A1 g em e e d
Nieaws- en Advertentieblad
voor
Zeenwsch-Via andere
No. 3815.
Dinsdag 12 September 1899.
39e Jaar^ang.
De nieuwe Schanddaad.
Voorwaardelijk Ontslagen.
Proces-Dreyfus.
ABONNEMENT:
Inzending van advertentien v6or 3 uren op den dag der uitgave.
F dlUI LLETO N
TER
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco per post: Voor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,32$.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
C01RAVT.
ADVERTENT!®^
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer f 0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prija
slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Bit 111 ml verschijnt Slnandaf;-, Woensdag- en Vrljdaaavand, tiitRezomlerd op Feestilanen, l»ij den mltyevee I*. J.*AMBBC te Wer Xeaien.
»Les cinq officiers qui ont condanne
Dreyfus ont rendu un jugement qui
restera un modele de l&chete."
Yves Gutot.
Het is de grootste schanddaad dezer
eenw.
De .New-York Post."
Een oogenblik van stomme verbazing, zich op-
losseude in een kreet van diepe verontwaardiging.
Zoo zal het zijn geweest van Oost tot West,
van Zuid tot Noord over de geheele aarde,
Uveral waar denkende en gevoelende wezens leven.
Duizenden, neen millioenen menschen hebben
twee jaren lang de gebeurtenissen te Parijs met
zenuwachtige belangstelling gevolgdzij hebben
vooral de laatste maand meegeleefd met den thans
opnieuw veroordeelden kapitein Dreyfus. Zij hebben
gehoopt een schitterend herstel van eer voor dien
gedurende vijf jaren op onmenschelijke wijze ge-
folterden man.
Zij hebben het verwacht, ja, bijna geeischt voor
hem, voor zijne moedige vrouw, voor zijne kinderen.
Toch de vijf militaire rechters van Rennes
hebben het geheele beschaafde, weldenkende mensch-
dom in het aangezicht geslagen.
Zij hebben de door meineedige en stukken ver-
valschende generaals over Frankrijk gebrachte
schande voor immer in de geschiedenis van hun
land vastgelegd.
Zij hebben deze eeuw voor Frankrijk besloten
met eene daad, welke men zou willen brand-
merken met woorden, krachtiger, heftiger, vlijmen
der dan welke taal ook ter beschikking heeft.
Waar zal het heen met een land waar zoo iets
onmenschelijks kan gebeuren
Met een land, waar zich de militaire justitie
buigt voor een bende samenspannende schurken,
gestoken in de uniform der hoogste militaire rangen
Met een land waar generaals in het publiek
kwamen verklaren, dat het na '70 (toen het ook
reeds door generaals is verraden) dus in dertig
jaren tijds nog volstrekt niet in staat is gebracht
om zich behoorlijk te verdedigen
Met een land waar zulke generaals, zelf hunne
onbekwaamheid voor de gansche wereld bloot-
leggende, nog worden toegejuicht, waar aan het
hoofd van het leger staat een Geuerale Staf, voor
het grootste deel bestaaude uit lieden tot alle
misdaden in staat, waar men voortdurend konkelt
en samenspant tegen den bestaanden regeeringsvorm
Waarheen
De millionnair zette de conversatie niet voort.
Hij had zijn rekening a] opgemaaktgoede, eerlijke
oprechte jongen. Goed gcdrild is waarschijulijk
vroeger in particulieren dienst geweest. Hij zal
niet nieuwsgierig rommelen in de brieven op miju
schrijftafel, als ik uit ben en hij in de karner
komt om naar 't vuur te zien.
Werktuigelijk wendde hij zich naar den haard,
nu hij aan vuur dacht. Hij staarde in den rooden
gloed der kolen,' en deze oefende de gewone
suggestie uithij dwaalde met zijne gedachten
naar het verleden. De klank der Duitsche woorden
had aan die gedachten een bepaalde richting
gegeven.
t Was, of hij tusschen de ijzeren staven van
het haardijzer het gezicht zag van een man, dien
hij gekend had aan de Kaap, toen hij den grond
legde voor zijn tegenwoordig fortuin.
