worden, dat ook Lijdenburg wordt opgegeven
en al stellen we ons van het verzet aldaar weinig
succes voor, het opgeven ook van deze laatste
poging van verdediging zou ons we] alle illusies
omtrent de energie der Boeren ontuemen.
De zoozeer gevreesde vernieling van de Johan-
nesburgsche mijnen is, tenzij er nog een verrassing
plaats heeft, achterwege gebleven, vermoedelijk
hoofdzakelijk ten einde de vele niet-Engelsche
aandeelhouders te sparen. En degenen die be-
weerden dat Pretoria, wegens het geringe verband
tusschen de forteu en hun grooten ouderlingen
afstand, niet te verdedigen was met een kleine
macht, schijnen ook alweer gelijk te krijgen.
Niet alleen de goudmijncn, maar ook de Begbie-
gieterijen vallen in handen der Engelschen- Dus
zoowel de geldbron als de projectielenfabriek.
Wat zal er nu verder gebeuren In het
Lijdeuburgsche en Zoutpansbergsche kunnen de
Boeren het nog geruimen tijd uithouden. En als
Roberts eenmaal in Pretoria zit, zal hij zijn troepen
weer eenigen tijd rust moeten gunnen en dan
allereerst zeker beginnen met het schoonvegen van
het nog steeds vijandelijke oostelijke deel van den
Vrijstaat hetzij rechtstreeks, hetzij door te pogen.
de lijn HeidelbergVolksrnst in handen te krijgen,
waardoor de Boerenmacht in den Yrijstaat zou
zijn omsingeld.
Doch is het plan van de Boeren wel waarlijk
orn stand te houden iu het noordoosten Van
de plaats waar president Kruger zich thans be-
vindt, Waterval-Boven, loopt een weg naar het
noorden, naar Lijdenburg. Maar er loopt ook
een spoorweg naar het oosten naar de Dela-
goabaai
F JIIUIJLLETON
Uit Ret Dagboek van John M'Alister Ray,
doctor in de inedicijnen.
A. CONAN DOYLE.
13 September. Ik heb op de brug een heel be-
langwekkend gesprek gehad met Milne, den eersten
stuurman. Het schijnt dat de kapitein een even
groot raadsel voor de zeelieden en zelfs voor de
eigenaars van het schip is als voor mij.
Milne vertelde mij dat, telkens als, na afloop van
een reis, het schip tijdelijk afgedaukt wordt,
kapitein Craigie spoorloos verdwijnt, en dat men
niets meer van hem hoort of ziet voordat er
een nieuw seizoen voor de visscherij aanbreekt,
tegen welken tijd hij doodbedaard het kantoor
der reederij binnentreedt en komt vragen of men
hem wellicht ook gebruiken kan.
Hij heeft geen vrienden te Dundee en niemand
zou daar ook iets weten te zeggen omtrent zijn
verleden. Hij heeft zijn positie dan ook alleen
te danken aan zijn bnitengewone kennis van de
zeevaart, zoowel als aan den naam van moed en
koelbloedigheid, dien hij zich als eersten stuur
man verwierf, nog voordat men er aan gedacht
had hem een afzonderlijk kommando toe te vertrou-
wen. Men schijnt algemeen van oordeel te zijn
dat hij geen Schot is, en dat hij slechts een
aangenomen naam draagt. Milne gelooft dat
indien hij zich op de walvischvaugst heeft toegelegd,
dit uitsluitend gesohiedde omdat het de gevaarlijkst
bezigheid is, die hij had kunnen uitkiezen, en
dat hij geen gelegenheid voorbij laat gaau die
hem in doodsgevaar kan brengen. Hij somde
verscheidene voorbeelden daarvan op, en een t
daarvan is, zoo het werkelijk waar is, vrij merk-
En wanneer wij nu lezen dat de doorvoer van
koopmansgoederen langs die lijn is gestaakt,
z/klaarblijkelijk ten gevolge van militaire bewe-
gingen in Transvaal", dat Portugeesche troepen
naar de grens zijn gezonden, dat de Portugeesche
vloot zich concentreertdan beginnen wij
ons tooh af te vragen Zullen nu misschien ook
diegenen gelijk krijgen die beweerd hebben dat
president Kruger, liever dan in handen der Engel
schen te vallen //die groot zeewater" zou over-
steken, nu het nog tijd is? En zou daarvoor
een aanval op de Delagoabaai worden beraamd,
tegeuover de vijandige houding van Portugal en
de verraderlijke daad van de Portugeesche regee-
ring bij het doorlaten der Engelschen te Beira
Voorloopig gelooven wij nog niet aan de waar-
schijnlijkheid vandatgeval. Maar de mogelijkheid
moet toch wel onder de oogen worden gezieu.
