Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch- Vlaanderen.
No. 3020.
YVoensdag 18 April 1894.
34e Jaargang.
ID 13
Ifexjilleton
Binnenland.
ABONNEMENT-
23) - -
TER IEUMSCHE COMMIT
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco per post: Voor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,82£.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
ADVERTENTIEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel ineer /0,10. Grootere letters
worden naar plaatsruimte berekend.
Men kan zich abonneeren tot bet plaatson van 500 regels en meer per
jaar, tot veel verminderden prijs.
Bit blad verscliijnt llinailag- en Vrijdagavond by den
AW BE S A A" B E te Xer Seuzeu.
ir*olitieli Overzicht.
In Erankrijk wordt reeds gesproken over de
verkiezing van den volgenden president der republiek
die den 2 November inoet plaats hebben. De
Gaulois noemt negen caudidaten Carnot, Casimir
P^rier, Challerael Lacour, Maguin, Brisson, Meline,
Dupuv, Waldeck Rousseau en admiraal Gervais.
Het blad voegt er bij, dat de drie laatsten door
hunne vrienden worden vooropgesteld en zelven
weinig lust gevoelen oin het hoogste arnbt te
bekleedeu. Even weinig kans zouden Meline, de
vader van het Pransche protectionisme, en Magnm,
de directeur der bank vau Erankrijk hebben.
Brisson heeft alleeu onder de radicalen en de
socialisten aauhangers. Van Carnot wordt gezegd,
dat hij niet weder in aanmerking wil komen,
zoodat alleeu de Minister-president Casimir Perier
en de voorzitter van den Seuaat Cballemel Lacour
overblijven, maar zegt de Gaulois .Op het terreio
der presidents-verkiezing moet evenals op dat^ der
wedrennen op de onbekenden worden gerekend.
Kiesrechthervorming zit nu eeumaal in de lucht.
Bij ous ervaart men het, waar nog eene regeling
tot stand moet komen in Belgie kwain men reeds
met het groote werk gereed Oostenrijk staat op
het punt den algemeenen stroom te volgen en aau
gene zijde van het Kauaal zijn de kiesrecht-debatten
in het Parlement juist geopend.
Het reeds eenigen tijd geleden aangekondigde
ontwerp tot hervorming van de kieswet en de
kiezerslijsten in Engeland is door den Minister
John Morley bij het Lagerhuis ingediend, en dat
lichaam talmde niet met het ontwerp in behandeling
te nemen, nadat de regeering verklaard had groot
gewicht aan haar voorstel te hechteu. el gingen
er stemmeu tegen op, o. a. van den conservatieven
leider Balfour en den unionist sir Henry James,
die het ontwerp op verscheidene punten bestreden,
maar dit werd toch zoo goed als onmiddellijk na
de indiening door het Lagerhuis bij eerste lezing
aangenomen.
ontwerp voorgestelde her-
is met een paar woorden
de bij het
neerkomen,
Waarop
vormingen
te zeggen.
In de eerste plaats is daar de tijd, gedurende
welken men in bet kiesdistrict moet hebben ge-
woond om kiezer te zijn die tijd wordt bij het
nieuwe ontwerp tot 3 maanden teruggebracht
de wet, volgens welke niet kiesgerechtigd zijn
alien, die niet bijdragen in de belastiugen of die
bun belasting niet betaald hebben, wordt afgeschatt
bij de verkiezingen voor het Parlement zullen
de verkiezingen in het geheele land op denzelfden
dag plaats hebbeu, en wel op Zaterdag, den datum
en
nog
te bepalen in de proclamatie, waarbij het Parlement
wordt bijeengeroepen
de tijdruimte tusschen de oproeping en de bijeen-
komst van het Parlement wordt van 35 op 20
dagen teruggebracht
en ten slotte ieder kiezer mag slechts in een
kiesdistrict zijne stem uitbrengen.
13e conservatieven in den Duitschen Rijksdag
begiunen het te meeuen Zij hebben thans een
voorstel ingediend, hetwelk niets meer of minder
wil dan den handel in buitenlandsch graan en meel
tot een staatsmonopolie te maken.
Graaf Von Kanitz lichtte Vrijdag in den Rijksdag
het voorstel toe. Hij betoogde, dat, nu men ten-
gevolge van de gesloten handelsverdragen, de rechten
niet hooger kan opvoeren, monopoliseeriug v»d den
handel in buitenlandsch graan het eenige rniddel
is om den laudbouw voor algekeeleu ondergang te
bewaren. Mocht het voorstel verworpen worden
zoo verklaarde spreker dan zullen de voor-
stellers toch weer met een dergelijk ontwerp terug-
komen, want zij zulleu blijven strijden voor hun
streven.