Anne Maxzei hij, ik moest 't wel
doen. Hi] zou .lies weggegeven hebben in zijn
domme eerhjkheid. Maar hoe kon ik weten, dat
de arrne kerel in de gevangenis zou sterven 'J
En hij zag wcer het geheele tafereel voor zich
hij zag zich-zelven, gevlucht uit het oude land,
wanhopig worstelend om een fortuin te vergaren
in het nieuwe. Spoedig na zijn aankomst in Zuid-
Afrika had hij kennis gemaakt met een Duitscher,
Max Freiligrath, een knappen, jongen kerel, die
ook naar de Kaap gekomen was om fortuin te
Een land zonder kracht, een land dat in zelf-
bedwang en moraliteit thans nog even laag staat
als honderd jaren geleden, ten tijde der groote
revolutie, met haar moordeu en ontzettende wreed-
heid en beestachtigheid.
Men kan zich moeilijk aan eene voorspelling
wagen.
Maar wat men wel kan, mag, moet voorspellen
is dat de zaak Dreyfus niet kan beeindigd zijn.
Het is onmogelijk aan te nemen dat het wel
denkende deel der Fransche natie, al is het zeer
klein, zich eenvoudig zal nederleggen bij het niet
gemotiveerde vonnis van den krijgsraad, uitge-
sproken na een zeer partijdig geleid getuigenver-
hoor, ja een getuigenverhoor, waarvan, voor zoover
men weet, geen voorbeeld in de geschiedenis is
aan te wijzen, al zou kapitein Dreyfus zelf, geheel
moedeloos geworden en uitgeput, zich niet meer
kunnen of willen verdedigen.
Waar geen rechtsmiddeleu zouden aan te wijzen
of te gebruiken zijn er is een Hoofd van
den staat, een President, een eerlijk man, een man
met een hart, die van zijn recht tot gratie kan
gebruik maken.
Dat danzoo er geen andere uitkomst is, de
geheele beschaafde wereld zich wende tot het
Hoofd van de Fransche Republiek, ofschoon hij
laten we het hopen geen oogenblik zal aarzeleu
om, na de verklating van den Duitschen Keizer,
uit eigen beweging in te grijpen.
Want hoe men ook mocht oordeelen over de
tegen den ongelukkigen martelaar van het Duivels-
eiland, zooals hij terecht is genoemd, uitgebrachte
beschuldiging het stond en staat onomstootelijk
vast dat zijne schuld in geen enkel opzicht. is
bewezen en thans na de verklaring van Keizer
Wilhelm, zal niemand meer mogen en kunnen
aarzelen om te zeggenDreyfus is onschuldig
veroordeeld
V. d. M.
Aan onze lezers binnen de stad en enkele
daar buiten meldden wij reeds Zaterdagavond dat
de krijgsraad Dreyfus schuldig heeft verklaard.
Door ouduidelijkheid in het telegram schreven
wij 10 jaar deportatie, dit moest wezen detentie.
Hieronder volgen thans de bijzonderheden, welke
wij grootendeels uit het Handelsblad overnemen
Rennes, 9 Sept. Nadat de krijgsraad anderhalf
uur had beraadslaagd, wordt de zitting heropend.
Onder de diepste stilte leest kolonel Jouaust het
maken. llansell sprak goed Duitschze werden
vriendeu en weldra compagnons. Toen kwam de
eerste goede kans een gelukkige handel met een
stuk grond, dat beloofde van groote waarde te
worden. Maar John Alison of, zooals hij in
Afrika heette Clement Hansell had met hei-
melijk geschacher in diamanten genoeg geld ver-
diend om voor ziju eigen rekening te handelen
en een compagiiieschap te verbreken, waarbij
Freiligrath's strikte eerlijkheid lastig kon worden.
't Kwam hem beter voor, zoo spoedig mogelijk
van zijn compagnon af te zijn.
Hij bewerkte dit op een manier, waarmee hij
twee doeleinden tegelijk bereikte hij ontbond de
compagiiieschap en redde zich-zelven. Diamanten,
op onwettige wijze gekocht, werden handig over-
gedragen op Freiligrath, en men vond er eenige,
toen een onderzoek in diens woning werd gedaan.
De Duitscher betuigde op allerlei wijzen zijn
onschuld, maar de bewijzen waren tegen hem.
Hansell zorgde, dat men niet op een ander spoor
kwam Freiligrath werd veroordeeld tot langdurige
gevangenis en stierf kort na de ten-uitvoer-legging
van het vonnis.
