A lgemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaandere
No. 3321.
Donderdag 25 Juni 1896.
de eer ?aa
36e Jaargang.
Binnenland.
ABONNEMENT
Per drie maanden binnen Ter Neuzen f 1,Franco per postYoor
Nederland 1,10. Yoor Belgie f 1,40. Voor Amerika 1,32^.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
ADYEETENTIEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Yoor elken regel meer 0 10
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend. r J
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
Inzending van advertentien voor 3 uren op den dag der uitgave.
Politiek Overzicht.
Op den eersten dag van April 1.1. heeft de
Engelsche regeering haar schoolwet ingediend en
daarmede heeft het nu juist vodr een jaar opge-
treden kabinet-Salisbury, dat na de algemeene ver-
kiezingeu beschikte over de geweldige meerderheid
van 153 stemmen, tusschen de volksvertegenwoor-
digers een twistappel geworpen, welker bekamping
geeindigd is met zooal niet een formeele
nederlaag, dan toch een retireering van het
conservative bewind de Times heeft ter algemeene
kennis gebracht, dat het wetsplan voor de tegen-
woordige zitting wordt ingetrokken.
Dat is voor een regeering, die over een zoo
geweldigen aanhang beschikt, een zeer ernstige
stap, doch in de gegeven omstandigheden moest
van twee kwaden het minste gekozen worden. De
mogelijkheid op verdaging der zitting van 1896
tot in 't begin van 1897 (een nieuwigheid, die
strijden zou met de traditien en die zijn soms
geduchter dan geschreven wetten had bijna alge
meene ontevredenheid gewekt, al spoedig was men
er in regeeringskringen van overtuigd, dat een
dergelijke nieuwigheid er niet „in" zou gaan. De
wet er door jagen, was, in verband met de gewel
dige oppositie er tegen, niet wel mogelijk en zoo
zal, naar het aloude gebruik, de sluiting der
zitting van 1896 plaats vinden den 14den Augustus.
Het eenige wat de regeering voor zichzelve vraagt,
is een vervroeging van den dag van samenkomst
der zitting ven 1897, opdat ten minste een deel
der nieuwe schoolwet afgehandeld kuune worden
voor het eind van het financieele dienstjfiar.
In de kabinetzitting van Zaterdag is deze be-
slissing gevallen, nadat Vrijdag een oplossing der
inoeielijkheid gezocht was in dezen zin afbandeling
van de financieele bepalingen der nieuwe wet en
verdaging van het resteerende tot de volgende
zitting. 't Schijnt, dat de doorslag is gegeven
door de overweging, dat de houding der oppositie
de resteerende, meest dringende wetsvoorstellen,
in gevaar brachtlangs den weg van het obstruc-
tionisme zou de arbeidstijd geheel in beslag
genomen*kunnen worden door het financieele deel
der schoolwet. En de regeering had wel reden
tot een zekeren augsthet aantal amendementen
beloopt reeds 1300 en er zijn zes-zittingen gemoeid
geweest met de behandeling van de twee eerste
regels der wet
In Rhodesia wacht de lichtzinnige aanleggers
van Jameson s aanslag een geduchte straf. Jammer
maar dat, waar toen valschelijk werd voorgegeven
dat vrouwen en kinderen van de Boeren gevaar
dreigde, het nu in zoovele gevallen vrouwen en
kinderen zijn, aan wie de woede der van de vroegere
slachting overgebleven Matabeles zich koelt, nu
het land van zijne natuurlijke bedekking werd
beroofd.
Yreeselijke dingen denken doet weer het telegram
uit Buluwayo, waarin gemeld wordt, dat een
geheelen dag en nacht een wanhopig gevecht is
geleverd tusschen het gewapende escorte, dat een
wagen met vrouwen en kinderen van Mazoe naar
Salisbury begeleidde, en een afdeeling Matabeles.
Wanhopig is om dien wagen gevochten, met welken
einduitslag wordt niet gemeldmaar die kan
bezwaarlijk gunstig zijn geweest, waar gemeld
wordt dat van het escorte zeven man werden
gedood en vier gewond, en dat al de muildieren
van den wagen werden neergeschoten, benevens 14
paarden.
De opstand dreigt zich uit te breiden tot den
omtrek van fort Charter.
Uit Mafeking is een eerste detachement huzaren
noordwaarts getrokken. Het werd waarlijk tijd.
Een tweede detachement zal spoedig volgen.
