Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 3087.
Zaterdag 8 December 1894.
34e Jaargang.
Gemengde berichten.
BURGERLIJKE STAND.
Te Rilland bestaat het voornemen om eene
cichoreifabriek op te richten. Eene commissie
heeft reeds een onderzoek ingesteld en dergelijke
fabrieken in Noord-Brabant bezocht.
Tot dusver konden niet meer dan 300,000
muntbiljetten, nieuw model, van f 10 in omloop
worden gebracht. Zoo noodig zal een deel der
muntbiljetten van f 50 worden ingetrokken tegen
uitgifte van een gelijke nominale waarde van munt
biljetten van 10.
Dinsdagocbtend wilde de stationscbef te Voor-
schoten als naar gewoonte de sleutels nemen van
de geldlade en kwam toen tot de ontdekking dat
zij verdwenen waren. Hnlp was spoedig ontboden,
men brak de lade open en nu bleek dat eene som
van f 118, welke daarin aanwezig moest zijn,
verdwenen was. De kantoordeur was met een
valscben sleutel geopend. Tevens werd vermist
een van de vier sleutels waarmee de wissels worden
verzet. Bij onderzoek bleek dat de wissel omgezet
en dat de lantaarn, die als sein moest dienen, in
de sloot geworpen was. Een groot onheil is door
deze ontdekking voorkomen, daar een in aankomst
zijnde trein ongetwijfeld bad moeten derailleeren.
Van de dader is nog niets bekend. Hij moet
ecbler met de inrichting van bet station bekend
zijn dat blijkt uit alles.
Dinsdag sloeg op den weg tusscben Kloetinge
en Kapelle een paard met een rijtuig waarin
eenige personen zaten, op hoi. Een 70jarig inwoner
van Yerseke tracbtte zich te redden door uit het
rijtuig te springen, docb bekwam daarbij eene
hersenschudding, waaraan hij een half uur na zijne
thuiskomst overleed. Nog drie zijner medepassa-
giers bekwamen verwondingen.
Sedert eenigen tijd heeft diet Leger des Heils
op Rapenburg te Amsterdam een christelijk kost-
huis geopend, waar de burgerman goed en goedkoop
kan logeeren. De Vredeark (de naam der inrich
ting) is nog weiuig bekend, en vandaar dat er van
de gelegenbeid nog weinig gebruik wordt gemaakt.
Een 40tal frissche slaapkamertjes zijn op de boven-
verdieping van bet gebouw op het Rapenburg
gelegen, en eene flinke koffie- en leeszaal maakt
het den logeergasten aangenaam.
Eene kamer met avondeten en ontbijt kost per
nacht f 0,50, per week f 3. Gaat men in den
halven kost, zoo betaalt men per dag f 0,7 0,
per week f 4,50.
Sinterklaas met zijn knecht reden eergisteren
door Utrecht, gevolgd door allerlei voertuigen,
waarop de bontste vertooningen. Daar waren ver-
tegenwoordigers van de jonge afdeeling der Alliance
Framjaise, van het Willemsfonds, Pierrots, Lom-
bokkers, Haagsche Saar en andere typen.
Men schrijft uit Harlingen dd. 5 Dec.
Hedenmorgen te 10 ure zou alhier voor het
volksgebouw Morgenrood de executoriale verkoop
van den inboedel van Tjeerd Stienstra, den leider
der socialisten, voor onbetaalde personeele en inkom-
stenbelasting plaats hebben. De schuld was in
het geheel f 46,05.
Reeds zeer vroeg wapperde de roode vlag van
dit gebouw, alwaar Stienstra zijn koffiehuis en
woning heeft, terwijl vijfhonderd partijgenooten
aanwezig waren, daartoe uit alle oorden van Fries-
land, met strooibiljet en advertentie opgeroepen.
Onder hen waren velen uit de Bilddorpen, maar
ook luidjes uit Assen overgekomen. Sommigen
uit Leeuwarden waren reeds bedenmorgen, om half
3 ure te voet op weg gegaan.
De bekende Amsterdammer Reens was gisteren
avond in eene openbare vergadering in het Volks
gebouw opgetreden en had zijne bekende theorieen
ontwikkeld, waarbij het nog al onstuimig is
toegegaan.
Stienstra''s weigering om belasting te betalen was
gegrond, op zijn gevangenzetting voor een jaar,
wegeus beleediging van de burgemeester van
Harlingen en Barradeel, tengevolge waarvan hij
naar zijn meening niet genoeg had kunnen
verdienen.
