Gemengde berichten.
herziening van het kiesrecht aan de orde te stellen
en dat zij den voorrang toekende aan sociale wetten.
Wanneer men weer de periode van kiesrecht en
erondwetsherziening had moeten doorleven zou er
van anderen vruchtbaren wetgevenden arbeid geen
sprake hebben kunnen zijn. Hij gel oof t dat de
gematigdheid waarmede de Regeering, die geen
sterke positie inneemt, tegenover de eigenaardig
saamgestelde Kamer is opgetreden, met tegen s lands
belang is geweest, en dat zij tot nog toe heeft
getracht te krijgen wat van deze Kamer te ver-
krijgen is.
Een grief heeft spreker tegen het Ministerie
en hij heeft die grief van begin af gehad dat
twee harer leden gebruik hebben gemaakt van
het hun door de Grondwet verleend recht, orn
tegelijkertijd het Kamerlidmaatschap waar te nemen.
Dit leidt tot verkeerde toestanden. Spreker zelt
heeft in de afdeeling geholpen een wetsontwerp
te onderzoeken van een Minister die aan dat
onderzoek ook deelnam dit werkt hinderhjk en
belemmerend op de vrijheid van handelen der leden.
Het zou ook kunnen voorkomen dat een Minister
zonder dat hij 't kan voorkomen werd benoemd tot
rapporteur op zijn eigen wetsontwerp of tot voor-
zitter der Kamer. Ook is voor een Minister die
gaarne Kamerlid wil blijven, de verzoeking groot
om van zijne positie misbruik te maken ten voordeele
van zijn district.
De eerste wet waarmede aan een eisch van sociale
rechtvaardigheid werd voldaan, was die tot afschaf-
fing der plaatsvervanging. Het heeft spreker
gespeten dat de motie-Nan Kol werd verworpen
en de vervanging voor het langer onder de wapeuen
blijvend deel nog is toegelaten. Waar de resul-
taten van het bekende plan-Coolen niet schitterend
zijn eu de beer Schaepman in een vergadering van
de kiesvereening te Utrecht zeide, dat, nu de wet
er eenmaal is, men haar rnoet eerbiedigen en hij
ieder middel om haar te ontduiken uit den booze
noernt, daar hoopt spreker dat het niet noodig zal
zijn wettelijke maatregelen te nemen om de ontdui-
king tegen te gaan.
Hoe spreker over leerplicht denkt is eenigszins
bekend uit hetgeen in verband daarmede door de
Maatschappij van Landbouw is verncht. Ook dit
ontwerp is door den Minister zooveel mogelijk in
verzoenenden geest gesteld en daarbij is een ernstige
poging gedaan voor het ontzien van gemoedsbe-
zwaren. Het stellen van den 13jarigen leeftijd
als grens acht hij voor het platte land te bezwarend,
daar in de gezinnen het dagloon van knapen en
meisjes niet kan worden gemist en nog meer,
waar de laatsten veelal de moeder vervangen en
zoodoerde de ouders beide in de gelegenheid zijii
in den drukken tijd een goed dagloon te ver-
dieuen. Spreker zou dus de grens willen gesteld
zien op den 12jarigen leeftijd. In deze meening
heeft hij reeds steun ondervonden van den heer
Ketelaar, toch zeker een onderwijs-autoriteit
wanneer dan herhaiingsonderwijs tot het lt)eJaar'
gedurende vier wintermaanden, verplichtend word
gesteld. Dat zou voor de kinderen zelfs nuttiger
werken. Een autoriteit op onderwijsgebied ver-
klaarde eens dat een kind tot zijn 12p of D jaar
geleerd hebbende, alles vergeet wat het met onder-
houdt. Het herhaiingsonderwijs is dus verkieslijk.