Het aantal werkstakende fabrieksarbeiders te
St. Petersburg bedraagt nu 40,000. Er zijn ook
vele vrouwen onder. ITunne eischen schijnen over
het geheel niet onredelijk 12 werkuren per dag,
in plaats van 14, meer tijd voor het middagmaal en
betaling van extra werk. Verscheidene fabrikartten
moeten dan ook niet ongeneigd zijn tottoegeven;
maar anderen verzetten zich krachtig daartegen,
en de politie, bedacht op het onderdrukken van ieder
oproerig element, heeft alle concessies verboden.
Tot dusver werd de orde niet verstoord. Tien-
duizend werklieden in de provincie Tver moeten
het plan hebben gevormd, den spoortrein, waarmee
de Czaar naar St. Petersburg terugkeert, aan te
houden, om op hunne knieen den Keizer te
smeeken, een adres, waarin hunne grieven worden
uiteengezet, aan te nemen.
Bij de Spaansche Cortes zijn de belasting-
wijzigingen ingekomen, waardoor de Regeering in
het tekort op de begrooting hoopt te voorzien.
Die wijzigingen betreffen vooral de alcohol-
belasting, die op 60 pesetas per hectoliter gebracht
wordt. Op de passage-kaarten der stoombooten
wordt van 1 tot 3 pesetas belasting betaald.
Verder zal het zegelrecht worden verlaagd en de
Regeering zal gemachtigd worden voor 15 jaar
de loterij en voor 25 jaar de zout-fabricage te
verpachten.
Uit Athene wordt gemeld, dat officieren van
het Fransche oorlogschip Neptune, te Canea (Creta)
langs de kade wandelend, door Turken beleedigd
en aangevallen zijn, weswege door den Franschen
consul ernstige vertoogen tot den gouverneur zijn
gericht.
Groote ongerustheid heerscht te Canea, wijl in
den nacht de huizen der Christenen met roode
kruizen werden gemerkt, wat aan een Muzelmansch
complot doet denken.
In de aanstaande zomerzitting van de Provinciale
Staten van Zeeland zal o. a. aan de orde gesteld
worden de verkiezing van een lid der Eerste Kamer
der Staten-Generaal, ten gevolge van de periodieke
aftreding van den heer Mr. E. Fokker en de be-
noeming van een lid der Staten, bedoeld bij art.
89 der provinciale wet;
een voorstel van Geieputeerde Staten tot staking
van de door den stoombootdienst op de Wester-
Schelde beproefde vaart op Hoofdplaat.
In dat voorstel wijst het Ged. college er op dat
1 Augustus a. s. de termijn is verstreken, gedurende
welken voigens het besluit, d.d. 12 Juli 1895,
no. 23 de proefvaart op Hoofdplaat met de
provinciale stoombooten zal worden voortgezet.
De uitslag der exploitatie is tengevolge van daling
der ontvangsten niet gunstiger geworden. Terwijl
over het driemaandelijksch tijdvak van Augustus
tot en met October 1894 de dienst een tekort
heeft opgeleverd van 89, en over dat van 10
maanden (Augustus 1894 tot en met Mei 1995)
een ad f 609,80, heeft de exploitatie over de 12
maanden van Eebruari 1895 tot en met Januari
1896 een som van f 1056,45 gevorderd.
VV anneer men de cijfers van het personenvervoer
nagaat, is de vraag gewettigd, of in verband met
de belangrijke offers, welke van de provincie voor
de exploitatie van den stoombootdienst reeds
gevorderd worden aan een dienst op eene
gemeente als Hoofdplaat zooveel ten koste mag
worden gelegd. Deze gemeente toch valt buiten
de plaatsen, waar zich met het oog op de andere
middelen van gemeenschap het verkeer concentreert
en voor welker verbinding de dienst van wege
de provincie moet geacht worden bestemd te zijn.
Niet de toevallige omstandigheid van de ligging
der gemeente Hoofdplaat buiten de route van den
stoombootdienst en de wenschelijkheid eener ver
binding moeten o. i. in dezen beslissen, maar de
noodzakelijkbeid uit het oogpunt van het verkeer
en deze wordt door de opgegeven vervoercijfers niet
bewezen.
FEUILLETON.
la)
oor het huis stond nog altijd een nieuws-
gierige menigte, die bijna verdubbeld was wegens
den politie lijkwagen, die voor de deur gekomen
was.
Loder hield zich niet ophaastig trad hij het
huis binnen en klom de vier trappen op. Op
de plaats der misdaad werd het lijk juist gekist,
om naai het lijkenhuis te worden overgebracht.
De commissaris lette niet op de beambtenhij
beantwoordde vluchtig hun groet en ging terstond
naar de tafel.
Juist, de inktkoker stond er nog en daarnaast
lag een roestige pen.