Deze verklaring werd door de rechterzijde met
levendigen bijval begroet.
De vrijziunige afgevaardigde Barth bestreed het
voorstel, waarvan hij de strekking in lijurechte
tegenspraak met het handelsverdrag noemde. .Het
voorstel zou ons, evenals een dergelijk, onlangs
door Jaures in de Eransche Kamer gedaan, regel-
recht in het socialistische kamp voeren", aldus
meende die spreker.
Niet zonder spanning werd tegemoet gezien, hoe
de Kroonprins van Zweden en Noorwegen zou
handelen in het conflict met de radicalen in het
Noorsche Parlement, die, gelijk men weet, van
hem intrekking verlangden van de hem toegedichte
uitlating.dat het voor het Zweedsche leger
slechts eene militaire wandeling zou zijn, in Noor
wegen de orde te herstelleu", op strafl'e van
inkrimping vau zijn jaargeld.
De Kroonprins nu heeft er dit op gevondeu
hij richtte aan den chef van het Noorsche hof
een schrijven, waarin hij naar aanleiding van het
besluit van het Storthing te Christiania, om de
eeslissing omtrent het bedrag van 's prinsen jaar
geld nog aan te houden, het volgende zegt
.Ik viud het beneden de waardigheid mijner
positie, raij in eenige discussie over deze zaak te
begeven en de mij toegeschreven woorden te
dit incident ook moge eindigeu,
Noorwegen en het Noorsche volk
loocheuen. Hoe
mijne liefde
blijft dezelfde."
Nu is dus weder aan de radicalen het woord.
Doortje moest hem in alle opzichten gelijk geven,
en toch kou zij geen vrede hebben met ziju raad
zijne waarschuwingen. Zij was onrustig en
zij meende dat zij zich dienzelfdeu dag
zekerheid moest verschaffen, ten einde den
gellefde te bevrijden. Onophoudelijk dacht zij aan
hem. Het geloof aan zijne onschuld, dat haar nooit
verlaten had, verhelderde nu als eene schittereude
ster haren donkeren horizon, en alles wilde zij in
het werk stellen, om den ougelukkige, eer en vrij-
heid terug te bezorgen. A1 kou zij niet voor hem
wezen, wat zij zoo gaarne zou geworden zijn, al
mocht zij hem niet vergezellen op zijn eenzamen
en vreugdeloozen tocht door het leven, zoo was
het haar toch niet verboden, als eene vriendin en
zuster voor hem te zorgen, hem vergoediug te scheuken
voor het doorgestane leed.
Ja, zij moest hem verlosseu, zij
Mogelijk wist de oude meid wel iets, dat de
zaak kon ophelderen. Bezieid met die gedachte,
ging Dorothea naar de keuken, waar Brigitta bezig
was met voeder voor het vee te koken. Zij knoopte
een gesprek met haar aan en begon in den loop
daarvan ook over rooden Hendrik te praten. Zij
vertelde, dat Hagen den knecht had weggezonden,
orndat die brutaal was geweest. Eigenlijk kon zij
dat niet goed begrijpen, want tegen haar was Hendrik
altijd vriendelijk en beleefd. Zij geloofde wel, dat
die man een slecht karakter had; maar in ieder
man
geval zou hij toch niet zoo'n goeden dienst
verlaten, als er niet iets bijzonders was gebeurd.
Onder het praten keek zij Brigitta scherp aan,
doch in het knorrige gezicht der oude meid
verried geen enkele trek, of zij die meening deelde
of niet.
.Wat dunkt u daarvan vroeg Doortje.
„Ik weet het niet. Wat kan het mij schelen,
of die twee iets met elkander hebben
.Maar gij houdt Hendrik toch ook voor een
slecht meusch
„Hm, het kan wel wezen."
.Ik vrees, dat hij zich wreken zal, orndat mijn
hem heeft weggejaagd."
.Ik weet niet, wat lk zeggen moet, en daarom
zeg ik liever niets," zei de meid op hare brommige
manier. .Beiden zijn elkander sedert de bruiloft
uit den weg gegaan, en de knecht heeft mogen
doen, wat hij wilde. Of hij werkte of niet, daar
kraaide geen haan naar, er werd nooit gevraagd,
wat hij gedaan had."
„Ja, dat heb ik ook opgemerkt," zei Doortje.
.En als het nu den molenaar te erg is geworden,
zoodat hij den knecht heeft moeten wegsturen, dan
had hij wel mogen bedenken, dat het zijne eigene
schuld was. Als men een knecht laat luieren,
behoeft men zich naderhand niet te verwonderen,
als men een dagdief in huis heeft."
.Ik geloof niet, dat hij hem daarom weggestuurc.
heeft,"
,/Het doet er ook niet toe; maar vreemd is het
dat ik niet gezien heb
.Wat hebt gij niet gezien P" vroeg Doortje, toen
de meid niet voortgiug.