De bezwaren uit deze streken daartegen aangevoerd,
als zoude het samenkomen van jongens en meisjes
tot 16jarigen leeftijd de onzedelijkheid in de hand
werken, kan hij niet deelen. Hij gelooft dat dit
op den weg naar en van school en onder het toe-
zicht van den onderwijzer niet zoo erg zou ziju,
dan wanneer, zooals nu, de kinderen veeal in
bandeloosheid rondloopen. Met het oog op de
gelegenheid die aan een deel der kinderen behoort
te worden gegeven om deel te nemen aan den
landbouw-arbeid op den druksten tijd, zou hi] er
voor zijn gedurende zes weken de geheele school
vacanlie te geven, omdat de blijveuden in dien
tijd toch niet veel vooruit zouden gaan, daar de
uit de hand geslagen als 't waar was, wat zij zei,
had ze ook elk wapen geslagen uit de hand harer
vijanden te Londen.
Het zij zoo, sprak de pnns, met de be-
leefdste schakeering van twijfel't zij zoo,
kind maar wie zal zoo'n verhaal gelooven
Jk vraag niemand om het te gelooven
"Wat win ik er mee
Zij trok zich van hem terug, stond op en
ging aan het venster. De morgenzon bestraalde
Lar blank gelaat en weefde gouden draden in
hare lokken. Tolma zag in haar geen kind meer,
maar een vrouw, trotsch en schoon en zelfsbewust.
Wat win ik er mee?
Zij herhaalde de vraag met een aasje spot in
haar toon.* Zij vergat niet, dat ze nu in Enge and
wasdat de sterke arm van haar eigen laud
tusschen haar en de Russen was.
De oude heer begreep haar houding en waar-
deerde die.
Juffrouw, zei hij, met rnoeite opstaande en
een dreigende houding trachtende aan te nemen,
ge hebt een echtgenoot te winnen.
Een echtgenootU spot, meneer
't Was de spion van Kroonstadt, die sprak
de vrouw, die, eer liefde haar hand verzwakte, de
Russen een slag had willen toebrengen in hunne
heiligste belangen.
(Wordt vervolgd.)-
afwezenden later weer met hen moeten gelijk komen.
Waar het zoolang duurt eer de Minister het
voorloopig verslag over'tontwerp beantwoordt, denkt
hij dat deze zich de geopperde bezwaren ten nutte
maakt om zijn ontwerp zoodanig te wijzigen, dat
hij kans heeft ook daarvoor in de Kamer eene
meerderheid te vinden.
Meermalen wordt beweerd dat leerplicht eene
zuiver politieke kwestie is, doch dit is niet juist.
De bisschop van Munster, Bernard van Galen, had
reeds in de 17" eeuw op de scholen van zijn dioces
leerplicht ingevoerd. De heer Eabius, een 011-
verdacht anti-revolutionair, is daarvan een voor-
stander, en ook door een Katholiek, de heer Mr.
Visser, is leerplicht krachtig verdedigd, eerst door
artikelen in het Centrum, thans in een lijvige
brochure.
Bij de behandeling van de Indische mijnwet,
die voor een nader onderzoek is aangehouden, had
hij gaarne gezien aanneming der motie-Van Kol,
zich uitsprekende voor staatsexploitatie omdat
dan de Staat de lioogst mogelijke voordeelen trekt
van de rijkdommen die tudie in haren schoot ver-
bergt. Hij hoopt dan ook dal, wanneer de wet
opnieuw in behandeling komt, deze zoodanige
bepalingen zal bevatten dat aan den Staat een
billijk aandeel in de winsten niet zal ontgaan.
De aan het Ministerie van Binn. zaken ver-
bonden Landbouwafdeeling werkt goed en reeds
kan op resultaten daarvan, ten nutte van den
landbouw, worden gewezen. Hij ziet veel nut in
het oprichten van landbouw-wintercursussen, zoo
als die hier in de omgeving te Axel en Westdorpe
bestaan, welk onderwijs in iedere gemeente rnoest
gegeven worden.