Twee jaar later, toen Hansell bezig was, rijk
te worden, kreeg hij een brief uit Engeland,
van een vrouw, die schreef, dat zij de verloofde
was geweest van Max 'Freiligrath. Deze had haar
bericht gezonden, dat hij onschuldig veroordeeld
was door het verraad van Clement Hansell. De
brief, geschreven met al de heftigheid van een
door smart gebroken vrouw, wie slechts de wraak
nog rest, eindigde met het dreigement, dat de be-
minde van den ,/vermoorden man" eens den schurk
zou vinden en hem dooden.
vonnis voor, waarbij met vijf tegen twee stemmen
Dreyfus schuldig wordt verklaard aan verraad,
en onder aanneming van verzachtende omstandig-
heden, veroordeeld wordt tot tien jaren militaire
detentie.
Het publiek is verplet, en hoort met diepe
stilte de uitspraak aan. Onder stille droefheid
wordt de zaal ontruimd. Er is geen kreet ge-
slaakt, geen incident viel voor.
Na het uitspreken van het vonnis werd het
Lyceum volkomen ontruimd. Alle deuren werden
gesloten. Gendarmes en artilleriesoldaten ontruim-
den de geheele Rue Touner, waarin slechls sol-
daten mochten blijven.
Slechts enkele begunstigden waren tegenwoordig
bij de mededeeling van het vonnis aan kapitein
Dreyfus. Zij hoorden het commando //Op
schouder 't geweer" en ,/presenteert 't geweer",
welke bevelen het voorlezen van het vonnis aan
den veroordeelde voorafgingeu. Het vonnis werd
op de plaats van het Lyceum voorgelezen, voor
de daar aanwezige troepen. Dreyfus hoorde de
voorlezing volkomen onbeweeglijk en zonder de
minste ontroering te toonen aan.
Het gerucht loopt, dat Dreyfus naar Corsica
zal worden overgebracht.
Er hebben zich geen incidenten voorgedaan.
Labori deelde aan Dreyfus zijn veroordeeling
mede schijnbaar zonder ontroering zeide Dreyfus
z/Troost mijn vrouw."
Men gelooft, dat Dreyfus zich in revisie zal
voorzienzijn verdedigers hebben hem dit aan-
geradeu.
Mevrouw Dreyfus vernam het bericht met be-
rusting en moed.
De Courier du Soir deelt mede, dat Demange
hedenavond naar de gevangenis ging, om Dreyfus
het beroep in revisie te doen onderteekenen.
Men verhaalde mij, dat Dreyfus vrij kalm bleef,
bij de veroordeeling, en constateerde, dat ten minste
twee der rechters gewonnen zijn.
Bij de mededeeling van het vonnis zeide hij
slechts ,/Troost Lucie".
Volgens de algemeene uitlegging van het vonnis
zal de tijd op het Duivelseiland en in andere
gevangenissen doorgebracht in mindering worden
gebracht van de nieuwe strafen daar deze straf
niet in gemeenschappelijke opsluiting is ondergaan,
telt zij dubbel. Het practische resultaat van de
veroordeeling zou dus zijn, dat Dreyfus den 15en
October a.s. in vrijheid zal worden gesteld. Maar
de tnoreele schande blijft toch bestaan.
Reeds sedert den middag was op de Boulevards
Hansell begreep, hoe er zoo'n lange tijd kon
verloopen, eer hij dien brief ontving. Eerst langs
een ornweg, door een Duitscher, die met Freiligrath
in de Breakwater-gevangenis bij Kaapstad was ge
weest, had het arme meisje de droeve tijding kunnen
krijgen.
De brief was enkel geadresseerd //Clement
Hansell, Kimberley", doch destijds was ziju naam
al genoeg bekend.
Eerst had de brief hem hevig doen ontstellen.
Hij herinnerde zich, dat Max hem over 't meisje
had gesproken zij kwam, evenals hij, uit de Rijn-
provincie en was gouvernante te Londen, waar ze
zou wachten, tot haar verloofde een positie had,
die hem veroorloofde, te trouwen.
Bij 't verder najagen van zijn eenig doel geld,
had Clement Hansell langzamerharid de bedreigir.g
vergeten, doch den brief had hij zorgvuldig bewaard,
Als hij ooit vernam, dat Catherina Weber zich
ophield in zijn onmiddelijke nabijheid, kon hij
't haar door dien dreigbrief heel lastig maken.
In Engeland gekomen, stak hij den brief in zijn
zak en nam zich voor, dat een van zijn eerste
bezighedeu zou zijn, te onderzoeken, of die dame
nog gouvernante te Londen was, of dat ze naar
haar geboorteland was teruggekeerd.
Er was nog een ander, naar wien hij onderzoek
moest doen zijn broeder Stephen.
Als hij aan Stephen dacht, betrok zijn gezicht
wat er nog van zijn geweten was overgebleven,
deed zich dan gelden.