Be commissaris ging aan de tafel zitten en
onderzocht den inkt. Hij had haast geen geduld
°in te wachten, tot deze was opgedroogd, en
stampte ongeduldig met den voet. Eindelijk was
de inkt droog. Loder nam nu den wissel uit
den Zak en vergeleek diengeen twijfel meer,
hi) was met dezen inkt en met dezelfde pen in-
gevuld. De pen was aan de punt eenigszins
verbogen en sprenkelde. Dit nam de commissaris
zoowel op den wissel als op hetgeen hij zooeven
zeil bad geschreven waar.
In nadenken verdiept stak Loder den wissel
weer m zijn zak en beval een agent inktkoker
en pen in zorgvuldige bewaring te nemen.
Juist trad de iuspecteur van politie binnen,
die met zijn agenten de woning van den vermoorde
tot m de kleinste hoekjes had doorzocht, maar
wien het niet gelukt was een enkel stukje schrift,
veel minder een document, dat de identiteit van
den verslagene aantoonde, te vinden.
De commissaris overlegde bij zichzelf; deze
bijzonderheid scheen in het nadeel van Wilhelm
te zijn, die in de kachel van zijn slaapkamer
papieren had verbrand. Wat beteekende echter
dit vermoeden tegenover de omstandigheid, die
thans zoogoed als bewezen was, dat Wilhelm den
wissel ten huize van den vermoorde had geschreven
en ongetwijfeld eigenhandig aan hem gegeven
had? Waarom? Dit was het geheim, en er
bestond weinig hoop om hierover licht te ver-
spreiden. Wanneer de advocaat het misdrijf had
gepleegd, dan kon dit alleen geweest zijn, om
alles, wat het geheim ontdekken kon, uit de
kamer te verwijderen.
Had echter Herbert Dorner den wissel gekregen,
dan kon ook alleen de moordenaar dezen aan
zijn slachtoffer ontstolen hebben. In dat geval
zou de man, die den wissel had aangeboden,
de moordenaar moeten zijn.
Loder herinnerde zich, dat vrouw Klaus van
een vriend gesproken had, die Dorner wel eens
kwam bezoeken. Het uiterlijk van dien man
stemde in het oogloopend overeen met de be-
schrijving die men aan de bank van den houder
des wissels had gegeven.
Terstond beval de commissaris aan een agent,
vrouvt Klaus te gaan roepen, vervolgens ging hij
met een licht in de alkoof om daar nog eens rond
te zoeken naar een spoor, dat de aanwezigheid
van een derde gisteravond kan aantoonen.
Er was echter niets te ontdekken.
Op de vloer lag nog altijd de doode hond. Deze
was bij zijn leven een geweldig dier geweest, dat
een groote kracht moest gehad hebben. Wanneer
de mooidenaar hem met vijandige bedoelingen was
genaderd, dan kon hij hem slechts na een hevigen
strijd overwonnen hebben; maar in de kamer
toonde niets zulk een strijd aan. De dood van
den hond was plotseling ingetredenhet had er
al den schijn van, alsof het dier zich vertrouwelijk
neergezet had bij den moordenaar, die rustig op
een stoel zat, alsof deze hem liefkoozend over
den kop had gestreeld en hem toen onverwacht
en verraderlijk de doodelijke snede had toegebracht.
Bet binnentreden van vrouw Klaus stoorde hem
in deze overpeinzingen. Hij nam haar in verhoor,
maar slechts met gering resultaat.
Nogmaals beschreef vrouw Klaus nauwkeuric
den man, die met Dorner als vriend had omgegaan.
en versterkte zoodoende den commissaris in zijn
vermoeden, dat deze vriend en de toonder van
den wissel dezelfde waren. Maar noch vrouw
Klaus, noch andere bewoonsters diegeroepen werden,
konden zeggen, dat die man gisteravond bij Dor
ner was geweest; niemand had hem in of uit zien gaan.
Daarentegen waren alle vrouwen het eens over
den gedooden bond; zij verklaarden, dat Turk
het gevaarlijkste en kwaadaardigste dier was geweest,
dat men zich maar kon voorstellen. Zijn baas
moest hem, wanneer er iemand binnenkwam, aan
den halsband vasthouden, om te verhinderen, dat
het op den man afgerichte dier den bezoekeraan-
vliegen en de keel afbijten zou.
//Het is dus niet aan te nemen, dat de hond
zich zonder verzet door een vreemdeling zou
hebben laten dooden vroeg de commissaris.