Hieronder eenige telegrammen.
Pretoria, 29 Mei. De Engelschen, die Zaterdag
bij Vereeniging de Vaal overgetrokken waren, vielen
gister de republikeinen aan op den Witwatersrand.
De aanval werd met goed gevolg afgeslagen door
de republikeinen onder Louis Botha. De Boeren
stonden den geheelen dag aan een hevig geschut-
vuur bloot, maar behielden hun stellingen. De
Engelschen moeten zware verliezen geleden hebben.
London, 30 Mei. Een telegram, heden door
Buller uit Newcastle afgezonden, zegt dat de
Boeren een karnp gevorind hadden bij Doornberg,
ten oosten van Newcastle, en den rechtervleugel
der Engelschen lastig vielen Buller zond daarom
den 27 een afdeeling onder generaal Hildyard uit,
over de Woolsdrift en Utrecht, en een andere onder
generaal Lyttelton over de Itsjangodrift. De
Boeren trokken toen naar het noorden terug, en
Hildyard bezette Utrecht. Clery beschiet Langsnek.
De Boeren zijn volkomen ontmoedigd.
Lourengo-Marques, 30 Mei. Het goederenver-
voer op den Delagoaspoorweg is vandaag gestaakt,
oogenschijnlijk wegens militaire bewegingen in
Transvaal. Portugeesche troepen hebben last
gekregen, zich naar de grens te begeven. De
Portugeesche oorlogschepen aan de kust worden
hier bijeengebracht.
Een Boerenkommando is te Komatipoort aan-
gekomeu.
Louden, 30 Mei. De Daily Mail" verneemt
uit Pretoria, hedenmorgen 11.40, dat Pretoria
binnen een paar uren door de Engelschen bezet
zal zijn, zonder dat tegenstand zal geboden worden.
De burgemeester is gemachtigd, de Engelschen
te ontvangen. Alles is rustig, maar een groote
menigte is saamgeschoold in afwachting van de
Engelschen.
Louden, 31 Mei. Roberts meldt uit Germiston
van 30 Mei: Nadat een parlementair naar Johan
nesburg was afgezonden, vervoegde de kommandant
der stad zich bij mij, verzoekende, den intocht
24 uur uit te stellen, aangezien er zich vele ge-
wapende burgers bevonden.
Ik willigde het verzoek in, bevreesd voor rust-
verstoringen, welke ik wilde vermijaen. Bovendien
bielden Boeren-afdeelingen de heuvels in den
omtrek bezet, die eerst moesten verdreven worden.
Een tweede telegram meldt, dat het leeuwendeel
van het op 29 Mei geleverde gevecht, ten deel
viel aan Hamilton's kolonne, westelijk van Johan
nesburg, die daar de cavalerie van French onder-
steunde. Na een hardnekkig gevecht, volgehouden
waardig. Het schijnt dat hij, bij zekere gelegen
heid, ualiet zich als naar gewoonte op het kantoor
aan te melden, en dat men wel gedwongen was
een plaatsvervanger te nemen, Dit geschiedde
op het tijdstip van den laatsten oorlog tusschen
Rusland en Turkije. Toen hij, bij het aanbreken
der daaropvolgende lente, weder te voorschijn
kwam droeg hij op zijde van den hals een kwalijk
geheelde wond, die hij zorgvuldig onder zijn das
poogde te verbergen. Ik zou niet weten te zeggen
of de stuurman gelijk had te veronderstellen dat
hij den krijg medemaakte, doch het Was zeer
zeker een zonderliDge samenloop van omstandig-
heden.
