Gemengde berichten.
Telegrafische berichten.
Eergisternacht is het graf van den vermoorden
wachtmeester der marechaussees Hoekman te
Osch ellendig geschonden geworden.
De rechtbank te's Hertogenbosch heeft tegen
A. van B., thans in voorloopige hechtenis, als
verdacht scbuldig of medeplichtig te zijn aan
den moord op den wachtmeester Hoekman te
Osch gepleegd, bevel tot gevangenhouding uit-
gevaardigd.
Naar men meldt, zijn te Osch drie personen
gearresteerd, Van Gelder, Van Galen en De Bie,
die verdacht worden van den moord op g
noemden wachtmeester.
De Minister van finantien maakt bekend dat
de bussen, bestemd voor de ontvangst der aan-
giften in de vermogensbelasting, zullen zijn geplaatst
in elk der kantoren van de registratie en van de
successierechten en bovendien in de secretarie van
elk der volgende gemeenten in Zeeland Domburg,
Koudekerde, Oostkapelle, Vlissingen, Aardenburg,
Breskens, Kadzand, Sluis, IJzendijke, Heinkenszand,
Kortgene, Kruiningen, Ovezande, Wissekerke, Wol-
fertsdijk, Axel, Hontenisse, Ter Neuzen, Sas van
Gent, St. Maartensdijk.
In eene Zondag te Amsterdam gehouden
vergadering van den Ned. Bond Steeds Voor-
waarts" ter bespreking van Zondagsrust voor
spoor- en tramwegpersoneel, in welke bijeen-
komst als sprekers optraden de heeren D3. Tent-
hof, Dr. Vitus Bruinsma, Dr. Schaepman en Prof.
Pekelharing uit Delft, is met bijna algemeene
stemmen de volgende motie aangenomen
De vergadering, bestaande zoowel uit personeel
als instemmend publiek, gehoord de gevoerde
besprekingen en de debatten, draagt aan het
bestuur der vereeniging Steeds Voorwaarts'
op, in het belang van het spoor- en tramweg'
personeel en tot bevordering van hunne ver-
standelijke en zedelijke outwikkeling, bij de
regeering en de verschillende spoor- en tramweg
besturen aan te dringen op opheffing van alle
aanneming en het vervoer van goederen op
Zondag.
Hoewel de vergadering, welke door een
duizendtal personen, waaronder ook Domela
Nieuwenhuis, die zich echter niet in het debat
mengde, werd bijgewoond, rustig uiteenging, is
het op straat niet buiten botsingen met de
politie gebleven. Herhaaldelijk moest er met
de sabel op worden ingeslagen om de zich
ophoopende menigte uiteen te jagen. Ernstige
verwondingen hadden niet plaats. Een paar
personen werden in arrest genomen.
Gisteren ontving Amsterdam het bezoek
van meer dan 1100 werklieden met hunne vrouwen,
van de fabriek des heeren Gelderman te Oldenzaal.
Die industrieel in Twente vierde dezer dagen
zijn 25-jarig huwelijksfeest en uit dankbaarheid
voor de ovatie hem toen door zijn werklieden
gebracht, ging hij toen met hen een tocht naar
de hoofdstad maken.
Gisterenmorgen te 6 uur vertrok een extra-trein
van Oldenzaal, die te 10 uur met het geheele
personeel der fabrieken en kantoren aankwa-
men. Door een der chefs van het kantoor,
Amsterdammer van geboorte, begeleid, werd
door het personeel eerst een bezoek gebracht
aan Artis, in welker ruime zalen te 12 uur
een diner werd gebruikt. Daarna werd een
extra namiddagvoorstelling bij Carre bijgewoond
en verder de dag zoo aangenaam mogelijk door-
gebracht.
#En nu, Rosa, heb de goedheid mij te vertellen
hoe, wanneer, wie verleden winter tu mijn huis
is gekomen."
