Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 2839.
Woensdag 27 Juli 1892.
32e Jaargang.
BEKENDMAKING.
AAHBESTBBIMft.
EEN LEDIG BLAD.
abonnement-
De Iturgeraeesler iler gemeente Ter Seuzen
aan beste den
FEUILLETON.
Binnenland.
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,—. Franco per postVoor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,82£.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushoaders.
advertentiEn.
Van 1 tot 4 regels f 0,40. Voor elken regel meer f 0,10. Grootere letters
worden naar plaatsruimte berekend.
Men kan zich abonneeren tot het plaatsen van 500 regels en meer per
jaar, tot veel verminderden prijs.
maakt bekeud, dat eene Openbare Vergadenng van
den GemeeDteraad is belegd tegen Vrijdag den
29 Juli 1JS92, des voormiddags ten 10 are.
Ter Neuzen, den 26 Juli 1892.
De Burgeineester voornoemd,
J. A. VAN BOVEN.
Burgemeester en Wethouders van SA8 VAN
GEN'f zullen op Donderdag den 4 Augustus 1892,
des voormiddags te 10 ure, op het gemeentehuis
in het opeubaar
Het verbouwen en vergrooten
der OPENBARE SCHOOL met
bijlevering van materialeu, enz.
De plaatselijke aanwijzing zal geschieden op
Donderdag den 28 Juli 189 2, des
voormiddags te 10 uren.
De inscbrijvingsbiljetten kunnen tot op het
oogenblik der besteding in de daartoe bestemde
bus geworpen worden.
Gedrukte bestekken zijn aan f 0,50 ter gemeente-
secretarie verkrijgbaar.
Sas van Gent, 21 Juli 1892.
Burgemeester en Wethouders voornd,
JOH. VERSCHAFFEL, Burgemeester.
L. N. STUBBE, Secretaris.
Jt'olitieli Overzicht.
Het zijn twee lastige zaakjes voor de Britten,
waarin zij gebracht worden door de toestanden in
Marokko en in Afghanistan. De Engelsche ver-
tegenwoordiger te Fez, Sir Cbarles Euan Smith,
heeft zijne kotfers gepakt, aangezien verdere onder-
handelingen over een handelstraktaat onmogelijk
zijn geworden. Het heet, dat de Sultan te elfder
ure geweigerd heeft het reeds zoo goed als be-
klouken traktaat te teekenen en dat hij den
Britschen gezant met eene gift van 30000 pond
trachtte om te koopen tot het opstellen van een
ander. Kuiperijen van Fraukrijk zouden de oorzaak
zijn der mislukking van de werkzaamheden van
Door A. BERTHOLD.
3)
Het proces met bijna alle bijkomende omstandig-
heden was het onderwerp van de dagelijksche ge-
sprekken in de Noord-Duitsche provinciestad,
waarin het was afgespeeld. De meerderheid was
geneigd Ada Berger als eene oplichtster te ver-
oordeelen en in dien geest lieten zich ook de
stamgasten in een groot restaurant aan het marktplein
uit. Men kwarn zeer onbewimpeld voor zijne
meening uit, zoodat een in de nabijheid gezeten
hesr, zonder het te willen, oorgetuige van het
geheele gesprek werd. Tegen tien uur verlieten
de stamgasten het lokaalde vreemdeling, een
forsch gebouwd man van ongeveer veertig jaren,
riep daarop den eersten kellner en liet zich nauw-
keurig vertellen, waar de gevangenis stond, waar
de president van het gerechtshof woonde en ver-
wijderde zich eiudelijk met een nadenkend gezicht.
Den volgenden morgen tegen negen uur werd
Ada Berger, die eenen verschrikkehjken nacht in
de gevangenis had doorgebracht, door een portier
medegedeeld, dat er een heer in de spreekkamer
was, die haar over eene dringende zaak wenschte
te spreken. Het kaartje, dat de portier bracht,
bevatte eenen naam, dien Ada niet keDdedr.
M. Arnold, privaat docent aan de technische hooge-
school te B. stond er op.