De wind begint te ruimen en uit het oosten te
waaien, maar het is nog altijd zeer stil. Ik geloof
dat het ijs dichter bij ons ligt dan gistereu het
geval was. Zoover hgt oog slechts reiken kan, ziet
men een onmetelijke vlakte van onverbroken wit,
die geen andere afwisseling vertoont, dan hier en
daar een rif of wel de donkere schaduw eener
rots. Zuidwaarts vertoont zich de smalle streep blauw
water, die nog onze eenige kans op levensbehoud
verbeeldt, en dag aan dag nauwer wordt. De
kapitein laadt een zware verantwoordelijkheid op
zich. Ik hoor dat de gansche provisie aardappelen
uitgeput is en dat zelfs de beschuittrommels leeg
gerakenmaar dat verhindert hem niet dezelfde
onverstoorbare houding aan te blijven nemen,
terwijl hij het grootste gedeelte van den dag aan
den achlersteveu doorbrengt, steeds de horizon
onderzoekende met zijn verrekijker. Zijne
gemoedsstemmiug is zeer afwisselend, en men zou
zeggen dat hij mijn gezelschap ontwijkt, maar
de heftige driftbui van verleden avond heeft zich
volstrekt niet herhaald.
Half acht 's avonds. Ik ben tot de vaste over-
tuigiug gekomen dat wij onder bevel staan van
een krankziunige. Men kan anders onmogelijk
een verklaring vinden voor het raadselachtig gedrag
van kapitein Craigie. Het is gelukkig dat ik dit
reisjournaal bijgehouden heb, want het zal altijd
kunnen dienen om onze handelwijs te rechtvaardigen,
tot de duisternis inviel, werden de Boeren door
de Gordon-Hooglanders verdreven.
Hamilton is thans te Elonde westelijk van
Johannesburg; French eenige mijlen verder naar
het noordoosten. Rundle berichtte mij, dat hij
28 Mei een sterke Boerenmacht bij Senekal aan-
viel en weinig verliezen had.
Braband bericht, dat twee zijner patrouilles met
2 officieren en 40 man door de Boeren afgesneden
en gevangen geuomen werden.
Het onderzoek omtrent het gebeurde in den
slagerswiukel van Schinkel te Rotterdam doet meer
en meer de meening veld winnen dat de moord-
geschiedenis neerkomt op een poging tot zelf-
moord.
Uit Heelsum wordt van 29 Mei gemeld
Met de Oosterstoomtram, die hedenochtend om
4,2 uur van hier naar Arnhem vertrekt, had een
ernstig ongeluk plaats. De stoker, die zich op
ide locomotief bevond, waagde zich, nabij het
pompslation, vermoedelijk iets buiten de machine,
waardoor zijn hoofd in aanraking kwam met een
daar lings de lijn staanden telefoonpaal. Door
den sohok sloeg hij terug tegen den stoomketel,
waardoor hij vrij hevige verwondingen opliep.
Hij werd naar Arnhem vervoerdzijn toestand
moet ernstig zijn.
Te Drouwenerveen (Dr.) zijn door eenige
honden 13 lammeren en vier schapen in een
weide doodgebeten en verscheurd, terwijl een kalf
hetzelfde lot zou gedeeld hebben, indien de honden
niet gestoord waren geworden. De politie tracht
de eigenaren van deze houden op te sporen.
In de Lange Lijnstraat te Rotterdam was
dezer dagen een zeer onverkwikkelijk tooneeltje
te aanschouwen. Een moeder en haar zoon lagen
over de straat te vechten en te rollen. De omstanders
deden niets om de vechtenden te scheiden, tot
eindelijk, toen de zoon zijn mes trok om daarmedc
zijn moeder te verwonden, zij tusschenbeiden
kwamen. Vreeselijk bebloed werd de zoon huis-
waarts gebracht, maar de moeder had er blijkbaar
nog niet genoeg van en begon dus opuieuw.
Agenten maakten aan het schandaal een einde,
door den zoon geboeid naar den politiepost in de
St. Janstraat over te brengen.
Voor het dooden van vrouwelijke zeehonden
wordt voortaan van rijkswege een premie van f 3,
van mannenlijke zeehonden een premie van
f 2,50 uitgekeeid. De regeling dienaangaande,
bij kon. besluit vastgesteld, is te vinden in //Stct."
no. 133.