Toen te ongeveer negen ure de deurwaarder de
heer Rozeboom verscheen was reeds eene groote
volksmassa in het lokaal verzameld, en er ontstond
een oorverdoovend lawaai en protest, toen genoemde
heer mededeelde, dat de verkoop op last van den
heer Procureur—Generaal in Eriesland niet doorging
en 14 dagen was uitgesteld.
Deze teleurstelling was vooral voor hen,
die van verre waren gekomen natuurlijk
verschrikkelijk.
Honderden bewogen zich voor het gebouw en
in de stad.
Voor effii der ramen van Morgenrood, hangt een
groot portret der jonge Koningin waarboven met
zware letters is gedrukt
Ik ontvang van de belastingpenningen der
burgers wekelijks 28000 gulden.
Stienstra, die er heden niet slecht bij gevaren
is, want hij verkoopt lafenis aan al die menschen,
heeft per advertentie in zijn blad aangekondigd
's avonds na afloop vrij bal op de bovenzaal.
De politie was in dubbele getale op de been,
terwijl er een detachement marechausees uit Franeker
was overgekomen. Tegen 12 uur keerde de meeste
geestverwanten echter rustig huiswaarts.
Het Engelsche stalen 4mastschip Somalie
vertrok op 28 November van San—Francisco naar
Liverpool, met de grootste graaulading, die van
daar werd verscheept. Het schip heeft 6124 ton
tarwe geladen.
De stad Gera in het vorstendom Reusz be-
zit een benijdingswaardig paar ingezetenen in het
echtpaar Schlutten, dat aan zijne vaderstad reeds
een half millioen mark geschonken heeft voor
't bouwen van een nieuw gymnasium, en nu onlangs
weder de aanzienlijke bijdrage van 100,000 mark
jeschikbaar gesteld heeft voor de oprichting van
een ziekenhuis.
Als geschenk van den overleden Czaar van
Rosland aan Keizer Wilhelm zijn op het station
Trakehnen 27 stuks levend zwart wild, 20 zeugen
7 beeren aangekomen. Een van de grootste
en
beeren kwam dood aan. De oorspronkelijke woon-
plaats van de tlieren is een bosch van meer dan
20 vierkante mijlen oppervlakte, dat grootendeels
nog oerwoud is, waarin de oeros nog huist. Het
leeft niet weiuig moeite gekost de dieren te vangen.
600 drijvers waren daartoe opgeroepen en eerst
na vier dagen was het moeitevolle werk volbracht.
Uit Melun wordt gemeld, dat eene bloedige
botsiug heeft plaast gehad te Champdeuil, kanton
Mormant, tusschen Belgische en Fransche werk-
lieden. Eenige Belgische werklieden, die op de
hoeve Mont werkten, waren bij eenen winkelier
van Champdeuil gekomen om er voorraad op te
doen. Zij ontmoetten eenige jongelieden dier plaats
en er ontstond twist, men weet nog niet hoe.
Spoedig was men aan't vechten. De Belgen trokken
hunne messen en de Franschen grepen flesschen
en glazen.
Het gevecht was vreeselijk. Vruchteloos trachtte
men pen te scheiden. Een Belg, Alfous Bewens
genaamd, werd gedood door een slag met eene
flesch op het hoofd. Verscheidene Franschen zijn
gekwetst. Het parket is ter plaats. 8 Belgen zijn
aangehouden, waaronder J. B. Bewens, broeder van
't slachtoffer.
Er heerscht groote ontroering in de streek, waar
veel Belgen zijn.
De eerste jacht in het Groot-Weener ge-
meentegebied heeft onlangs op de Simmeringer
heide plaats gevonden omstreeks 200 schutters
namen aan de gemeentejacht deel. Het resultaat
van de jacht was het volgeude: gedane schoten 2000,
geschoten hazen 20, gedoode honden 2, zwaar
gewonde jagers 1, gekwetste drijvers 2. Een prachtig
resultaat
BRIEVEN UIT DE MAASSTAD.
VII.
Rottekdam, 6 Dec. 1894.
Maandag had ik het genoegen een gesprek te
hebben met den heer A. Koene, den man die
indertijd begonnen is met de schoolkindervoeding
in deze gemeente. De mededeelingen die de heer
Koene wel zoo goed was mij te doen, geven mij
aanleiding hier iets van die schoolkindervoeding te
zeggen, wat, in aansluiting met hetgeen ik reeds
schreef over kinderverpleging van nu eu thans,
en met hetgeen ik hier nog schrijven zal, den
lezer een vrij goed denkbeeld zal kunnen geven
van hetgeen er in de Maasstad zooal ten behoeve
der jeugd gedaan wordt.