Neemt men verder in aanmerking, dat de afstand
tusschen Hoofdplaat en Breskens langs den ver-
harden weg slechts 8881 M. bedraagt en dat er
des zomers zes en des winters vijf gelegenheden
zijn om van Breskens te vertrekken, dan is de
klacht over het isolement van Hoofdplaat niet vrij
van overdrijving, terwijl het ontbreken van een
geregeld vervoermiddel tusschen die gemeente en
Breskens aantoont, dat de behoefte aan communi-
catie nimmer sterk gevoeld is.
Er mag voorts niet uit het oog worden verloren,
dat de proefvaart bij bestendiging van den dienst
een vast karakter zou dienen te verkrijgen, waar-
door, dan de nu reeds groote uitgaven nog aan-
zienlijker zouden klimmen door de kosten van
in- en ontscheping van passagiers en goederen,
van agentuur en meer andere.
Bij ^behoud van den dienst zouden voorts drie
maal s weeks drie booten in de vaart moeten zijn
en ten gevolge daarvan de aanstelling van meer
equipage op den duur niet kunnen uitblijven.
De uit al het vorengemelde voortvloeiende
uitgaven zijn wel niet met zekerheid te bepalen,
doch komen Ged. Staten met het oog op het ge-
ringe verkeer te aanzienlijk voor.
aren verder materieel en personeel zoodanig
ingericht, dat zonder schade voor de diensten op
Vhssingen, Breskens en Ter Neuzen de vaart op
Hoofdplaat kon geschieden, dan zou alleen het
geldelijk nadeel, dat de resultatenstaat aangeeft,
in overweging behooren te worden genomen, doch
ook op een bezwaar van anderen aard moet
worden gelet.
De stoomschepen Wester-Schelde en Zeelandia
bewijzen nog velerlei en goede diensten, vooral als
zij, tengevolge van de meer of minder belangrijke
herstellingen, welke de nieuwere stoomschepen
\v alcheren en Zeeuwsch-Vlaanderen herhaaldelijk
moeten ondergaan, voor deze den dienst moeten
verrichten. Bij voortzetting van den dienst op
Hoofdplaat zijn de eerstgenoemde booten daarvoor
gedeeltehjk verbonden en niet altijd beschikbaar
om als reserve dienst te doen, hetgeen allicht tot
storing m de hoofddiensten aanleiding zou kunnen
geven, zooals nog onlangs gebleken is, toen, om
in den dienst op Hoofdplaat te voorzien, eene sleep-
boot gehuurd moest worden.
Op grond van een en ander meenen Ged. Staten
te moeten voorstellen de proefvaart met 1 October
a. s., tot welk tijdstip de dienst is aangekondio-d,
te staken, en adviseeren zij een daartoe strekkend
besluit te nemen
een voorstel tot afwijzing van een verzoek van
Alle vrouwen ontkenden de mogelijkheid daarvan.
Er kwam een gedachte bij den commissaris op,
die hij terstond uitte.
//Die vriend van Dorner zou het zeker ook
met gewaagd hebben den hond te naderen vroeu
hij als terloops.
De vrouwen keken elkaar aan.
//Ik geloof niet, dat hij hem iets gedaan zou
hebben, //meende de portiersterhij heeft den
hond zelf wel gestreeld, als hij met Dorner
uitging.
//Dat zoudt gij niet gewaagd hebben
z/Bewaar me! Als ik maar in de kamer kwam
dan bromde het beest, dat mij de schrik om het
hart sloeg."
//Waar at Dorner 's middags vroeg Loder
verder.
z/Dat was ongelijk, //antwoordde vrouw Klaus.
//Dijkwijls moest ik voor hem kokensoms ging
hij ook naar Renzen, de kleine restauratie hier
over, maar niet veel. Ook ging hij wel eens de
stad in en dan nam hij altijd zijn hond mee aan
een koord, want zelf met een muilkorf was het
dier nog gevaarlijk."
Na kort beraad besloot de commissaris naar de
restauratie te gaanmaar daar kon men hem op
zijn vragen geen antwoord geven. Dorner was er
eenige malen geweest, den eersten keer met den
hondmaar deze was tegen de overige gasten zoo
kwaadaardig geweest, dat de kastelein hem ver-
zocht had, het dier voortaan niet meer mee te
brengen. Eens had een man, die veel jonger was
dan hij, rood haar en geen baard had, een schotel
eten voor hem gehaald. Dorner was echter nooit
samen met den onbekenden in de restauratie geweest.
TER \ElZEVSCHE (01KAVT.
OA-
M»i« blad verscliijnt jiaamlag-, Woens«lag-jMiJljrjJd^ bij den nityeve* P. J. VAM DE 8AMOK te Ter n>„zen