Ada begaf zich naar de spreekkamer, die in
het midden door een hek in twee ongeveer gelijke
deelen verdeeld wasaan de eene zijde van het
hek stonden de gevangenen, aan de andere zijde
Smith, die zich hierover zeer geraakt gevoelen
moet. Smith doet het voorkomen, alsof het
Engeland's doel is om Marokko, dat zoo rijk is
aan graan en ooft, aan bevaarbare rivieren, aan
wouden, steeukool, goud, zilver en koper, productief
te raaken voor de wereld. Het heeft een graau-
markt, die de Amerikaansche den voet zou kunnen
lichten, zegt de Britsche vertegenwoordiger, en
het ligt slechts drie of vier dagen stoomens
van Engeland. Dat nu Engeland in dat land
geen voet gronds kan koopen, geen huis bouwen,
geen spoorstaaf leggen, geen draad spanuen, ja
zelfs geen weg mag maken buiten Tangier, louter
door de willekeur des Sultans, dat biudert Sir
Smith geweldig, temeer daar Engeland niet wil
veroveren of verdeelen, maar slechts koopen en
verkoopen. Hoe onnoozelAlsof de Britsche
koopman nog nooit eeuige redenen had gegeven
tot wautrouwen
Intusschen is de toestand van Marokko zelf
beklagenswaard. Binnenlandscbe onlusten kunnen
de inmeuging van andere natien veroorzaken.
Engeland, Fraukrijk en Spanje hebben het grootste
belang bij den noordwesthoek van Afrika. Kwam
die bijvoorbeeld in handen van eene andere
mogendheid dan Engeland, dan zou de positie
van den Brit zeer verzwakt worden. Krijgt
Engeland Ceuta en Tanger dan kan de straat
van Gibraltar geheel worden afgesloten. Frankrijk
heeft bovendieu belang bij het bezit van de ooste-
lijke streek, waar opstanden aan de orde zijn
Italie ziet niet gaarne Frankrijks macht aan de
Middellandsche zee te veel uitgebreid Duitschland
stemt hierin toe en zou zelf zich ook wel aan dien
hoek van Afrika nestelenSpanje pretendeert het
meeste recht op het bezit van heel Marokko te
hebben, terwijl de Brit liefst dat deel van het
Zwarte Werelddeel wat het nu niet heeft het zijne
zou noemen. Zoo is het dus nog niet recht
duidelijk hoe men tot eene vreedzame verdeeling
zou kunnen komen. Tot dusver was Engeland de
meest vertrouwde vriend van Marokko, maar de
laatste gezantschapsreis onder Smith heeft doen
zien, dat dit vertrouwen zeer verminderd is, men
zegt vooral door toedoen van een paar broeders
Seuoessi, twee der hoogste beambten van de machtige
orde der Senoessi, die beide gezworen vijanden van
de Engelschen zijn en veel invloed op den Sultan
uitoefeuen. Zij zijn reeds bekend door hunne
opslokerijen in den strijd der Engelschen in Egyp-
tisch-Soedan. Nog wordt medegedeeld, dat Smith
tot bescherming der Christenen te Tanger, de
de personen, die hen wilden spreken. Een portier
was altijd bij deze gesprekken tegenwoordig.
Ada zag eenen haar onbekenden heer voor zich,
denzelfde die den avond te voren in een publiek
lokaal van haar lot zulke eigenaardige dingen ge-
hoord had.
Ik ben gekomen, zeide hij, om te beproeven, of
ik u niet aan uwe rechten kan helpen. Zeg mij
slechts, waar het ledige blad papier is, dat volgens
uwe verklaarig vroeger beschreven was.
Het is bij de processtukkeu, antwuordde Ada.
Ik heb het bij de terechtzitting den president over-
handigd, en deze heeft het bij de stnkken gevoegd.
Dan moet ik mij dus tot den president wenden.
Wilt gij mij uw vertrouwen schenken P Zoudt
gij mij toestaan, dat ik uwe verdediging op mij
neem
Ik verkeer in een zoo ongelukkige positie, dat
ik iedereen dankbaar ben, die zich om mij bekom-
mert en zich mijner ontfermt. Ik weet echter niet,
hoe gij mij kunt verdedigen, want uit uw kaartje
zie ik, dat gij geen jurist maar een technicus zijt.
Arnold glimlachte. In dit geval zeide hij, kan
een jurist niets baten, maar een scheikundige en
een kenner van de nieuwste vorderingen onzer
wetenschap zeer veel. Mijne colleges aan de tech
nische academie en mijn arbeid in het laboratorium
hebben juist betrekking op zaken, die bij dit proces
den doorslag gegeven hebben. Ik hen toevallig op
mijne doorreis hier, maar uwe zaak interesseert mij
zoo, dat ik gaarne, als het zijn moet, de rest mijner
vacantie wil opofferen om door mijne wetenschap
u aan uwe rechten te helpen. Maar een ding
moet gij onder alle omstandigheden verzekeren is
dat ledige blad werkelijk hetzelfde, 't welk hij
indertijd beschreven hebt ontvangen, of is het
bezetting door Britsche troepen verlangde, hetgeen
de Sultan niet toestond en integendeel zelf troepen
derwaarts zond, welke echter slecht bewapend
moeten zijn en weigeren op te rukken tegen de
opstandeliugen. Iu Marokko ziet het er in een
woord treurig uit en de Christenen vooral mogen
er op hun hoede zijn.