De Regeering slaat ook krachtig de hand aan
het verbeteren der verkeerswegen ten platten lande,
waarvan ook blijkt uit het wetsvoorstel tot toe-
kenning eener subsidie voor een stoomtram Hulst
Walsoorden.
Waar de grenskwestie voor het meerendeel der
bezoekers minder van belang was, behandelde
spreker deze slechts in 't kort. Hij berinnerde
aan het historisch overzicht dezer zaak van de
hand des heeren Vorsterman van Oyen voor eenigen
tijd verschenen in de Nieuwe Rotterdamsche Courant.
Dit overzicht is in alle deelen juist, maar met
de gestelde conclusie's is spreker het niet eens.
Hij stemt volkomen toe dat de Regeering voor
deze streken meer moest doen, met het oog op
de Jigging. Maar toch is spreker tegen het nemen
van represaille door verhooging van het tarief
voor uit Belgie ingevoerde artikelen. Trouwens,
sedert de heer Van Oyen heeft kennis gekregen
van den staat van in- en uitvoer is hij ook op
dat punt veranderd en heeft hij ook ingezien dat
dit middel zou werken als een tweesnijdend zwaard,
waarin wij misschien nog de zwakste partij zouden
Er bestaan ook nog andere maatregelen die
zouden kunnen genomen worden. Spreker zou
het echter onrechtvaardig achten, om te bepalen
dat vreemde eigenaars geen stemhebbeud ingelaude
van de polders zouden kunnen zijn. Wei zou
men volgens het oud Romeinsch recht kunnen
bepalen dat vreemdelingen in Nederland geen
grondbezit mogen hebben, maar nu men hen een
maal als bezitters heeft toegelaten rnoet men hen
ook laten medestemmen. Toeu in 1872 door
Ged. Staten een dusdanige bepaling werd voor-
gesteld ter opname in het Alg. Reglement, onder-
vond dit zooveel tegenkanting ook in de Prov.
Staten dat de bepaling werd weggelaten.
Vreemdelingen aanslaan in de vermogensbelasting
kan ook niet, daar die belasting een aanslag op
het grheele vermogen bedoelt, en het vermogen
van vreemdelingen niet kan berekend worden.
Wei zou het mogelijk zijn een anderen grondslag
in te voeren voor het bezit van buitenlanders.
Ook het heffen van hoogere opcenten op de
grondbelasting acht hij voor deze streken onbillijk,
daar het aanleggen en onderhouden van wegen
uit het dijkgeschot der polders wordt bekostigd,
waarin dus ook vreemde eigenaars b talen, en het
geheel anders is als in Friesland, waar de gemeenten
die werken hebben uitgevoerd, in een tijd dat de
eigenaars er woonden nu dezen metterwoon naar
de groote steden zijn getrokken en de gemeenten
hunne bijdragen in den noofdelijken omslag moeten
inissen, zitten ze er mee.
Adngaande de veekwestie is spreker van meening
dat Nederland eerst ziju veestapel moet gezond
maken. Het is een feit dat Belgie groote sommen
heeft besteed voor het uitrocien der parelziekte en
daarom kan men niet vorderen dat het ons ziek
vee ontvangt en daarvoor betaalt. Spreker hoopt
dat het rapport der staatscommissie belast met
een onderzoek naar de parelziekte met lang zal
uitblijven, en middelen kunnen worden getroiren
tot uitroeing der ziekte. Is ons vee eenmaal gezond
laat Belgie het dan nog niet toe, eerst dan
acht "hij den&tijd gekomen om" tegen hare plagerijen
represaille-maatregelen te beramen.
Spreker stipt aan dat in den zomer van 9»
door de Regeering is ingediend een wetsontwerp
tot regeling der vaderlijke macht en voogdij, een
wetsontwerp op het erkennen van natuurlijke
kinderen, waarmede in verband staat het toestaan
van onderzoek naar het vaderschap. Bij dit laatste
is spreker van meening dat de Minister wel wat
te optimistisch denkt over de bewijslevering.