Rosa, die het fraaie ros van haren meester
pijlsnel het hek had zien indraaien, gemend door
den graaf zelveD, bestierf het haast van schrik op
het hooren van de kort afgepaste vraag die de
graaf, nauwelijks uitgestegen, tot haar richtte.
Santinella door de zon verbrand, met lang los-
hangend haar, zag ook verwonderd naar den graaf
op, terwijl zij met de kleine handjes een ouden
jachthond bij zijn kroezig haar vasthield. De
hond liet zijn meester, dien hij niet genoeg kende
de tanden zien, maar deze gaf hem driftig een
schop, zoodat het kind en het dier over den grond
iuimelden.
„Rosa, let op hetgeen ik zegVolg mij 1"
riep de graaf, onstuimig het huis binnentredende
zonder acht te slaan op zijne onderhoorigen, die
van verschillende zijden te voorsehijn kwamen om
hem te begroeten.
Rosa volgde hem naar binnen, in stilte God om
bijstand aauroepende.
,/Waart gij zoo trouw en verstandig als ik mij
voorgesteld had, dan zoudt gij mij niet onkundig
gelaten hebbeu omtrent hetgeen in mijn huis voorviel.
Gij die ik uitermate begunstigd heb, gij, die ik
boven elke andere dienstbode verkozen heb om mij
behulpzaam te wezen in aangelegenheden van
kiescheu aard bij den Hemel, gij drijft den
spot met mij 1"
En hij sloeg met de vlakke hand op het gladde
hout van den groote tafel waaraan hij gezeten was.
i;Waarop heb gij gewacht om mij het gebeurde
mee te deelen Totdat ik kwam om er u over
te spreken, niet waar Opdat het iedereen ter
ooreu zou komen, van de kleiusten tot de grootsten
in het dorp
0 Mij li heer de graaf, u zou mij aan hetschreien
brengen riep Rosa, wier oogen zich inderdaad
met tranen, vulden.
TER NEUZEN, 18 April 1803.
Door het voorloopig comite tot oprichting
van een ijsclub alhier, is aan ZExc. den Minister
van Oorlog aangevraagd de buitengracht van
het zuidelijk deel van Bastion n°. 8, liggende
even buiten de Sassche poort.
Van de gelegenbeid om Mr. H. Goeman
Borgesius, die verleden Zaterdag 's namiddags half
drie in een vergadering der kiesvereeniging //Burger-
plicht" als redenaar optrad, te hooren, werd door
ruim tachtig personen, waaronder drie dames en
verscheideuen van buiten de gemeente, gebruik
gemaakt.
In zijne inleiding wees de spreker er op hoe
moeilijk de tijden zijn, hoe alles jaagt en woelt en
werkt om verbetering, althans om veraudering, en
hoe in dien strijd vaak gebruik wordt gemaakt van
onedele wapenen, van verdachtmaking en verguizing.
Moge dit hen, die den strijd om verbetering
aanbinden, soms ontmoedigen, zij moeten bedenken,
dat nieuwe denkbeelden, zullen ze iu practijk
worden gebracht, eerst moeten wortel schieten en
groeien in den geest van het volk en dat ver-
hooging van het gemeenschapsgevoel een machtigen
tegenstander heeft in de zelfzucht van het indivi
dualisme.
Hij hoopte in zijne rede aan te toonen, hoe de
liberalen in Nederland aan de maatschappelijke
evolutie wilden medewerken en daardoor trachten
hen te beschamen, die alleen in revolutie lieil zien.
Na er op te hebben gewezen, dat deze Regeering
sedert 1891 had ter hand genomen de wet op het
faillissement, en daardoor de kosten van den eischer
belangrijk had verminderd, de verhooging van het
plantloon van koffie in de Oost, waardoor de
Javaan niet meer voor 3 h 5 cent per dag behoefde
te werken, het militair strafwetboek en het land-
bouw— en het ambachtsonderwijs, herinnerde hij
ons het program der Regeering, in 1891 bij de
troonrede gegevende defensie, de belastingher-
vorming, de sociale wetgeving en de kiesrecht-
hervorming.