Niets is in zijn jeugd meer aangevallen, meer
getreiterd en geknepen, meer gescholden dan het
beginsel der schoolkindervoeding
't Is een verdekt socialisme beweerde
de een.
Men kweekt er luiheid en zorgeloosheid mee
oreerde een ander.
Nu kunnen de vaders een paar borreltjes
meer drinken beschulaigde een derde.
Waar moet dat naar toe, er zal geen grens
voor de weldadigheid meer wezen klaagde een vierde.
Z6o en nog wel dozijnen meer, luidden de be-
schuldigiugen die indertijd vrij algemeen gehoord
werden. Maar het beginsel was hoog en rein
genoeg om aan dergelijke betrekkelijk niets zeggende
aanvallen het hoofd te kunnen bieden.
De ellende in een groote stad is altijd vreeselijk,
maar vooral in den winter is zij vaak ontzettend.
Werkeloosheid is dan bijvoorbeeld in Rotterdam
bij gesloten havens en allerlei belemmeringen in
de vaart zeer groot, het gansche korps losse sjouwers
en dat zijn er duizenden, loopt zonder verdiensten
van eenig belang daarheen. In de gezinnen komt
van het armbestuur niet genoeg in om er deu
kamerhuur van te betalen, middageten geen denken
aan. Van de kinderen der armenscholen komt
het grootste gedeelte 's middags na etenstijd weer
net zoo in de lokalen terug als het er van daan
is gegaan. Kan men van deze kleinen verlangen
dat zij oplettend zijn, dat zij hun best doen, waar
de maag dringend vraagt
Een eerste vereischle om te kunnen werken
is een voile maag en voor kinderen geldt dat
vereischte niet in de laatste plaats
Nu komen daar menschen, goedhartig, edel-
denkend, zij zeggen tot den armen kleinen stumper
kom jij maar bij ons, ventje, ik zal je een lekker
bord warm eten geven, dat je honger gestild is,
dan kun je met lust weer aan het leeren gaan.
Wie kan dan, verstandig doordenkend, tot zulke
menschen komen met een kletspraatje als de boven
neergeschrevene gesteld nog dat die praatjes een
scbijn van waarheid hebben; wat in het minst
niet het geval is.
In den winter van 1885 begon de beer A. Koene
met voor eigen rekening een vijftigtal arme kinderen,
elken dag anderen, een warm middagmaal te ver-
strekken in een lokaal door hem tot dat doel
gevraagd. De spijzen, heel eenvoudige gestampte
pot met vleeseh, werden in de keuken van zijn
hotel (de heer Koene is eigenaar van het hotel
Coomans) gereed gemaakt. Met welk een graagte
zei de heer Koene ons, werd dat maal genomen.
Er waren er bij die dat nog nooit gezien hadden,
gekookte aardappelen en gebraden vleeseh Ik
overdrijf niet. Gaandeweg werd de schaar vragenden
grooter.
Aardig is het, zei de heer Koene, om dit hier
even op te merken, hoe in de negen jaren van
mijn werkzaamheid voor de kindervoeding het
karakter en het gedrag der kleinen zich wijzigden.
In den beginne kwamen zij hier met ongewasschen
gezichten en zwarte handen. Ik zei hen dat ze
zoo niet meer toegelaten zouden worden en dadelijk
vonden ze thuis zeep eu water. Ze vielen zoo
maar op het eteu aan, sommigen gebruikten niet
eens hun vorken, met de eliebogen naast hun bord
aten zij het eten in stukken met hunne vingers,
de pet op het hoofd, ruw, dierlijk bijna.
Ik leerde hen behoorlijk aan tafel zitten, den
vork hanteeren, en netjes hun pet afnemen als zij
binnenkwamen. Thans behoef ik geen aanmerkingen
meer te maken, 't is of de een het van den ander
leert zie maar eens hoe netjes zij huu maal ge-
bruiken. Nietwaar, 't is of zij het hun geheele
leven niet anders gewend waren Natuurlijk zei
ik hen dat zij moesten doen voor het eten, zooals
zij dat thuis gewend waren en tot mijn verwondering
merkte ik op dat er van de honderd slechts tien
waren die een gebedje zeiden.
Dat J^eft wel iets te denken.