Verder is ingediend een wet tot verplichte jer-
zekering tegen ongelukken van werklieden bij de
meest gevaarlijke bedrijven, waardoor de werkman
steeds gewaarborgd is wanneer hem een ongeval
overkomt, terwijl hij thans niet dan met veel rnoeite
vergoeding zou kunnen krijgen, wanneer hem door
nalatigheid van den patroon een ongeval overkomt.
Ook is ingediend een wettelijke regeling der rust-
tijden, toezegging gedaan tot regeling van het
arbeiderscontract, verbetering van den woningtoe-
stand en regeling van het armwezen. Alle deze
ontwerpen beheerschen zij het dan ook kleine
sociale toestanden, en kunnen zeer goed tot wet
verheven worden, onder de tegenwoordige Kamer,
wanneer men overboord werpt de stelling alles
of niets.
Ten slotte komt spreker tot het rapport der
staats-commissie over de Staatspensioneering van
werklieden tegen invaliditeit. Drie jaren heeft de
coinmissie noodig gehad en ze leverde geen resultaat.
Toch is in haar rapport kostelijke stof te vinden
voor eene Regeering die met ernst de zaak wil
aanvatten. De genoemde sommen voor hetgeen
noodig zal wezen, zijn niet te bepalende ver-
schillende ramingen loopen daarvan te zeer uiteen,
en wel van 60 h 70 tot 3 4 millioen.
Spreker is van meening dat de Staatspensio
neering wel mogelijk is en de daarvoor noodige
som niet zoo enorm hoog zal zijn. Er moet dan
echter worden gezien of de belasting kan worden
verhoogd. De heer Mees heeft aangegeven ver
hooging der successierechten in de zijlinie. Spreker
meent dat herzien van het tarief der invoerrechten
zeer goed mogelijk is zonder in protectie te ver-
vallenook zou in aanmerking kunnen komen
invoering eener tabaksbelasting. Bezuinigen op
de oorlogsuitgaven, vooral op die der stelling
Amsterdam, is zeer goed mogelijk, trouwens de
behandeling der laatste begrooting heeft bewezen,
dat de Kamer nogal heel wat kan bezuinigen op de
cijfers die te vlug hare oogen voorbijgaan. Ook
zou kunnen gedacht worden aan verhooging van
het percentage der vermogensbelasting, vooral
voor groote vermogens. De accijns op het gedis-
tilleerd en wijn, dat niemand noodig heeft, kan
worden verhoogd en het spijt spreker dat de
Minister het wetsontwerp daartoe, dat ongeveer
anderhalf millioen zou hebben opgebracht, ver-
moedelijk door invloeder. van buiten, te spoedig
heeft ingetrokken. Ook op het Noordzeekanaal
kan in de eerste jaren wel een millioen of vier
bezuinigd worden, daar Amsterdam ondanks kunst-
middeltjes de concurrenlie tegen Rotterdam ten
slotte niet zal kunnen volhouden, en Nederland
trouwens aan zoo een groote haven, die ook heel
wat kost, genoeg heeft.
Staatspensioneering en de gelden er voor te
vinden acht spreker mogelijk, maar dan moet
afgezien worden van den onzinnigen eisch der
socialisten, dat de staat uitsluitend de kosten dragen
zal. Het is waar, de loonen zijn laag, maar zeer
vreemd klinkt toch de in de Kamer van socialistische
zijde geuitte stelling, dat de arbeiders niets kunnen
missen omdat ze kranten moeten koopeu en ver-
gaderingen bijwonen. Zonder bijdragen van de
arbeiders en patroons kan het niet. Wanneer de
belastingen te hoog moeten worden opgevoerd, is
het gevaar niet denkbeeldig dat de groote vermogens
ons land zouden verlaten, of zich beperken in
uitgaven waaraan nu velen wat verdienen, wat ten
nadeele van den werkman zou zijn. Hij stemt in
met de woorden van den heer Boele, een onverdacht
vooruitstrevend liberaal, dat men den moed moet
hebben om aan het volk te zeggen dat niet alles
uitvoerbaar is wat het verlangt.