Het ligt niet in ons bestek den spreker op alle
punten te volgen en alzoo een volledig verslag te
geven van het gesprokene de ruimte zou er ons
toe ontbreken. Maar we willen toch enkele dingen
aanstippeu van de met den gloed der overtuiging,
in schoone woorden uitgesproken rede, die om haar
duidelijkheid door ieder gemakkelijk te volgen was.
Dat de Minister van oorlog niet meer deed, was
niet in de eerste plaats aan hem te wijtenmen
bedenke, dat Minister Bergansius in het vorige,
anti-liberale ministerie, het heftigst door zijne
partijgenooten bestreden werd.
Minister Pierson had, kloek en voortvarend, de
belasting-hervorming ter hand genomen, zoodat
men op 1 Mei 1893 de invoering der vermogens-,
op 1 Mei 1894 die van de bedrijfsbelasting kan
te gemoet zien. Daardoor worden de belastingen
op de eerste levensbehoefteu afgeschaftof verminderd.
De belasting op zeep verdwijnt, die op zout tot
op f 3 gebracht, terwijl aan grondlasten 1 millioen
minder en aan successie-rechten 2% in plaats van
6,270/o zal worden betaald. Is dit nog niet alles,
en ware het beter b. v. zout geheel te ontlasten,
men bedenke hoe moeilijk in Nederland een
belasting op het roerend vermogen er door te krijgen
is, omdat steeds de anti-liberalen er tegen hebben
gestemd.
Spreker hoopte, dat het vertrouwen in de
eerlijkheid van het Nederlandsche volk, door
Mr. Pierson gesteld, bij de uitvoering der wetten
niet zou worden beschaamd. En daar bestaat
grond voor als men bedenkt, dat in Rotterdam
de inkomsten belasting bij eigen aangifte Ys
meer had opgebracht dan men had geschat.
Moeten de directe belastingen stijgen, dan
vergete men niet, dat de accijnsen, die grooten-
deels door den minderen man worden betaald,
zijn afgeschaft en die bedroegen nog al wat,
o. a. in Den Haag voor 30 jaar f 400,000.
Is het goed en noodig, dat de Regeering de
sociale wetgeving ter hand neemt, men bedenke,
dat wetten alleen het maatschappelijk welzijn
niet verhoogen. Men herinnert zich het woord
van den te vroeg gestorven Minister van Justitie,
Modderman, die zeide, bij den krachtigen aan-
drang op wettelijke voorziening, nu 10 jaren
geleden »Herzie u zelf." Zoolang er machtigen
zijn, die zich niet schamen zich vet en rijk te
maken ten koste van maatschappelijk zwakkeren,
zoolang zullen er misstanden zijn. Maar toch
is er beterschap te wachten van de wet op
Leerplicht, op Veiligheid in fabrieken en werk-
plaatsen, op Yerzekering van het leven van den
werkman. En waar men bij Leerplicht b.v.
z/Gij verdiendet dat ik u deed schreien. Waarom
lebt gij het mij verzwegen, dat eene vrouw op een
winternacht in mijn huis binnensloop P"
»Omdat zij mij dringend bad toch te zwijgen."
//Voor mij moet niets verzwegen worden
schreeuwde de graaf rood van toorn. //Uw stil-
zwijgen heeft eene verwikkeling van hoogstonaan-
gename omstandigheden teweeggebracht. Hoe durft
gij u het recht aanmatigen de hand te leenen in
zulke knoeierijen
z/Maar, dat doe ik volstrekt niet, mijnheer de
graaf."