Al spoedig werden de localiteiten te klein, ik
moest naar grooter omzien. Maar tevens kwam ik
in een kleine verlegenheid, de kosten werden mij
te groot. Toen was het, in den strengen winter
van '91, dat ik een beroep deed op den weldadig-
heidszin der stadgenooten, met het gelnkkig gevolg
dat er giften begonnen te vloeien en dat notabeleu
zich bereid verklaarden met mij de leiding der
zaak op zich te nemen. 't Was noodig. Niet
minder dan 1700 kinderen kwamen een warm
maal vragen, de werkeloosheid was toen grooter
dan ooit.
Maar toen kwamen ook de moeielijkheden. Reeds
vroeger hadden de bestuurders der Israelitische ge
meente huu kinderen verboden aan deze gemeeti-
schappelijke tafel aan te zitten, maar zij namen zelf
de voeding dier kleinen op zich. De Israelitische
gemeente te Rotterdam is zeer rijk.
Het verbod werd ook uitgesproken door de
bestuurders der Katholieke en Protestantsche scholen,
doch dezen misten de middelen voor de zelf—
onderneming noodig. De ouders kwamen er aan
te pas, zij dreigden hun kinderen van deze scholen
te nemen en ze op de openbare scholen te doen
en het verbod werd toen, schoon noode, opgeheven.
Werd er niet vaak misbruik gemaakt
vroeg ik
O ja, in den aanvang wel, zei de heer Koene,
maar gaandeweg werd er, vooral door de medewerking
van de hoofden der scholen een zifting gehouden
Kinderen wier ouders het maal zelve betalen konden,
werden zooveel mogelijk geweigerd. De hoofden
ontvingen 7an ons kaarten om uit te reiken, zij
waren dus gehouden die slechts na behoorlijk
onderzoek toe te staan.
Door ons zelve werd ook herhaaldelijk eon
onderzoek ingesteld. Het meest opvallend was
de groote rijkdom aan kroost. In een schaar van
35 gezinnen waren niet minner dan 147 kinderen
En de armoe die wij vonden, o, 'tis bijna onge-
loofelijk. "Volkomen gebrek aan het aller noodzake-
lijkste, bedden, kachels, kleeren't werd herhaaldelijk
geconstateerd. De woningen lieten meest alles te
wenschen over, 't was er donker, koud en vunzig,
de lucht die er neerhangt duld men zelf niet in
een hondenbok. Och, wat waren de ouders
gelukkig, dat hun kinderen althans iets warms
kregen. Met tranen in de oogen kwamen zij ons
meermalen bedanken
En, wat wel het best voor de schoolkindervoeding
spreekt, 't zijn deze twee zaken waarvan de hoofd-
onderwijzers getuigen Zij bevordert het school-
bezoek. (de kinderen weten dat alleen zij die
getrouw komen, bedeeld worden) en, zij bevordert
ongeloofelijk den ijver en de werkkracht der
jonge bloedjes. In hun teer gemoedje laten deze
gul en hartelijk geboden weldaden een diepen
indruk achter. Zij gevoelen als bij intuitie waarvoor
men dit alles voor hen doet, zij begrijpen dat
men, desnoods in ruil, ijver van hen verwacht en
zij doen alles om dit gevoelen en dit begrijpen te
bewijzen
Ik geloof niet, lezers, dat er onder u veel tegen-
standers van schoolkindervoeding gevonden worden,
van uw gezond begrip heb ik te hoogen dunk om
dat aan te nemen. Mochten zij er zijn, o, dat
zij dan konden zien hoe uitstekend dit veelgelaakte
beginsel in de Maasstad werkt, dan zouden zonder
twijfel alle bezwaren voor de practijk vervallen.
Yoor de Maasstad is de schoolkindervoeding een
der mooiste dingen in onze moderne samenleving.
D.
Van 16 tot en met 30 November.
ZEET1JDINGEN.
Van 4 tot en met 6 December.
langs
Van 4 tot en met 6 December werden
de Oostsluizen alhier 20 binnenvaartuigen op- en
46 afgeschutlangs de Westsluizen 4 op- eu 3
afgeschut.
Bijvoegsel van de Ter Ueuzensche Courant.
Hontenisse. Huwelijks-aangiften. 10 Nov. Petrus de
Feber, oud 30 j., jm. en Paulina van Meele, oud 22 j., jd.
27 Nov. Anthonie Cornelia Geluk, oud 24 j., jm. enMaatje
Janna Koole, oud 22 j., jd.
Huwelijks-voltrekkingcn. 3 Nov. Aloisius Bouwens, oud
38 j., jm. en Cornelia de Burger, oud 36 j., wed. 24 Nov.
Petrus de Feber, oud 30 j., jm. en Paulina van Meele,
ond 22 j., jd.