Schieef men voor een paar dagen, dat de uit-
barsting der Etna in hevigheid toenam en de
opgeworpen stoffen tot eene hoogte van 400 meters
werden geslingerd, later ineldt men dat de uit-
barsting in hevigheid afneemt.
De Emir van Afghanistan heeft geantwoord, op
eene vertooging van de regeering van Britsch-Indie
betreffende de houding van den Emir tegenover
Bajaur. De Emir belooft dezen niet te zullen aan-
valleD, indien hij niet wordt geprovoceerd. In
zijn schrijven stelt hij verder Umra Khan verant-
woordelijk voor de botsiug, die onlangs heeft plaats
gehad tusschen diens troepen en die van Afghanistan.
De Emir zit er niet minder moeilijk toe dan
Marokko's Sultan opstanden binnen de grenzen
en loerende vijanden aan weerszijden der grenzen,
begeerig op het bezit van heel het land.
Uit Petersburg wordt geseind dat de cholera
zich schijut uit te breiden tot het westelijk ge-
deelte van de Kaukasus. De scheepvaart op de
Wolga is bijna gestaakt uit gebrek aan scheepsvolk.
De dagbladen van de Kaukasus verschijnen in
kleiner formaat wegens het vertrek van vele zetters.
Te Rostof, Astrakan, Saratow en Bakow houden
de gerechtshoven geen zitting meer. Door Turkije
worden maatregelen genomen tot het trekken van
een gezondheidscordon aan de Russische grens.
In Oostenrijk maakt men zich zeer ongerust
over de verspreiding der cholera, die, zoo men zegt,
reeds de Russische troepen aan Oosterijks grenzen
heeft aangetast. Zelfs in Stockholm is door de
overheid eene som beschikbaar gesteld tot afwering
der cholera. Alle schepen zullen zich aan eene
driedaagsche quarantaine moeten onderwerpen.
Uit Heerenveen schrljft menDefinitief is
Beetsterzwaag thans aangewezen als de plaats waar
dit jaar op Koninginnedag het groote kinderfeest zal
gehouden worden, dat in het vorige jaar te Oranje-
woud zoo uitstekend van stapel liep. De schoolkin-
deren uit Joure, Haskerhorne, Nijehaske, Heerenveen
enz. zullen daaraan deelnemen. Eene regelings-
commissie, bestaande uit de heeren Schaafsma, hoofd
mogelijk, dat er eene verwisseling heeft plaats
Zulk eene verwisseling, verklaarde Ada, is, voor
zoover mij bekend, uitgesloten.
Heeft uw echtgenoot niet geweten, waar gij dit
document verborgen hieldt?
Neen, hij wist het niet. Hij wist zelfs niet
dat het nog bestond. Ik had op zijn veriangen,
welks motief ik nu doorgrond, alle brieven, die
ik van hem ontvangen, verbrand. Hij geloofde,
dat deze brief daar ook bij was, ik had hem echter
achtergehouden, omdat hij mij zeer gewichtig toe-
scheen, en omdat ik een voorgevoel had, dat deze
brief nog van groote waarde voor mij zou kunnen
worden.
Ik dank u voor deze opheldering, zeide Arnold,
en geloof, dat gij moogt hopen. Gij zult meer
van mij hooren.
Aeht dagen later werd Rudolph Windheim wegens
meineed in hechtenis genomen. Ada Berger daar-
entegen in vrijheid gesteld. Deze wending, welke
de op zich zelve reeds sensatiewekkeude zaak ge
nomen had, was wel geschikt, om de algemeene
belaugstelling nog grooter te maken, dan het boven
beschreven proces reeds gedaan had. Rudolph
Windheim, de zoon van deu aanzienlijksten en
rijksten man der stad, zou eenen meineed gezworen
hebben het zoude waar zijn, dat de ongelukkige
Ada Berger werkelijk zijne vrouw was I Maai hoe
kon dat na de vruchteloos afgeloopen terechtzit ng
zoo plotseling aan den dag komen
Niemand vernam daaromtrent eerder iets, i.an
op den dag dat de gezworenen eene terechtzitting
hielden, waar bij de zaal niet het tiende deel der
der school te Gorredijk, Hooftman, id. te Beet
sterzwaag, Keilholz, id. te Knijpe en Uri, id. te
Heerenveen, is benoemd. Het eere-voorzitterschap
hiervan is aangeboden aan den heer S. Hamelink,
directeur der Ned. Tramweg Mij, die kosteloos extra-
trammen voor de jeugdige schare heeft toegezegd
voor het vervoer naar en van Beetsterzwaag.