//Zoo, niet P Niet
Hij zweeg even, waarop hij hernam ;/Wie
was de vrouw die in mijn huis is geweest p"
(Wordt vervolgd.)
wijst op verkorting van de vrijheid der ouders
daar merkt men op, dat in Duitschland het volk
recht dankbaar is zulk een vrijheid niet te
bezitten. En verzekering van lot en leven van
den werkman de enquete-commissie heeft
haar noodzakelijkheid duidelijk aangetoond.
Wie de kiesrechtregeling van Minister Tak
afkeurt en tegen wil houden, hij bedenke, dat
Europa zich in democratische richting voort-
beweegt en dat het beter is toe te geven aan
wat men vraagt, dan later te moeten bukken
voor geweld. Als men nagaat, dat volgens
Dr. Kuijper van zijne 20 anti-revolutionaire
kiezers geen 3 tot de meergegoeden behooren,
en nochtans door hen slechts graven en baronnen
worden afgevaardigd, daar behoeft men niet
bang te zijn voor »eene Tweede Kamer op
klompen," evenmin als in 1848, toen Thorbecke
zich reeds, zoover als hij dat toen doen kon,
democratisch gezind betoonde, dezelfde Thor
becke, die in '44 reeds had aangeteekend
»algemeen stemrecht is een quaestie van tijd."
Bovendien, Minister Tak is nog ver van algemeen
stemrechthij berekent 800,000 kiezers maar
volgens anderen zal het slechts tusschen de
500,000 en 600,000 zijn, terwijl het aantal nu
330,000 is.
Na zeer duidelijk de nieuwe wijze van kiezen
en het couloirstelsel te hebben besproken,
eindigde de spreker zijne leerrijke voordracht,
die met luid applaus werd begroet.
Er was gelegeuheid voor debat gegeven, waarvan
slechts door den heer Kerstens, pastoor alhier,
gebruik gemaakt werd. Deze begon met te ver-
klaren, dat hij den geachten redenaar met het
grootste genoegen en de meeste instemming had
aanhoord bij dat gedeelte zijner rede, waarin h'j
de sociale kwestie en derzelver wijze van oplossing
had besprokeu. Hij bracht gaarne hulde aan het
vele goede dat Mr. Goeman Borgesius en als lid
der Tweede Kamer en als lid der door hem ver-
melde parlementaire commissie van enquete op dit
stuk had verricht, en hij herinnerde meteen aan
het den meesten aauwezigen onbekeude feit, dat
het voorstel tot het iustellen dier commissie
wel voornamelijk aan het initiatief van dezen
afgevaardigde is te danken. Hij betreurde het
dan ook, dat de geachte afgevaardigde niet liever
bij de tegenwoordige Regeering heeft aangedrongen
om met de sociale wetgeving voort te gaan, die hij
nu, evenals de Regeering, blijkt achter te stellen
bij kiesrechthervorming.
De heer Kerstens meende, dat men met de
uitbreiding onzer sociale wetgeving veel meer te
gemoet zou komen aan de behoeften onzer werk
lieden, hen daarmede meer tevreden en rustiger
houden. Met de vermeerdering van kiezers, volgens
het ontwerp-Tak, was hij niet ingenomen. Zij
ging hem te ver in eens. Zijns inziens was er
reeds kiezers-vee genoeg, en hij vroeg den spreker,
of hij dan meende dat het pleilte voor de ont-
wikkeling der meerderheid van de 170,000 nieuwe
kiezers van 1887, dat bij de eerstvolgende alge
meene verkiezingen reeds de liberale partij in de
minderheid kwam Hij betwistte ook en beriep
zich daarbij op het werk van De Geancey, dat de
Amerikaansche, Eransche en Spaansche toestanden
zulk uitgebreid stemrechi aanlokkelijk moesten
maken. Hij wilde het debat niet rekken, maar
moest toch dit zeggen, dat hij de krachtigste
veroordeeling van zulke groote uitbreiding zag in
het feit, dat de gemeenteraadsverkieziugen er van
buiten gesloteu werden. En toch liggen de ge-
meentebelangen eerder binnen ieders begrip dan
's landsbelangen en is het veel gemakkelijker het
werk van een gemeenteraad dan van eene wet-
gevende vergadering te beoordeelen. Het gaat
niet aan, werklieden bekwaam en geschikt te
achten voor het hoogere en meerdere en on bekwaam
en ongeschikt voor het mindere en wat lager bij
den grond is.