Woensdagnacht is er te Haarlem weder een
brutale inbraak gepleegd op den Schotersingel bij
den heer Lohuizen. De dief of dieven zijn achter
het gesticht De Deo binnen den tuin gekomen,
hebben met een centreboor een gat in de deur
gemaakt en konden toen de spanjalet omdraaieu
en binnenkomen. Alles is doorzocht, schrijftafels
en kasten zijn geopend en medegenomen zijn ver-
schillende zilveren voorwerpen, compositiestukken
liet men liggen. De heer Lohuizen was afwezig.
De dieven hebben van een ladder van den heer
L. gebruik gemaakt om over de schutting ook in
voor het geval dat wij oi.s verplicht zien hem
zijn gezag te ontnemen, een stap waartoe ik slechts
in den uitersten nood mijn toestemming geven
zal. Vreemd genoeg, hij was het zelf, die waan-
zin en niet louter buitensporigheid aangaf als de
sleutel tot zijn onbegrijpelijk gedrag Ongeveer
een uur geleden stond hij op de brug, als ge-
woonlijk door zijn verrekijker turende, terwijl ik
op en neer Hep over dek. De meeste matrozen
bevonden zich omlaag, tot het nuttigen van hun
avondeten, want de wachten zijn in den laatsten
tijd niet regelmatig meer gehouden.
Vermoeid van het loopen, ging ik tegen de
verschansing aanleunen, om den zachten gloed te
bewonderen door de ondergaande zon verspreid
over de groote ijsvelden, welke ons omringen,
toen ik eensklaps uit het gepeins waarin ik ver-
zonken was, giwekt werd door een schorre stem
aan mijn zijde, en verschrikt opkijkende, gewaar
werd dat de kapitein naar beneden was gekomen
en naast mij stond, Hij staarde voor zich uit
op het ijs met een uitdrukking waarin afgrijzen,
verbazing en iets dat op blijdschap geleek, om
den voorrang streden. In spijt van de koude
vielen er groote zweetdroppels van zijn voorhoofd
af, en men zag het hem duidelijk aan hoe onbe-
schrijfelijk opgewonden hij was. Hij wrong zijn
ledematen als iemand, die op het punt staateen
een zenuwtoeval te krijgen en de lijnen om zijn
mond waren opgetrokken en hard.
z/Kijk prevelde hij, mij bij den pols vast-
grijpende, maar nog altijd de oogen gevestigd
houdende op de verwijderde ijsblokken, en het
hoofd langzaam vooroverbuigendde, als volgde hij
het een of andere voorwerp, dat zich voor hem
uit bewoog //Kijk Daarginds, man, daarginds
Tusschen de ijsblokken Zij komt thans van achter
het verste te voorschijn! Gij ziet haar; het kan
niet anders of gij moet haar zien Daar is zij
weer Neen, daar gaat zij Zij ontvlucht mij,
bij God Zij ontvlucht mij en is verdwenen
llij uitte de beide laatste woorden op een
fluistertoon, zoo vol bedwongen zielefolterincr
andere perceelen te komen en hebben ook daar
inbraak beproefd, doch die is niet gelukt.
De hoofdpersonen van het Appelternsche
drama gaan zich alien elders metterwoon vestigen.
N u weder verhuist de vrouw van M. Scherffnaar
de provincie Utrecht. Hare hofstede is verhuurd
aan Protestantsche lieden. Alleen D. woont nog
te Appeltern, maar ook hij zal moeten verhuizen.
Vrouw Van den Broek, de moordenares van
ILeta van Nispen, te Oud-Gastel (N. B.), heeft in
de gevangenis bekend den moord des nachts tus
schen 12 en 1 uur gepleegd te hebben. Haar
man heeft niets geweten en wist des morgens zelfs
niet, dat zijne vrouw des nachts het huis was uit
uit geweest. Zij heeft slechts f 52 gestolen en
eenige gouden sieraden, die in het bedstroo van
vrouw an den Broek zijn teruggevonden en daar
voor een moord gepleegd.
Bij de gebroeders Brunswijk, te Asperen,
is ingebroken, terwijl zij op het land werkten.
ituim 800 wordt vermist. De dader D. uit As
peren, die reeds bekend heeft, is gisterenavond
gearresteerd en te Tiel gebracht.