.Dat hij den molen verlaten heeft."
De Minister van financien heeft, met het
oog op de invoering der bedrijfsbelasting, in de
verzameling van wetten enz. doen opnemen de lijst
van de tot elke controle der directe belastiugen
behoorende gemeentou of deelen van gemeenteu,
met vermelding van de inspection der registratie,
de kringen der commissien vau aanslag en de
rringen der raden van beroep, waarbij die gemeenteu
of deelen van gemeenten zijn ingedeeld.
Bij het ministerie van marine bestaat plan
om een of meer oorlogsbodems tijdeus de tentoon-
stelling naar Antwerpen te zenden, evenals in
1885. Ook te Antwerpen wordt de mogelijkheid
daarvan besprokeu. Het plan zou daar veel bijval
viudeu, daar Nederland niet officieel deelneemt aan
de expositie, terwijl nog geene andere natie toege-
zegd heeft de vlag daar te vertoonen.
Zeven en negentig nieuwe gevallen van pok-
ziekte hebben zich van 8 tot en met 14 dezer
binnen Rotterdam voorgedaan. Eenige lijders zijn
terstond, nadat zij door de ziekte werden aangetast,
overgebracht naar het Ziekenhuis aan den Coolsingel
of naar de hulpziekenhuizen in Crooswijk en aan
den Hilledijk. De overigeu worden in hunne woniu-
verpleegd. Er kwameu vele sterfgevallen voor.
Te Hilversum hebben zich in hetzelfde gezin,
waar eenige dagen geleden het eerste sterfgeval
aan pokken voorkwam, opnieuw twee gevallen van
pokziekte voorgedaan, terwijl nog meer der hufs-
genooten ongesteld zijn.
Volgens geplubiceerde verklaring van den genees-
heer waren 6 April alle huisgenooten volkomen
gezond, was het huis behoorlijk ontsmet en derhalve
het gevaar van besmettiug van pokziekte geweken.
De winkelzaak, eene slagerij, (was daarop van
Maandag jl. af heropend, doch Zaterdag reeds
wegeus ziekte weder gesloten.
Het bestuur der vereeniging van handelaren
te Gronmgen heeft zich gewend tot de directie
der Ned. Bank om zoo spoedig mogelijk de
tegenwoordige bankbiljetten van 100, 200 en 300
gulden in te trekkeu en te vervangen door nieuwe,
in vorm en kleur verschillend van de bestaande.
Dit naar aanleiding van het wantrouwen, dat
in den handel ontstaan is bij het inwisselen van
die bankbiljetten, nu gebleken is hoe fijn en kunstig
de nagemaakte zijn afgewerkt.
Door eenige invloedrijke ingezetenen van
Schoterland en Aengwirden worden pogingen aau-
gewend om door laudonlginning op vrij belangrijke
m
.Ik geloof, dat hij in den nacht is heengegaan."
.Dan zou hij toch afscheid van mij genomen
hebben, want ik kon het altijd goed met hem
vinden."
Dorothea keek peinzend voor zich. Zij kwam niet
nader tot haar doel en wist ook niet, welken weg
zij inoest inslaan, om het te bereiken. Brigitta
mocht niet vermoeden, welk een verdenking er
tegen den knecht was ontstaan als zijne vriendin
zou zij hem dan waarschuwen.
.Misschien komt hij van avond terug," begon
Doortje weder. .Ik moet hem dan de deur wijzen
maar ik doe het niet, ik ben bang voor hem."
„Ik geloof niet, dat hij zoo gevaarlijk is," meeude
de oude.
.Maar ik wel."
.Orndat de baas u bang voor hem heeft gemaakt.
Ik ben banger voor den baas dan voor den knecht.
Ja, die is zoo kwaad niet, hij heeft een goed geweten
.En mijn man dan niet?"
.Dat zeg ik niet. Maar ik heb oogen en ooren en
daarmede in dit huis veel opgemerkt, dat mij niet
beviel. De baas handelt ook niet goed tegenover u.
.Zeg dat niet, als hij het hoort zei de jonge
vrouw wrevelig. .Hij is zooals hij nu eenmaal is, en
in ieder geval heeft hij niets op zijn geweten. Of
Hendrik dat ook van zich zelven kan zeggen, weet
ik niet, maar ik geloof het niet."