In zijne repliek zeide de spreker het hooglijk
te waardeeren van die zijde zulke sympathieke
woorden te hebben gehoord. En waar de debatter
zoo iustemde met het grootste deel zijner rede,
daar hoopte hij, dat hij ook genegen zou zijn om
het verdere werk'der enquete-commissie, zoowel
als dat der regeering met goed vertrouwen af te
wachten. Wat het kiesrecht voor den gemeenteraad
aangaat, hij meende dat dit ontwerp volstrekt aan
den werkman dat recht niet ontneemtintegendeel.
Dat de Minister dit niet in zijn ontwerp heeft
ingelascht staat in verband met de noodzakelijke
wijziging der gemeentewet.
De voorzitter van Burgerplicht dankte in eenige
hartelijke woorden den spreker en de aanwezigen
en sprak de hoop uit, dat meerderen lust zouden
gaan gevoelen zich als lid bij de kiesvereeniging
aan te sluiten.
Bij kon. besluit is tot eene behoorlijke inrich-
ting van het lager onderwijs, boven en behalve de
bijdrage, bedoeld bij art. 45 der onderwijswet,
subsidie verleend o. a. aan de gemeenten Bosch-
rapelle f 700, Eede f 565, Graauw f 500,
Overslag f 350, Philippine f 1000, Retranchement
f 650, Ter Neuzen f 2000.
Bij beschikking van den Minister van
waterstaat, handel en nijverheid is o. a. met
ingang van 1 Mei a. s. bij den waterstaat be-
vorderd tot opzichter 3e kl. L. J. Blankenbijl,
thans opzichter 4e kl.
Aan het akte-examen voor de vrije en
orde-oefeningen gymnastiek te Middelburg slaagde
o. a. de heer J. van Baal te Oostburg.
Axel, 17 April. In eene heden avond alhier
gehouden vergaderiug van honoraire leden van
het fanfarengezelschap Concordia" werd besloten
de nieuw gebouwde muziektent in te wijden op
Maandag 22 Mei e. k. (2den Pinksterdag).
Vervolgens werd nog besloten tot bijwoning
hiertoe uit te noodigen de muziekgezelschappen
van Hulst, Ter Neuzen, Westdorpe, Zaamslag
en Zuiddorpe.
Koewacht. Vrijdagnacht meende de dochter
van den landbouwer v. H. alhier gerucht te hooren
en opziende bemerkte ze iu het schemerdouker
het was omstreeks 3 uur een man in haar
kamer. Aanstonds begon ze om hulp te roepen
en haar broer, die boven sliep, hierdoor ontwaakt
sprong naar beneden. De dieven dit hoorende,
kozen het hazenpad, terwijl er een bijna struikelde
over een paar klompen, welke in de gang stonden.
De buitendeur was met geweld opengebroken. De
dieven schijnen niets van hun gading gevotiden te
hebben of misschien geen tijd gehad te hebben iets
mede te nemen, want men mist niets. Teleurge-
steld over het mislukkeu van hun plan, hebben
zij waarschijnlijk op eene andere plaats nog hun
slag willen slaan, want een landbouwer uit den
omtrek werd ook tegen dien tijd gewekt door eeu
buitengewoon geraas en uit het venster ziende zag
hij een man, op een schraag staande, de pannen
van het hoenderhok lichteu en ze aan twee mannen
aangeven. Hij wekte een der huisgenooten, doch
beneden komende namen de drie mannen haastig
de vlucht en konden niet achterhaald worden. De
politie doet een streng onderzoek.