Voor het geval van mogelijke incidenten
tijdens oe openbare behandeling der ongevallenwet
in de Eerste Kalner, was Woensdag behalve de
gewone soldatenwacht ook nog een politiedienst
voor het bewaren der orde georganiseerd.
Lit Westernieland wordt gemeld dat een
robbenvanger de vorrge week tusschen Rottum
en Schiermonnikoog zeventien zeehonden iu uetten
gevangen heeft.
Door een arbeider, die in het Jonkerenbosch
te Hatert (bij Nijmegen) bezig was met graven,
zijn eenige militaire kleedingstukken opgegraven,
afkomstig van soldaten der koloniale reserve, die
sedert eenige dagen bij hun korps worden vermist.
De Konitzer moordgeschiedenis te Berlijn
wordt hoe langer hoe geheimzinniger. De slager
Hoffman en zijn dochter, wier inhechtenisneining
weken laug was voorbereid, zijn gisteren weer in
vrijheid gesteld. Men zegt dat zij echter nog
strenger in het oog worden gehouden. De be-
volking van Konitz die rotsvast aan een ritueelen
moord gelooft, heeft wegens de inhechtenisneming
van christeuen een dreigende houding aangenomen.
le Antwerpen wordt een eigenaardig proces
gevoerd. De aangifte van den dood van een daar
wouend man heeft niet op tijd maar eerst een
aar later plaats gehad, enkele dagen nadat de
weduwe befallen was. Aan den burgerlijken stand,
waar het overiijden van den vader niet bekend
was, werd het kind natuurlijk ten name van den
overledene gesteld. Maar nu heeft de voogd der
andere kinderen een vordering ingesteld tot vei
nietiging der acte van inschrijving. v
De postzegels worden in hun bestaan be-
dreigd door een toestel, waarmede men thans ir
het postkantoor te Londen proeveu neemt.
Het is een automatisch toestel met twee gleuren.
In de eene steekt men het geldstuk, in de andere
den brief, dan wordt van binnen door een een-
voudige mechaniek een stem pel daarop gedrukt.
Het toestel biedt het voordeel aan, dat het den
beambten de moeite van het afstempelen en het
coutroleeren van de ostzegels bespaart.
zijn stem op dat oogenblik steeds in mijn ge-
heugen voort zal kliuken. Zich aan het touwwerk
vastgrijpende, poogde hij boven op de verschansing
te kliramen, als koesterde hij nog de hoop een
laatsten klik te mogen werpen op het verdwijuende
voorwerp. Maar zijn krachten schoten hem te
kort bij het aanwenden dier poging en hij wankelde
achteruit, tot bij de lantaarn der passagierskajuit,
waartegen hij hijgend en uitgeput bleef aanleunen.
Zijn gelaat was zoo lijkkleurig, dat ik niet anders
verwachtte of hij zou bewusteloos geraken, zoodat
ik dan ook geen minuut verloor om hem naar
omlaag te brengen en hem uit te strekken or
een der sofa's van de kajuit. Daarna schonk iT
wat cognac voor hem in en bracht het glas aan
zijn lippen.
Dit middel had een wonderbare uitwerking op
hem. Het riep aanstonds weder een kleur te
voorschijn op zijn wit gelaat en schonk weer
vastheid aan zijn arme, sidderende ledematen. Hij
hief zich op zijn elleboog overeind, en om zich
blikkende om zich te overtuigen of wij ons we
alleen bevonden, gaf hij mij een wenk aan zij
zijde te komen zitten. v
vGij zaagt het, niet waar?" vroeg hij, norJ
altijd op denzelfden onderworpen, van ontzag ver-/
vulden toon, die zoo weinig voegde bij het karakter
van den man.
z/Neen, ik heb niets gezien."
Zijn hoofd zonk weder op de kussens achterover.
z/Neen, dat kon hij ook niet zonder den verre
kijker," mompelde hij //het was hem onmogelijk
Het was de kijker, die mij haar deed zien, en
buitendien ook de oogen der liefde de oogen
der liefde. Luister, dokter, laat den hofmeester -
niet binnen komen. Hij zou zich verbeelden dat
ik krankzinnig was. Wees zoo goed de deur 'a?
te sluiten, wilt gij
Ik stond op en deed wat hij mij verzocht te doen.
(Wordt vervolgd)
VAN DE
VAN
mimil, j.i—I
DOOR