Er is niets wat een man, die kan zeggen, dat
hij eerlijk is, zoo hindert als de herinnering aan
een daad, door hem bedreven in een tijd, toen hij
zich daarop niet kon beroemen.
een zekere zenuwachtige ontroering, die sterker
werd, toen uit de speciale edities bekend werd
dat de uitspraak van het vonnis na den middag
zou plaats hebben. Er vormden zich groepen in
den omtrek der dagbladbureaux, wachtende op de
laatste berichten.
Tegen halfzes werd het vonnis bekend. In
de groepjes hadden levendige gedachten wisselingen
plaats, en werden druk commentaren geleverd.
Geen der beide partijen is voldaan. Er heerscht
algemeene verbazing over den zin van het vonnis.
De ontroering is zeer groot, maar de geest is over
het geheel zeer kalm.
De nationalistische groep heeft hedenavond ver-
gaderd en een zeer heft.ige motie aangenomen
tegen de Regeering, op grond van het vonnis van
den krijgsraad te Rennes.
In Parijs is het kalm.
Den geheelen avond waren er tallooze wandelaars
op de Boulevards de terrassen van de cafe's waren
overvol overal heerschte groote beweging, maar
ontdaan van elk gevaarlijk karakter.
De openbare macht is op verschillende plaatsen
verborgen opgesteld en de politie vertooude zich
zeer talrijk tusschen de menigte. Doch alles is
betrekkelijk zeer kalm.
De Libre Parole zegt, dat de rechters te Rennes
de eer van het leger en de toekomst van Frank
rijk gered hebben. Frankrijk kan nu zijn roem-
rijke loopbaan vervolgen.
De Jour zegtDe dag van heden is het begin
van de verzoening en van de kalmeering der ge-
moederen.
De Intransigeant valt heftig de regeering aan,
en zegt dat de uitspraak voor haar een neder-
laag is.
De Droits de 1'homme zegtLeve het recht,
quand meme Weg met de falsarissen
De Patrie zegt //Hoe het vonnis ook zou ge
weest zijn, het leger komt uit de debatten te
voorschijn met opgerichten hoofde en met een
onbevlekte eer."
Een nota van Havas, hedenavond uitgegeven
zegtWij zijn gemachtigd om formeel tegen te
spreken het gerucht, door een der bladen verspreid,
dat generaal De Galliffet zou aftreden. Er zal
een vervolging worden ingesteld tegen bedoeld
blad, wegens het verspreiden van valsche berichten.
Het parket is onverwijld met de zaak in kennis
gesteld.
Clement Hansell wist, wat er gebeurd was,
nadat hij het kapitaal van zijn broeder had opge
maakt. Hij had in de Engelsche bladen gelezen
van Stephen's proces en veroordeeling. Hij had
zich steeds voorgenomen, als hij rijk werd, een
rniddel te zoeken om het geld terug te geven.
Doch hij wilde dit doen op een wijze, waardoor
Stephen niet op het spoor kon komen van zijn
verblijf. Stephen's langdurige gevangenisstraf rnaak-
te de zaak voor zijn broeder nog moeilijker, Hij,
de rijke man, kon toch niet in aanraking komen
met een ontslagen gavangeue, en als hij trachtte
het adres van Stephen's vrouw en kind te vinden
en met haar in geuieentschap te treden, zou men
licht ontdekken, welk verband er was tusschen
John Alison en Clement Hansell.
Maar nu zijn fortuin was verzekerd, nu hij zijne
bezittiugen in Zuid-Afrika te gelde had gemaakt
en te Londen was gekomen om een nieuwe variatie
op den graaf van Monte-Cristo te vertoonen,
nu was het voor alle dingen noodig, dat Stephen
schadeloos gesteld werd voor wat hij had geleden.
De zeven jaar waren nog niet om, doch't was wel
waarschijulijk, dat zijn broeder reeds was ontslagen.
't Zou in elk geval gemakkelijk zijn, nasporingen
ter plaatse te laten doen.
Hansell's verdere overdenkingen werden ge-
stoord door den kellner, die de soep kwam bren-
gen. De millionnair at uitstekend, rookte een
sigaar en ging den avond doorbrengen in een
schouwburg.
Den volgenden dag beantwoordde hij het telegram
van Dennis Avory en vermaakte zich met de nieuwste
bezienswaardigheden van Londen na te gaan, als
een provinciaal, die voor 't eerst naar de hoofdstad