Brigitta antwoordde niet. Zij nam den ketel van
het vuur en ging er mede naar den stal. Dorothea
keek haar teleurgesteld nazij begreep, dat zij hier
geene hulp zou vinden. De woorden der meid, dat
zij banger was voor den baas dan voor den knecht
omdat deze een goed geweten had, hielden haar
bezig. Zij herinnerde zich niet, dat er ooit iets
schaal aan de telken jire terugkeerende werke-
oosheid tegemoet te komen. Het plan is eene
vennootschap te stichten, met eeu maatschappelijk
rapitaal van f 25,000. Van dit kapitaal zal een
gedeelte worden aangewend tot aankoop van woeste
grouden, waarvan in die gemeenten groote uitge-
strektheden verkrijgbaar zijn. De grond zal worden
ontgonnen en hoofdzakelijk in bouwlaud worden
omgezet, al is ook de aanleg van boschgronden
niet uitgesloten. Het ontgonnen bouwland zal
worden verdeeld in stukken van H.A.op elk
stuk zal een flinke arbeiderswoning worden
gebouwd, waarna deze perceelen aan arbeiders
zullen worden verhuurd. De ontgonnen grouden
en de gestichtswoningeu blijven het eigendom van
de vennootschap.
Te Leeuwarden zijn Vrijdag ongeveer 3000
cievitseieren aangevoerd, zijnde de helft minder
dan verleden jaar in dezen tijd, een gevolg van de
angdurige droogtede prijren wisselden af van
15 tot 18 cent per stuk.
Het getal kievieteu in Friesland is dit jaar
builengewoon groot. Men ziet ze in koppels van
500 tot 1000 stuks, doch ze paren nog niet, een
verschijnsel, waarvan men de oorzaak niet weet en
dat in vele jaren in dezen tijd niet plaats vond.
In Friesland begint meer leven te komen
in den veehaudel, vooral in kalve- en melkekoeien,
een gevolg vau de vroolijke weiden, waardoor de
beste soorten in prijs stijgen.
De handel in varkens, biggen en schapen is
opgewekt, zoodat deze tegen verhoogde prijzen
worden verkocht. Ook een gevolg van het groei-
zame weder en de toenemende vraag uit Duitsch-
and. In nuchtere kalveren is de handel slap,
tengevolge van het zachte weder, waardoor het
vleesch voor verzending naar Engeland minder
geschikt is.
Aan de jaarmarkten is de aanvoer belangrijk.
Vele boereu zijn genoodzaakt te verkoopen, om
geld te maken.
Het besluit door het meerendeel der Neder-
landsche -steenfabrikanten geuomen, om met de
fabricatie van steen niet vdor 1 Mei a. s. te be-
ginnen, doet, naar de Nijrn. Ct. mededeelt, zijne
gunstige werking reeds gevoelen de overtuigiug,
dat meer dan 7/10 der productie een inaaud later
in den handel wordt gebracht, dat de voorraad
interieure steen sterk is gedund, en dat de prijs
der Belgische steen, door uitgebreide bouwwerken
in Belgie, dagelijks stijgt, heeft stabiliteit aan de
markt gegeveu en doet den steenfabrikaut de zaken
wat kalmer inzieu.
was voorgevallen tusschen Hagen en de meid, en
toch koesterde deze om de eene of andere reden
een wrok t£gen hem.
Lang bleef Dorothea bij den haard staan. Zoo
was zij verdiept in hare overpeinzingen dat zij niet
eens bemerkte, dat het reeds donker was geworden.
Plotseling ontwaakte zij uit haar gepeins, zij meende
in den molen een verdacht geluid vernomen te
hebben. Was de knecht teruggekeerd, of
De gedachte, die in haar opkwam, deed haar
ontstellen. Brigitta had hare verwoudering te
kenneu gegeveu, dat de knecht zoo in 't geheim
was vertrokken, en uit die verwondering sprak het
vermoeden, dat hij zich nog in den molen bevond.
Was dat onmogelijk Slellig niet. In den molen
kou hij eeu schuilhoek gevondeu hebben, zonder
dat de molenaar het wist en de mogelijkheid bestond,
dat Brigitta het wist en hem van voedsel voorzag.
Misschien zon hij in zijn schuilhoek wel op plan-
nen, om zich te wreken misschien zou zich eensklaps
weer de roode haan vertoonen op het dak vau den
molen, en in de ontsteltenis, welke de brand deed
ontstaan, zou de booswicht dan licht gelegenheid
hebben, oin te ontkomen.
Al die gedachten rezen op in den geest der jonge
vrouw. Nu kwam het er op aan, den misdadiger
op de daad te betrappen, hem aan het gerecht
over te leveren en een onschuldige te verlossen.
Dorothea was altijd moedig en ouverschrokken
geweest. Ook nu overlegde zij niet langwat
gedaan moest worden, dieude snel te geschieden.
Zij stak eene lantaarn aan en ging de sleutels van
den molen halen, die in de woonkamer hiugen.
De sleutels waren er niet, zeker had haar man ze
medegeuomeu.