De Minister van Waterstaat breDgt ter kennis
van belanghebbenden, dat in October a. s. te
's Gravenhage een vergelijkend onderzoek zal plaats
hebben van personen, die wenschen te dingen naar
de betrekking van klerk, om, naarmate van de
behoefte, voor den post- of telegraafdienst te worden
aangewezen. Aanstelling van klerken geschiedt
op eene jaarwedde van /"400, welke belooning
tot f 1200 kan klimmen.
Bij het Dep. van Kolonien is htt volgende
telegram van den Gouverneur-Generaal van Ned.-
Indie, dd. 22 Juli., ontvangen:
Volgens laatste berichten zijn door de eruptie
van den Goenong Awoe twee duizend personen ge-
dood, doch geen Europeanen.
Het noodwestelijk gedeelte van Groot-Sangir is
geheel verwoesthet overig deel van dit eiland kan
in zes maanden zich herstellen.
De oogst is vernield, maar door zending van
levensmiddelen wordt hongersnood voorkomen. De
overheid en de particuliere liefdadigheid verleenen
krachtig hulp.
Op briefkaarten in het buitenlandsch verkeer
zijn dezelfde aanduidingen op het adres toegelateu
als op die in het binnenlandsch verkeernl. naam,
beroep en woonplaats van den afzender. Onge-
frankeerde briefkaarten en die welke in het een
of ander opzicht niet aan de bepalingen beantwoorden
alsmede antwoord-briefkaart, waarvan de verzending
geschiedt naar een ander land dan dat hetwelk
ze uitgaf, worden als brieven heschouwd en dien
overeenkomstig met port belast.
Op de gedrukte visitiekaartjes naar het buitenland
mogen tegenwoordig ook geschreven worden de
algemeen gebruikelijke lettersp. f.p. r.p. c.
enz., alsmede het adres van den afzender en zijn titel.
In het verkeer met het buitenland zijn postpak-
ketten, voorzien van met potlood geschreven adressen
niet toegelaten.
Indien het pakketten betreft met gemunt geld,
gouden of zilveren voorwerpen of andere kostbaar-
heden dan moet het adres op den omslag van het
pakket zelf geschreven worden (dus geen opgeplakt
adres).
menschen bevatte, die zich verdrongen, om het
groote schandaalproces bij te wonen.
In de zaal waren ditmaal zeer eigenaardige dingen
te zien. Naast de tafel der gezworenen was eene
verhevenheid opgericht, waarop een stander met eene
eigenaardige machine stond. Onder deze verheven
heid lag een groote gummi zak, met gewichten
bewaard. Tegenover de machine was op den muur
een groote geelachtigwitte doek gespanneu, die
eenige vierkante meters bedekte. Voor de ramen
der zaal waren donkere gordijnen aangebracht, die
er anders niet waren.
Windheim had in zijne preventieve hechtenis
voortdurend ontkend. Hij zag er zeer bleek uit,
toen hij naar de bank der beschuldigden ging, en
men zag, hoe moeilijk het hem viel, al de nieuws-
gierige blikken, welke men op hem richtte, te
verdragen.
Onder de diepste stilte had de mting der ge
zworenen plaats en namen de rechters hunne zetels
inde president vroeg Rudolph Windheim, of hij
zijne schuld wilde bekennen. Toen de beschuldigde
ontkennend antwoordde, stond de procureur-gene-
raal op, om op de beteekenis van het geval te
wijzendaarna richtte hij zich nog eenmaal tot
den beschuldigde en vroeg Hebt gij de toenma-
lige Ada Berger nooit eenen brief geschreven van
den volgenden inhoud? Hij las daarop een schrijven
voor, en de inhoud daarvan scheen op Windheim
eeneu verpletterenden indruk te maken. Men zag,
dat hij beurtelings rood en bleek werd en zich
krampachtig aan de tafel vasthield, om niet te vallen.
De procureur-generaal moest hem driemaal vragen,
voordat hij met een bijna toonloos neen" antwoordde.
(Slot volgt.)
TER PJE3ZENSCHE (OIRAY
DM blad ver^chijni Dinsdaff- en Vrijdagavond l»ij den ..itgever f. J. A DC S A K D E «e Ter Aetizen.
m