Zonder te spreken van recht of eereschuld, is
hij van meening dat het voor den Staat noodig is,
te zorgen dat een groot deel zijner leden, na hunne
krachten in dienst der maatschappij te hebben ge-
bruikt, niet voor het meerendeel armlastig wordt.
Op dien grond wil hij van wege den Staat steun
verleend zien, zelfs in ruime mate voor hen, voor
wie wegens gevorderden leeftijd de premie te hoog
zou worden.
Spreker behandelde eenige punten uit de cou-
clusie van het rapport, aangaande de berekende
pensioenen, die hij te laag acht, maar die door
verschillende wijzigingen wel zullen kunnen ver
hoogd worden.
Waar de pehsioneeringen bij de verkiezingen op
het program ma van alle partijen een voorname
plaats innam, is hij van meening dat de Regeering
zich niet langer achter ontwijkende uitlatingen mag
1 verschuilen. Het is de plicht van ieder Kamerlid
om, zonder op overhaasting aan te dringen, te
verzoeken dat de Regeering zoo spoedig mogelijk
met een voorstel voor den dag komt, opdat dan
kan worden overwogen of de opoffering door het
land kan gedragen worden. Het Ministerie zal
dus niet langer zijne tegenwoordige houding mogen
volhouden, want dan zou het gemengde koor in
de Kamer wel eens kunnen verklaren dat de zaak
niet langer mag worden uitgesteld. Spreker hoopt
althans nog aan de invoering mede te werken.
Op de woorden van den spreker volgde een
daverend applaus.
Daar niemand inlichtingen vroeg, sloot de voor-
zitter, de heer Hartman, onder dankbetuiging aan
den heer Hennequin voor de duidelijke en pertinente
uiteenzetting zijner meening, de vergadering.
Iloek, 29 Jan. Voor eene talrijke schare van
heinde en ver opgekomen hield Ds. L. C. Terneden
,/predikant alhier" zijne afscheidsrede naar aan-
leiding van Mattheiis 24 35. Bij het einde zijner
rede werd den scheidenden leeraar toegezongen
psalm 121:4, waarna de leeraar nog aan de
gemeente te zingen gaf psalm 72 11.
Sas van Gout, 30 Jan. J1. Zaterdag had alhier
in de herberg der wed. B. J. Pauwels, ten over-
staan van notaris E. B. Dumoleyn en ten verzoeke
van den heer August Tacq te Winckel, de gean-
nonceerde opeubare verkoop plaats, van
Koop 1. Een woonhuis en erf aan de Noord-
straat alhier groot 1 a. 44 c. a., waarvan kooper
werd de heer L. Hamerlink winkelier alhier,
voor 1340.
Koop 2. Een woonhuis en erf aan de kleine
markt alhier, op 69 c. a. erfpachtsgrond dezer
gemeente, waarvan kooper werd de heer L. J.
Renique spoorwegbediende alhier voor 540.
De Staatscourant van 28 Jan. bevat de wet
van 3 Jan. 1899 houdende naturalisatie van Edmon-
dus van den Broecke, geboren te Wachtebeke,
wonende te Koewacht.
De heer Jochems te Roggel hpeft voor zijne
benoeming tot eerste onderwijzer te Graauw bedaukt.
In den jongsten tijd werd 's avonds meer
malen geschoten op den trein van Utrecht naar
Amersfoort en Baarn, en wel steeds op de hoogte
van den Groenekanschen weg. De politie meent
nu den dader op het spoor te zijn, althans
Donderdag is iemand aan genoemden weg als
verdacht in hechtenis genomen.
Terwijl de baas uit een te Zevenaar ver-
toevenden kermiswagen op de musschenvangst was
eu de moeder aan 't bedelen, vatte de inboedel
van dit raderhuis vlam waardoor 2 in den wagen
achtergebleven kinderen hevige brandwonden be-
kwamen. Blijkens een later bericht moet het
oudste, een meisje van 6 jaren, aan de bekomen
brandwonden zijn bezweken.