Geboorten. 1 Nov. Petrus Josephus, z. van Josephus
Pieters en van Victoria Sponselee. 2 Nov. Petrus Hubertus,
z. van Johannes Ernestes Mariman en van Maria Rosalia
Hermans. 4 Nov. Janneke, d. van Karel de Koeijer en
van Neeltje Vink. 5 Nov. Andreas, z. van Judocus van
Goethem en van Dorothea Sarneel. 6 N6v. Anna Maria,
d. van Alphonsus Eggermont en van Paulina de Rijk.
11 Nov. Anna Maria, d. van Jan Francics Vaal en van
Johanna Rozalia Schrijvers. 13 Nov. Elisa Catharina, d.
van Jacobus van Dorsselaer en van Apolonia Fruijtier. 15 Nov.
Ludovicns, z. van Petrus Bogaert en van Cornelia Sarneel.
16 Nov. Anna Catharina en Mathilda, dochters van Jacobus
Neve en van Rozalia Taalman. 18 Nov. Anna Maria, d.
van Cornells Elias en van Apolonia d'Hont. 27 Nov. Eduardus
Albertus, z. van Jacobus de Wilde en van Apolonia Nijs.
Paulina Catharina, d. van Adriaan Maas en van Anna Catharina
Tieleman. 30 Nov. Eduard, z. van Petrus Johannes Scheerders
en van Dorothea d'Hont.
Overlijden. 3 Nov. Johannes Leopoldus Spinnewijn, oud
31 j., z. van Ferdinand Theodoor Karel Alexander en van
Maria Petronella van Oost. 7 Nov. Antonius Josephus
Neve, oud 5 m., z. van Joseph en van Maria Louisa Bonte.
Dorothea de Wilde, oud 74 j., wed. van Pieter van Leemput.
12 Nov. Christina Matthijssen, oud 33 j., d. van Pieter en
van Anna Catharina Mahu.
Ossenisse. Geboorten. 29 Nov. Alphonsus Jacobus
Andreas, z. van Petrus Judocus Hiel en van Rozalia Petronella
van Rosseel.
Philippine. Overlijden. 21 Nov. Alexander Fran-
ciscus Lauret, oud 13 m., z. van Polidore en van Alexanderina
Maria Lauret.
Xuiddorpe. Huwelijks-aangiften. 17 Nov. Leonardus
de Meij, oud 25 j.,jm. en Maria Louisa Coppieters, oud 23 j.,jd.
Huwelijks-voltrekkingen. 28 Nov. Leonardus de Meij, oud
25 j., jm. en Maria Louisa Coppieters, oud 23 j.. jd.
Geboorten. 23 Nov. Clothilde Marie, d. van Joannes
van Assel en van Marie Dierick. 30 Nov Magdalena,
d. van Theophilus Verschelden en van Marie de Neve.
Datum. I
VLAG.
NAAM.
M».
Van en naar.
Lading.
Voor Ter
A'enzen t
4
Ned. 8.8.
Mascotte
3114
Leith
stukg.
Eng. s.s.
Egret
3492
Liverpool
idem
Duits. s.s.
Mira
2725
Helsingfors
hout
5
Noor. s.s.
Botnia
1817
Greaker
idem
Duits. 8.8.
Hebdomos
3585
Hudiksval
idem
Eng. sch.
Look Out
611
Vlissingen
ledig
6
Eng. s.s.
Busy Bee
2720
New-Castle
stukg.
idem
River Derwent
2272
Londen
idem
Van Ter 1%'euzent
4
Noor. s.s.
Eva 1 3' 76
W. Hartlepool
ledig
5
Fra. sch.
Saint Benoit
277
Nantes
phosph.
Eng. s.s.
Ann Webster
2241
Londen
macadam
idem
Hailing
2199
idem
stukg.
Voor Gent i
4
Eng. s.s.
Norma
1385
Goole
stukg.
idem
Hebble
2558
idem
idem
5
idem
Sea Gull
2100
Londen
idem
6
Deens. s.s.
Frederiksborg
3753
Riga
hout
Eng. s.s.
Trio
1443
Londen
ledig
Van dent i
5
Eng. s.s.
Norma
1385
Goole
stukg.
idem
Hebble
2558
idem
idem
idem
Sea Belle
2152
Londen
idem
Rus. s.s.
Russ
2925
Bonnes
phosph.
6
Eng. s.s.
Egret
3492
Antwerpen
stukg.
Voor Selzaete t
6
Eng. sch.
Coaltar
621
1 Stokholm
creosoot
Van Selzaete
4
Eng. s.s.
Commercial
321
Havre
ledig