Zuiddorpe, 15 April. Tegen zekere J. B. v. V.
alhier is door den veldwachter proces-verbaal opge-
maakt wegens diefstal van steenkolen bij nacht en
op een afgesloten erf ten nadeele van den smid A. W.
Reeds meer dan een jaar lang, verraiste genoemde
smid nu en dan steenkolen
Zuiddorpe, 16 April. Gisteravond omstreeks
7 ure had alhier een droevig ongeluk plaats. Een
oppassend man J. Abar, knecht bij den landbouwer
C. L. Puijlaert, bezig zijnde eenig veevoeder van
den zolder te haleu, viel van den trap en stierf reeds
ten 10 ure. Alhoewel terstond geneeskundige hulp
werd gehaald en verstrekt bleken alle hulpmiddelen
der kunst hier onvoldoende.
Middelburg, 18 April. Het openbaar ministerie
van de Arrondissements-Rechtbank vorderde
tegen J. H.trein-conducteur op de lijn Mechelen-
Ter Neuzen (zie ons blad van Zaterdag 1.1.),
twee maanden gevangenisstraf.
De verdediger vroeg vrijspraak.
IJitspraak over 8 dagen.
De afdeeling »Nijehorne" van den Soc.
Dem. Bond, waarvan de leden meest alien tot
de veenarbeiders behooren, heeft een motie aan
genomen, waarin zij ten sterkste ontraadt over
te gaan tot eene werkstaking in de venen,
omdat deze nu nog vele arbeiders werkloos
zijn -altijd ten nadeele van de arbeiders
zou uitloopen.
De afdeeling is intusschen bereid mede te
werken tot eene werkstaking voor een
geheel jaar.
Men schrijft uit Bergen van gisteren
De werkstakers uit de Borinage, ten getale van
6000, wilden met geweld de stad binnen dringen
en deden een hagelbui van steenen op de schutters
neerkomen. Dezen, geheel overvleugeld, waren
tot zelfverdediging genoodzaakt te schieten op
de werkstakers, die zes dooden en veertien
zwaar gekwetsten bekwamen. Het aantal ge-
wonde schutters is eveneens aanzienlijk.
Het was een verschrikkelijk tooneel. De
gouverneur van Bergen wierp zich te midden
der strijdenden, om te trachten aan de worsteling
een einde te maken, doch zijn pogingen faalden.
Dadelijk na het salvo droegen de werkstakers
hun dooden en gewonden weg. Het aantal
gewonde schutters bedraagt 14, waarvan er 3
in het gasthuis zijn opgenomeneveneens zijn
daar 5 doode en gewonde werkstakers gebracht.
Van de gewonde werkstakers zijn er 2 doodelijk
getroffen.
Het parket heeft in het gasthuis de gewonde
werkstakers in verhoor genomen.
Het bericht, dat er op de werkstakers ge-
schoten was, verspreidde zich met verbazende
snelheid door de stad en verwekte een onbe-
schrijfelijke ontsteltenis. Met angst vraagt men
zich af, hoe het moet afloopen, vooral daar de
verwoede werkstakers dreigen hun gedoode
cameraden te wreken.
Alle winkels zijn gesloten.
Het parket heeft zich naar de plaats begeven,
waar de botsing is voorgevallen, maar de menigte,
welke zich daar verdringt, is zoo groot, dat
let onmogelijk is thans reeds een onderzoek
in te stellen.
De werkstaking neemt te Antwerpen een
ernstig karakter aan. Gisteren zijn de werk
stakers tweemalen in optocht naar de haven
getrokken, om den werklieden het werken on
mogelijk te maken. Zij sneden de touwen der
aooten door wierpen de goederen in het water
en trokkcn de loopplanken wegeen troep
i;rachtte de petroleum-tanks te doen springen.
De burgemeester kwam aan het hoofd der