Te Vriezenveen viel het driejarig zoontje
van een arbeider in een pot met kokend water en
heeft daarbij zulke erge brandwonden opgeloopen,
dat het aan de gevolgen is bezweken.
In de Turftorenstraat te Groningen zat een
arme jonge vrouw met een kind op haar schoot
ineengedoken op een stoep. Een voorbijganger
blijft staan en komt op zijn vraag te weten, dat
zij met haar kind geen onderdak heeft. De ge
meente, zoo vertelt zij, weigerde haar een slaap-
kaartje te geven, omdat zij 75 cent per week
onderstand krijgt. Langzamerhand groeit het
aantal nieuwsgierigen aan. Er is 30 cent noodig
voor logies. //Een kollekte roept er een, en
reeds worden er giften in de hand der vrouw ge-
legd. In een oogeublik is een gulden bij elkaar.
Nog steeds groeieu de giften aan, tot er eensklaps
iemand roept ,/Daar heeft ze deze en de vorige
week ook gezeten en hetzelfde praatje ook verteld 1"
De vrouw staat op, gaat met kind haars weegs
om misschien op een ander gedeelte der
stad haar true opnieuw te beproeven.
Donderdag geraakte op Urk in de pastorie
der Ned. Hervormde gemeente de kleeren van een
jonge catechisante in brand, doordat ze zich te
dicht bij de gloeiende kachel gewaagd had. Met
groote rnoeite bluschte de godsdienstonderwijzer
de vlammen, doch beideu bekwamen hevige braud-
wonden.
Indertijd vermaakte de heer J. Borski aan
de gemeente Amsterdam een kapitaal van f 500.000
voor de uitbreiding der gasthuizen, onder bepa
ling dat daarvan een bedrag van honderduizend
gulden speciaal, zou worden besteed voor de in-
richting van een afzonderlijke afdeeling voor
ooglijders.
Krachtens het testament had zijne echtgenoote
echter tot aan haren dood van dit kapitaal het
vruchtgebruik. Nu is onlangs mevrouw Borski
Sillem overleden, zoodat het genoemde kapitaal
thans aan de gemeente is gekomen.
In een onlangs verschenen boek van mayor
Arthur Griffits, vroeger directeur van het gevangenis-
wezen in Engeland, over de //geheimen van de
misdaad en van de politie", werd gezegd, dat er
alle reden bestond om de inoorden van Jack the
Ripper toe te schrijven aan een in zijne geest-
vermogens gekrenkten arts. De //Daily News"
is nu die onderstelling komen bevestigen door de
mededeeling, dat een geestelijke uit het noorden
des lands verzekerd heeft, dat inderdaad een
geneesheer, man van goede familie en overigens
onbesproken levenswandel, die een paar jaren
geleden, na den laatsten moord van //Jack" over-
leed, bekend moet hebben, in de biecht, dat hij
de dader van die gruwelen was. Hij zou zich
daarna verdronken hebben in de Theems, na zijn
biechtvader te hebben gemachtigd, tien jaren na
zijn dood het geheim volledig te openbaren.
Het West-lndisch blad Onze West van 31
December schrijft
z/Daar de telegram men in het begin dezer maand
melden dat de secretaris van Mr. Labori, den
bekenden verdediger in de Dreyfus-zaak, met de
heden gearriveerde mailboot //Paramaribo" zou
passeeren om zich naar Cayenne te begeven, ten
einde Dreyfus in zijn verdedigen bij te staan,
haastten wij ons bij aankomst der boot een on
derzoek naar de waarheid van dit gerucht in te
stellen.
,/Wij hadden niet het genoegen den secretaris
van Labori, doch wel den heer Ch. Wallon, re
porter van het dagblad La Patrie, te ontmoeten^
